Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Teoria gier jako narzędzie politologa

100%
Haman J.
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
|
2012
|
vol. 36
69-93
EN
The paper shows the place of rational choice theory and game theory in the social sciences, and especially political science. Game theory is a mathematical theory, but its use belong to the realm of social sciences. The main limitation of the applicability of rational choice, the assumption of individual rationality in political science is met satisfactorily. Even simple models, like the prisoner’s dilemma, tragedy of the commons, chicken, game of coordination, allow for an explanation of relevant social and political phenomena. The game theory is derived, or has strong ties with her, a number of areas of contemporary research in political science as theories of coalitions, veto players theory, social choice theory. Game theory models allow for precise to describe political phenomena, but also to build causal explanations.
2
Publication available in full text mode
Content available

Primacy Effects in Poland – supplement to Steven Linder

100%
Haman J.
Decyzje
|
2021
|
issue 35
39-44
EN
The text supplements the article by S. Linder and contains information about research on the primacy effect in Poland. The subject of J. Raciborski’s analyzes were elections to national councils (local government bodies) in 1988 – the last elections before the fall of communism in Poland, elections to the Sejm in 1989 and 1991. T. Żółtak investigated the existence of the primacy effect in the elections to the Senate in 1991-2007. However, the primacy effect in the 2014 regional elections was of greatest political importance. The strength of this effect was measured by J. Flis. Analyzes were also carried out on the effect of a candidate’s position on the party semi-open list in proportional elections. However, this is a completely different issue, as in this case the position on the list is related to the actual political weight of the candidate. In Poland, the relationship of the primacy effect with postal elections has never been studied, which results from the marginal importance of the latter, as well as the procedures used in elections, which prevent a separate analysis of the content of votes cast by post and at the polling station.
3
Publication available in full text mode
Content available

Progresywna proporcjonalność jako cecha systemu wyborczego

100%
Haman J.
Decyzje
|
2017
|
issue 27
EN
Systems of proportional division of seats between parties, based on the results of the election, and between constituencies on the basis of demographic data, are usually judged on the basis of the compatibility of the final divisions with the criterion of proportionality. In certain situations, moving away from a straightforward proportionality towards degressive or progressive proportionality is intentional and should not be considered as a form of error. This issue has already been analyzed with regard to the degressively proportional distribution of seats, primarily in the context of the distribution of seats between the national delegations in the European Parliament. In this paper, however, I focus on the question of the progressive proportionality of division of seats between parties and propose a tool for measuring the strength of progressivity of division. I use the new measure to describe electoral systems in European countries, as well as to assess the impact of the size of the constituency and the apportionment method used (d'Hondt or Sainte-Laguë) on the progressivity of the distribution of seats.
PL
Systemy proporcjonalnego podziału mandatów między partie, na podstawie wyników wyborów, a przed wyborami między okręgi wyborcze na podstawie danych demograficznych, oceniane są zwykle ze względu na zgodność ostatecznych podziałów z kryterium proporcjonalności. W pewnych sytuacjach odejście od prostej proporcjonalności w kierunku proporcjonalności degresywnej lub progresywnej jest jednak celowe i nie powinno być traktowane w kategoriach błędu. Kwestia ta była już analizowana w odniesieniu do degresywnie proporcjonalnego podziału mandatów, przede wszystkim w kontekście podziału mandatów między delegacje narodowe w Parlamencie Europejskim. W tym artykule koncentruję się natomiast na kwestii proporcjonalności progresywnej podziału mandatów między partie i proponuję sposób mierzenia siły progresji podziału. Nową miarę stosuję do opisu systemów wyborczych w krajach europejskich, a także do oceny wpływu wielkości okręgu wyborczego oraz zastosowanej metody podziału proporcjonalnego (metoda d’Hondta lub Sainte-Laguë) na progresję podziału mandatów, a więc na to, na ile dany system przy podziale mandatów premiuje partie duże.
4
Publication available in full text mode
Content available

Czy rząd może rządzić wbrew prezydentowi, nie mając odpowiedniej większości?

100%
Haman J.
Decyzje
|
2009
|
issue 12
EN
The primary way to implement the government’s agenda is to pass government bills. In the Polish constitutional system „cabinet coalition” need not to be a „winning coalition” in the „game of passing the law”. Despite this,cabinets, despite some obstacles, quite effectively implement its legislativeprogram. Article indicates the importance of factors other than the mere number of MPs supporting the government or support of the president. Better access to resources such as information, time, opportunity to submit amendments, the possibility of controlling parliamentary agenda, make the position of the governing parties and cabinet in the legislative process relatively much stronger.
PL
Podstawowym sposobem realizacji rządowego programu politycznego jest uchwalanie rządowych projektów ustaw. W polskim systemie konstytucyjnym możliwa jest sytuacja, że „koalicja rządowa” (zwłaszcza niemająca poparcia prezydenta) nie będzie „koalicją wygrywającą” w „grze o uchwalenie ustawy”. Pomimo pewnych przeszkód, będące w takiej sytuacji rządy dość efektywnie realizowały swój program legislacyjny. Artykuł wskazuje na znaczenie w procedurze legislacyjnej czynników innych niż sama kwestia liczby posłów w koalicji rządowej lub poparcie prezydenta. Lepszy dostęp do zasobów, takich jak: informacja, czas, możliwość zgłaszania poprawek do projektu, możliwość kontrolowania przebiegu procedur sejmowych sprawiają, że pozycja koalicji rządowej w procesie legislacyjnym jest znacznie silniejsza, niż wynikałoby to jedynie z liczby wspierających ją posłów.
5
Publication available in full text mode
Content available

Degresywnie proporcjonalny podział mandatów w Parlamencie Europejskim

100%
Haman J.
Decyzje
|
2007
|
issue 8
EN
Each of the EU enlargements raised problem of new apportionment of EP seats among EU member states. Each time solution was found in the process of multilateral negotiations, but since 1970s postulates to replace repeated negotiations by impartial mathematical formula have been raised, based on some concept of ”degressive proportionality”. When in 2007 EP started works on new apportionment before 2009 elections, one of the proposed solutions was ”parabolic method” of V. Ramirez, but in October 2007 EP again accepted allotment of seats not based on a mathematical formula, on the ground that ”apportionment is a political issue and can not be solved only on the mathematical base”. The paper presents the new proposal of degressively proportional apportionment method ua. The ua method leaves to the politicians decision about strength of the degressiveness of proportionality, but after this is politically accepted, the apportionment is based only on an of impartial mathematical formula.
PL
Przy każdym poszerzeniu Wspólnot Europejskich (EWG i jej poprzedników, a później Unii Europejskiej) pojawiała się potrzeba nowego podziału mandatów w Parlamencie Europejskim między kraje członkowskie. Za każdym razem nowy podział dokonywany był w drodze negocjacji i politycznego uzgodnienia, ale już od lat 70. pojawiały się wezwania, by kwestię tę trwale uregulować poprzez odwołanie do obiektywnej, matematycznej formuły, której najważniejszym elementem byłaby precyzyjna definicja pojęcia „degresywnej proporcjonalności”, na której miałyby się opierać podziały mandatów. Aktualnie obowiązujący podział wypracowany w Nicei w 2000 roku nie spełnia wymogów zapisanych w uzgodnionym traktacie reformującym Unię Europejską, stąd też w 2007 roku Parlament Europejski podjął prace nad wprowadzeniem nowego podziału mandatów. Mimo początkowych nadziei związanych z włączeniem pod dyskusję tzw. metody parabolicznej, ostatecznie PE po raz kolejny przyjął podział nieodwołujący się do obiektywnej formuły. W uzasadnieniu tej decyzji stwierdzono, że kwestii politycznej, jaką jest podział mandatów, nie da się rozwiązać jedynie w oparciu o formułę matematyczną. W artykule przedstawiona jest, obok „metody parabolicznej”, oryginalna metoda ua, która, w przekonaniu autora, łączy w sobie obiektywizm i bezstronność matematyki z pozostawieniem do decyzji politycznej tych charakterystyk podziału, które powinny być uzgodnione w drodze negocjacji.
6
Publication available in full text mode
Content available

Klasyfikacja systemów wyborczych. Przykład z pogranicza nauk politycznych i matematyki

100%
Haman J.
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
|
2009
|
vol. 21
105-119
EN
ELECTORAL SYSTEMS CLASSIFICATION is a case of scientific problem belonging both to political science and mathematics’ domains. While system of Single Non-Transferable Vote is classified as a plurality system by most authors, and system of Single Transferable Votes as a plurality system by some and as a proportional by others, mathematical analysis of these systems shows that they both have certain characteristics of proportional systems. On the other hand, analysis of empirical data is necessary to judge if those characteristics play really important role in usage of STV and SNTV in political practice.
7
Publication available in full text mode
Content available

Badanie metod głosowania: dedukcja, indukcja, symulacja

100%
Haman J.
Decyzje
|
2006
|
issue 6
EN
Social choice theory contains a number of deductive theorems on voting Methods' properties, in particular "non-existence" theorems, stating that there is no voting method complying particular rationality condition (as insusceptibility to strategic voting). These theorems, though theoretically important, have limited practical implications. When no voting method guarantees rational choice, the question of risk level connected with particular methods is raised. Such a question can be partly answered by means of computer simulations. Although simulations' results have no deductive quality, often they could be treated as statistical hypotheses. Even if statistical interpretation is impossible, simulations' results could be helpful in resolving practical problems.
PL
Dorobkiem teorii wyboru społecznego jest szereg dedukcyjnych twierdzeń o własnościach metod głosowania, wykazujących istnienie lub – częściej – nieistnienie metod głosowania spełniających określone postulaty, w tym m. in. postulat odporności na głosowanie strategiczne. „Twierdzenia o nieistnieniu”, choć ważne dla teorii, mają jednak ograniczone przełożenie na praktykę. W sytuacji, gdy nie istnieje żadna metoda głosowania spełniająca jakiś postulat racjonalności, istotne pytanie dotyczy wrażliwości różnych metod na paradoks związany z nie spełnianiem tego postulatu. Na pytanie takie zwykle pełniejszą odpowiedź można udzielić wykonując symulacje komputerowe. Choć ich wyniki nie mają wartości twierdzeń dedukcyjnych, to w wielu przypadkach mają wartość hipotez statystycznych, a w pozostałych przypadkach pozwalają na formułowanie hipotez o znacznej wartości dla praktycznego stosowania metod głosowania.
8
Publication available in full text mode
Content available

Podejmowanie decyzji w oparciu o losy i wyrocznie jako działanie racjonalne

75%
Haman J.
Decyzje
|
2020
|
issue 34
105-111
9
Content available remote

OECD PISA methodology and the interpretation of Polish students’ results in the area of science

63%
Haman J., Ostrowska E. B.
Edukacja Biologiczna i Środowiskowa
|
2014
|
issue 1
19-41
EN
The article presents the results and methodology of OECD PISA – the largest and most prestigious contemporary international study on pupils’ competence. The main methodological assumptions of sample surveys and their comparison with the analysis of data from the examination system are discussed. The article presents procedures for the creation of test items, with a particular focus on the tasks in the area of ​​science and the rules of interpretation of the test results, with particular emphasis on the principles of statistical inference. Also discussed is the importance of the effect of the incomplete sample and subsequent attempts to interpret the results.
10
Publication available in full text mode
Content available

Wojciech Rafałowski - "Opisywanie i wyjaśnianie systemu partyjnego. Metody pomiaru"

63%
Haman J.
Decyzje
|
2017
|
issue 28
11
Publication available in full text mode
Content available

Dieter Nohlen – „Prawo wyborcze i system partyjny. O teorii systemów wyborczych”

32%
Haman J.
Decyzje
|
2005
|
issue 3
12
Publication available in full text mode
Content available

Władysław Reymont - The Promised Land. Komentarz:

26%
Haman J.
Decyzje
|
2010
|
issue 13
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.