Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 20

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Strach jest koło ucha, czyli umiejscowienie emocji w ciele człowieka w wypowiedziach sześcioletnich dzieci

100%
Jęczeń U.
Logopedia
|
2016
|
vol. 45
33-52
PL
W artykule przedstawiono wypowiedzi 6-letnich dzieci na temat umiejscowienia wybranych emocji w ciele człowieka z punktu widzenia metodologii kognitywnej. Zebrany materiał językowy dowodzi, że dzieci w tym wieku, są nie tylko sprawnymi użytkownikami języka i budują swoje wypowiedzi zgodnie „z konwencjonalnym użyciem słowa”. Pokazuje także niepowtarzalną ekspresję słowną i emocjonalny stosunek do wygłaszanych tekstów.
EN
The paper presents the ideas of six-year-old children concerning the location of selected emotions in the human body from the standpoint of cognitive methodology. The collected material shows that children at this age are not only efficient language users and they build their utterances in accordance with the “conventional usage of words”. It also shows their unique verbal expression and emotional attitude to their spoken texts.
2
Publication available in full text mode
Content available

Sposoby organizacji wiedzy w języku. Przyczynek do diagnozy logopedycznej

100%
Jęczeń U.
Logopedia
|
2018
|
vol. 47
|
issue 2
83-100
PL
W artykule omówiona została koncepcja aktywnej roli języka w postrzeganiu rzeczywistości i rozwoju procesów poznawczych, począwszy od tezy von Humboldta, poprzez założenia lingwistyki kognitywnej, a skończywszy na metodologii językowego obrazu świata i pojęciu definicji kognitywnej. Problematyka artykułu dotyczy roli definicji kognitywnej w procesie diagnozy logopedycznej. Ten typ definicji daje wgląd w zasób wiedzy, jaką posiada osoba badana, umożliwia pokazanie różnic pomiędzy dziecięcą strukturą pojęć a pojęciami, którymi posługują się dorośli użytkownicy języka. Obrazuje charakter sfery pojęciowej (np. obecność tylko niektórych kategorii w strukturze pojęciowej) oraz specyfikę definiowania wyrazów (np. ubóstwo środków leksykalnych) w definicjach osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Cechy definicji kognitywnej zostały przedstawione za pomocą antonimów biegunowych, takich jak: piękno – brzydota, miłość – nienawiść.
EN
The article discusses the active role of language in the perception of reality and development of cognitive processes, from von Humboldt’s thesis through the assumptions of cognitive linguistics to the methodology of the linguistic picture of the world and the concept of cognitive definition. The issues presented in the study concern the role of cognitive definition in the process of logopedic diagnosis. This type of definition provides insight into the store of knowledge that a subject (a studied person) has, enables showing differences between the child’s structure of concepts and the concepts used by adult language speakers. It illustrates the character of conceptual knowledge (e.g. the presence of only some categories in the conceptual structure) and the specificity of how words are defined (e.g. the poverty of. lexical devices) in the definitions formed by a person with an intellectual disability. The features of a cognitive definition are presented by means of polar antonyms, such: beauty – ugliness, love – hate.
3
Publication available in full text mode
Content available

Kreatywne a schematyczne operowanie wiedzą na przykładzie definicji kognitywnej

100%
Jęczeń U.
Logopedia
|
2019
|
vol. 48
|
issue 1
63-77
PL
Głównym celem niniejszego artykułu jest pokazanie miejsca definicji kognitywnej w opisie poznawczych i językowych możliwości dzieci w starszym wieku szkolnym (15–18 lat) w normie intelektualnej oraz z diagnozą niepełnosprawności intelektualnej w stopniu lekkim. W artykule odwołano się do metodologii kognitywnej, ponieważ – zdaniem autorki – wzajemne relacje między procesami poznawczymi a językiem kognitywiści akcentują w sposób szczególny. W artykule zwrócono uwagę na najważniejsze przyczyny powodujące problemy w konceptualizacji struktur pojęciowych w grupie osób niepełnosprawnych intelektualnie, takie jak: zaburzony rozwój procesów poznawczych, ubogi zasób doświadczeń i interakcji społecznych, brak oryginalności skojarzeń i znikomy wpływ wyobraźni. Podobieństwa i różnice w sposobach tworzenia definicji zostały pokazane na przykładzie wyrazu „deszcz”.
EN
The main goal of the present article is to show the place of cognitive definition in the description of the cognitive and linguistic abilities of older schoolchildren (aged 15–18) both intellectually normal and diagnosed with a mild intellectual disability. The article refers to the cognitive methodology because – the author believes – mutual relationships between cognitive processes and language are emphasized by cognitivists in a special way. The study highlights the important causes of problems in the conceptualization of conceptual structures in the group of intellectually disabled persons, such as: the disturbed development of cognitive processes, very limited amount of experiences and social interactions, lack of originality of associations and negligible influence of imagination. Similarities and differences in different ways of creating definitions were shown using the example of the word deszcz (rain).
4
Publication available in full text mode
Content available

Metafory dziecięce inspiracją do zmiany myślenia o rozwoju poznawczym i terapii logopedycznej

100%
Jęczeń U.
Logopedia
|
2018
|
vol. 47
|
issue 1
183-200
PL
W artykule przedstawiono wybrane wyniki badań własnych dotyczących metaforycznego opisywania emocji przez sześcioletnie dzieci. Wyniki badań pokazują, że ujęcie znaczenia za pomocą metafor ułatwia dzieciom wyjaśnienie trudnych pojęć. Metafory dziecięce pozwalają zobrazować odmienność myślenia dzieci, efektem tego procesu są oryginalne definicje analizowanych pojęć. Artykuł jest próbą ukazania nowej perspektywy w terapii logopedycznej bazującej na możliwościach poznawczych dzieci, ich wyobraźni oraz zdolnościach metaforycznych. Postulat pod adresem terapii logopedycznej jest tylko zarysowaniem problemu.
EN
The article presents selected results of the author’s own studies into the metaphorical description of emotions by six-year-olds. The results of inquiries show that the presentation of meaning by means of metaphors makes it easier for children to explain difficult concepts. Children’s metaphors enable illustration of the different way of thinking by children and, as a result, their highly original definitions. The article is an attempt to show a new perspective in logopedic therapy based on children’s cognitive capabilities, their imagination, and metaphorical abilities. The suggestion regarding logopedic therapy is meant to only to signal the problem.
5
Publication available in full text mode
Content available

Modes of Organizing Knowledge in Language. A Contribution to Logopedic Diagnosis

100%
Jęczeń U.
Logopedia
|
2018
|
vol. 47 EN
|
issue 2
61-78
EN
The article discusses the active role of language in the perception of reality and development of cognitive processes, from von Humboldt’s thesis to the assumptions of cognitive linguistics to the methodology of the linguistic picture of the world and the concept of cognitive definition. The issues presented in the study concern the role of cognitive definition in the process of logopedic diagnosis. This type of definition provides insight into the store of knowledge that a subject (a studied person) has, enables showing differences between the child’s structure of concepts and the concepts used by adult language speakers. It illustrates the character of conceptual knowledge (e.g. the presence of only some categories in the conceptual structure) and the specificity of how words are defined (e.g. the poverty of. lexical devices) in the definitions formed by a person with an intellectual disability. The features of a cognitive definition are presented by means of polar antonyms, such as: beauty – ugliness, love – hate.
6
Publication available in full text mode
Content available

Children’s Metaphors – an Inspiration to Change the Thinking of Cognitive Development and Logopedic Therapy

100%
Jęczeń U.
Logopedia
|
2018
|
vol. 47 EN
|
issue 1
151-167
EN
The article presents selected results of the author’s studies on the metaphorical description of emotions by six-year-old children. The studies show that the presentation of meaning through metaphors makes it easy for children to explain difficult concepts. Children’s metaphors allow us to illustrate the different nature of thinking in children, and, as a result, their highly original definitions. The article is an attempt to show a new perspective in logopedic therapy based on cognitive abilities, children’s imagination and their metaphorical skills. The presented suggestion addressed to therapy from the pragmatic angle only outlines the problem.
7
Publication available in full text mode
Content available

Kreacja i sprawozdawczość w dziecięcych wyobrażeniach emocji – na podstawie wypowiedzi dzieci w normie intelektualnej i dzieci z zespołem Downa

100%
Jęczeń U.
Logopedia
|
2013
|
vol. 42
167-177
PL
Jak namalować np. radość, strach, smutek i złość? Takie pytanie otrzymały dzieci 6-letnie, 10-letnie oraz dzieci z zespołem Downa. O ile wypowiedzi dzieci w normie intelektualnej cechują się swoistą oryginalnością, ekspresywnością oraz autentycznością, ponieważ są efektem myślenia kreatywnego, tak wypowiedzi dzieci z zespołem Downa cechuje: dialogowość, sytuacyjność i sprawozdawczość. Niemniej jednak mają one wartość poznawczą, gdyż w swoisty sposób porządkują wiedzę tych dzieci o świecie emocji.
EN
How to paint for example joy, fear, sadness, and anger? This question was asked to children aged 6 and 10 years, and children with Down syndrome. While the utterances of intellectually normal children are characterized by specific originality, expressiveness and genuineness because they are the outcome of creative thinking, the utterances of children with Down syndrome show dialogic, situational, and reporting character. Nevertheless, they have a cognitive value because they organize these children’s knowledge of the world of emotions.
8
Publication available in full text mode
Content available

Podstawowe ograniczenia w rozwoju dzieci z zespołem Downa

100%
Jęczeń U.
Logopedia
|
2012
|
vol. 41
109-119
PL
W artykule przedstawione zostały kluczowe deficyty w rozwoju dzieci z zespołem Downa, które decydują o przebiegu terapii logopedycznej. Obniżenie sprawności intelektualnej, zaburzenia w rozwoju zmysłowym, nieprawidłowości w budowie aparatu artykulacyjnego oraz nieprawidłowy rozwój sfery społeczno-emocjonalnej, to ograniczenia, które opóźniają rozwój językowy dzieci zwłaszcza w pierwszych latach ich życia. Jednak zwolnione tempo uczenia się języka nie oznacza, że dziecko nie uczy się go wcale, tylko nabywanie tej umiejętności jest dużo wolniejsze niż tempo życia.
EN
The present paper presents the key deficits present in the development of children with Down syndrome, which determine the course of speech therapy. The reduction of intellectual capacity, the impairment of perception development, irregularities in the anatomy of speech organs and incorrect socio-emotional development, all of them constitute the limitations which result in the delays in language acquisition by children especially in their early years. Nevertheless, the retarded language acquisition does not mean that the child would not master the language at all, but rather it means that this process is much slower than the pace of life.
9
Publication available in full text mode
Content available

Fear is near the ear or on the locus of emotions in the human body – based on the utterances of six-year-old children

100%
Jęczeń U.
Logopedia
|
2016
|
vol. 45 EN
23-33
EN
The paper presents the ideas of six-year-old children concerning the location of selected emotions in the human body from the standpoint of cognitive methodology. The collected material shows that children at this age are not only efficient language users and they build their utterances in accordance with the “conventional usage of words”. It also shows their unique verbal expression and emotional attitude to their spoken texts. This confirms E. Tabakowska’s thesis that “cognitive linguistics is a proposal for people with imagination”.
10
Publication available in full text mode
Content available

Creative and Conventional Use of Knowledge Exemplified by a Cognitive Definition

100%
Jęczeń U.
Logopedia
|
2019
|
vol. 48 EN
|
issue 1
5-19
EN
The main goal of the present article is to show the place of cognitive definition in the description of the cognitive and linguistic abilities of older schoolchildren (aged 15–18) both intellectually normal and diagnosed with a mild intellectual disability. The article refers to the cognitive methodol-ogy because – the author believes – mutual relationships between cognitive processes and language are emphasized by cognitivists in a special way. The study highlights the important causes of problems in the conceptualization of conceptual structures in the group of intellectually disabled persons, such as: the disturbed development of cognitive processes, very limited amount of experiences and social interactions, lack of originality of associations and negligible influence of imagination. Similarities and differences in different ways of creating definitions were shown using the example of the word deszcz (rain).
11
Publication available in full text mode
Content available

Językowa interpretacja pór roku w wypowiedziach mężczyzny niepełnosprawnego intelektualnie. Ujęcie kognitywne

100%
Jęczeń U.
Edukacja Humanistyczna
|
2016
|
issue 1
139-150
PL
W artykule przedstawiono możliwości językowe mężczyzny z niepełnosprawnością intelektualną w zakresie definiowania pór roku. Zasadniczym celem było zrekonstruowanie na podstawie wypowiedzi badanego pojęć „wiosna”, „lato”, „jesień” i „zima”, które przybrały postać definicji kognitywnej. Biorąc pod uwagę to, że rozmówca posługiwał się wiedzą zdroworozsądkową i wykorzystywał język potoczny, starałam się wykazać, że powstałe konceptualizacje zbudowane zostały zgodnie z zasadzą prototypu, stereotypu oraz kolekcji.
EN
The article presents the linguistic abilities of an intellectually disabled man in defining the seasons of the year. The principal goal was to reconstruct, on the basis of the subject’s utterances, such concepts as spring, summer, autumn and winter, which assumed the form of cognitive definition. In view of the fact that the subject used commonsense knowledge and used the colloquial language, I tried to show that the produced conceptualizations were constructed in accordance with the principle of prototype, stereotype, and collection.
12
Publication available in full text mode
Content available

Język – „zwierciadło umysłu”. Typy definicji kognitywnych w wypowiedziach dzieci i dorosłych użytkowników języka z niepełnosprawnością intelektualną

100%
Jęczeń U.
Logopedia
|
2019
|
vol. 48
|
issue 2
79-92
PL
W artykule omówiona została problematyka związana z tworzeniem definicji kognitywnych w relacji do możliwości umysłowych jednostki (sześcioletnich dzieci w normie rozwojowej oraz osób dorosłych z lekką niepełnosprawnością intelektualną). Celem rozważań jest prezentacja różnych modeli definicji: w formie metafory, odwołania do stereotypu bądź prototypu, opisu. Celem rozważań podjętych w artykule jest zwrócenie uwagi na rolę definiowania w diagnozowaniu kompetencji językowej i poznawczej dzieci pozostających w normie rozwojowej oraz osób niepełnosprawnych intelektualnie. Następnie programowania działań logopedycznych w kierunku m.in. poszerzania słownictwa od nazw konkretnych (należących do poziomu podstawowego i egzemplarzy prototypowych) do nazw abstrakcyjnych, nadrzędnych. Problemy konceptualizacji idą zwykle w parze z semantyczną organizacją wypowiedzi, dlatego w pracy logopedycznej należałoby zwrócić szczególną uwagę na procesy kategoryzacji, uwarunkowania pól językowych oraz porównywanie ze sobą zakresu poszczególnych pojęć i określanie relacji między nimi.
EN
The article discusses the problems associated with the creation of cognitive definitions in relation to an individual’s mental capabilities (developmentally normal 6-year-old children and adults with mild intellectual disability). The objective of the discussion is to present different models of definitions: in the form of metaphor, reference to a stereotype or prototype, description. The goal of the considerations in this paper is to draw attention to the role of defining in the diagnosis of the linguistic and cognitive competence of developmentally normal children and intellectually disabled persons. The next objective is to emphasize the programming of logopedic measures towards inter alia broadening vocabulary - from concrete names (at the basic level and prototype items) to abstract, superordinate names. Problems of conceptualization usually go hand in hand with the semantic organization of utterances, which is why in logopedic work special attention should be focused on categorization processes, determinants of linguistic fields, and comparison of the scopes of concepts, and on determination of relationships between them.
13
Publication available in full text mode
Content available

Basic Development Limitations in Children with Down Syndrome

100%
Jęczeń U.
Logopedia
|
2012
|
vol. 41 EN
105-114
EN
The present paper discusses the key deficits present in the development of children with Down syndrome, which determine the course of speech therapy. The reduction of intellectual capacity, the impairment of perception development, irregularities in the anatomy of speech organs and incorrect socio-emotional development, all of them constitute the limitations which result in the delays in language acquisition by children especially in their early years. Nevertheless, the retarded language acquisition does not mean that the child would not master the language at all, but rather it means that this process is much slower than the pace of life.
14
Publication available in full text mode
Content available

Językowe i komunikacyjne możliwości dziecka z zespołem Cri du Chat. Studium przypadku

63%
Jęczeń U., Kalinowska A.
Logopedia
|
2020
|
vol. 49
|
issue 1
219-237
PL
Niniejszy artykuł stanowi opis przypadku 5,5-letniego chłopca z zespołem Cri du Chat. W artykule podjęto próbę oceny poziomu rozwoju mowy oraz wskazano zachowania językowe i komunikacyjne, które są udziałem badanego dziecka. Pomimo znacznych opóźnień w rozwoju chłopiec jest w stanie komunikować się z otoczeniem za pomocą komunikacji niewerbalnej oraz komunikacji alternatywnej i wspomagającej (obrazki PCS), a wybrane sposoby porozumiewania się są efektywne.
EN
The present article is a description of the case of a 5.5-year-old boy with Cri du Chat syndrome. The paper seeks to assess the level of speech development and shows linguistic and communicative behaviors exhibited by the child. Despite significant delays in development, the boy is able to communicate with the people around him by means of non-verbal communication as well as alternative and adjunctive (PCS pictures) communication, the chosen ways of communication being effective.
15
Publication available in full text mode
Content available

Nazwy żywiołów w języku mężczyzny upośledzonego umysłowo. Próba definicji kognitywnej

63%
Jęczeń U., Sacewicz M.
Logopedia
|
2014-2015
|
vol. 43-44
243-256
PL
W artykule przedstawione zostały możliwości mężczyzny upośledzonego w stopniu lekkim w zakresie konceptualizacji pojęć odnoszących się do czterech żywiołów: wody, ognia, ziemi i powietrza. Zasadniczym celem artykułu było odtworzenie definicji kognitywnej w oparciu o strukturę fasetową. Ze względu na duże możliwości językowe i komunikacyjne badanego mężczyzny jego wypowiedzi mają znamiona naukowości. Bogaty zasób leksykalny, umiejętności w zakresie uogólniania i hierarchizacji pojęć wpłynęły na kształt definicji, które obok cech stereotypowych, wywodzących się z wiedzy potocznej, mają elementy definicji słownikowej.
EN
The article present the capabilities of a mildly retarded man regarded the conceptualization of concepts concerning the four elements: water, fire, earth and air. The principal goal of the article was to reconstruct the cognitive definition based on the facet structure. Because of the considerable linguistic and communicative capabilities of the studied man his utterances have the hallmarks of scientificity. His rich lexicon and abilities to generalize and hierarchize concepts impacted the form of definitions, which, apart from stereotyped features deriving from popular knowledge, have the elements of scientific definition.
16
Publication available in full text mode
Content available

Names of the Elements in the Speech of a Mentally Disabled Man: A Cognitive Definition

63%
Jęczeń U., Sacewicz M.
Logopedia
|
2014-2015
|
vol. 43-44 EN
227-240
EN
The article presents the capabilities of a mildly retarded man regarding the conceptualization of concepts concerning the four elements: water, fire, earth, and air. The principal goal of the article was to reconstruct the cognitive definition based on the facet structure. Because of the considerable linguistic and communicative capabilities of the subject his utterances have the hallmarks of scientificity. His rich lexicon and abilities to generalize and hierarchize concepts impacted the form of definitions, which, apart from stereotyped features deriving from popular knowledge, have the elements of scientific definition.
17
Publication available in full text mode
Content available

Geographical Names in the Linguistic Awareness of the Intellectually Disabled Person. A Case Study

63%
Jęczeń U., Drozd K.
Logopedia
|
2017
|
vol. 46 EN
277-292
EN
The article presents the linguistic capacities in defining geographical names of the moderately intellectually disabled male. The principal objective was to reconstruct, based on the subject’s utterances, the concepts like desert (pustynia), ocean (ocean), mountains (góry), country/village (wieś) and town (miasto), which assumed the form of cognitive definitions. In view of the fact that the subject used commonsense knowledge and utilized colloquial language, we tried to show that the resultant explications of meanings are the outcome of “good” and “expanded” categorization constructed on the basis of “linguicized experiences”.
18
Publication available in full text mode
Content available

Trudności w pisaniu i czytaniu dzieci z zaburzeniami rozwoju koordynacji – studium porównawcze

63%
Przybyla O., Jęczeń U.
Logopedia
|
2020
|
vol. 49
|
issue 2
155-176
PL
Tematem artykułu są trudności w czytaniu i pisaniu występujące u dzieci z rozwojowymi zaburzeniami koordynacji ruchowej. Podstawę analizy tych problemów stanowią badania przeprowadzone przez jedną z autorek artykułu na ośmioosobowej grupie ośmiolatków z neurologiczną diagnozą rozwojowych zaburzeń koordynacji. Przedstawiono, w jaki sposób charakteryzuje się te zaburzenia w klasyfikacji ICD-10 i ICD-11. Zgromadzony materiał badawczy pozwolił dokonać analizy trudności w czytaniu i pisaniu rozpatrywanych wieloaspektowo. Wskazano główne przyczyny problemów w czytaniu i w pisaniu, a także opisano typowe trudności, z którymi borykają się uczniowie z rozwojowymi zaburzeniami koordynacji ruchowej.
EN
The article discusses reading/writing difficulties in children with developmental motor coordination disorder. The analysis of the problems is based on studies conducted by one of the authors in eight-person group of eight years old children of developmental coordination disorder. It presents the manner in which these disorders are characterized in the ICD-10 and ICD-11. The collected research material allowed the analysis of difficulties and the problems and errors made in reading and writing – was the multifaceted assessment of reading/writing difficulties. It indicates the main causes of problems in reading and writing, and also describes the particular course of attaining this ability and typical difficulties encountered by pupils with developmental motor coordination disorder.
19
Publication available in full text mode
Content available

Nazwy geograficzne w świadomości językowej osoby niepełnosprawnej intelektualnie. Studium przypadku

63%
Jęczeń U., Drozd K.
Logopedia
|
2017
|
vol. 46
321-335
PL
W artykule przedstawiono możliwości językowe mężczyzny z niepełnosprawnością intelektualną umiarkowanego stopnia w zakresie definiowania nazw geograficznych. Zasadniczym celem było zrekonstruowanie, na podstawie wypowiedzi badanego, takich pojęć jak: pustynia, ocean, góry, wieś i miasto , które przybrały postać definicji kognitywnej. Biorąc pod uwagę to, że rozmówca posługiwał się wiedzą zdroworozsądkową i wykorzystywał język potoczny, starałyśmy się wykazać, że powstałe eksplikacje znaczeń są wynikiem „dobrej” i „rozszerzonej” kategoryzacji zbudowanej na podstawie „ujęzykowionych doświadczeń”.
EN
The article presents the linguistic capacities in defining geographical names of the moderately intellectually disabled male. The principal objective was to reconstruct, based on the subject’s utterances, the concepts like desert (pustynia), ocean (ocean), mountains (góry), country/village (wieś) and town (miasto), which assumed the form of cognitive definitions. In view of the fact that the subject used commonsense knowledge and utilized colloquial language, we tried to show that the resultant explications of meanings are the outcome of “good” and “expanded” categorization constructed based on “linguicized experiences”.
20
Publication available in full text mode
Content available

Sprawozdanie: VII Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Szkoleniowa z okazji 50-lecia pracy naukowej Profesora Stanisława Grabiasa

51%
Bigos K., Jęczeń U.
Logopedia
|
2018
|
vol. 47
|
issue 2
539-542
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.