Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Inżynieria lingwistyczna a obecna sytuacja językoznawstwa polskiego

100%
Przepiórkowski A.
LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
|
2015
|
issue 20
135-145
EN
The thesis of this reply to Piotr Żmigrodzki’s pessimistic diagnosis (published in the previous issue of „LingVaria”) of Polish linguistics from the perspective of modern lexicography is that the diagnosis from the perspective of linguistic engineering must be equally pessimistic – in fact, even more so. We argue that syntax and – to some extent – semantics are developed in Poland in isolation from developments outside Poland and the resulting analyses too often do not meet the usual criteria of preciseness and formal rigour. We end with an optimistic note showing that fruitful cooperation between computational and theoretical linguists is possible – even if rare – in Poland.
2

Frazemowość narzędnikowych form liczebnikowych na -u

100%
Przepiórkowski A.
Język Polski
|
2021
|
vol. 101
|
issue 3
5-15
PL
Celem niniejszego artykułu jest wykazanie, że – wbrew opiniom wyrażanym w słownikach, gramatykach, podręcznikach do nauki języka polskiego i pracach teoretycznych – narzędnikowe formy liczebników głównych kończące się na -u (np. pięciu) nie są we współczesnej polszczyźnie dystrybucyjnie równoważnymi wariantami form na -oma (np. pięcioma). Na podstawie danych z Narodowego Korpusu Języka Polskiego pokazano, że występowanie narzędnikowych form na -u jest w wypadku liczebników prostych ograniczone do konstrukcji przed X-u laty, podczas gdy formy na -oma są w pełni produktywne. Na potrzeby odróżnienia w opisie formalnym języka polskiego form występujących we frazemach (tj. szeroko rozumianych związkach frazeologicznych) od form w pełni produktywnych autor wprowadza kategorię frazemowość.
EN
The aim of this article is to demonstrate that in contemporary Polish – contrary to the view expressed in dictionaries, grammars, Polish textbooks for foreigners and theoretical linguistic publications – instrumental forms of cardinal numerals ending in -u (e.g. pięciu ‘five’) are not in free variation with forms ending in -oma (e.g. pięcioma). On the basis of attested data drawn mainly from the National Corpus of Polish, it is shown that forms ending in -u, when used as simple numerals in instrumental positions, are limited to the construction przed X-u laty ‘X years ago’, while forms ending in -oma are fully productive. In order to distinguish, within a given lexeme, forms which may only occur in phrasemes (i.e. broadly understood phraseological expressions) from forms which occur productively, a new grammatical category is proposed: “phrasemity”.
3

POLFIE: współczesna gramatyka formalna języka polskiego

63%
Patejuk A., Przepiórkowski A.
Język Polski
|
2017
|
vol. 97
|
issue 1
47-63
PL
Artykuł przedstawia nową gramatykę formalną języka polskiego, POLFIE, zgodną z teorią Lexical Functional Grammar. Artykuł wprowadza podstawy teorii LFG, omawia sposób, w jaki reprezentowane są struktury składniowe w LFG, a następnie przedstawia możliwości formalizmu LFG na przykładzie analizy wybranych zjawisk języka polskiego w POLFIE. Artykuł pokazuje, że teoria LFG umożliwia sformalizowany, adekwatny i głęboki lingwistycznie opis zjawisk składniowych takich jak: kontrola składniowa, argumenty predykatywne, haplologia się, zależności nielokalne i koordynacja; uwzględnia również interakcje między nimi. Gramatyce POLFIE towarzyszy jej komputerowa implementacja w XLE.
EN
This paper presents the new formal grammar of Polish, POLFIE, couched in Lexical Functional Grammar. The paper introduces the basics of LFG, discusses the way of representing syntactic structures in LFG and demonstrates the power of the LFG formalism on the basis of the analysis of selected phenomena of Polish in POLFIE. The paper shows that the LFG theory makes it possible to provide a formalised, adequate and linguistically deep description of syntactic phenomena such as: syntactic control, predicative arguments, the haplology of ‘się’, unbounded dependencies and coordination; it also takes into account interactions between these. POLFIE is accompanied by a computer implementation in XLE.
4

O dystrybucji synonimicznych przyimków i operatorów adnumeratywnych

51%
Przepiórkowski A., Pater J., Pastwa M.
Język Polski
|
2021
|
vol. 101
|
issue 1
5-21
PL
Artykuł przedstawia wyniki badań ankietowych dotyczących dystrybucji przyimków i operatorów adnumeratywnych o kształtach około, od… do…, po oraz między na implikowanych przez czasowniki i przyimki pozycjach nominalnych. Wyniki te pokazują, że różny jest stopień akceptowalności operatorów adnumeratywnych OKOŁO (wysoce akceptowalne), OD… DO… (średnio akceptowalne) oraz MIĘDZY (akceptowalne tylko marginalnie), oraz potwierdzają akceptowalność dystrybutywnego operatora PO na pozycjach podmiotu i być może biernikowego dopełnienia bliższego. Ciekawa jest także dystrybucja przyimków OKOŁO, OD… DO… oraz PO, które w różnym stopniu akceptowalne są jedynie na przyczasownikowych pozycjach mianownikowych, biernikowych i dopełniaczowych.
EN
The article presents the results of questionnaire studies on the nominal – ad-verbal and post-prepositional – distribution of Polish prepositions and adnumeral operators of the form około ‘ a b o u t ’, od... do... ‘from... to...’, po ‘each’, and między ‘between’. These results demonstrate that adnominal operators około, od... do... and między are acceptable to various degrees, from the highly acceptable około, to the at best marginally accept-able między. They also confirm the existence of the distributive operator po, albeit limited to the positions of the subject and, perhaps, accusative object. Also the prepositions około, od... do..., and po are acceptable to various degrees and only in ad-verbal nominative, accusative and genitive positions.
5

Walenty: gruntowny składniowo-semantyczny słownik walencyjny języka polskiego

45%
Przepiórkowski A., Hajnicz E., Andrzejczuk A., Patejuk A., Woliński M.
Język Polski
|
2017
|
vol. 97
|
issue 1
29-46
PL
Artykuł prezentuje nowy słownik walencyjny języka polskiego opracowany przez Zespół Inżynierii Lingwistycznej IPI PAN. Słownik ten, Walenty, jest nadal rozwijany, lecz już obecnie, pod koniec roku 2016, jest największym i najbardziej szczegółowym słownikiem walencyjnym języka polskiego, jedynym w pełni integrującym poziomy opisu: składniowy, semantyczny (nie tylko preferencje selekcyjne, lecz także role semantyczne) i frazeologiczny. Wielkość i stopień szczegółowości słownika usprawiedliwiają użycie przymiotnika „gruntowny” w tytule artykułu. Omawiany słownik jest publicznie dostępny – w postaci wygodnej zarówno do przeglądania i przeszukiwania za pomocą przeglądarki internetowej, jak i do pobrania w kilku formatach.
EN
The paper presents a new valency dictionary of Polish, developed by the Linguistic Engineering Group at the Polish Academy of Sciences. The dictionary, called Walenty, while still under development, is already (as of late 2016) the biggest and most detailed valency dictionary of Polish, the only one which fully integrates syntax, semantics (not only selectional preferences, but also semantic roles) and phraseology. The size and the degree of precision of Walenty justify the use of the adjective ‘thorough’ (Pol. ‘gruntowny’) in the title of this paper. The dictionary is freely available – searchable via any browser and downloadable in a variety of formats.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.