Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 15

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Kształcenie świadomości językowej w gimnazjum – lekcje gramatyki

100%
Nocoń J.
Edukacja
|
2015
|
issue 1(132)
81–96
PL
W publikacji podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, jak na poziomie gimnazjum realizowane są zapisy podstawy programowej z 2008 r. w zakresie świadomości językowej, w jaki sposób uczy się gramatyki języka polskiego i jakie wyniki uzyskują uczniowie. Materiał badawczy stanowiły dane zebrane w trakcie realizacji badania Dydaktyka literatury i języka polskiego w gimnazjum w świetle nowej podstawy programowej, obejmujące: wyniki zadań testowych sprawdzających wiedzę i umiejętności z zakresu świadomości językowej, wyniki obserwacji nieuczestniczących lekcji językowych, informacje uzyskane w wywiadach z nauczycielami i uczniami oraz w ankietach. Analiza danych pozwoliła stworzyć wieloaspektowy obraz dydaktyki świadomości językowej w gimnazjum. Okazało się, że jest ona bardzo tradycyjna, nastawiona na teoretyczną wiedzę o systemie języka polskiego. Model ten rozmija się z wpisaną w nową podstawę programową zasadę funkcjonalnego uczenia o języku, dlatego wielu gimnazjalistów ma trudności z praktycznym wykorzystaniem abstrakcyjnej wiedzy.
EN
The article approaches the question of how provisions for the 2008 core curriculum are implemented at lower secondary school within the sub-area of linguistic awareness. It also covers, how Polish language grammar is taught, and student results. Data was obtained from the study: Didactics of literature and Polish language in middle school under the new core curriculum, including results from: tests measuring knowledge and skills involving linguistic awareness, non-participant observation of language classes, information collected from interviews with teachers and students, and questionnaires. The analysis of this varied data allowed construction of a multi-faceted image of linguistic awareness teaching in middle school which emerged to appear highly traditional and geared towards theoretical knowledge of the Polish language. This model does not satisfy the principles for functional language teaching, as prescribed by the new core curriculum. This may explain, why many middle school students experience difficulty in the application of their abstract knowledge to practical situations.
2

Rozwijanie i doskonalenie kompetencji tekstotwórczej w perspektywie lingwodydaktycznej

100%
Nocoń J.
Kształcenie Językowe
|
2012
|
vol. 10(20)
21-36
EN
The article describes the issues connected with the methodology of developing and improving textual competence in Polish language classes. Specific topics treated in the article include: textual competence against other types of competences (linguistic, communicative, interactional, discursive), text editing skills in language education before and after 1998 (on the basis of curricula), expectations concerning texts written by pupils (formulated on the basis of the 2008 core curriculum), the most important problems related to the organization of the education processes within the scope of writing and speaking skills, and finally the challenges that the modern language didactic faces.
3
Publication available in full text mode
Content available

BEATA UDZIK, „ROZWAŻ I UZASADNIJ”. STRUKTURY ARGUMENTACYJNE W ROZPRAWKACH MATURALNYCH (NA POZIOMIE PODSTAWOWYM), Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, 2019, 358 s.

100%
Nocoń J.
Stylistyka
|
2020
|
vol. 29
489-498
4
Publication available in full text mode
Content available

Styl i stylistyka w kształceniu językowym

100%
Nocoń J.
Stylistyka
|
2016
|
vol. 25
445-456
EN
The article attempts to define the place of style and stylistics in the process of teaching Polish as the first language. The paper takes as its reference the current Polish language curriculum, adopting the assumption that curriculum documents present the typical approach to style and stylistics found in Polish language didactics. Issues of style and stylistics are introduced in education in association with the development of productive skills (speaking and writing) and receptive skills (reading and listening). The analysis of curriculum guidelines has shown five aspect of style/stylistics competence that are concentrated on in the classroom: text reception on the level of stylistic and linguistic means, on the level of text style and functional style, intentional use of stylistic and linguistic means in texts produced by pupils, intentional construction of texts with certain features of style. The author concluded that style ought to be treated as an integrating, organizing category in the development of receptive and productive skills. The knowledge of style and specific stylistic and linguistic skills on the one hand enables characterising the language of texts read and listened to by pupils in order to grasp the gist of the message, and on the other allow them to choose linguistic measures to produce their own verbal and written texts in an intentional, purposeful manner. The curriculum under analysis does go in this direction, albeit quite incoherently and accidentally. The main problem lies in the blurred categorisation of related terms: style – variant – language.
5
Publication available in full text mode
Content available

Wariantywność stylu tekstu w perspektywie edukacyjnej

100%
Nocoń J.
Stylistyka
|
2018
|
vol. 27
105-116
EN
The article presents the results of an educational diagnosis. The study it describes analyses the style of invitations prepared by the Polish middle school pupils and its significant variation despite the fact that the subjects did identical tasks in identical conditions. The author is interested in the pupils’ awareness of style, which is why the study analyses only the texts whose writers have made a deliberate and conscious choice of stylistic models. The diversity of style has turned out to be the most pronounced on the level of register, and the main reason behind the style variation among the texts was rooted in the clash between opposing stylistic systems (formality vs. informality) and the overlapping of several discourses: the school, internet and colloquial discourse. The pupils have shown much creativity, choosing one of the three strategies to cope with the paradoxes of style designed by the authors of the task. None of the variants of style employed by the pupils in their invitations can be judged as incorrect or artificial. In such a situation, the basic category evaluating the style of
6
Publication available in full text mode
Content available

Kontekst kulturowy a program edukacji językowo‑komunikacyjnej w L1. Głos w dyskusji

100%
Nocoń J.
Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego
|
2020
|
vol. 29
111-121
EN
The article’s theme concerns challenges encountered in the 21st century in the course of language communicative education within the scope of Polish as a native language. The author expresses conviction that socialisation process does not substitute for education, and therefore one of the paramount purposes/aims of language education within the scope of native language is to cater to the language-communicative needs of students stemming from cultural transformation taking place in the contemporary world. New tasks that a Polish language teacher needs to face are developing the so-called new communicative competency which facilitates communicative acts in media-dominated world of today, including digital media. The said tasks also involve counteracting the lowering of verbal communication standards, particularly the cases of verbal aggression and primitive vocabulary. 
7
Publication available in full text mode
Content available

Diagnozowanie sprawności mówienia w perspektywie (nie tylko) egzaminu maturalnego

100%
Nocoń J.
Polonistyka. Innowacje
|
2015
|
issue 1
5-15
EN
The article discusses the difficulties of diagnosing speaking skills in the situation of matriculation examination, resulting from the specific nature of spoken language varieties and texts implementation in these variants. Factors that should be taken into account when formulating criteria for assessing speech and conversation exams are: complex and holistic structure of spoken speech, transience of audible text, the spontaneity of live speech, the power of nonverbal codes, a significant stigma of a dialog, and the influence of situational context on the course of communicative interaction. The analysis of speaking skills assessment tools prepared for the oral ex­amination in the year 2015 revealed that some of them had a significant impact on the criteria developed for this purpose.
8
Publication available in full text mode
Content available

Powinności kształcenia językowego w L1 a niektóre aspekty lingwistyki poststrukturalistycznej

100%
Nocoń J.
Polonistyka. Innowacje
|
2022
|
issue 15
117-128
EN
The article is a part of the discussion on language education in L1 in a modern school. The vision presented in it is based on poststructuralist linguistic concepts, in which language is perceived in a non-systemic way, giving it a humanistic, anthropological-subjective, and cognitive dimension. The author discusses three good practice proposals as examples that fit into the presented didactic concept: in the first, writing character profiles was considered a story that interprets oneself and the world, in the second dictionary-phraseological exercises were assigned the function of changing the perception of reality, the third is an attempt to create a methodology based on the achievements of glottodidactics with regard to listening skills in L1. They are distinguished by their openness to the changing extracurricular reality, to the problems of the present day, to the related educational challenges and the subject of education.
PL
Artykuł wpisuje się w dyskusję nad kształceniem językowym w L1 we współczesnej szkole. Przedstawiona w nim wizja oparta została na poststrukturalistycznych koncepcjach lingwistycznych, w których język postrzegany jest niesystemowo, nadaje mu się wymiar humanistyczny, antropologiczno-podmiotowy, kognitywny. Autorka omawia trzy propozycje dobrych praktyk jako przykłady wpisujące się w prezentowaną koncepcję dydaktyczną – w pierwszej umiejętność charakteryzowania uznana została za opowieść interpretującą siebie i świat, w drugiej ćwiczeniom słownikowo-frazeologicznym przypisana została funkcja zmiany postrzegania rzeczywistości, trzecia to próba stworzenia opartej na dorobku glottodydaktyki metodyki sprawności słuchania w L1. Wyróżniają je otwarcie na zmieniającą się pozaszkolną rzeczywistość, na nurtujące współczesność problemy, na wyzwania edukacyjne z nimi związane i na podmiot edukacji.
9
Publication available in full text mode
Content available

Kształcenie umiejętności pisania w edukacji polonistycznej w XXI wieku– od sprawności do kreatywności

100%
Nocoń J.
Polonistyka. Innowacje
|
2021
|
issue 14
75-86
EN
The article presents a thesis that the increase of the importance of writing skills in the modern world seems necessary to reflect on teaching writing in L1 once again. The concepts of teaching such competence were developed in the 20th century, in a completely different cultural and communication reality and are continued in Polish language education to this day. The considerations presented lead to the identification of problems that should be looked into and issues that should be examined in order to give writing an appropriate educational rank in relation to the cultural and communicative rank and, as a result, take greater responsibility for the learning outcomes achieved. The didactics and practice of teaching writing in L1 require modification, and methodological inspiration can be found in the latest achievements of linguistics, as shown by the example of the use of Maria Wojtak’s concept of variants of the genre pattern to counteract the schematicism of texts written by students.
PL
W artykule postawiona została teza, iż ze względu na wzrost rangi umiejętności pisania we współczesnym świecie konieczna wydaje się potrzeba dydaktycznej refleksji nad uczeniem pisania w L1, tym bardziej że koncepcje kształcenia tej kompetencji powstały jeszcze w XX wieku, w zgoła odmiennej rzeczywistości kulturowo-komunikacyjnej, i trwają w edukacji polonistycznej do dziś. Rozważania prowadzą w stronę rozpoznania problemów, z którymi należałoby się zmierzyć i zagadnień, które należałoby rozważyć, by nadać pisaniu adekwatną rangę edukacyjną w stosunku do rangi kulturowo-komunikacyjneji w rezultacie wziąć większą odpowiedzialności za osiągane efektykształcenia. Dydaktyka i praktyka uczenia pisania w L1 wymagają modyfikacji, a inspiracji metodycznych można szukać w najnowszym dorobku językoznawstwa, co pokazano na przykładzie wykorzystania koncepcji Marii Wojtako wariantach wzorca gatunkowego do przeciwdziałania schematyzmowi tekstów redagowanych przez uczniów.
10
Publication available in full text mode
Content available

Profile szkolnej wiedzy o języku w kontekście egzaminów zewnętrznych

100%
Nocoń J.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
|
2017
|
vol. 8
|
issue 227
105-117
PL
W artykule stawia się pytanie o sposób sprawdzania wiedzy o języku podczas egzaminu gimnazjalnego. Przyjęto założenie, że egzaminom przysługuje funkcja systemotwórcza – profile zadań egzaminacyjnych stają się modelowymi przykładami praktyki edukacyjnej, mają wpływ na organizację procesu dydaktycznego oraz na strukturę efektów kształcenia. To szczególnie istotne w sytuacji, gdy reforma programowa nie ogranicza się do korekty treści nauczania, a dąży do zmiany modelu dydaktyki oraz gdy koncepcje wpisane w dokument programowy nie są wyraziście sprofilowane. Analizie poddano zadania z testu czytania z egzaminów gimnazjalnych z lat 2012-2016, odnoszące się do warstwy językowej testu. Stwierdzono, że tekst w teście czytania był głównie pretekstem do sprawdzania, co uczniowie wiedzą o języku oraz umiejętności analizy gramatycznej. Większość zadań nie diagnozowała, czy uczeń potrafi odczytać znaczenia przekazywane przez środki językowe i określić ich role w tekście. Język jako przedmiot poznania dominował nad językiem jako narzędziem. Egzamin wspiera tradycyjną koncepcję naukę o języku, ale zadania sfunkcjonalizowane w kontekście tekstu dostarczają dobrych wzorców działań zgodnych z nowymi koncepcjami dydaktycznymi. Przeprowadzone badanie miało charakter pilotażowy.
11
Publication available in full text mode
Content available

Słowo jako przedmiot edukacji polonistycznej (przed 1999 rokiem i po nim)

100%
Nocoń J.
|
2013
|
vol. 4
|
issue 140
5-18
PL
Artykuł podejmuje problem rozwijania i doskonalenia kompetencji leksykalnej na lekcjach języka polskiego przed reformą szkolną z 1998 roku i po niej. Przedmiotem analizy stały się: program nauczania obowiązujący przed 1999 r. oraz podstawy programowe z 1999, 2002 i 2008 roku, a także wybrane prace z zakresu metodyki kształcenia językowego. Słowu przypisuje się dużą wagę w edukacji polonistycznej jako kluczowemu składnikowi językowej sprawności systemowej – kompetencja leksykalna stanowi potencjał językowy każdego użytkownika języka, umożliwiający mu tworzenie i odbiór tekstów. W procesie edukacyjnym realizowane są trzy podstawowe zadania dotyczące tego typu kompetencji: budowana jest leksykologiczna wiedza o słownictwie, rozwijana jest znajomość słów przez uczniów (tzw. słownik osobniczy) oraz doskonalona jest umiejętność używania słów w tekstach – zadania te mogą być różnie hierarchizowane w procesie nauczania. Analiza dokumentów programowych pokazała, że przed reformą obowiązywało podejście słowocentryczne – praca przebiegała od słowa do tekstu. Z kolei po reformie porządek ten został odwrócony – nową koncepcję kształcenia językowego można określić jako tekstocentryczną, co zmienia tok poznawaczy na od tekstu do słowa. W artykule postawione zostały także pytania o miejsce i rangę pracy nad językową sprawnością systemowową w zreformowanej szkole.  
12
Publication available in full text mode
Content available

Znawca języka czy człowiek komunikujący się? O strukturze kompetencji językowo-komunikacyjnej ucznia klas IV–VI szkoły podstawowej wpisanej w podstawę programową z 2017 roku

100%
Nocoń J.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
|
2019
|
vol. 10
|
issue 285
240-253
EN
The article aims to answer two questions: how the language instruction framework was inscribed into the 2017/2018 Polish language curriculum and what image of the linguistic and communicative competence results from this document. The research method is based on the assumption that these two questions can be answered by analysing the cognitive operators used in the description of specific requirements. The article analyses the operators found in the ‘language instruction’ section of the curriculum. Within the linguistic and communicative competence, the document distinguishes among metalinguistic, analytical, linguistic (including normative and grammar-lexical competences) and communicative competences. Each competence has been ascribed with a group of operational verbs. Quantitative data presenting the distribution of specific requirements among these categories has also been included. The resulting image of a 6th grade graduate is one of a language expert, with functional and cognitive knowledge of language, able to analyse the language on various levels of its structure and use it correctly in speech and writing – these three competences account for 80% of all specific requirements. The remaining part is more or less linked to language use. Since the analysis encompasses only grades 4 to 6 of primary school, its conclusions are considered as research hypotheses.
13
Publication available in full text mode
Content available

School knowledge of the language profiles in the context of external examinations

100%
Nocoń J.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
|
2017
|
vol. 8
|
issue 227
PL
mm
14
Publication available in full text mode
Content available

Linguistic and communication education at Polish lessons during the period of cultural change. Musings on the curriculum

100%
Nocoń J.
|
2020
|
vol. 56
|
issue 1
19-30
PL
W artykule mowa jest o wyzwaniach, jakie stawia XXI wiek przed edukacją językowo-komunikacyjną w zakresie języka polskiego jako ojczystego. Autorka wyraża przekonanie, że socjalizacja nie może wyręczać edukacji, stąd jednym z najważniejszych celów kształcenia językowego w zakresie języka ojczystego staje się zaspokojenie potrzeb językowo-komunikacyjnych uczniów, wynikających z przeobrażeń kulturowych dokonujących się we współczesnych świecie. Nowe zadania, z którymi powinien zmierzyć się nauczyciel polonista, to rozwijanie tzw. nowej kompetencji komunikacyjnej, umożliwiającej komunikowanie się w świecie zdominowanym przez media, w tym media cyfrowe, oraz przeciwdziałanie procesowi obniżania się standardów werbalnego komunikowania się, w tym agresji werbalnej oraz prymitywizmowi języka.
EN
The article discusses the challenges posed in the 21st century in terms of linguistic and communication education in terms of teaching Polish as the mother tongue. The author posited that socialisation cannot replace education, which is why one of the major goals of linguistic education in terms of the mother tongue is to satisfy the linguistic and communication needs of pupils resulting from the cultural transformations happening in the modern world. The new tasks which Polish teachers face include the development of the so-called new communicational competence, which enables communication in a world dominated by the media, including digital media, and to counter the process of lowering the standards of verbal communication, including verbal aggression and language primitivism.
15
Publication available in full text mode
Content available

Sylwetka Pana Profesora Stanisława Gajdy

26%
Nocoń J.
Stylistyka
|
2016
|
vol. 25
11-13
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.