Niniejsza praca przedstawia ogólne idee i wartości zawarte w dwóch powieściach Andrée Chedid: Le sixième jour i L'Autre. Powieści te można omawiać łącznie, gdyż wykazują one wiele podobieństw zarówno w konstrukcji fabuły, sylwetkach bohaterów, jak i w ogólnym wydźwięku ideowym. W obu powieściach główną postacią jest człowiek podejmujący wszelkie wysiłki dla ratowania żyda innego człowieka. W L'Autre stary mieszkaniec egzotycznego kraju po wielodniowej walce wydobywa nieznajomego obcokrajowca przysypanego gruzami miasta podczas trzęsienia ziemi. W Le sixième jour o życie chorego na cholerę kilkuletniego wnuka nadaremnie walczy jego babka, mieszkanka Egiptu. Stary Simm zwycięża w walce ze śmiercią; Om Hassan przegrywa swą bitwę o życie dziecka, lecz to, co łączy obie postacie, to ich nieugięta wola walki o dobro człowieka. Tym, co stanowi o pięknie i wielkość obu powieści, są właśnie wartość moralne bohaterów, jakimi Chedid je ożywia. Wszystko, co odwiecznie i głęboko ludzkie, znajduje swe pełne odbicie w jej powieściach: doskonałość moralna głównych postać, ich wielkość duchowa, nadzieja, niewiarygodne poświęcenie, mocna wiara w zwycięstwo, lecz także ich samotność, chwile rezygnacji i zwątpienia, przygnębienie i rozpacz. Niewątpliwie miłość do człowieka i umiłowanie życia, które są motorem działań bohaterów, stanowią dwie nierozerwalne osie obu powieści i ich szczególny lejtmotyw. Swe przywiązanie do tych wartość Chedid przedstawia z właściwym sobie żarem i liryzmem. Om Hassan przegrywa swą walkę ze śmiercią. Andrée Chedid daleka jest jednak od ukazania znikomość człowieka w obliczu fatum: przeciwnie, obraz płaczącej starej kobiety, jaki maluje autorka powieści, niesie ze sobą niezaprzeczalne elementy wielkości tej postaci, co jeszcze raz podkreśla znaczenie, jakie Chedid przywiązuje do ludzkich wartości moralnych. Owo człowieczeństwo staje się źródłem i motorem obu powieśd oraz stawia ich autorkę w rzędzie największych humanistów XX w., obok Saint-Exupéry’ego i Romain Rollanda. Z drugiej strony krytycy słusznie wymieniają nazwisko pisarki łącznie z takimi, jak Patrick Modiano, Pascal Lainé, Christian Charriere czy Le Clézio - pisarzy niewierzących, reprezentujących w rozwoju powieści chrześcijańskiej etap „approfondissement dans l’existence” . Andrée Chedid, łącząc w swej twórczości humanizm z pogłębioną refleksją o duchowości człowieka, nadaje jej wyjątkową siłę wymowy o szczególnym pięknie.
Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia sylwetki włoskiej poetki końca XIX w., Vittorii Aganoor-Pompilj, na podstawie całokształtu włoskiej krytyki literackiej na ten temat. Analiza tekstów krytycznych, często sprzecznych ze sobą, co do podstawowych danych z życia poetki, ukazuje, w jakim stopniu Vittoria Aganoor-Pompilj, znana i podziwiana przez sobie współczesnych, została później zapomniana. Urodziła się w rodzinie arystokratycznej w 1855 r. w Padwie, gdzie też spędziła dzieciństwo i pierwsze lata młodzieńcze. Obraz domu rodzinnego wielokrotnie powróci nostalgiczną nutą w jej twórczości, której trzon stanowi jednak młodzieńcza poezja miłosna, uderzająca pełną prostoty spontanicznością i szczerością, jak również poprawnością formy, zadziwiającą u młodej poetki. Po śmierci ojca (ok. 1890 r.) Vittoria opuszcza Neapol, gdzie przebywała od 1876 r., i zamieszkuje wraz z m atką w Wenecji, przeżywając tu długi okres samotności i melancholii. Wspomnienia z dzieciństwa i lat młodzieńczych stanowią główny temat jej twórczości tego okresu. Zmienia się również charakter poezji: duża łatwość opisów przyrody, obfitość i subtelność wrażeń przedstawionych z dużym wyczuciem rytmu i obrazu świadczą o dojrzewaniu sztuki poetyckiej Aganoor. Ustawiczne poszukiwania wyrażają się także w ciągłej zmianie metrum, która będzie towarzyszyć poetce do ostatnich jej wierszy. Czterdziestoletnia już Aganoor pozostaje pod wpływem symbolizmu francuskiego, nie przyjmuje go jednak bezkrytycznie: docenia jego zdobycze przywracające poezji atmosferę tajemniczości, a formie poetyckiej grę dźwięku i rytmu, lecz potępia zdecydowanie odrzucenie przez symbolistów składni, słownictwa poetyckiego, rymu i praw metrycznych. Pierwszy tom poezji zatytułowany Wieczna legenda, opublikowany w 1900 r., przyjęty został entuzjastycznie; odtąd mówi się o Vittorii Aganoor jako o "największej poetce włoskiej". W 1901 r. znana już poetka poślubia Guido Pompilj i przenosi się do Perugii; rozpoczyna się nowy okres w jej życiu: tchnąca teraz spokojem i pogodą poezja daleka jest od wierszy Leggenda elerna, pełnych kontrastowych i burzliwych uczuć. Pejzaż Umbrii dostarcza jej nowych tematów, coraz częściej poetka porusza też problemy filozoficzne, religijne i społeczne. W tej dojrzałej już twórczości Vittoria osiąga szczyty artyzmu i harmonii poetyckiej. Drugi tom poezji, Nuove liriche (1908), potwierdza sukces Leggenda eiema i ugruntowuje popularność jej autorki. Po przedwczesnej śmierci Vittorii Aganoor-Pompilj (1910) ukazuje się jeszcze trzeci tomik, Rime sparse. Do ocen pełnych apoteozy jej twórczości poetyckiej z czasem dołączają się wypowiedzi bardziej umiarkowane oraz próby zakwalifikowania Aganoor do określonego prądu literackiego. Uznana jest ona za poetkę postromantyzmu, typowego dla literatury włoskiej końca ubiegłego wieku.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.