Search results

1

World models in formalized systems of theodicy

100%

Nieznański E.

Studia Philosophiae Christianae

|

2011

|

vol. 47

|

issue 1

89-96

EN

The article illustrates various images of the world described by selected formalized systems of theodicy. The first of the formalizations discussed reconstruct the argument ‘ex motu’ and present reality as a finite chain of the relation of moving. They also indicate the existence of ‘primum movens’ or ‘movens immobile’. The idea of a chain was questioned by Francesca Rivetti-Barbo, who regarded the coherence axiom in the relation of moving as false. Peter Geach suggested, however, that the relation of becoming of the later material world from the previous ones was total. This relation is a chain. Korneliusz Policki advocated the view that the world is a partial order of the relation of moving. Also, he used the Kuratowski-Zorn lemma in proving the existence of ‘primum movens immobile’. Rivetti-Barbo and Ivo Thomas viewed the world as a multiplicative quasi half–lattice. Kurt Gödel assumed that the world is Boolean algebra, in which the generator of the ultrafilter of positive attributes is ‘summum bonum’. Finally, there were formalizations presenting Leibniz’ world which is governed by the principle of the sufficient reason of being.

PL

W artykule prezentuje się różne wizje świata opisywane przez wybrane sformalizowane systemy teodycei. Pierwsze z omawianych formalizacji rekonstruują argument "ex motu" i prezentują rzeczywistość jako łańcuchową relację poruszania. Dowodzi się w tym przypadku "primum movens" lub "movens immobile". Idę łańcucha zakwestionowała Francesca Rivetti-Barbò w związku z fałszywym postulatem o spójności relacji poruszania. Peter Geach zasugerował jednak, że postulat ten da się utrzymać w przypadku relacji stawania się światów materialnych. Korneliusz Policki wyznaczył z kolei wizję świata, którą generuje częściowy porządek relacji poruszania. W swoim dowodzie istnienia "primum movens immobile" wykorzystał lemat Kuratowskiego-Zorna. Rivetti-Barbò i Ivo Thomas zaproponowali wizję świata opartą na quasipółstrukturze multiplikatywnej. Kurt Gödel założył natomiast, że świat jest algebrą Boole’a, w której generatorem ultrafiltru własności pozytywnych jest "summum bonum". Na koniec charakteryzuje się formalizacje prezentujące Leibniza koncepcję świata, w której kluczową rolę pełni zasada dostatecznej racji istnienia.

2

Philosophy as a system of conditionals

100%

Nieznański E.

Studia Philosophiae Christianae

|

2020

|

vol. 56

|

issue S1

85-93

EN

Philosophical statements are often suppositions. Gottfried Wilhelm Leibniz proposes in Nouveaux Essais sur l’entendement humain, 1704, a method of the construction of assertive conditionals occurring between any philosophical suppositions. If we can infer a philosophical statement from any suppositions then the implication between these suppositions and the obtained statement is assertive. In the article, some examples of the application of Leibniz’s method are considered.

3

On notions of assertion, knowledge and opinion in epistemic logic

100%

Nieznański E.

Studia Philosophiae Christianae

|

2011

|

vol. 47

|

issue 4

73-83

EN

In the article there is presented a formalized theory in frame of which there are compared three stages of convictions (S – I am (firmly) convinced, D – I admit, P - I suppose), W operator understood as “I know, that” and M operator reads as “I believe, that”. The theory is characterized both on syntactic and semantic level. In frame of a syntactic description there are noticed certain logical square connections between S and D, e.g.: S(p) is contrary to D(Np) and S(p) is opposite to S(Np). S(Np) is contrary to D(p). Expressions: D(p) and D(Np) are sub-opposite. Operators P and S are introduced axiomatically. Operators D, W, and M are characterized by definitions, which are understood in the following way: Def 1: I admit, that p iff I am not firmly convinced, that not–p Def 2: I know, that p iff p and I am firmly convinced, that p Def 3: I believe, that p iff I suppose that p and I admit, that not–p. On semantic level we consider a structure (T, <, ≤ ), where T is a set of time points, < is a relation of being earlier than, and ≤ is a relation of being not later than.

PL

W artykule przedstawiono propozycję sformalizowanej teorii, w której nadane oraz wzajemnie porównywane są znaczenia trzech stopni przekonań (S- sądzę stanowczo, D- dopuszczam, P- przypuszczam), funktora W rozumianego jako zwrot „wiem, że” oraz funktora M rozumianego jako zwrot „mniemam, że”. Teoria ta posiada zarówno ujęcie składniowe jak i semantyczne. Przedstawiając ujęcie składniowe tworzonej teorii zwraca się uwagę na to, że pomiędzy funktorem S oraz D zachodzą związki kwadratu logicznego. Oznacza to, że S(p) jest sprzeczne z D(Np), natomiast przeciwne do S(Np). S(Np) jest sprzeczne z D(p). Parę wyrażeń podprzeciwnych stanowią: D(p) oraz D(Np). Pojęcia: „sądzę stanowczo”, „przypuszczam”, „dopuszczam” wyrażają różne stopnie przekonania. Najmocniejszy stopień przekonania kryje się w zwrocie „sądzę stanowczo”, słabszy w zwrocie „przypuszczam”, a najsłabszy w zwrocie „dopuszczam”. Dlatego też z S(p) wynika logicznie P(p), a z P(p) wynika logicznie D(p). Funktor P jak i S wprowadzone są do teorii aksjomatycznie. Funktory: D (dopuszczam, że),W (wiem, że) oraz funktor M (mniemam, że) wprowadzone są poprzez kontekstowe definicje równościowe. Definicje te w przełożeniu na język naturalny brzmią następująco: Def 1: Dopuszczam, że p wtedy i tylko wtedy, gdy nie sądzę stanowczo, iż nieprawda, że p. Def 2: Wiem, że p wtedy i tylko wtedy, gdy zarazem p oraz sądzę stanowczo, że p. Def 3: Mniemam, że p wtedy i tylko wtedy, gdy przypuszczam, że p, ale jednocześnie dopuszczam, że nieprawda, że p. Zgodnie z definicją Def 2 funktor wiedzy jest silniejszy od każdego z rozpatrywanych stopni przekonań. W ujęciu semantycznym została wyróżniona struktura (T, <, ≤ ) – w której T jest zbiorem punktów czasowych, < to relacja bycia wcześniejszym, natomiast ≤ jest relacją bycia nie późniejszym – i zdefiniowane indukcyjnie pojęcie prawdziwości w chwili t.

4

On the concept of truth in an intended model of the logic of beliefs

63%

Wesserling J., Nieznański E.

Studia Philosophiae Christianae

|

2013

|

vol. 49

|

issue 1

135-149

EN

First of all the article looks at the building of an a posteriori logic of beliefs i.e. observation developed on the principle of how, people usually think, what kind of judgments they make about reality and what actually is described by the truth of the judgments under the influences of beliefs. In this situation, we have to depart from the customary practice of a priori semantics of possible worlds in favour of semantics for models intended. Secondly, we find that in practice, human judgments indirectly accept a logic of thinking generally, which leads us - thirdly - to define this logical system as an extension of intuitionistic logic. Fourthly, and finally, our empirically generated logic of beliefs, proves to be logic of hypotheses and suppositions, because judgments made on the basis of intuitionistic logic are not assertive judgments.

PL

W artykule chodzi – po pierwsze – o zbudowanie aposteriorycznej logiki przekonań, czyli wypracowanej na zasadzie obserwacji, jak ludzie zwykle myślą, jakiego rodzaju sądy wydają o rzeczywistości i jakiej rzeczywistości dotyczy prawda sądów, którymi rządzą przekonania. W tej sytuacji musimy odstąpić od zwyczaju uprawiania apriorycznej semantyki światów możliwych na rzecz semantyki modeli zamierzonych. Po wtóre, odnajdujemy, że w praktyce ludzkiego wydawania sądów, pośrednią rolę pełni pewnego rodzaju logika myślenia w ogóle, której metajęzykowy rozbiór skłania nas – po trzecie – do określenia jej jako systemu nadbudowanego nad logiką intuicjonistyczną. A po czwarte, nasza logika przekonań, empirycznie generowana, okazała się być logiką przekonań hipotetycznych i supozycyjnych, ponieważ sądy wydawane na gruncie logiki intuicjonistycznej nie są sądami asertywnymi.

5

W poszukiwaniu Pierwszej Przyczyny z pomocą logiki formalnej

50%

Nieznański E.

Analecta Cracoviensia

|

1982

|

vol. 14

PL

-

6

Logiczne i retoryczne zasady dyskursu prawniczego

32%

Nieznański E.

Ius Novum

|

2014

|

vol. 8

|

issue 5

13-23

Refine search results

4 Studia Philosophiae Christianae

1 Analecta Cracoviensia

1 Ius Novum

6 Nieznański E.

1 Wesserling J.

1 2020

1 2014

1 2013

2 2011

1 1982

World models in formalized systems of theodicy

Philosophy as a system of conditionals

On notions of assertion, knowledge and opinion in epistemic logic

On the concept of truth in an intended model of the logic of beliefs

W poszukiwaniu Pierwszej Przyczyny z pomocą logiki formalnej

Logiczne i retoryczne zasady dyskursu prawniczego