Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 18

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Początek pontyfikatu i I Pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny w świetle materiałów Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Toruniu

100%
Białkowski M.
Rocznik Toruński
|
2018
|
issue 45
DE
Die Wahl von Johannes Paul II. zum Papst (16. Oktober 1978), seine Amtseinführung (22. Oktober 1978) und die erste Pilgerfahrt in sein Vaterland (2.-10. Juni 1979) waren Ereignisse ohne Beispiel, weshalb die zentralen Organe von Partei und Staat der Volksrepublik Polen großes Interesse für sie an den Tag legten. Zunächst hatten sie bei den höchsten Entscheidungsträgern der Partei einen Schock hervorgerufen, danach führten sie relativ schnell zur Durchführung breit angelegter Analysen. Die hier vorgestellten Materialien stammen aus den Beständen des Wojewodschaftskomitees der Polnischen Vereinigten Arbeiterpartei (PVAP) in Thorn, die sich im Thorner Staatsarchiv befinden, und sind ein Beispiel für Dokumente, die von der mittleren Ebene des Parteiapparats angefertigt wurden. Die Berichte wurden täglich von der Kanzlei des Ersten Sekretärs des Wojewodschaftskomitees der PVAP in Thorn angefertigt und sind gekennzeichnet durch ein spezifisches Partei-Neusprech, durch einen Mangel an Selbstreflexion, eine minimale Objektivität gegenüber der beurteilten Wirklichkeit, durch auf Stereotypen gestützte Urteile und durch eine Neigung, Werte oder Größen herabzusetzen (u. a. die Reaktionen, die die Wahl von Kardinal Wojtyła auf den Stuhl Petri in der Bevölkerung hervorrief, die Menge der Gläubigen, die an den Begegnungen mit dem Papst teilnahmen). Im Rückblick nach vier Jahrzehnten sind die Parteiberichte ein Zeugnis einer karikaturhaften Verzeichnung von Bildern aus dem Alltagsleben der Kirche und der Bewohner der Wojewodschaft Thorn zu Propagandazwecken.
EN
The election of John Paul II ( on 16 October 1978) , the inauguration of his pontificate (22 October 1978) and the 1st Pilgrimage to Poland (2-10 June 1979) were unprecedented events, which is why various central political bodies of the Polish People’s Republic  were interested in them. Originally, they provoked shock among the highest dignitaries of the party, but later they made them carry out extensive analyses. The materials presented here – from the State Archive in Toruń, the complex of the Provincial Committee of the Polish United Workers’ Party (PZPR) in Toruń- constitute an example of such documents prepared by the middle-level party apparatus. Reports- prepared daily by the Bureau of the 1st Secretary of the Provincial Committee of PZPR in Toruń- are characterized by a specific language of the party’s newspeak , a lack of self-reflection and scarce objectivity in the evaluation of the reality evaluation based on stereotypes, tendencies to underestimate the value or importance ( e.g. of social reactions generated by the choice of  Cardinal Karol Wojtyła to be the pope, the number of laymen participating in the meetings with the Pope). From the perspective of four decades the party’s reports remain the evidence of the propagandist distortion of the images of everyday life of the Church and inhabitants of the Kuyavian-Pomeranian Province.
PL
Wybór Jana Pawła II (16 października 1978 r.), inauguracja Jego pontyfikatu (22 października 1978 r.) oraz I Pielgrzymka do Ojczyzny (2-10 czerwca 1979 r.), były wydarzeniami bez precedensu, stąd zainteresowanie nimi przejawiały centralne organa partyjno-państwowe PRL. Początkowo wywołały one szok wśród najwyższych decydentów partyjnych, później dość szybko skłoniły do przeprowadzenia szerokich analiz. Zaprezentowane materiały – pochodzące z Archiwum Państwowego w Toruniu, zespół Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Toruniu – są przykładem takich dokumentów przygotowywanych przez aparat partyjny średniego szczebla. Codziennie przygotowywane – przez Kancelarię I Sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Toruniu – raporty charakteryzuje specyficzny język nowomowy partyjnej, brak autorefleksji oraz znikomy obiektywizm ocenianej rzeczywistości, oceny oparte na stereotypach, tendencje zaniżające wartości bądź wielkości (m. in. reakcji społecznych jakie wywołał wybór kardynała Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową, ilości świeckich uczestniczących w spotkaniach z Papieżem). Z perspektywy czterech dekad partyjne sprawozdania pozostają świadectwem propagandowego karykaturalnego zniekształcenia obrazów z życia codziennego Kościoła oraz mieszkańców województwa toruńskiego.
2
Publication available in full text mode
Content available

Termin do złożenia wniosku o ustalenie zdarzenia medycznego – analiza i uwagi de lege ferenda

100%
Białkowski M.
Ius Novum
|
2020
|
vol. 14
|
issue 3
142-159
EN
The aim of this article is to critically assess the time limit for submitting an application for determining a medical incident. The starting point for the evaluation of Article 67c paras 2 and 4 of the Act on patients’ rights and Patient Ombudsman is the inference that this time limit should be qualified as final. This conclusion in particular impacts the effects of its expiry and the lack of possibility – contrary to the individual rules of procedure of voivodship committees deciding on medical incidents in which the time limit is defined under procedural law – for its restoration. The analysis of the solution adopted by the legislator is also conducted through the prism of its comparison with the statutory period of limitation in claims for compensation for damage caused by a wrongful act (Article 4421 § 3 Civil Code). This comparison leads to the conclusion that the time limit for submitting an application for determining a medical incident significantly limits access to this alternative method of redressing damage caused by medical treatment.
PL
Celem artykułu jest poddanie krytycznej analizie terminu do wniesienia wniosku o ustalenie zdarzenia medycznego. Punktem wyjścia dla oceny art. 67c ust. 2 i 4 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta jest ustalenie, iż termin ten powinien być kwalifikowany jako termin zawity prawa materialnego, co rzutuje w szczególności na skutki jego upływu i brak możliwości – wbrew przyjętej w regulaminach poszczególnych komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych kwalifikacji tego terminu jako terminu prawa procesowego – jego przywrócenia. Analiza przyjętego przez ustawodawcę rozwiązania prowadzona jest również przez pryzmat jego porównania z ustawową regulacją przedawnienia roszczeń majątkowych o naprawienie szkody na osobie, wyrządzonej czynem niedozwolonym (art. 4421 § 3 k.c.). Porównanie to prowadzi do wniosku, że termin do dochodzenia żądania ustalenia zdarzenia medycznego w znaczący sposób ogranicza dostęp do tej alternatywnej drogi służącej do indemnizacji uszczerbku powstałego w związku z leczeniem.
3
Publication available in full text mode
Content available

The doctrine of civil law and the ruling concepts on the notion of medical malpractice

100%
Białkowski M.
Adam Mickiewicz University Law Review
|
2013
|
vol. 2
57-70
PL
The objective of this paper is to present medical malpractice in cases related to civil liability. The article outlines the evolution of the perception of a physician’s civil liability, and against this background presents the concept and various divisions of medical malpractice represented in polish jurisprudence. The doctrine of civil law is nowadays consensus on the fact that the concept of medical malpractice includes behaviour associated with an offense against the principles of medical knowledge. But it is not commonplace knowledge even among lawyers and medical malpractice often becomes a collective term to describe the fault of members of medical staff or negligence. Not only is this issue important to law and medical communities but also to public opinion that expresses a growing interest in this subject. It may not come as a surprise, after all, that physicians are treated as professionals of public trust, thus entrusted with a patient’s fate as well as with trust of the family,they are obligated to perform their duties with accordance to current medical knowledge.
4
Publication available in full text mode
Content available

Zmiany w Ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta Kilka uwag o mechanizmie uzyskiwania odszkodowania lub zadośćuczynienia w postępowaniu przed wojewódzkimi komisjami do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych

100%
Białkowski M.
Adam Mickiewicz University Law Review
|
2012
|
vol. 1
137-145
EN
The objective of this paper is to present the amendments to the Patients’ rights and Patients’ Rights Spokesman Act of 28 April 2011. The paper focuses on the drawbacks of the provisions of the Act concerning claims for compensation for damage or injury caused by medical occurrences that are put before regional medical occurrences committees. Despite the undoubtedly right direction of the amended legislation, the purpose of the amendments has not been achieved. The renouncement by applicants of all the claims when accepting the insurers offer concerning the amount of compensation, low sums of the compensation which the patient or his heir may be awarded as well as restricting the places where medical occurrences may happen only to hospitals, narrow the applicability of the amendments and warrants further work on the existing solution.
5
Publication available in full text mode
Content available

Zmiany w Ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta Kilka uwag o mechanizmie uzyskiwania odszkodowania lub zadośćuczynienia w postępowaniu przed wojewódzkimi komisjami do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych

100%
Białkowski M.
Adam Mickiewicz University Law Review
|
2012
|
issue 1
137-145
EN
The objective of this paper is to present the amendments to the Patients’ rights and Patients’ Rights Spokesman Act of 28 April 2011. The paper focuses on the drawbacks of the provisions of the Act concerning claims for compensation for damage or injury caused by medical occurrences that are put before regional medical occurrences committees. Despite the undoubtedly right direction of the amended legislation, the purpose of the amendments has not been achieved. The renouncement by applicants of all the claims when accepting the insurers offer concerning the amount of compensation, low sums of the compensation which the patient or his heir may be awarded as well as restricting the places where medical occurrences may happen only to hospitals, narrow the applicability of the amendments and warrants further work on the existing solution.
PL
The paper deals with the provision of Article 256 of the Polish Penal Code. The author discusses the offences of public propagation of tota The objective of this paper is to present the amendments to the Patients’ rights and Patients’ Rights Spokesman Act of 28 April 2011. The paper focuses on the drawbacks of the provisions of the Act concerning claims for compensation for damage or injury caused by medical occurrences that are put before regional medical occurrences committees. Despite the undoubtedly right direction of the amended legislation, the purpose of the amendments has not been achieved. The renouncement by applicants of all the claims when accepting the insurers offer concerning the amount of compensation, low sums of the compensation which the patient or his heir may be awarded as well as restricting the places where medical occurrences may happen only to hospitals, narrow the applicability of the amendments and warrants further work on the existing solution.
6

Głos w przedsoborowej dyskusji o diakonacie stałym Ks. rektor prof. Marian Rechowicz i jego opracowanie z 1961 r.

100%
Białkowski M.
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
|
2018
|
vol. 52
|
issue 2
375-402
EN
Restoring of the permanent diaconate in the Catholic Church was one of the issues extensively discussed during preparations for the Second Vatican Council. In 1961, Rev. Prof. Marian Rechowicz (1910-1983), at that time the rector of the Catholic University of Lublin, prepared a study on this sub- ject. The document Zagadnienie instytucji diakonatu z punktu widzenia sytuacji i potrzeb Kościoła w Polsce (The Institution of Diaconate in Terms of the Situation and Needs of the Church in Poland) was published in German one year later. To this date, it is not known to a wider audience; therefore, its most important theses are worth recalling. The author notices many problems that would appear, if this kind of ministry was established in the Church in Poland. He indicated a lack of tradition of the permanent diaconate in Poland, a high rate of priestly vocations, and problems of costs of support (of a deacon and his family), taking into account limited financial capabilities of a parish. However, he recommends implementation of a ministry of deaconesses – nuns, whose tasks would include: teach- ing of religion, charity activities, distribution of Holy Communion to ill parishioners, and leading of non-liturgical services. Thus, the recommendation of Rev. Prof. Marian Rechowicz significantly devi- ates from the doctrinal solutions approved by the Second Vatican Council.
PL
Przywrócenie diakonatu stałego w Kościele katolickim było jednym z kilku tematów żywo dys- kutowanych w okresie przygotowań do Soboru Watykańskiego II. W 1961 r. opracowanie na ten temat przygotował ks. prof. Marian Rechowicz (1910-1983), ówczesny rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Dokument „Zagadnienie instytucji diakonatu z punktu widzenia sytuacji i potrzeb Kościoła w Polsce” został rok później opublikowany w języku niemieckim. Do chwili obecnej nie jest znany szerokiemu gronu odbiorców, stąd warto przywołać jego najważniejsze tezy. Autor dostrzega wiele problemów, jakie pojawiłyby się w przypadku ustanowienia tej posługi w Kościele w Polsce. Wskazuje na brak tradycji diakonatu stałego w Polsce, wysoki wskaźnik powołań kapłańskich oraz problem kosztów utrzymania (diakona i jego rodziny), przy ograniczonych możliwościach finansowych parafii. Zaleca natomiast by wprowadzić posługę diakonis – sióstr zakonnych, których zadaniem byłoby: na- uczanie religii; prowadzenie działalności charytatywnej; roznoszenie Komunii św. chorym; przewod- niczenie w nabożeństwach nieliturgicznych. Tym samym propozycja ks. prof. Mariana Rechowicza odbiega znacząco od rozwiązań doktrynalnych przyjętych przez Sobór Watykański II.
7

Udział Karola Wojtyły w pracach Konferencji Episkopatu Polski i jej komisji specjalistycznych

100%
Białkowski M.
Studia Pastoralne
|
2019
|
vol. 15
13-57
EN
The aim of this paper is to present the leading role of Karol Wojtyła in the works of the Episcopal Conference of Poland (ECP) in 1958–1978. Therefore, the main research problem will be a description of Karol Wojtyła’s participation and actual influence on activities of the Episcopal Conference of Poland, together with evaluation of the effects of his activities. The following hypotheses can be formulated. 1) Karol Wojtyła’s influence on works of the Episcopal Conference of Poland evolved along with his changing position in the Episcopate structures (a strong trend for the increasing influence); 2) Karol Wojtyła undertook multi-faceted, multi-directional and multidimensional actions; 3) actions undertook by Karol Wojtyła in the Episcopate of Poland significantly influenced development of relationships between the state and the Church. The studies conducted using the historical (genetic) method and content analyses allow to present the following factual data. Karol Wojtyła played an important role in works of the Episcopal Conference of Poland and its specialist committees. From 1958 (his appointment as the suffragan bishop of Krakow) he was a member of the ECP, and in 1964 (appointment as the Metropolitan Archbishop of Krakow) he joined the top management group – EP Main Committee/Main Board. As a part of the tasks he was appointed then, he prepared pastoral letters and participated in development of relationships with PRL government; he was also responsible for contacts with the Apostolic See and episcopal conferences abroad; and inspired changes in the organisational structure, aims and tasks of the Episcopal Conference of Poland. His participation in works of specialist committees represented an important part of his involvement with the Episcopal Conference of Poland. During twenty years of his service as a bishop Karol Wojtyła was a member of the following commissions: Commission for the Lay Apostolate – chairman in 1966–1978; Subcomission for Studies – chairman in 1967–1970; Commission for Catholic Education – chairman in 1970–1978; Science Council – chairman in 1972–1978; Commission for Christian Ministry – member in 1958–1978; Council Commission – member in 1963–1970; and Vocations Committee – member in 1967–1970. The number and the diversity of proposals, projects, and postulates notified by him prove the unique intellect, organisational skills and leadership skills of the future pope.
8

Udział Michała Klepacza w pracach Konferencji Episkopatu Polski i jej komisji specjalistycznych (1947-1967)

100%
Białkowski M.
Studia Pastoralne
|
2022
|
vol. 18
160-206
EN
Bishop Michał Klepacz played a key role in the projects of the Polish Conference of Bishops after Second World War. Appointed as a bishop of Łódź diocese in 1946, he was called to be a member of the General Committee of the Polish Conference of Bishops. His duties were directly related to the work of the Committee responsible for talks between the representatives of the Polish Government (PRL) and the Polish Episcopate (1949-1967). He was also a member of various committees: the Theological Studies Committee overseeing Church Faculties and Seminaries (member in 1947-1951 and chairman in 1951-1953/1956), which was later changed to Academic and Seminary Committee (chairman in 1959-1967), School Committee (member in 1947-1953/1956), Press Committee (member in 1950-1953/1956), and Vatican Council Committee (member in 1959-1967). Bishop Klepacz played a major role in the last committee because he participated in all four sessions of the Second Vatican Council. The bishop of Łódź was also a key figure of the Polish Episcopate during the imprisonment and isolation of the Primate of Poland Cardinal Stefan Wyszyński (1953-1956). He was chosen to be the President of the Polish Conference of Bishops at the time of direct interference of the government (PRL) into the Church matters. During that time, he achieved the following: 1) drafted general direction and content of the pastoral teaching; 2) shaped difficult relationship with the government (PRL); 3) controlled and managed chapter vicars with the authority of bishops in the Western and Northern Territory; 4) supervised the activities of the religious societies. Difficult decisions undertaken by the President of the Polish Conference of Bishops at the time of complicated socio-political context call for new biographical studiem encompassing the governance of bishop Michał Klepacz in its entirety.
9

Udział Bolesława Kominka w pracach Konferencji Episkopatu Polski i jej komisji specjalistycznych (1956–1974)

100%
Białkowski M.
Studia Pastoralne
|
2020
|
vol. 16
164-212
EN
Bolesław Kominek played a considerable role in the work of the Polish Bishops’ Conference (KEP) and its special committees. He had been a formal member of the KEP since 1954, but in practice he had participated in its sessions since 1956. From 1958 he had been a member of the Main Committee of the Polish Episcopate. His activity embraced several areas: preparing pastoral letters, addresses and messages; involvement in establishing relations with the Polish government (under the Communist regime); contributions to regulating the status of the Catholic Church in the western and northern parts of Poland; academic work pertaining to the reorganization of the structures of the Polish church administration; contacts with the Holy See, other bishops’ conferences and Vatican organizations. A major area of his activity on the forum of the Polish Bishops’ Conference was his work in special committees. In the period of twenty years of his service as a bishop, Bolesław Kominek had been a member of the following committees: General Pastoral Committee of the Polish Episcopate – chairman in 1968-1974; Iustitia et Pax Committee of the Polish Episcopate – assistant and chairman in 1968-1974; Committee on the Church in the Western and Northern Parts of Poland of the Polish Episcopate – chairman in 1970-1972; Committee for Pastoral Charity of the Polish Episcopate – member in 1958-1967; Marian Committee of the Polish Episcopate – member in 1958-1974; Council Committee of the Polish Episcopate – member in 1963-1970. This dedicated and creative activity of the Bishop of Wrocław shows not only the scope of his pastoral involvement, but also helps to discover the depth of his original vision of the Church, to better evaluate his impact on the ecclesial reality after the war, and to appreciate his role as a spokesman for the Western and Northern parts of Poland.
10
Publication available in full text mode
Content available

Biskup Michał Klepacz jako członek Episkopatu Polski

100%
Białkowski M.
Łódzkie Studia Teologiczne
|
2021
|
vol. 30
|
issue 1
19-36
EN
This paper, opening a series of publications dedicated to activities of Bishop Michał Klepacz at the Episcopal Conference of Poland, is an introduction to his biography and to the subject. Its first part presents the life and activities of the Bishop. The future Łódź ordinary was born on July 23, 1893, in the village of Wola, a suburb of Warsaw. He was ordained in 1916. He was a graduate of the Roman Catholic Theological Academy in Saint Petersburg and the Catholic University of Lublin, at which he defended his PhD dissertation in 1932. In 1936, he was appointed an Associate Professor of the Christian philosophy at the Stefan Batory University in Vilnius. The years he spent in Vilnius under Soviet, Lithuanian and, again, Soviet occupation, were dedicated to conspirational educational and research activities. During the German occupation in 1942–1944, he was held in prison and in labour camps. Following changes in state borders imposed after the end of the World War II, he was forced to leave Vilnius and settle in Białystok. And it was there where he received his appointment as a bishop of Łódź in 1947. Rev. Michał Klepacz was ordained a bishop on April 13, 1947, and his ingress to the Łódź cathedral took place one week later. During twenty years of his rule as the bishop, the most important events in the life of the Łódź Diocese included regulation of relations with the government, renewal of the priestly formation, reorganisation and development of the Church structures, and convoking of two Diocese Councils in 1948 and 1958. Bishop Michał Klepacz died on January 27, 1967, on a day preceding the millennial celebrations in the Łódź Diocese. The subsequent part of this work briefly presents the legal and structural basis of the Episcopal Conference of Poland and its specialist committees, focusing in particular on Bishop Michał Klepacz’s participation in those bodies. Furthermore, the importance of the office of the Primate of Poland was emphasised, as a person also being a chairman of the Plenary Conference and the Main Committee of the Episcopate of Poland.
11
Publication available in full text mode
Content available

Biskup Michał Klepacz jako członek Episkopatu Polski. Część II: Działalność na forum konferencji plenarnej oraz komisji głównej episkopatu polski

100%
Białkowski M.
Łódzkie Studia Teologiczne
|
2021
|
vol. 30
|
issue 3
7-22
EN
This article focuses on activities of Bishop Michał Klepacz at the Plenary Session of the Episcopal Conference of Poland and the Main Committee of the Episcopal Conference of Poland. In 1953–1956, during imprisonment and internment of the Primate of Poland, Cardinal Stefan Wyszyński, the Łódź ordinary was a chairman of the Episcopal Conference of Poland. Circumstances of his election and his attitude towards problems of social and political life were marked by a direct interference of the Polish People’s Republic (PRL) authorities. The most important tasks executed by Bishop Michał Klepacz included: 1) specifying main directions and contents for pastoral teaching; 2) shaping relationships with the PRL authorities; 3) control and supervision over vicars capitular with powers of the residential bishop in Western and Northern Lands; and 4) general supervision over activities of religious congregations. At the same time, Bishop Michał Klepacz held a position of a chairman of the Main Committee of the Episcopal Conference of Poland, of which he had been a member already since 1949. On the return of Cardinal Stefan Wyszyński to primatial sees in autumn of 1956, he remained his faithful co-worker, mainly involved in shaping relationships between the state and the Church.
PL
Biskup Michał Klepacz odegrał, w okresie powojennym, kluczową rolę w pracach Konferencji Episkopatu Polski. Latem 1949 r. powołany został w skład Komisji Głównej, pełniącej rolę prezydium Episkopatu. Aktywność ta miała związek z zasiadaniem przez ordynariusza łódzkiego w Komisji do Rozmów z Rządem/Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu PRL i Episkopatu Polski. Pod koniec września 1953 r. wobec aresztowania i uwięzienia kardynała Stefana Wyszyńskiego objął funkcję przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski, stając się pierwszoplanową postacią Kościoła w Polsce. Jego wybór oraz postawa wobec bieżących problemów życia społeczno-politycznego naznaczone były bezpośrednią ingerencją władz PRL. Czas rządów biskupa Michała Klepacza charakteryzowały nasiąknięte językiem propagandy komunistycznej treści nauczania pasterskiego oraz oparte na daleko posuniętym kompromisie relacje z przedstawicielami aparatu władzy. Po powrocie kardynała Stefana Wyszyńskiego jesienią 1956 r. na stolice prymasowskie pozostał jego oddanym współpracownikiem, przede wszystkim angażując się w kształtowanie stosunków państwo-Kościół.
12
Publication available in full text mode
Content available

Biskup Michał Klepacz jako członek Episkopatu. Część III: działalność na forum komisji specjalistycznych episkopatu polski

100%
Białkowski M.
Łódzkie Studia Teologiczne
|
2022
|
vol. 30
|
issue 4
5-23
PL
This article focuses on activities of Bishop Michał Klepacz in the specialised committees of the Episcopate of Poland. Already in 1947, the Łódź Bishop was appointed to the Committee for Theological Studies at Church Faculties and in Seminaries, later transformed into the Studies/Studies and Seminars Committee chaired by the bishop in 1959–1967. Since 1947, he had also worked in the School Committee. Two years later, he was appointed a member of the Committee for Negotiations with the Government representing the Church (since 1956, that Committee operated as the Joint Committee of the PRL Government and the Episcopate of Poland Representatives), which was to standardise and organise relations between the Church and the Communist authorities. As a part of works of that Committee, he was one of the authors of the agreement of April 14, 1950. His activities in that body ended in 1963, with a unilateral freezing of its functioning by the PRL government. Bishop Michał Klepacz also made a substantial contribution to the works of the Press Committee, of which he was a member in the first half of the 1950s, and of the Council Committee. It should be added here that his involvement into that last body was strongly influenced by the fact that he was one of the few dignitaries of the Polish Church participating in all four sessions of the Second Vatican Council.
13
Publication available in full text mode
Content available

Uwagi do polskiego systemu pozasądowej kompensacji szkód medycznych na tle nowozelandzkiego Injury Prevention, Rehabilitation, and Compensation Act

100%
Białkowski M.
Studia Prawnicze KUL
|
2021
|
issue 3
7-28
EN
Seeking redress by the patient due to damage sustained by him in the course of treatment encounters numerous difficulties. They range from those related with proving prerequisites of civil liability to costs and duration of the process. As a consequence, many legal systems around the world have attempted to design out-of-court compensation systems based on the first-party insurance of the patient or on a fund whose purpose is to compensate the damage suffered by the patient during treatment. The aim of this article is to compare the longest functioning no-fault system, which in New Zealand in its present form provides redress to patients from 1 January 2002, and the Polish system that has been operating since 1 January  2012. The analysis focuses on three aspects, i.e., the need to demonstrate a violation of the principles of medical knowledge as a premise of liability, the scope of the definition of a medical event and treatment injury, and to establish the group of people authorized in both analyzed systems to claim compensation. Against this background, detailed de lege ferenda postulates have been formulated regarding the amendment of the provisions of the Act on Patient Rights and the Patient’s Rights Ombudsman regarding, in particular, the departure from the need to demonstrate an objective violation of the principles of medical knowledge as a premise for liability, departing from the differentiation of damages incurred in hospitals and outside them, as well as extending the scope of the definition of a medical event to include damages caused in connection with the violation of patient’s rights and broadly understood preventive treatment. The article also proposes resignation from establishing the group of entities indirectly injured through the prism of having the status of heirs in favor of the known from the provisions of art. 446 § 3 and 4 of the Civil Code based on linking the right to claim compensation in the event of the patient’s death with the actual emotional bond between the deceased and the applicant.
PL
Dochodzenie przez pacjenta roszczeń związanych ze szkodą doznaną przez niego w toku leczenia napotyka w praktyce liczne trudności, począwszy od tych związanych z udowodnieniem przesłanek odpowiedzialności, na kosztach i długotrwałości procesu skończywszy. W konsekwencji w wielu systemach prawnych na świecie podjęto próby projektowania pozasądowych systemów kompensacyjnych opartych na ubezpieczeniu na rzecz pacjenta albo na funduszu gwarancyjnym mającym zrekompensować doznany przez pacjenta uszczerbek. Celem artykułu jest porównanie najdłużej funkcjonującego systemu typu no-fault, który w Nowej Zelandii w obecnej formie zapewnia naprawienie szkody pacjentom od 1 stycznia 2002 r., oraz działającego od 1 stycznia 2012 r. systemu polskiego. Analiza skupia się na trzech płaszczyznach, tj. konieczności wykazania naruszenia zasad wiedzy medycznej jako przesłanki odpowiedzialności, zakresu definicji zdarzenia medycznego i treatment injury oraz ustalenia kręgu osób posiadających uprawnienie w obu analizowanych systemach do dochodzenia świadczenia odszkodowawczego. Na tym tle sformułowane zostały szczegółowe postulaty de lege ferenda, co do zmiany przepisów ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta dotyczące w szczególności odejścia od konieczności wykazania obiektywnego naruszenia zasad wiedzy medycznej jako przesłanki odpowiedzialności, odejścia od różnicowania szkód powstałych w szpitalach oraz poza nimi, jak i rozszerzenia zakresu definicji zdarzenia medycznego o szkody powstałe w związku z naruszeniem praw pacjenta i szeroko rozumianą profilaktyką leczenia. W artykule proponuje się również rezygnację z ustalenia kręgu podmiotów pośrednio poszkodowanych przez pryzmat posiadania formalnego statusu spadkobiercy na rzecz znanego z przepisów art. 446 § 3 i 4 Kodeksu cywilnego zabiegu polegającego na powiązaniu uprawnienia do dochodzenia świadczenia odszkodowawczego w przypadku śmierci pacjenta z rzeczywistą więzią emocjonalną łączącą zmarłego z wnioskodawcą.
14
Publication available in full text mode
Content available

Ojciec i pasterz. Działalność Prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego na forum Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski (1949–1953, 1956–1981)

100%
Białkowski M.
Studia Pelplińskie
|
2021
|
vol. 55
37-71
EN
Cardinal Stefan Wyszynski played a crucial role in the post-war history of the Catholic Church in Poland. Having been appointed the Primate he was a chairman of the Bishops Conference from 1949 till 1953 and from 1956 till 1981. Since 1969 he also chaired the Main Committee, i.e. the „presidium” of the Bishops Conference. Its tasks included: i) development of projects, drafts and guidelines to pastoral letters and other public addresses of the Catholic Church; ii) analysis of the current situation of the Church; iii) coordination of works of other committees and sub-committee. Taking into account basic the social and the political situation in those times, one must not ignore the issues being sole personal responsibility of the Chairman. Cardinal Stefan Wyszynski managed personally: i) main directions and contents for pastoral teaching; ii) relationships with the authorities of the Polish People’s Republic; iii) episcopal appointments; iv) organisational reforms, structure, objectives, and the legal status of the Bishops Conference. Although these topics are discussed in the paper, it ought to be borne in mind that this list does not include all the issues the Chairman was dealing with. These include: v) foreign relations and vi) reception and implementation of the Vatican II in Poland. Cardinal Stefan Wyszynski’s contribution to the works of the Main Committee still is a question requiring much comprehensive, complete and exhaustive study. However, it is not possible to understand the processes taking place in the Catholic Church in Poland and in its relations with the Communist state without making such inquiries.
PL
Kardynał Stefan Wyszyński odegrał kluczową rolę w powojennych dziejach Kościoła katolickiego w Polsce. Po nominacji prymasowskiej, w latach 1949–1953 i 1956–1981 pełnił funkcję przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski. Stał również na czele Komisji (od 1969 r.) Rady Głównej Episkopatu Polski – gremium będącego prezydium polskiego episkopatu. Do najważniejszych zadań Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski w okresie przewodniczenia kardynała Stefana Wyszyńskiego wskazać należy: 1) opracowywanie projektów, schematów i wytycznych do listów pasterskich i innych publicznych wystąpień Kościoła katolickiego; 2) analizę aktualnej sytuacji Kościoła katolickiego; 3) koordynację prac innych komisji i podkomisji episkopatu. Uwzględniając – wynikające z ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej – podstawowe kierunki pracy polskich hierarchów, określić można zagadnienia pozostające ściśle w gestii samego przewodniczącego Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski. Kardynał Stefan Wyszyński osobiście odpowiadał za: 1) wyznaczanie głównych kierunków i treści nauczania pasterskiego; 2) kształtowanie stosunków z władzami PRL; 3) prowadzenie polityki personalnej episkopatu w zakresie nominacji biskupich; 4) inspirowanie zmian struktury organizacyjnej, celów, zadań i statusu prawnego Konferencji Episkopatu Polski. Problematyka ta rozwinięta została w dalszej części rozważań, choć podkreślić należy, że nie wyczerpuje ona bogatego katalogu spraw, jakie spoczywały na przewodniczącym Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski. Poza omawianym obszarem pozostały m.in.: 5) koordynacja kontaktów ze Stolicą Apostolską i zagranicznymi konferencjami episkopatów oraz 6) szczegółowy nadzór nad procesem recepcji oraz wdrażania uchwał Soboru Watykańskiego II. Wkład kardynała Stefana Wyszyńskiego w prace Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski pozostaje wciąż zagadnieniem domagającym się całościowego, pełnego i wnikliwego opracowania. Nie sposób bowiem zrozumieć procesów zachodzących w Kościele katolickim w Polsce oraz w jego relacjach z państwem komunistycznym bez tej fundamentalnej wiedzy.
15
Publication available in full text mode
Content available

Działalność Antoniego Baraniaka SDB na forum Konferencji Episkopatu Polski i jej komisji (1951–1977)

100%
Białkowski M.
Studia Pelplińskie
|
2020
|
vol. 54
47-86
EN
Antoni Baraniak SDB played a vital role in the works of Polish Bishops’ Conference and its specialised commissions. He was a member since 1951 but in fact he commenced to participate in the plenary sessions in 1957 after being named the Archbishop Metropolitan of Poznan. The Archbishop contributed in writing of the pastoral letters, the Church-State liaison, the post-conciliar reforms of the Bishops’ Conference statutes, the communication with the Holy See and other bishops’ conferences as well as the activity in Vatican dicasteries. Most importantly, he presided over the Commission of Implementation of the Second Vatican Council whose tasks were as follows: i) the pastoral preparation (the Prayer Vigils), ii) editing of the preparatory documents, iii) translating and publishing of the conciliar texts, iv) distribution and popularisation of the Vatican II documents, v) directing and coordination of the reforms in the Polish context and finally vi) formulation of the principles of the renewal. Moreover, the Most Rev. Antoni Baraniak was a member of the Committee for the Catholic Publications between 1959 and 1965 which was connected with the organisation of the millennial cele- brations of Christianity in Poland. 
PL
Antoni Baraniak SDB odegrał znaczącą rolę w pracach Konferencji Episkopatu Polski oraz jej komisji specjalistycznych. Formalnie od 1951 r. był członkiem Konferencji Episkopatu Polski, w praktyce jednak w posiedzeniach planarnych uczestniczył od 1957 r., gdy został mianowany arcybiskupem metropolitą poznańskim. Równocześnie wszedł w skład Komisji Głównej/Rady Głównej Episkopatu Polski. Jego aktywność obejmowała kilka obszarów działań: nauczanie pasterskie; kształtowanie stosunków z władzami PRL; wkład w posoborową reformę statusu prawnego KEP; kontakty ze Stolicą, konferencjami episkopatów oraz udział w gremiach watykańskich. Ważnym odcinkiem zaangażowania na forum Konferencji Episkopatu Polski był udział w pracach komisji specjalistycznych. Od 1959 r. aż do śmierci w 1977 r. Antoni Baraniak SDB przewodniczył Komisji Soborowej/Komisji do Spraw Realizacji Uchwał Soboru Watykańskiego II. Moderowana przez niego działalność tego gremium obejmowała: 1) animowanie ogólnopolskich programów duszpasterskich zawierających elementy przygotowania pastoralnego do Soboru Watykańskiego II (m.in. „Czuwań Soborowych”); 2) koordynację i porządkowanie przygotowań do poszczególnych sesji soborowych, w szczególności redakcji schematów soborowych; 3) ogólne nadzorowanie prac studyjnych nad dokumentami soborowymi, w tym wydania ich edycji polskiej oraz komentarzy; 4) starania o tworzenie literatury popularyzującej i przybliżającej dorobek Soboru, a także powstawanie różnorodnych pomocy duszpasterskich; 5) wyznaczanie głównych kierunków odnowy posoborowej, ich dostosowanie do możliwości i potrzeb duszpasterskich Kościoła katolickiego w Polsce oraz koordynowanie współdziałania w tym wymiarze poszczególnych komisji episkopatu; 6) formułowanie postulatów związanych z wdrażaniem reform posoborowych w Kościele Powszechnym, w tym odnoszących się do problematyki poruszanej na Synodach Biskupów. Ponadto – w latach 1959-1965 – zasiadał w Komisji Wydawnictw Katolickich, co miało bezpośredni związek z przygotowaniami do Millenium Chrztu Polski oraz pracami Soboru Watykańskiego II. 
16
Publication available in full text mode
Content available

Polscy ojcowie Soboru Watykańskiego II. Wstęp do badań nad episkopatem Kościoła katolickiego w PRL

100%
Białkowski M.
Studia Pelplińskie
|
2019
|
vol. 53
33-74
PL
Wśród polskich ojców soborowych – uczestników Soboru Watykańskiego II – wyodrębniono trzy kategorie związane ze sprawowanymi godnościami, urzędami oraz święceniami (biskupi ordynariusze; biskupi sufragani i rezydujący w Rzymie; wyżsi przełożeni zakonni). Analiza prozopograficzna całej zbiorowości przeprowadzona została w oparciu o cztery cechy służące opisowi: wykształcenia i formacji intelektualnej; doświadczenia pasterskiego – pokolenie sakry biskupiej (urzędu wyższego przełożonego zakonnego); udziału w obradach soborowych; aktywności w obradach soborowych. Badania pozwalają na sformułowanie nastę- pujących wniosków końcowych: 1) zdecydowana większość posiadała co najmniej stopień doktora, przy czym lepsze wykształcenie (stopień doktora habilitowanego oraz tytuły profesorskie) było udziałem przede wszystkim biskupów ordynariuszy; 2) ponad 25 proc. polskich ojców soborowych studiowało na uczelniach rzymskich, a blisko 75 proc. posiadało dyplomy uczelni polskich (najczęściej wybierano Katolicki Uniwersytet Lubelski); 3) wśród biskupów ordynariuszy dominowało pokolenie sakry (urzędu wyższego przełożonego zakonnego) 1946–1955, natomiast wśród biskupów i rezydujących w Rzymie pokolenie 1956–1965, a więc hierarchów młodych, często tylko z kilkuletnim doświadczeniem posługi biskupiej; 4) we wszystkich czterech sesjach Soboru Watykańskiego II uczestniczyło tylko 10 spośród wszystkich polskich biskupów; 5) w I sesji soborowej dominowali liczebnie biskupi ordynariusze, w trzech kolejnych biskupi sufragani i rezydujący w Rzymie; 6) najczęściej wystąpienia publiczne w auli soborowej wygłaszali biskupi ordynariusze – prawie 75 proc. wszystkich przemówień polskich ojców soborowych, szczególną rolę spośród nich odegrali Prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński oraz arcybiskup krakowski Karol Wojtyła; 7) odmiennie niż w przy- padku wystąpień publicznych, większość animadversiones (pisemne uwagi), składali przede wszystkim biskupi sufragani i rezydujący w Rzymie (ponad 56 proc.); 8) polscy ojcowie soborowi stanowili największą delegację spośród episkopatów krajów Europy Środkowo-Wschodniej, często pełnili rolę przedstawicieli Kościoła milczenia zza „żelaznej kurtyny”, a ich udział w pracach Soboru Watykańskiego II miał znaczący wpływ na finalny kształt dokumentów soborowych. 
17
Publication available in full text mode
Content available

Recepcja Soboru Watykańskiego II w Polsce w 1972-1978. Pomiędzy bullą «Episcoporum Poloniae coetus» a wyborem Kardynała Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową

100%
Białkowski M.
Studia Pelplińskie
|
2018
|
vol. 52
29-80
EN
The period 1972-1978 concludes the early stage of the Vatican II implementation in Poland with its peculiar characteristics, given the socio-political conditions of a totalitarian state. It was marked by such phenomena as the changes in the Polish piety forms, the atomisation of the laity, the growing usage of the mass media by the Church, the ties with the political opposition and the efforts to normalise the Polish - Holy See diplomatic relations. Moreover, some achievements were made when it comes to the post-Vatican II Theology. We should mention here the works of Karol Wojtyla, Stanislaw Olejnik (Moral Theology), Wincenty Granat (Dogmatic Theology), Franciszek Blachnicki (Pastoral Theology and Liturgy), Stanislaw Celestyn Napiorkowski (Ecumenism), Feliks Zaplata (Missiology) and Eugeniusz Waron (Theology of Laity). The liturgical reform was applied with the new books printed, liturgical space alterations made and the lay ministers trained. The new, revised edition of the Scripture called The Poznan Bible was published in 1975. Synods were held in Warsaw, Cracow, Katowice, Gdansk, Czestochowa, Lublin and Gniezno. Some new regulations were introduced to the Catholic university institutions, most notably to the Catholic Theological Academy in Warsaw. There was a growth of the Church movements and associations such as the Light-Life Movement. That time was characterised by the effort to develop the new conceptual framework of the Vatican II renewal in Poland and to establish its institutional applications. 
PL
Lata 1972-1978 zamykają fazę wczesną recepcji Soboru Watykańskiego II w Kościele katolickim w Polsce. Teoretyczne i praktyczne wcielanie idei soborowych odbywało się w specyficznych warunkach społeczno-politycznych państwa totalitarnego. Do najważniejszych zjawisk charakteryzujących drugą fazę należały: przemiany polskiej religijności; atomizacja środowisk laikatu; wzrost znaczenia kanałów komunikacji społecznej Kościoła instytucjonalnego z wiernymi; relacje hierarchów Kościoła katolickiego z opozycją demokratyczną; próby uregulowania stosunków dyplomatycznych PRL-Stolica Apostolska. Ważną rolę odgrywała działalność specjalistycznych Komisji Episkopatu Polski, które nadawały całemu procesowi właściwe tempo i wyznaczały główne kierunki zmian. Do najbardziej zaangażowanych gremiów należały: Komisja Liturgiczna, Komisja do Spraw Ekumenizmu, Komisja Apostolstwa Świeckich, Komisji do Spraw Nauki Katolickiej, Komisja Duszpasterstwa Ogólnego.  Skromne, ale zasadnicze cele zostały osiągnięte w zakresie aplikacji nauczania soborowego w teologii polskiej. Wśród wielu tytułów na szczególną uwagę zasługuje – opublikowana w 1972 r. – książka U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum IIpióra kardynała Karola Wojtyły. Ważne dla odnowy posoborowej prace wydali również: ks. Stanisław Olejnik (teologia moralna), ks. Wincenty Granat (teologia dogmatyczna), ks. Franciszek Blachnicki (teologia pastoralna i liturgika), o. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv. (historia ekumenizmu), ks. Feliks Zapłata SVD (misjologia), ks. Eugeniusz Weron SAC (teologia laikatu). Reforma liturgii objęła kilka wymiarów, przy czym wskazać można co najmniej trzy zasadnicze: przygotowania i redakcji nowych ksiąg liturgicznych; praktycznego przystosowania świątyń do nowego rytu mszy św. poprzez zmianę umiejscowienia ołtarza, tabernakulum oraz inne adaptacje architektoniczne; nowej formacji służby liturgicznej. Natomiast pogłębienie studiów biblijnych najpełniej uwidoczniło się poprzez tłumaczenie Pisma św. – tzw. Biblię Poznańską, która ukazała się w 1975 r. Z kolei praktyczna realizacja idei synodalności wyrażała się w kolejnych synodach: III Synodzie Warszawskim; Duszpasterskim Synodzie Archidiecezji Krakowskiej; I Synodzie Katowickim; II Synodzie Gdańskim; II Synodzie Częstochowskim; II Synodzie Lubelskim; II Synodzie Gnieźnieńskim. Sporym osiągnięciem ruchu ekumenicznego było podjęcie działalności przez Komisję Mieszaną Polskiej Rady Ekumenicznej i Komisji do spraw Ekumenizmu Episkopatu Polski. Dla wielu zgromadzeń zakonnych przystosowana odnowa życia wiązała się z powrotem do źródeł i pierwotnego ducha wspólnot. Odnowa katolickiego szkolnictwa wyższego wymagała szczególnego uporządkowania, uregulowania i ujednolicenia kwestii prawno-kanonicznej wydziałów teologicznych oraz ATK, co było przedmiotem szczególnej troski kardynała Karola Wojtyły. Wśród ruchów katolickich przykładem posoborowych przemian był dynamiczny rozwój Ruchu Żywego Kościoła/Ruchu Światło-Życie. W omawianym okresie wyraźny nacisk położono na kształtowanie się struktur oraz dopracowanie założeń koncepcyjnych.
18
Publication available in full text mode
Content available

Damian Bednarski, Biskup Józef Gawlina jako opiekun Polaków na emigracji, Katowice 2019, ss. 566

100%
Białkowski M.
Historia i Polityka
|
2020
|
issue 33 (40)
PL
recenzja
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.