Search results

1

Gospodarka dworska w kluczu wierzchosławickim w XVII I XVIII wieku. Produkcja roślinna

100%

Niedojadło A.

Krakowskie Studia Małopolskie

|

2008

|

vol. 12

263-281

EN

The article presents fi rstly, the time and circumstance of Wierzchoslawice region villages becoming the part of Tarnow’s latyfundium as well as its previous heirs and landlords secondly, take-over the property by the Ostrogski family from the Leliwita family. Thirdly, the division of the assets into “princely” part and “zamojska” part and fi nally the Reunion of the property done by Teofila Lunomirska with Paweł Karol Sanguszko, who completed the property reunion in 1742. Th e time and the unfortunate division of the property turned it into ruins and economical breakdown. The period of Piotr Wodzicki tenancy were apparently positive. He rebuilt the manorial and grange buildings as well as the inn which eventually led to economical movement of Wierzchosławice region. The Wierzchosławice grange was the biggest among the others which create the Tarnow’s earldom. Its characteristic was the forest domination (87,3%). Despite this fact the intense agriculture economy was led in the region. Among the others mainlrye and wheat were cultivated. So, the so called, bread crops were among most popular because of really good grounds. The most of the production was designed for sell, seeding, alcohol production and to feed the cattle. The introduction of millet and so called “hreczka” lowered the economical costs but also the amount of more expensive crops production. The fall in crops production was influenced by wars and bad crops disasters.

2

Syberiada, czyli polska golgota na Wschodzie. Historyczna pamięć społeczna elementem wychowania patriotycznego

100%

Niedojadło A.

Kultura – Przemiany – Edukacja

|

2021

|

vol. Tom IX

75-100

EN

It has been 102 years since Poland regained independence in 1918 and 82 years since the outbreak of World War II. This article, being devoted to the situation of Poles deported deep into the USSR, their martyrdom and even the Holocaust (it was better for the Soviets to destroy them through hard work, not by shooting, saving ammunition), inclines us to reflect on the issues of patriotism, national identity and the issue of security and defense of the country today. The problems discussed here are historically encompassed within the time period of 1939–1943, i.e. the most difficult time for Poles living in the USSR. Let it be a warning to Polish teachers, parents and those who govern the Polish state against a repetition of the described situation. Currently, young people should be educated not only in the spirit of tolerance and respect for other nations, but with the defense of the Polish raison d’état in mind. An important element of education is teaching young generations of Poles to draw conclusions from the past. You cannot live after failures according to the principle that “it’s easy to be wise after the event”. Teaching respect for one’s own freedom, democracy, free elections and opposing any nascent totalitarianism. The article allows to learn about the dramatic fate of Polish exiles in Siberia, evokes them and records their tragedy permanently in the memory of people (generations). It aims at developing the ability to think objectively and assess the causes that led to the martyrdom of Poles in the USSR. It also hopes to influence the adoption of the desired values and attitudes towards current political events in the world.

PL

Mija 102 lata od czasu odzyskania niepodległości w 1918 r. i 82 lata od wybuchu II wojny światowej. Artykuł poświęcony jest sytuacji Polaków wywiezionych w głąb ZSRR, ich martyrologii, a nawet holocaustowi (sowietom lepiej było wyniszczać przez ciężką pracę niż przez rozstrzelanie – oszczędność amunicji), zmusza do refleksji nad kwestiami patriotyzmu, tożsamości narodowej oraz bezpieczeństwa i obronności kraju w dzisiejszych czasach. Artykuł zamykają cezury czasowe lat 1939–1943, czyli najtrudniejszego okresu dla Polaków przebywających w ZSRR. Niech on stanowi przestrogę dla polskich nauczycieli, rodziców i rządzących państwem polskim przed powtórzeniem się opisywanej sytuacji. Obecnie należy uczyć i wychowywać młodzież nie tylko w duchu tolerancji, poszanowania innych narodów, ale również obrony polskiej racji stanu. Ważnym elementem wychowania jest nauczenie wyciągania wniosków z przeszłości przez młode pokolenia Polaków. Nie można żyć po porażkach w myśl zasady, że „Polak mądry po szkodzie; lecz jeśli prawda i z tego nas zbodzie, nową przypowieść Polak sobie kupi, że i przed szkodą, i po szkodzie głupi” (Jan Kochanowski, Pieśń V). Uczenie szacunku dla własnej wolności, demokracji, wolnych wyborów i przeciwstawiania się wszelkim rodzącym się totalitaryzmom. Artykuł pozwala poznać dramatyczne losy zesłańców polskich na Syberii, przypomnieć o nich i zapisać ich tragedię na trwałe w pamięci kolejnych pokoleń. Kształcić umiejętność obiektywnego myślenia i oceny przyczyn, które doprowadziły do martyrologii Polaków w ZSRR. Wpływać na przyjmowanie pożądanych wartości i postaw wobec bieżących wydarzeń politycznych na świecie.

3

Tradycja kółek uczniowskich gimnazjów autonomicznej Galicji w Okręgu Szkolnym Krakowskim i Lwowskim II Rzeczypospolitej

63%

Juśko E., Niedojadło A.

Kultura – Przemiany – Edukacja

|

2022

|

vol. Tom X

13-26

EN

In addition to their important didactic role, student academic and interest circles in middle schools in autonomous Galicia played an important educational role. They taught respect for national tradition and history, thus shaping patriotic attitudes. They functioned in practically all junior high schools. The number of them in particular schools varied. They enjoyed the interest of students, as evidenced by their significant attendance at classes. After regaining independence the schools of Cracow School District the Lviv continued the forms of work allowing to enrich the scope of students’ scientific knowledge and to extend the curricula of compulsory subjects with new content. After regaining independence the schools of the Cracow School District continued their forms of work allowing to enrich the scope of students’ scientific knowledge and to extend the curricula of compulsory subjects with new contents, which referred to the Galician tradition. Regardless of the model of education – national or state, they shaped in students the patriotic and civic attitudes. They built respect for national values and rich cultural heritage. Both academic and interest circles functioned in autonomous Galicia, and later in the Second Polish Republic, in practically all middle schools. These circles were thematically related to the curriculum subjects: history, theology, natural sciences, mathematics, physics, German studies, Polish studies, philosophy, as well as those arising from specific student interests, for example: abstinence, theater lovers, self-education, aesthetics, tourism, economics, photography, sightseeing, music and singing, sports, bookbinding, literary, ethics, hygiene, physical activities, art, drama, literature and others. As a rule, the tutors were subject teachers or teachers who were interested in the subject of the club. The Galician student clubs had the support of the school principals. According to them, the clubs should maintain their scientific character, their creation should be supported by teachers, and the decision to organize them should be left to youth councils. Student circles in autonomous Galician middle schools as a form of didactic and educational work were an important contribution to the development of this type of student activity. They were an important contribution to the development of this type of student activity in Polish secondary schools in the interwar years, and thus a contribution of Galician education to the Polish school system of 1918-1939.

PL

Kółka uczniowskie naukowe, jak i zainteresowań w gimnazjach autonomicznej Galicji, oprócz ważnego znaczenia dydaktycznego odgrywały również istotną rolę wychowawczą. Uczyły szacunku do narodowej tradycji i historii kształtując w ten sposób postawy patriotyczne. Funkcjonowały praktycznie we wszystkich gimnazjach. Liczba ich w poszczególnych szkołach była różna. Cieszyły się one zainteresowaniem ze strony uczniów, o czym świadczy znaczna ich frekwencja na zajęciach. Po odzyskaniu niepodległości szkoły Okręgu Szkolnego Krakowskiego kontynuowały formy pracy pozwalające wzbogacać zakresy wiedzy naukowej uczniów oraz poszerzać o nowe treści programy obowiązkowych przedmiotów nauczania będące nawiązaniem do tradycji galicyjskiej. Niezależnie od modelu wychowania: narodowego czy państwowego kształtowały u uczniów postawy patriotyczne, obywatelskie. Budowały u nich szacunek dla wartości narodowych i bogatego dziedzictwa kultury. Zarówno kółka naukowe, jak i zainteresowań w autonomicznej Galicji, a potem w II Rzeczypospolitej funkcjonowały praktycznie we wszystkich gimnazjach. Były to kółka tematycznie związane z programowymi przedmiotami: historyczne, teologiczne, przyrodnicze, matematyczne, fizyczne, germanistów, polonistyczne, filozoficzne, a także wynikające z określonych zainteresowań uczniów, np.: abstynenckie, miłośników teatru, samokształceniowe, estetyczne, turystyczne, ekonomiczne, fotograficzne, krajoznawcze, muzyczno-śpiewacze, sportowe, miłośników książek, introligatorskie, literackie, etyczne, higieniczne, zabaw ruchowych, artystyczne, dramatyczne, literackie i inne. Należała do nich przeważająca część uczniów. W części szkół kółka uczniowskie organizacyjnie tworzone były w ramach działalności czytelni. Opiekunami z reguły byli nauczyciele przedmiotów bądź uczący wykazujący zainteresowania tematem działania danego kółka. Galicyjskie kółka uczniowskie miały wsparcie dyrektorów szkół. Według nich powinny kółka zachować naukowy charakter, ich tworzenie winni wspierać nauczyciele, a decyzję o ich organizowaniu należy pozostawić samorządom młodzieżowym. Kółka uczniowskie w gimnazjach autonomicznej Galicji jako forma pracy dydaktycznej i wychowawczej były istotnym wkładem w rozwój tego typu działalności uczniowskiej w polskiej szkole średniej lat międzywojennych, tym samym wkładem oświaty galicyjskiej do tworzącego polskiego systemu szkolnego lat 1918–1939. Oprócz kółek uczniowie swoje zainteresowania mogli rozwijać w ramach działalności czytelni, gmin klasowych, SKO, Sodalicji Marjańskiej, klubów sportowych, hufca szkolnego P.W., harcerstwa czy świetlicy.

Refine search results

2 Kultura – Przemiany – Edukacja

1 Krakowskie Studia Małopolskie

3 Niedojadło A.

1 Juśko E.

1 2022

1 2021

1 2008

Gospodarka dworska w kluczu wierzchosławickim w XVII I XVIII wieku. Produkcja roślinna

Syberiada, czyli polska golgota na Wschodzie. Historyczna pamięć społeczna elementem wychowania patriotycznego

Tradycja kółek uczniowskich gimnazjów autonomicznej Galicji w Okręgu Szkolnym Krakowskim i Lwowskim II Rzeczypospolitej