Search results

1

Primat und Kollegialität

100%

Klausnitzer W.

Studia Nauk Teologicznych PAN

|

2015

|

issue 10

81-106

EN

The article compares two models of church leadership that are in certain tension in the Catholic Church since the Second Vatican Council at least. The Model of "Communio" structures the whole church, starting from the local Church. The Model of "Iurisdictio" (hierarchical) comes out of the legal primacy of the Bishop of Rome. The author of this article, together with Walter Kasper, advocates the synthesis of Iurisdictio and Ordo, which remains the task to be performed in the third Christian millennium. The theme of the appendix is the ecclesiological theory of Joseph Ratzinger, in which we can observe the development from the emphasizing of collegiality in the direction of testimony of a single bishop in the relationship between the pope and the episcopate.

DE

Der Artikel vergleicht die zwei Modelle der Kirchenleitung, die in der Katholischen Kirche spätestens seit dem Vaticanum II mit konziliarer Autorität in Spannung zueinander stehen. Das Modell der Communio strukturiert die Gesamtkirche von der Ortskirche her; das Modell der Iurisdictio (oder der „Hierarchie“) geht vom Jurisdiktionsprimat des Bischofs von Rom aus. Der Verfasser plädiert mit Walter Kasper für eine Synthese von Iurisdictio und Ordo als eine noch zu leistende Aufgabe für das dritte christliche Jahrtausend. Ein Exkurs beschäftigt sich mit Joseph Ratzingers ekklesiologischer Theorie, in der im Blick auf das Verhältnis von Primat und Episkopat eine Entwicklung von der Betonung der Kollegialität zum Zeugnis des Einzelbischofs festgestellt werden kann.

PL

W artykule porównane są dwa modele kierowania Kościołem, które w Kościele katolickim co najmniej od Soboru Watykańskiego II stoją wobec siebie w pewnym napięciu. Model Communio strukturyzuje cały Kościół wychodząc od Kościoła lokalnego; Model Iurisdictio (bądź też hierarchiczny) wychodzi od prymatu jurysdykcyjnego biskupa Rzymu. Wraz z Walterem Kasperem autor artykułu opowiada się za syntezą Iurisdictio oraz Ordo, co pozostaje jeszcze zadaniem do wykonania na trzecie chrześcijańskie tysiąclecie. Tematem Ekskursu jest teoria eklezjologiczna Josepha Ratzingera, w ramach której w odniesieniu do relacji między papieżem a episkopatem można zaobserwować rozwój od podkreślania kolegialności w kierunku świadectwa pojedynczego biskupa.

2

Prymat Papieża

100%

Klausnitzer W.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

vol. 62

|

issue 9: Teologia fundamentalna i religiologia

131-160

EN

The problem of the theological legitimization of the papacy is traditionally structured in the questions of its possible institution by Jesus Christ (petrinitas), of an eventual succession beginning with Peter until now (perpetuitas) and of the connection of Rome with the “Petrine office” (Romanitas). The article discusses new theological arguments regarding the role of Peter in the NT and the development of the papacy in the form of the primacy of the bishop of Rome in history and sketches some ecumenical perspectives in the context of relevant texts of theological authors and the magisterium on the development of (Catholic) doctrine.

PL

Problematyka teologicznego uzasadnienia urzędu papieskiego obejmuje tradycyjnie trzy pytania: Czy Jezus w osobie Piotra założył urząd uniwersalnej jedności Kościoła (petrinitas)? Czy istnieje sukcesja tego urzędu począwszy od Piotra po dzień dzisiejszy (perpetuitas)? Wjaki sposób urząd Piotra wiąże się z Rzymem jako miejscem jego sprawowania (romanitas)? W artykule przedstawiono nowe koncepcje teologiczne dotyczące prymatu papieża, biorąc pod uwagę obraz Piotra w Nowym Testamencie oraz proces rozwoju urzędu papieskiego w postaci prymatu biskupa Rzymu. Wostatniej części przedłożenia nakreślono perspektywę ekumeniczną, rozpatrywaną na tle teologicznych i magisterialnych wypowiedzi na temat rozwoju dogmatu.

DE

Die Frage nach der theologischen Begründung des Papstamtes wird traditionell aufgegliedert in die Fragen nach seiner eventuellen Einsetzung durch Jesus Christus (Petrinitas), nach einer möglichen Sukzessionskette von Petrus bis heute (Perpetuitas) und nach der Verbindung der Stadt Rom mit dem „Petrusamt“ (Romanitas). Der Artikel diskutiert neue theologische Ansätze im Blick auf das Petrusbild des NT und den Entwicklungsprozess des Papstamtes in der Gestalt des Primats des Bischofs von Rom in der Geschichte und skizziert mögliche ökumenische Perspektiven vor dem Hintergrund theologischer und lehramtlicher Überlegungen zur Dogmenentwicklung.

3

„Nostra Aetate“ als Ausgangspunkt einer Theologie der Religionen

100%

Klausnitzer W.

Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii

|

2013

|

vol. 5

97-115

EN

The Declaration “Nostra Aetate” of Vatican II is a new landmark in the relation of the Church with the followers of other religions. With it a new theological discipline begins, the theology of religions. The article discusses different Christian attitudes towards the other (nonChristian) religions (idolatry, expression of the religious longing of mankind, “praeparatio Evangelii”, a step in the intellectual and mental development of men, expression of the divine acting in a specific culture) before that Declaration. It analyzes its text, describes the debates in the Germanspeaking Catholic theology and argues (in the sense of Nostra Aetate) for a practical contest of the different religions in which the followers of a specific religion try to translate its noble ideals into a practical life.

PL

Deklaracja Soboru Watykańskiego II Nostra aetate na temat stosunku (habitudo) Kościoła do religii niechrześcijańskich miała przełomowe znaczenie dla katolickiej teologicznoreligijnej refleksji nad religiami. Przede wszystkim dała ona impuls dla rozwoju teologii religii jako odrębnej dyscypliny naukowej, której problematyka stała sie również przedmiotem zainteresowań Magisterium Ecclesiae. Status metodologiczny teologii religii jest wciąż dyskutowany. Powszechnie przyjmuje sie, iż jest ona dyscyplina teologiczna,, która w świetle własnego objawienia, uznawanego za prawdziwe, reflektuje nad innymi religiami. To właśnie odróżnia ja od empirycznego religioznawstwa, które „obiektywnie” (przynajmniej na płaszczyźnie deklaratywnej) spogląda na świat religii, nie pytając ani o ich prawdziwość, ani o ich wartość objawieniowo-zbawcza. Refleksja nad innymi religiami obecna jest w każdej religii, i to zanim jeszcze powstała teologia religii jako dyscyplina naukowa. W tradycji judeochrześcijańskiej można wymienić kilka pojęć (modeli), wyrażających sposób patrzenia na inne religie: idolatria, wyraz religijnej tesknoty człowieka, praeparatio evangelica, etap rozwoju na drodze uduchowienia człowieka (gł. w oświeceniu: G.E. Lessing, G.W.F. Hegel), kulturowo uwarunkowany wyraz boskiego działania (E. Troeltsch). Analiza tekstu Nostra aetate prowadzi do kilku wniosków. Przede wszystkim należy zauważyć;, iż mamy tu do czynienia z pierwszym oficjalnym dokumentem, w którym Kościół zajmuje sie nie tylko kwestia możliwości zbawienia pojedynczych niechrześcijan, lecz samymi religiami. Sobór nie podaje jednak pełnej charakterystyki tychże religii, podkreślając raczej to, co łączy chrześcijaństwo z innymi religiami, a nie to, co je dzieli. Dokument nie podaje tez - zgodnie zresztą z tradycją soborowa - żadnej wyczerpującej teorii religii, pozostawiając w ten sposób miejsce na jego interpretacje i recepcje. W tym sensie Nostra aetate nie stanowi kresu, ale początek refleksji teologicznoreligijnej. Dotychczasowa historia recepcji Nostra aetate pozwala wyróżnić dwa zasadnicze kierunki. Pierwszy z nich koncentruje sie na dialogu chrześcijaństwa z judaizmem. Tutaj szczególnego znaczenia nabrała teza o „podwójnym ujściu Starego Testamentu” (E. Zenger). Głosi ona, iż chrześcijaństwo nie jest prostym następstwem judaizmu, lecz ze obydwie religie - chrześcijaństwo i (współczesny) judaizm - są żydowska, reakcja na zburzenie świątyni Jerozolimskiej w 70 r. po Chr. W takiej perspektywie nazywanie Żydów przez chrześcijan starszymi Braćmi i Siostrami w wierze nie jest poprawne. Inny problem to kwestia nawracania Żydów na chrześcijaństwo. Środowiska ewangelikalne, zwłaszcza w USA, prowadza ożywiona działalność misjonarska wśród środowisk żydowskich na całym świecie. Z kolei niektóre wspólnoty protestanckie w Niemczech sprzeciwiają sie tego rodzaju działalności, uznając judaizm za autonomiczna drogę zbawienia dla Żydów. Papież Jan Paweł II zaproponował, by owa szczególna więź, jaka łączy judaizm z chrześcijaństwem, rozszerzyć również na islam. Wspólnym punktem odniesienia tych trzech religii miałaby być postać Abrahama. Przedsięwzięcie to nie jest jednak wolne od problemów historycznych i teologicznych. Drugi kierunek łączy się z rozwojem teologii religii. Od czasów Vaticanum II myśl teologicznoreligijna w Niemczech przeszła przez cztery zasadnicze etapy. Pierwszy związany był z dyskusją wokół teorii „anonimowego chrześcijaństwa” oraz „prawomocności” religii pozachrześcijańskich K. Rahnera (R. Schlette, M. Seckler). Drugi etap polegał na wprowadzeniu chrześcijaństwa w dialog z konkretnymi religiami (H. Dumoulin, C. Thoma, H. Kung, H. Waldenfels, H. Zirker). Trzeci etap miał charakter pragmatyczny i polegał na budowaniu dialogu miedzyreligijnego na podstawie uniwersalnych zasad etycznych (H. Kunga Projekt światowego etosu). Ostatni etap wyznaczają takie wydarzenia, jak spotkanie modlitewne przywódców różnych religii w Asyżu (1986), deklaracja Kongregacji Nauki Wiary Dominus lesus (2000) oraz zamach terrorystyczny na Twin Towers w Nowym Jorku (11 IX 2001). Wciąż aktualne stanowiska teologicznoreligijne to: ekskluzywizm, pluralizm i inkluzywizm. Chrześcijański inkluzywizm opiera sie na nauczaniu Jezusa, który podkreślał prymat ortopraksji nad ortodoksa (por. Mt 7, 21-29 i 25, 31-46). W tym kontekście rodzi sie postulat prakseologicznej teologii religii. Jej cecha charakterystyczna będzie wyraźny rys apologijny, eksponujący i uzasadniający wyjątkowość chrześcijaństwa jako religii w pełni objawionej i zbawczej. Zasadniczo wszystkie religie maja prawo występować z podobnym roszczeniem do wyjątkowości, jednak roszczenie to zawsze domaga się; uzasadnienia. Także stanowisko ateistyczne, postulującej niejednokrotnie swoja moralna wyższość nad religiami, zobowiązane jest wskazać konkretne miejsca i konteksty, w których ateizm okazał sie bardziej humanitarny niż krytykowane przezeń religie.

4

Ist das Christentum allen anderen Religionen überlegen?

100%

Klausnitzer W.

Studia Pastoralne

|

2012

|

vol. 8

25-79

PL

Obszerny artykuł Wolfganga Klausnitzera stawia sobie za cel odpowiedź na pytanie: „Czy chrześcijaństwo przewyższa wszystkie inne religie?”. W pierwszej części opracowania autor wyjaśnia rozumienie terminu „religia” na przestrzeni wieków, a także bardzo wnikliwie przedstawia rozwój oraz stosunek do religii myślicieli poszczególnych epok. W drugiej części pracy zastanawia się nad stosunkiem chrześcijaństwa do innych religii. Czy chrześcijaństwo góruje nad innymi religiami, ponieważ nie jest religią, ale objawieniem Boga? Próbując odpowiedzieć na to pytanie, autor przywołuje różne spojrzenia na tę kwestię, w końcu odwołuje się do noty Kongregacji Nauki Wiary z 24 stycznia 2001 roku. Jej autorzy skoncentrowali się na następujących pięciu punktach: jedyne i powszechne pośrednictwo zbawcze Jezusa Chrystusa; jedyność i pełnia objawienia Jezusa Chrystusa; powszechne działanie zbawcze Ducha Świętego; przyporządkowanie wszystkich ludzi do Kościoła; wartość i funkcje zbawcze różnych tradycji religijnych. Wolfgang Klausnitzer z całą stanowczością stwierdza, że Kościół katolicki nie odrzuca innych religii, ale z pełną powagą pochyla się nad ich pismami oraz nakazami.

Refine search results

1 Roczniki Teologiczne

1 Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii

1 Studia Nauk Teologicznych PAN

1 Studia Pastoralne

1 2021

2 2015

1 2012

4 Klausnitzer W.

Primat und Kollegialität

Prymat Papieża

„Nostra Aetate“ als Ausgangspunkt einer Theologie der Religionen

Ist das Christentum allen anderen Religionen überlegen?