Search results

1

NARRACJA WYLICZENIOWO-REPETYCYJNEGO MODELU WIERSZY JAKO SCENARIUSZY ĆWICZEŃ JĘZYKOWYCH

100%

Ostasz M.

Świat Tekstów. Rocznik Słupski

|

2016

|

issue 14

189-206

EN

The purpose of my article is to demonstrate the efficiency of the educational enumerated-repetitive or infantile model of poem, which is characteristic for paideia aimed at repetition (ilinx). It should be noted that the enumerated-repetitive narrative is very efficient and effective for both children fun and pedagogically. The selected paideia poems are primarily for improving a speech act, as well as the efficiency of the language in terms of grammar and vocabulary. Paideia poems fit into the psychophysical condition of perceptive of a child – the world portrayed inspires certain phenomenon or roles (mimicry), and the magical power of words (alea) urges (enslave) for repetitive play (ilinx) and competition in their role or filling (agon), and therefore represent scenarios of spontaneous language learning exercises. The poems of Maria Konopnicka, Julian Tuwim or Jan Brzechwa and contemporary poets such as Ludwik Jerzy Kern, Marcin Brykczyński, Anna Edyk-Psut, Urszula Budkiewicz or Łukasz Dębski are paideia scenarios of articulation exercises enriched by semantic fields, realizes the construction of words, etc. So they are excellent proposition of both fun and education – spontaneous language learning exercises.

2

Wiersze jako scenariusze ćwiczeń językowych

100%

Ostasz M.

Logopedia

|

2017

|

vol. 46

73-90

PL

Artykuł przedstawia funkcjonalizację teorii paidii jako metodę aksjologii wierszy mających wyraźną sprawność zabawową, ale i zarazem edukacyjną. Analizy pozwoliły stwierdzić, że większość pajdialnych wierszy logopedycznych stanowi wyliczeniowo-repetycyjny model, ponieważ po wielokrotnym wyliczeniowym opisie danego zjawiska lub roli następuje ich powtarzanie (repetycja) w celu utrwalenia. Odnosi się też wrażenie, że znaczna część takich tekstów stanowią sylabotoniki (trocheiczne, jambiczne lub amfibrachiczne) ze stałą średniówką, rymami żeńskimi, parzystymi, przybierające mnemotechniczne własności. Częstym tematem prezentowanym w takich wierszach są zasady dotyczące: alfabetu, gramatyki i ortografii, dawniej języka greckiego czy łaciny. Wspomagają one zapamiętywanie wiedzy abstrakcyjnej, służą na przykład do ćwiczeń poznania abecadła. Są najłatwiejsze do powtarzania i zapamiętania – przysłowiowo „wpadają w ucho”, a podstawowym środkiem poetyckim bywa w nich instrumentacja głoskowa. Część z wybranych wierszy Tuwima, Kerna, Sztaudyngera, Strzałkowskiej, Dębskiego, czy Edyk-Psut nie powstała z myślą ćwiczenia systemów mowy, lecz zabawy językowej (gramatyczno-leksykalnej), w której spontanicznie (niekoniecznie zamierzenie), takim ćwiczeniom służą. Niektóre mają jednak charakter metatekstowy czy metalogopedyczny, ponieważ wprowadzają pojęcie ćwiczeń, np. systemu fonetyczno-fonologicznego lub gramatycznego oraz podpowiadają sposoby ich realizacji.

EN

The article presents the theory of paedeia as a method of the axiology of poems having a distinctly playful character as well as an educational competence. The analyses have led to the conclusion that the majority of paedial speech therapy poems constitute the counting out model, because after a multiple of repetitious trials of a given phenomenon a permanent retention can take place. We are under the impression that most of such texts constitute sylabotonics (na: trochaic, iambic, or amphibrach) with a constant pause, feminine paedial rhymes, which take on mnemotechical properties. Frequent themes presented in such poems are the rules concerning the alphabet, grammar and orthography. They support to memorize abstract knowledge or serve, for example, to practice learning the alphabet, and so they are the easiest to repeat and remember – being “catch words” – and the figures of sound are mostly their essential poetic means. Part of the selected poems by Tuwim, Kern, Sztaudynger, Strzałkowska, Dębski, Budkiewicz, or Edyk-Psut, have not begun with a thought of practicing the systems of speech but were formed as a linguistic play (grammaticallexical), in which they serve such exercise spontaneously and not necessarily intentionally. Some of them, however, have a meta-textual or speech therapeutic element because they introduce the notion of exercise, e.g. of the phonetic-phonological or grammatical systems, and ways of their realization.

3

Poem as a Scenario for Linguistic Exercises

100%

Ostasz M.

Logopedia

|

2017

|

vol. 46 EN

47-60

EN

The article presents the theory of paedeia as a method of the axiology of poems having a distinctly playful character as well as an educational competence. The analysis have led to the conclusion that the majority of paideial speech therapy poems constitute the counting out model, because after a multiple of repetitious trials of a given phenomenon, a permanent retention can take place. We are under the impression that most of such texts constitute sylabotonics (trochaic, iambic, or amphibrach) with a constant pause, feminine paideial rhymes, which take on mnemotechnical properties. Frequent themes presented in such poems are the rules concerning the alphabet, grammar and orthography. They support to memorize abstract knowledge or serve, for example, to practice learning the alphabet, and so they are the easiest to repeat and remember – being “catch words” – and the figures of sound are mostly their essential poetic means. Part of the selected poems by Tuwim, Strzałkowska, Dębski, or Edyk-Psut, have not begun with a thought of practicing the systems of speech but were formed as a linguistic play (grammatical-lexical), in which they serve such exercise spontaneously and not necessarily intentionally. Some of them, however, have a meta-textual or speech therapeutic element because they introduce the notion of exercise, e.g. of the phoneticphonological or grammatical systems, and ways of their realization.

4

Logopedyczny aspekt edytorskich wyróżnień w tomikach wierszy dla dzieci

63%

Ostasz M., Pustuła M.

Logopedia

|

2020

|

vol. 49

|

issue 2

219-232

PL

Jakość publikacji kierowanych do dzieci stanowi szeroki i wciąż niezbyt dokładnie opisany obszar badań. Niniejsze analizy stanowią próbę uświadomienia tego zagadnienia w odniesieniu do tzw. książki logopedycznej. Artykuł dotyczy wyróżnień stanowiących ważne, ale jeszcze mało rozpoznane i przejrzane środki edytorskie, które powinny być w należycie zaprojektowanej książce podporządkowane podstawowym funkcjom: czytelności, organizacji, nawigacji i spójności. Zgłębienie tej tematyki pozwoliło zauważyć motywację dostosowywania edytorskich aspektów takich publikacji nie tyle w infantylizowaniu, ile rzeczywistej potrzebie percepcyjnej młodego odbiorcy. Przedstawione przykłady wskazują, że każdy wykorzystany w projekcie książki dziecięcej element powinien głównie służyć czytelności tekstu, ponieważ ich działanie rozszerza się na wspomaganie rozwoju różnych sfer kompetencji kulturowych małego odbiorcy: poznawania głosek i liter, sprawności artykulacyjnej, ćwiczeń gramatycznych, ortograficznych itp. Estetyka książki dziecięcej może wpływać pozytywnie lub negatywnie na obcowanie z nią. Odpowiednio dopasowane środki typograficzne wpływają na podniesienie czytelności tekstu, czyli ułatwiają oswajanie z tekstem i jego warstwą edukacyjną.

EN

The quality of publications aimed at children is a broad and still not well described area of research. The present analysis is an attempt to raise awareness of this issue in relation to the so-called speech therapy book. The article deals with distinctions constituting important, but still little recognized and reviewed editorial means, which should feature in a properly designed book, subordinated to the basic functions: readability, organisation, navigation and coherence. By delving into this subject, it has been possible to see the motivation for adapting the editorial aspects of such publications not so much in infantilising but in the actual perceptual needs of the young reader. The presented examples indicate that each element used in the design of a children’s book should mainly serve the readability of the text, as their action extends to support the development of various spheres of cultural competence of the young recipient: learning of voices and letters, articulation skills, grammar and spelling exercises, etc. The aesthetics of a children’s book can have a positive or negative impact on interacting with it. Adequate typographic devices increase the readability of the text, that is they facilitate familiarisation with the text and its educational layer.

5

Edytorski aspekt logopedycznych wierszy w książkach obrazkowych

63%

Ostasz M., Pustuła M.

Logopedia

|

2019

|

vol. 48

|

issue 1

387-400

PL

Artykuł wskazuje edytorskie i typograficzne aspekty publikacji wierszy o naprawczym działaniu logopedycznym. Została w nim między innymi zwrócona uwaga na czytelność pajdialnej edukacji opozycji głoskowych, abecedariusza, znaczeniową rangę litery (grafemu)/głoski czy nieobecności artykulacyjnej głosek w nagłosie lub wygłosie Pajdialna edukacja świata przedstawionego – opowiastki o śmiesznym zdarzeniu piekarza z przyklejonymi baczkami (mimicry), oparta jest w wierszu E. i W. Szwajkowskich na powtarzalnym nagromadzeniu słów/wyrazów (ilinx) ćwiczących tą swoistą magią (alea) opozycje głoskowe „b – p”: „baczki – paczki”, „bułek – półek” itp.; pajdialna edukacja świata przedstawionego wierszy z tomiku M. Brykczyńskiego Alfabestia zbudowana jest na Brzechwowskim „świecie na opak”: humorystycznie personifikuje rozmaite wygłupy (ilinx) głosek/liter (grafów), oparte na błędnej nieobecności artykulacyjnej głosek w nagłosie lub wygłosie. Zaś w świecie przedstawionym wiersza Fik A. Frączek ilinxowo – nagromadzeniem słów/wyrazów: „panna Wika, / z wielką frajdą kozły fika” (bałagani), pajdialnie wyjawia się odbiorcy rangę różnicy brzmienia i znaczenia głosek/grafów (bezdźwięczna – dźwięczna) „f – w”, a edukacja świata przedstawionego w wierszu Domki dla ptaków Frączek jest oparta na codziennym, potocznym, humorystycznym nieporozumieniu językowym (mimicry), polegającym na różnicy znaczeniowej słów/wyrazów „dudki – butki”, wynikającej z opozycji głosek dźwięcznej – bezdźwięcznej: „d – t”. Natomiast ogólnemu (mimicrycznemu) rozruszaniu aparatu mowy dziecka może służyć świat przedstawiony tomiku M. Kusty-Galewskiej Z muchą na luzie ćwiczymy buzie, czyli zabawy logopedyczne dla dzieci, jeśli upośledzenie dotyczy nie pojedynczego zjawiska mowy, ale ogólnego jej pobudzenia. Omówienie jest też próbą analizy edytorskiej kilku wybranych tomików wierszy logopedycznych, pozwalającej wskazać aspekty oceny nabywcom takich wydań. Wydawcom zaś podpowie trafne rozwiązania w zakresie projektowania typografii takich publikacji.

EN

The article indicates editorial and typographic aspects of publications containing poems about rehabilitative speech therapy. The attention was paid to the readability of paidial education of sound oppositions, the abecedarius, the meaning of the sound-letter or the absence of articulation of initial and final sounds, etc. Publications of contemporary Polish poets – Marcin Brykczyński, Agnieszka Frączek, Elżbieta Szwajkowska and Witold Szwajkowski, and Marta Galewska-Kustra – have been analyzed. The discussion is an attempt to editorially analyze several selected volumes of speech therapy poems, which allows to indicate the aspects of evaluation for the buyers of such editions. Publishers will, in turn, recommend relevant solutions in the field of typography design for such publications.

Refine search results

4 Logopedia

1 Świat Tekstów. Rocznik Słupski

1 2021

2 2020

1 2017

1 2016

5 Ostasz M.

2 Pustuła M.

NARRACJA WYLICZENIOWO-REPETYCYJNEGO MODELU WIERSZY JAKO SCENARIUSZY ĆWICZEŃ JĘZYKOWYCH

Wiersze jako scenariusze ćwiczeń językowych

Poem as a Scenario for Linguistic Exercises

Logopedyczny aspekt edytorskich wyróżnień w tomikach wierszy dla dzieci

Edytorski aspekt logopedycznych wierszy w książkach obrazkowych