Search results

1

Dwie jakości estetyczne: naiwność i groteska

100%

Makota J.

Estetyka i Krytyka

|

2003

|

issue 2(5)

51-67

PL

Nawiązując do literatury przedmiotu w artykule podjęto próbę określenia warunków występowania dwóch jakości estetycznych: naiwności i groteski. Powołano się na tymczasową listę jakości estetycznie wartościowych, zaproponowaną przez R. Ingardena, i próbowano znaleźć w niej miejsce dla naiwności. To samo dotyczyłoby groteski. Zauważono, że obrazy naiwne (w artykule ograniczono się do malarstwa) charakteryzuje często statyczność, fantazyjność, baśniowość, preferowanie mocnych barw. Przytoczono szereg przykładów obrazów naiwnych, dzieląc je na grupy, zależnie od ich charakteru. Za W. Kayserem podano etymologię słowa groteska i przytoczono pogląd T. Gryglewicza, że groteska powstaje albo przez hybrydyzację (łączenie elementów ludzkich ze zwierzęcymi, roślinnymi lub innymi) albo przez deformację postaci. Zauważono, że groteska ma zawsze jakieś milczące odniesienie do rzeczywistości, które może być także pośrednie – poprzez wcześniejsze dzieła. Stwierdzono, że groteska szokuje dziwacznością, ekscentrycznością, fantazyjnością. Wreszcie podano szereg przykładów, podzielonych na odpowiednie grupy.

EN

With reference to the literature of the subject an attempt is undertaken to determine the conditions of naivety and grotesque as two aesthetic qualities. The provisional list of aesthetically valuable qualities, proposed by R. Ingarden, is quoted with the aim to find in it the place for naivety. The same concerns also the grotesque. It is remarked that naive paintings (the paper is limited to painting) are often characterised by staticality, fancifulness, fabulousness and preference of saturated colours. Some examples of naive paintings are described, divided into groups, depending on their character. After W. Kayser, the etymology of the word grotesque is given and the opinion of T. Gryglewicz quoted. According to the latter, the grotesque appears either by hybridization (connection of human elements with the animal, vegetable or other ones) or by the deformation of shapes. It is remarked that grotesque has always an implicit reference to reality; this reference may be also mediated by previous works (previous works may also mediate this reference). It is stated that grotesque shocks by oddity, eccentricity and fancifulness. Finally some examples are quoted, divided into appropriate groups.

2

W stronę kultury inkontrologicznej

100%

Makota J.

Estetyka i Krytyka

|

2002

|

issue 2(3)

PL

recenzja książki: Zofia Majewska Świat kultury Romana Ingardena Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej 2001 s. 158.

EN

review of a book: Zofia Majewska Świat kultury Romana Ingardena Lublin, Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej Press 2001 s. 158.

3

Od kontemplacyjnego do partycypacyjnego modelu kultury artystycznej

100%

Makota J.

Estetyka i Krytyka

|

2001

|

issue 1

87-98

PL

W artykule stwierdzono, że praktyka artystyczna przez całe wieki wyprzedzała teorię, a dopiero z rozwojem tej ostatniej uświadomiono sobie, że percepcja dzieł sztuki może się różnić od poznawania świata realnego. Według R. Ingardena każde dzieło domaga się pewnej aktywności ze strony odbiorcy, aby mogło być właściwie odczytane. Tymczasem, pojawiają się dzieła nie do końca zrealizowane, które zakładają prawdziwe współuczestnictwo odbiorców w ich kreowaniu. Zarysowano pogląd U. Eco na dzieło otwarte. Następnie podano przykład dzieł zamkniętych, powstałych w dwudziestym wieku: a) takich, które próbują przedstawiać coś, co w zasadzie nie podlega wizualizacji; b) takich, które dopuszczają różne interpretacje. Z kolei podano przykłady dzieł otwartych, które dla swego zaistnienia domagają się czynnego zachowania się odbiorcy (a czasem żywiołów). Artykuł kończy się uwagą, że partycypacja bynajmniej nie oznacza rezygnacji z kontemplacji dzieł.

EN

Throughout many centuries artistic practice preceded theory and it is only with the development of the latter that one became conscious of the possible difference between the perception of works of art and that of the real world. According to R. Ingarden every work of art requires a certain actinity of the onlooker, in order to be read in an appropriate way. meanwhile there appear works not quide accomplished which assume a real co-operation of public in their creation. The view of U. Eco concerning an open work is outlined. Next there are given some examples of closed (finished) works created in the twentieth century: a) such ones as try to present something which, in principle, cannot be visualized; b) such as admit various interpretations. In turn, there are given some examples of open works which require an active behaviour of the percipient (and sometimes of elements) to their very existence. The article is ended by a comment that participation is, by no means, renouncement of a contemplation of works.

4

Sztuka a prawda

100%

Makota J.

Kwartalnik Filozoficzny

|

2010

|

vol. 38

|

issue 3

7-23

EN

The truth of a work of art can be understood either in the classical sense, as a relationship between it and reality, or in the sense of coherence, having to do with the internal structure of the work. Ingarden denied truth in the classical sense to literary works. Other thinkers, such as Stróżewski, Gadamer, and Sparshott, are inclined to admit the possibility of a truth-oriented interpretation of literary works. The author of the article presents analyses of a number of short poems as examples of such interpretations.

5

Roman Ingarden we wspomnieniach

88%

Makota J.

Estetyka i Krytyka

|

2003

|

issue 1(4)

9-12

PL

wspomnienia

EN

memories

Refine search results

4 Estetyka i Krytyka

1 Kwartalnik Filozoficzny

1 2010

2 2003

1 2002

1 2001

5 Makota J.

Dwie jakości estetyczne: naiwność i groteska

W stronę kultury inkontrologicznej

Od kontemplacyjnego do partycypacyjnego modelu kultury artystycznej

Sztuka a prawda

Roman Ingarden we wspomnieniach