Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Studies, Research and Teaching of Professor Józef Mazurkiewicz at the Catholic University of Lublin

100%
Dyjakowska M.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2016
|
vol. 25
|
issue 3
EN
The paper is devoted to studies, research and teaching of Professor Józef Mazurkiewicz, the eminent historian of law, at the Catholic University of Lublin. In 1922, he began studying at the Faculty of Law and Social-Economic Sciences. He attended a seminar on the history of law in Western Europe led by prof. Joseph Rafacz. In 1927, after the deposit of state exams, J. Mazurkiewicz received a Master’s degree in law. In the years 1926–1929 he studied history at the Faculty of Humanities of the Catholic University of Lublin. At the same time he was a trainee court, which ended submitting judicial examination, and after completing his military service he completed advocate. While studying and working at the Catholic University of Lublin he wrote his publications. Also his efforts to obtain a doctor degree were discussed. On June 23, 1949, the Minister of Education decided to liquidate the Legal Section within the Faculty of Law and Social-Economic Sciences of the Catholic University of Lublin. On 1 September 1949, J. Mazurkiewicz started working at the Faculty of Law, created at the University of Maria Curie-Skłodowska, where he headed the Department of History of Political System and Law in Poland (since 1950 bearing the name of the Department of Polish History of State and Law).
PL
Artykuł jest poświęcony działalności w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Józefa Mazurkiewicza, wybitnego historyka prawa. W 1922 r. rozpoczął studia na Wydziale Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych. Uczęszczał na seminarium z historii prawa w Europie Zachodniej, prowadzone przez prof. Józefa Rafacza. W 1927 r., po złożeniu egzaminów państwowych, J. Mazurkiewicz uzyskał dyplom magistra prawa. W latach 1926–1929 studiował ponadto historię na Wydziale Nauk Humanistycznych KUL. W tym czasie odbywał też aplikację sądową, którą zakończył, składając egzamin sędziowski, a po odbyciu służby wojskowej odbył aplikację adwokacką. W opracowaniu zostały omówione jego publikacje napisane podczas studiów oraz pracy w KUL. Opisano także jego starania o uzyskanie stopnia naukowego doktora. Ponieważ 23 czerwca 1949 r. Minister Oświaty podjął decyzję o likwidacji Sekcji Prawnej w ramach Wydziału Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych KUL, J. Mazurkiewicz od 1 września 1949 r. podjął pracę na powstałym wówczas Wydziale Prawa UMCS, gdzie kierował Katedrą Historii Ustroju i Prawa Polskiego (od 1950 r. noszącą nazwę Katedra Historii Państwa i Prawa Polskiego).
2
Publication available in full text mode
Content available

Prawo rzymskie jako kryterium interpretacyjne w Decisiones Lituanicae Piotra Rojzjusza

100%
Dyjakowska M.
Z Dziejów Prawa
|
2019
|
vol. 12
109-123
EN
The aim of the article is to show that Piotr Rojzjusz, Judge of the Royal Arbitral Court in Vilnius, applied Roman law as a criterion for interpretation in relation to Magdeburg law. Roman law served to interpret the meaning of doubtful notions of German law. The author was also an advocate of the subsidiary application of Roman law in the case of loopholes in national laws. His work entitled Decisiones [...] de rebus in sacro auditorio Lituanico ex appel- latione iudicatis (Kraków 1565) is a commentary on five judgments. The basis of the verdict is Magdeburg law, but the author’s arguments are full of references to Roman law and the works of glossators and commentators.
DE
Der Artikel soll zeigen, dass Piotr Rojzjusz, ein Richter am königlichen Assessoral­Gericht in Vilnius, das römische Recht als Auslegungskriterium für das Magdeburger Recht herangezogen hat. Das römische Recht diente der Auslegung der Bedeutung der fragwür- digen Begriffe des deutschen Rechts. Der Verfasser sprach sich auch für die subsidiäre Anwen- dung des römischen Rechts bei Lücken im nationalen Recht aus. Sein Werk Decisiones [...] de re- bus in sacro auditorio Lituanico ex appellatione iudicatis (Krakau 1565) stellt einen Kommentar zu fünf Gerichtsentscheiden dar. Das Magdeburger Recht ist die Grundlage des Urteilens, aber die Ausführungen des Autors enthalten zahlreiche Verweise auf das römische Recht und auf die Werke von Glossatoren und Kommentatoren.
PL
Celem artykułu jest wykazanie, że Piotr Rojzjusz, sędzia asesorskiego sądu królewskiego w Wilnie, stosował prawo rzymskie jako kryterium interpretacyjne w stosunku do prawa magdeburskiego. Prawo rzymskie służyło do interpretowania znaczenia budzących wątpliwości pojęć prawa niemieckiego. Autor był też zwolennikiem subsydiarnego stosowania prawa rzymskiego w przypadku luk w prawach krajowych. Jego dzieło, zatytułowane Decisiones (…) de rebus in sacro auditorio Lituanico ex appellatione iudicatis (Kraków 1565) stanowi komentarz do pięciu orzeczeń. Podstawą wyrokowania jest prawo magdeburskie, ale wywody autora pełne są odniesień do prawa rzymskiego i do dzieł glosatorów i komentatorów.
3
Publication available in full text mode
Content available

‘SUPERFICIES’ – RZYMSKIE KORZENIE PRAWA ZABUDOWY

100%
Dyjakowska M.
Zeszyty Prawnicze
|
2015
|
vol. 15
|
issue 1
5-32
PL
‘Superficies’: The Roman Origins Of The Right To Build Upon A Plot Of LandSummaryThe aim of this paper is to present the Roman origin of the right of superficies (the right to erect a building on a plot of land), which is thesubject of a bill drafted by the Polish Civil Law Codification Committee. This right is to replace the institution of perpetual usufruct, which has been extant in Polish civil law since the 1960s. Superficies has been present in many European systems of law (for example in the Bürgerliches Gesetzbuch German Civil Code of 1896, and the Austrian law of 1919). The author compares the subject and object of the right in question, the legal situation of the superficiarius and the rights of the owner of the land in Roman law and in the Polish draft bill. The main difference between the Roman superficies and the right proposed in the draft bill is the deviation from the principle of accession (superficies solo cedit): under the Polish draft bill the superficiarius will become the owner of the building. Furthermore, the Roman superficies was perpetual; in Poland it will be constructed as temporary (30-100 years). Both rights (in Roman and Polish law) share many other similarities: they are hereditary, and the superficiarius is to pay the owner of the land. The conclusion which may be drawn is that Roman institutions can still inspire the contemporary legislator.
4
Content available remote

Orbitas omni fugienda nisu – rozważania Publiusza Papiniusza Stacjusza o rodzinie rzymskiej

100%
Dyjakowska M.
Studia Prawnicze KUL
|
2014
|
issue 1 (57)
7-22
PL
Artykuł poświęcony jest analizie rozważań Stacjusza na temat małżeństwa i rodziny. Sylwa 4,7, dedykowana jest Wibiuszowi Maksymusowi z okazji narodzin syna po pewnym czasie oczekiwania na potomstwo. Refleksja poety na temat losu osoby bezdzietnej przywodzi na myśl liczne zagadnienia prawa spadkowego, jak kolejność dziedziczenia, a także organizacja pogrzebu, w tym jego koszty. Celem Sylwy 4,8 jest uświetnienie urodzin trzeciego dziecka Juliusza Menekratesa, choć adresat utworu już wcześniej otrzymał od cesarza przywilej trojga dzieci – ius trium liberorum. Sam poeta nie miał własnego potomstwa, lecz rzeczywiście bezdzietny poczuł się po utracie chłopca, prawdopodobnie syna swych wyzwoleńców, którym się opiekował (Sylwa 5,5). Żonie Klaudii poświęcił Sylwę 3,5, namawiając ją do rezygnacji z przeprowadzki z Neapolu do Rzymu. W utworze tym poeta zwrócił uwagę na moralny obowiązek (fides) szukania przez małżonków kompromisu, a pochwała rodzinnego miasta służy podkreśleniu tradycyjnych rzymskich wartości, także rodzinnych.
EN
The main aim of this paper is to investigate the Statius’ remarks on marriage and family. The theme of Silvae 4,7, dedicated to Vibius Maximus, are congratulations on the birth of a child after some years of childlessness. The poet’s remarks on situation of childless person reminds many institutions of hereditary law, especially order of succession, and also arrangement of funeral and its expenses. In Silvae 4,8 the poet is to celebrate the birth of Julius Menecrates’ third child, although the father had been honoures by the Cesar with a privilege of three children (ius trium liberorum). The poet himself was childless, but he felt himself so after the death of a boy he had taken care of, perhaps a son of his freedmen (Silva 5,5). To the poets’wife, Claudia, Silvae 3,5 is dedicated. The purpose of this poem is to urge her to consent to their retirement to Naples instead of the removal to Rome. The praise of Naples, the city of Statius’ birth, serves to reveal a connubial harmony, the moral obligation (fides) which binds man and wife and traditional Roman values.
RU
В статье анализируется соображение Стация по теме супружества и семьи. Сильва 5,7 посвящена Максимусу Вибию в честь рождения его сына, через некоторое времья ожидания потомства. Размышления поэта о судьбе бездетного человека заставляют вспомнить многие проблемы закона о наследии, таких как: порядок наследственной процедуры, а также организации похорон, включая расходы. Целью Сильвы 4,8 есть чествование рождения третьего ребьенка Юлия Менекрата, хотя адресат сочинения уже раньше получил от императора привилей на троих детей. Сам поэт не имел личного потомства, но действительно бездетным почувствовал себя после потери мальчика, вероятно, сына его вольноотпущенников, которым заботился (Сильва 5,5). Жене Клавдии посвятил Сильву 3,5, убеждая ее отказаться от переезда из Неаполя в Рим. В этом сочинении поэт обратил внимание на моральный долг искания супругами компромиса, а хвала родного города служит подчеркиванием традиционных римских ценностей, также семейных.
5

Instytucye Gaja Teodora Dydyńskiego – pierwszy polski przekład Instytucji Gaiusa

100%
Dyjakowska M.
Roczniki Humanistyczne
|
2018
|
vol. 66
|
issue 8: Lingwistyka korpusowa i translatoryka
9-25
EN
The aim of this paper is to discuss the first translation of the Gaius’ Institutions into Polish. Its author, Teodor Dydyński, lecturer in Roman law at the Warsaw Major School in 1866-1909, limited himself to translating the first two books of the work, but laid the foundations for later translations (in 1982 and 2003). The method of translation has been discussed (including the review of the translation of book one by F. Zoll from 1865); the translators of the sources of Roman law are faced with the choice of whether to leave specialist legal terms in the original (or the polonised) version, or give them—as much as possible—entirely in Polish, through neologisms or in a descriptive manner. The method adopted by the author was also evaluated, also in terms of the precision of the translation of individual terms and formulations.
PL
Celem artykułu jest omówienie pierwszego przekładu Instytucji Gaiusa na język polski. Jego autor, Teodor Dydyński, wykładowca prawa rzymskiego w warszawskiej Szkole Głównej w latach 1866-1909, poprzestał wprawdzie na przetłumaczeniu dwóch pierwszych ksiąg dzieła, położył jednak podwaliny pod późniejsze prace translatorskie (w 1982 i 2003 r.). Omówiona została metoda przekładu (z uwzględnieniem recenzji tłumaczenia księgi I autorstwa F. Zolla z 1865 r.); tłumacze źródeł prawa rzymskiego stoją bowiem przed wyborem, czy specjalistyczne terminy prawnicze pozostawić w wersji oryginalnej (ewentualnie spolszczonej), czy też oddać je – na ile to możliwe – całkowicie w języku polskim, poprzez neologizmy lub w sposób opisowy. Ocenie poddana została metoda przyjęta przez autora, również pod kątem precyzji przekładu poszczególnych terminów i sformułowań.
FR
Le but de l’article est de présenter la première traduction des Institutes de Gaïus en polonais faite par Teodor Dydyński (professeur du droit romain à Varsovie dans les années 1866-1909), qui avait traduit seulemet les deux premiers livres, tout en donnant les bases pour les traductions postérieures (1982 et 2003). La méthode de traduction choisie est complétée par la critique de la traduction du Livre I faite par F. Zoll (1865). Les traducteurs des sources du droit romain sont amenés à opérer le choix entre les termes juridiques dans la version originale ou les termes juridiques traduits en polonais (créant les néologismes ou par les paraphrases explicatives). L’auteur de l’article donne son opinion sur la traduction, notamment sur la précision des termes choisis.
6

Privilegium odiosum. O znaczeniu kontekstu w przekładzie terminologii prawniczej

100%
Dyjakowska M.
Roczniki Humanistyczne
|
2013
|
vol. 61
|
issue 8: Lingwistyka Korpusowa i Translatoryka
149-161
EN
The article aims to investigate the most accurate way to translate Latin phrase privilegium odiosum into Polish. The most popular translation « przywilej niekorzystny » can be regarded as awkward. On the grounds of legal and literary Roman sources the etymology of word privilegium was taken into consideration and the meaning of this word can be defined as a rule granted to an individual or to a restricted group, not always profitable for them. The Author takes into consideration the meaning of phrase in question in old and contemporary sources and literature of canon law, examples of such privileges were also given. In the last part of the article the Author points out how important is to determine the proper meaning of Latin phrases for the most proper translation, and suggests such translation of phrase privilegium odiosum into Polish.
FR
L’auteur propose une réflexion sur la traduction la plus pertinente de l’expression privilegium odiosum vers le polonais. La traduction « przywilej niekorzystny », souvent rencontrée, peut paraître en effet maladroite. En se fondant sur les sources romaines, juridiques et littéraires, elle a examiné l’étymologie du mot privilegium et son sens comme norme pas toujours avantageuse, adressée à des destinataires concrets. Vient ensuite l’analyse du sens de l’expression en question dans les sources anciennes et contemporaines ainsi que dans la littérature du droit canon, illustrée par des exemples de cette sorte de privilèges. Dans la dernière partie de l’article, l’auteur sou¬ligne l’influence du sens exact des expressions latines sur la pertinence de la traduction et pro¬pose des traductions de l’expression privilegium odiosum en polonais.
7

“… cum statuti tanta sit auctoritas, ut eius praeceptione omnia nobis conserventur.” Some Remarks on Wioletta Pawlikowska-Butterwick and Liudas Jovaiša’s Vilniaus ir Žemaičių Katedrų Kapitulų Statutai

100%
Dyjakowska M.
Roczniki Nauk Prawnych
|
2018
|
vol. 28
|
issue 3 English Online Version
35-43
EN
The aim of this article is to present the edition of the statutes of the chapters of Vilnius and Samogitia authored by Wioletta Pawlikowska-Butterwick and Liudas Jovaiša. The presentation is preceded by a description of the history of both dioceses and remarks on the role of statutes as the source of the particular law of both chapters. Some space was devoted to the authors of the statutes and related issues. The editorial basis and the critical apparatus were discussed. Finally, attention was drawn to the illustrations accompanying the edition.
8

Piękne czy wierne, czyli o polskich przekładach Instytucji Gaiusa (II wiek)

100%
Dyjakowska M.
Roczniki Humanistyczne
|
2017
|
vol. 65
|
issue 8: Lingwistyka korpusowa i translatoryka
11-29
PL
Celem niniejszego artykułu jest próba znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy łacińskie terminy prawnicze, występujące w tekstach źródłowych z prawa rzymskiego, należy w przekładzie na język polski pozostawić w formie oryginalnej, czy też znaleźć ich polskie odpowiedniki. Podstawą do rozważań są trzy przekłady na język polski Instytucji Gaiusa, prawnika z II wieku. Przekład dwóch pierwszych ksiąg autorstwa Teodora Dydyńskiego ukazał się w latach sześćdziesiątych XIX wieku. W 1982 r. całość dzieła przetłumaczył Cezary Kunderewicz, a w 2003 r. nowego przekładu dokonał Władysław Rozwadowski. Na podstawie analizy rozwiązań przyjętych przez trzech tłumaczy w końcowej części artykułu autorka proponuje własną odpowiedź na postawione pytanie.
EN
The subject of this paper is to present the ways in which the authors of translations of the Gaius’ Institutions into Polish reflect the Latin legal terms. On the basis of various solutions adopted by translators, the author attempts to answer the question whether Latin legal terms, appearing in source texts of Roman law, should be left in the original form or their Polish counterparts should be found.
FR
L’objectif de l’article est de chercher une réponse à la question si les termes juridiques latins dans les textes sources du droit romain doivent être laissés sous leur forme originale ou s’il faut créer des équivalents polonais. La réflexion porte sur trois traductions en polonais des Institutions de Gaius, juriste du IIe siècle. La traduction des deux premiers volumes, faite par Teodor Dydyński, est parue dans les années soixante du XIXe siècle. L’œuvre tout entière a été traduite en 1982 par Cezary Kunderewicz, et en 2003 une nouvelle traduction a été réalisée par Władysław Rozwadowski. Après avoir analysé les solutions adoptées par les trois traducteurs, l’auteur de l’article propose sa propre réponse à la question posée au début.
9

„… cum statuti tanta sit auctoritas, ut eius praeceptione omnia nobis conserventur”. Wokół publikacji Wioletty Pawlikowskiej-Butterwick i Liudasa Jovaišy Vilniaus ir Žemaičių kapitulų Statutai

100%
Dyjakowska M.
Roczniki Nauk Prawnych
|
2018
|
vol. 28
|
issue 3
49-57
PL
Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie edycji statutów kapituły wileńskiej i żmudzkiej autorstwa W. Pawlikowskiej-Butterwick i Liudasa Jovaišy. Prezentacja poprzedzona jest opisem dziejów obu diecezji oraz uwagami na temat roli statutów jako źródła prawa partykularnego obu kapituł. Uwagę poświęcono autorom statutów, a także ich problematyce. Omówiono podstawę edycji oraz aparat krytyczny. Zwrócono wreszcie uwagę na uzupełniające edycję ilustracje.
EN
The purpose of this paper is to present the edition of the statutes of the Vilnius and Samogitian chapters by W. Pawlikowska-Butterwick and Liudas Jovaiša. The presentation is preceded by a description of the history of both dioceses and comments on the role of statutes as the source of the particular law of both chapters. Attention was given to the authors of the statutes, as well as their content. The editing base and the critical apparatus are discussed. Finally, attention was drawn to supplementary illustrations.
10
Publication available in full text mode
Content available

Fund Collection through Litigation by the State Treasury in the Roman Empire (with Special Reference to the First Three Centuries A.D.)

100%
Dyjakowska M.
Studia Ceranea
|
2012
|
vol. 2
27-44
EN
The paper discusses the confiscation of property (publicatio bonorum) as a source of revenue for the fiscus in ancient Rome. The term fiscus means, among other things, the public property, State funds, but also the private property of emperors. The confiscated property could be adjudged not only to aerarium – the State Treasury (publicare), but also to the personal treasury of emperors, and trials seem to have been inspired to supply it. The most „successful” accusation was connected with the crime of lese-majesty: the scope of this crime was especially wide and it was easy to convict the defendant. The Senate often voted for adjudgement of the confiscated property in respect of the Emperor, especially if the convict had received some benefits from him. This practice turned into a rule and the Emperor’s treasury became the sole beneficiary of publicatio bonorum. Some emperors are especially known as rulers accumulating their private property on confiscated goods (Caligula, Septimius Severus, Domitian). A portion of those goods was due to the children of the defendant; some rescripts issued by the emperors even ordered to transfer his whole property in the first place to his descendants. In spite of the rule that it was necessary to find the defendant guilty to confiscate his property, the publicatio bonorum was not available; when he committed suicide before the sentence, a presumption was made that this act was equal to a guilty plea. According to another rule – confessus pro indicato est – the defendant was convicted unless his suicide was justified. The personal belongings (pannicularia) were to be confiscated, too, but only after the conviction.
11
Publication available in full text mode
Content available

Akademia Zamojska – historia i teraźniejszość

63%
Dyjakowska M., Kuryłowicz M.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
|
2023
|
vol. 102
35-49
EN
This article refers to Ireneusz Jakubowski’s research, tracing the historical fate of Roman law in Poland, as well as the commencement of activities of the New Zamoyski Academy in 2021. The authors refer to the slogans claiming that the Academy continues the tradition of the first Polish private university founded in the 16th century by Jan Zamoyski.
PL
W nawiązaniu do badań Ireneusza Jakubowskiego, śledzącego historyczne losy prawa rzymskiego w Polsce, oraz w związku z rozpoczęciem w 2021 r. działalności nowej Akademii Zamojskiej, autorzy odnieśli się do haseł kontynuacji przez tę uczelnię tradycji pierwszej polskiej wyższej szkoły prywatnej założonej przez Jana Zamoyskiego w XVI w.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.