Celem artykułu jest przedstawienie możliwości zwiększenia wykorzystania rozwiązań rynkowych w polityce ekologicznej. W szczególności dotyczy to działania na rzecz zrównoważonej produkcji i konsumpcji. W pierwszej części omówiono postawy polityki ekologicznej wobec rynku, tj. postawy: kreacji, integracji, kooperacji, obserwacji, stymulacji/wspierania prośrodowiskowego przekształcania rynku, zaniechania oraz ignorowania. W drugiej części artykułu wskazano na potrzebę stosowania instrumentów rynkowych przez politykę ekologiczną w celu wspierania zrównoważonej produkcji i konsumpcji.
EN
This paper aims to identify the opportunities for increasing the use of market-based solutions in environmental policies. In particular, this applies to actions for sustainable production and consumption. The first part discusses environmental policy attitudes towards the market. These include the attitudes of creation, integration, cooperation, supervision, stimulation/support for pro-environmental transformation of the market, non-action and ignoring. In the second part of the paper, the author points out the need for an environmental policy of market-based instruments to support sustainable production and consumption.
Celem artykułu jest przedstawienie pojęcia zrównoważonego rozwoju energetyki i wskaźników służących ocenie rozwoju energetyki w wymiarach: społecznym, ekonomicznym i ekologicznym. Została podjęta próba oceny pod kątem przydatności wskaźników do monitorowania zrównoważonego rozwoju energetyki w Polsce. Zrównoważony rozwój energetyki to proces trwałego, bezpiecznego i efektywnego zapewniania energii na potrzeby zrównoważonego rozwoju. Wzorcem, który sprzyja do stworzenia zespołu wskaźników monitorujących ten rozwój, jest system zaproponowany przez IAEA. Stosowane na poziomie unijnym wskaźniki Eurostatu nie dostarczają natomiast wystarczającej informacji szczególnie o badaniach i porównaniach wymiaru społecznego. Monitoring zrównoważonego rozwoju energetyki powinien być bardzo funkcjonalny w ocenie realizacji Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Zestaw wskaźników proponowanych w tej strategii do oceny jej postępów jest bardzo jednostronny i ograniczony. Zastosowanie zestawu wskaźników, kompleksowo ujmujących rozwój energetyki, może przyczynić się do określenia tego rozwoju w sposób bardziej zrównoważony. Wskaźniki stosowane przez Eurostat nie pozwalają na monitorowanie zrównoważonego rozwoju energetyki, a jedynie wybranych jego elementów. Jednocześnie Główny Urząd Statystyczny nie przygotowuje odrębnych opracowań na temat zrównoważonego rozwoju krajowej energetyki. Dla oceny zrównoważonego rozwoju energetyki na poziomie krajowym i porównań międzynarodowych, wskaźniki mogą jednak być uzupełnione na podstawie danych z istniejących opracowań.
EN
The aim of the paper is to present the concept of sustainable energy development and indicators for evaluating the development of the energy sector in social, economic, and ecological dimensions. An attempt is also made to evaluate the usefulness of the indicators for monitoring the development of sustainable energy in Poland. Sustainable energy development means a process of sustainable, safe and effective energy supply for sustainable development. The system that the IAEA proposes to develop relies on a set of monitoring indicators, and seems to be a useful model, although the EU-level Eurostat indicators do not provide sufficient information, particularly for the study and comparison of the social dimension. Monitoring of sustainable energy development should be very helpful in evaluating the implementation of the Strategy for Responsible Development. The set of indicators proposed in this strategy for assessing its progress is very one-sided and limited. The use of a set of indicators that comprehensively address the development of energy could contribute. The indicators used by Eurostat do not allow monitoring of the sustainable development of the energy sector but only its selected components. GUS (the Central Statistical Office in Poland) also does not prepare separate studies on the sustainable development of the national energy sector. For the assessment of sustainable energy development at national level and for international comparisons, indicators may, however, be supplemented on the basis of data from the existing studies.
The analysis of effects and the range of opinion derived from different efficiency areas while considering, at the same time, the environment's quality improvement. The range of defining the effects is introduced in the first part. The second part discusses the areas of occurrence of opinion of efficiency (technical efficiency, energy, financial, economic). The third part concerns the problem of qualifying ecological efficiency.
Celem artykułu jest identyfikacja problemów ograniczania niskiej emisji zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego z gospodarstw domowych oraz zaproponowanie wskaźników służących operacjonalizacji celów i działań. Problemy i wskaźniki przedstawiono w kolejnych częściach poświęconych: presji środowiskowej (zagrożenia, stresu), stanowi (jakości) środowiska oraz reakcji (działań zapobiegawczych). Ograniczanie niskiej emisji wymaga przede wszystkim aktywności lokalnej samorządów i gospodarstw domowych. Szczególną rolę powinny odegrać systemy finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych. Muszą dotyczyć nie tylko samych domów i mieszkań, ale także systemów zasilania budynków w energię elektryczną, gaz, gorącą wodę lub parę. Konieczne jest też takie wzmocnienie działań kontrolnych i zmian w systemie gospodarki odpadami, aby w gospodarstwach domowych przestało się opłacać wykorzystywanie do ogrzewania odpadów i paliw wysokoemisyjnych.
Celem artykułu jest analiza i ocena wpływu regulacji na wstrzymanie rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce. Analiza dynamiki wielkości charakteryzujących moc zainstalowaną i wielkość produkcji instalacji wiatrowych wskazuje na wstrzymanie ich rozwoju już od roku 2015. System wsparcia bazujący na świadectwach pochodzenia energii (system kwotowy) okazał się nieskuteczny w dostosowaniu liczby świadectw pochodzenia do wyznaczanego popytu na te świadectwa. Nadwyżka podaży świadectw spowodowała silny spadek ich ceny na rynku. Regulacje dotyczące ograniczania wzrostu opłaty zastępczej, która wyznacza maksymalną cenę świadectw, będą blokowały rozwój tego systemu wsparcia w przyszłości. Wprowadzony od 2015 r. system aukcyjny (taryf gwarantowanych) wyeliminował niemal całkowicie rozwój nowych instalacji oraz przechodzenie do niego producentów pozostających w systemie kwotowym. Regulacje dotyczące lokalizacji instalacji wiatrowych na lądzie zablokują powstawanie nowych farm wiatrowych.
The aim of the article is to present and assess the role of the market and market mechanisms in devising a sustainable development policy. The idea of sustainable development was a reaction to market errors. International documents and declarations do not indicate the role of the market in sustainable development. The market is the environment of all activities shaping development. An appropriately shaped market and market mechanisms and instruments can foster the implementation of sustainable development. The general policy of sustainable development created by the state does not use market and its mechanisms. The appropriate place for them are three horizontal policies: economic, social and environmental. The article indicates actions for and limitations to their market orientation towards sustainable development. The application scope of market-based instruments under the policy is also a determinant of policy marketisation.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie i ocena miejsca rynku i mechanizmów rynkowych w tworzeniu polityki zrównoważonego rozwoju. Idea zrównoważonego rozwoju była reakcją na błędy rynku. Dokumenty i deklaracje międzynarodowe nie wskazują na rolę rynku w zrównoważonym rozwoju. Rynek jest środowiskiem wszystkich działań kształtujących rozwój. Odpowiednio ukształtowany rynek oraz mechanizmy i instrumenty rynkowe mogą sprzyjać wdrażaniu zrównoważonego rozwoju. Tworzona przez państwo ogólna polityka zrównoważonego rozwoju nie wykorzystuje rynku i mechanizmów rynkowych. Właściwym dla nich miejscem są trzy polityki o charakterze horyzontalnym: gospodarcza, społeczna i ekologiczna. W artykule wskazano działania i ograniczenia dla ich rynkowej orientacji na rozwój zrównoważony. Wyznacznikiem urynkowienia polityki jest też zakres zastosowania w niej instrumentów rynkowych.
Celem artykułu jest próba określenia mikroekonomicznych podstaw koncepcji rozwoju trwałego, z ukazaniem zarazem, iż mikroekonomiczne przesłanki normatywne i pozytywne tego rozwoju są (powinny być) postrzegane jako komplementarne, a nie konkurencyjne czy wykluczające się. Ujęcie normatywne rozwoju trwałego oznacza, iż kategorię tę traktuje się jako pewien wzorzec lub postulowany zintegrowany ład. Ujęcie pozytywne ustala, że dąży się do identyfikacji czynników i przesłanek działających na poziomie mikropodmiotów gospodarczych. Umożliwiają one bądź uprawdopodobniają przejście od dotychczasowych wzorców rozwoju do rozwoju trwałego. Podstawą poznawczą objaśniania zachowań mikroekonomicznych w szeroko rozumianej sferze gospodarowania zasobami środowiska nie może być odwołanie się do koncepcji homo oeconomicus i immanentnie z nią związanej hipotezy maksymalizacji użyteczności. W artykule autorzy określają przesłanki, które współcześnie pozwalają na stwierdzenie o kształtowaniu się mikroekonomicznego modelu zachowań czy modelu behawioralnego, określanego w literaturze przedmiotu jako homo sustinens.
EN
The goal of the paper is to define the microeconomic foundations of sustainable development, and to prove that its normative and positive prerequisites should be perceived as complimentary and not competitive or mutually exclusive. The normative approach towards sustainable development implies that this category is regarded as a development pattern or integrated order. The positive approach involves striving for the identification of factors and premises which apply to microeconomic entities. They enable a transition from the hitherto prevailing development patterns to sustainable development, or at least make it plausible. To explain microeconomic behaviours in the sphere of broadly understand natural resources management, it is not enough to take as one's cognitive foundation the notion of homo oeconomicus and utility maximization hypothesis. In the paper, the authors define the conditions that are necessary for the realisation of the model of microeconomic behaviour (or behavioural model) which is described in the subject literature as homo sustinens.
Changes in time management reflect contemporary socio-economic trends. Indicators of the use of leisure time may be considered as unconventional measures of the quality of life. The structure of time budget, in addition to the structure of consumer spending, is also considered to be a full-fledged component of individual and social well-being. The analysis of the time budget of the population is therefore an interesting issue related to the problems of the living conditions of families in Poland. It is also a valuable source of information on the amount and management of time for work, household duties, education, recreation and rest. The paper is aimed at analysing the time budget of the Polish population, with particular emphasis on leisure time and evaluation of changes that occurred in leisure time management during the period 2003/2004–2013. The authors attempt to assess the diversification of time devoted to leisure depending on the level of income among working people. The analysis was carried out on the basis of the Time Use Survey conducted by the Central Statistical Office of Poland. Transformation in leisure time management has been identified during the analysed period. Namely, the pursuing of one’s hobbies and abandoning of traditional media (television, radio) in favour of the Internet are becoming increasingly popular. The income level has a limited impact on time management and the observed dynamics of changes do not influence any changes in leisure time use in quintile groups.
PL
Zmiany w zakresie gospodarowania czasem są odbiciem współczesnych przemian społeczno-gospodarczych. Wskaźniki sposobu wykorzystania czasu wolnego mogą być uznane za niekonwencjonalne mierniki jakości życia. Struktura budżetu czasu, obok struktury wydatków konsumpcyjnych, jest również uważana za pełnoprawny składnik dobrobytu indywidualnego i społecznego. Analiza budżetu czasu ludności jest zatem interesującym zagadnieniem wpisującym się w problematykę warunków życia rodzin w Polsce. Stanowi cenne źródło informacji na temat rozmiaru i sposobu wykorzystania czasu przeznaczonego na pracę, obowiązki domowe, naukę, rekreację i odpoczynek. Celem pracy jest analiza budżetu czasowego ludności polskiej, ze szczególnym uwzględnieniem czasu wolnego, oraz ocena zmian zachodzących w zarządzaniu czasem wolnym w latach 2003/ 2004-2013. Autorzy starają się również ocenić zróżnicowanie czasu wolnego w zależności od poziomu dochodów osób pracujących. Analiza została przeprowadzona na podstawie reprezentacyjnego badania budżetu czasu ludności przeprowadzonego przez Główny Urząd Statystyczny. W badanym okresie zidentyfikowano transformację w zakresie wykorzystania czasu wolnego – coraz popularniejsza stała się realizacja własnych zamiłowań (hobby), a także odejście od tradycyjnych mediów (TV, radio) na rzecz Internetu. Poziom dochodu w ograniczonym zakresie wpływa na sposób spędzania czasu, a obserwowana dynamika zmian nie wpływa na zmianę struktury rozdysponowania czasu wolnego w grupach kwintylowych.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.