Search results

1

Pytanie o imponderabilia – czyli podstawy ideowe jednoczącej się Europy. (Kilka uwag wokół projektu konstytucji Unii Europejskiej oraz Traktatu Lizbońskiego)

100%

Potkański W.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego ACTA POLITICA

|

2009

|

issue 22

5-17

PL

W artykule omówiono wątpliwości, jakie powstają wokół ,,litery” podstaw ideowych Unii Europejskiej w oparciu o następujące dokumenty: projekt konstytucji UE z 2004 r. oraz Traktat Lizboński z 2007 r. Nawiązując do podstawowych kanonów wartości kulturowych obowiązujących na naszym kontynencie, twórcy prawa unijnego świadomie deprecjonują koncepcje chrześcijańskie, w istocie odżegnując się od wartości uniwersalnych określonych w epoce średniowiecznej. W zamian akcentują koncepcje powstałe w okresie rewolucji francuskiej zmieniające porządek społeczno-gospodarczy w czasach nowożytnych. Zarazem nie uwypuklono zdobyczy prawno-ustrojowch demokracji brytyjskiej (konkurencyjnych dla wspomnianych wcześniej). Głosząc hasła wolnościowe zapomina się zarazem o ochronie niezbywalnych wartości ludzkich. W tym wypadku trudno mówić o wspólnej hierarchii wartości w Europie. W tych okolicznościach Polska i inne kraje wspólnoty winny podjąć trud, aby w swych różnorodnościach nawiązać dyskusję nad wykazaniem trwałych kanonów prawnych mających zagwarantować wolności obywatelskie wynikające ze wspólnie rozumianej tożsamości europejskiej.

EN

The article discusses some of the doubts that arise when one considers the ideological stance of the European Union based on the following documents: the final draft of the EU Constitution produced in 2004 and the Treaty of Lisbon of 2007. In reference to the fundamental canons of cultural values respected on our continent, the EU legislators appear to consciously depreciate Christian concepts, thus renouncing the universal values established in the Middle Ages. Instead, they emphasise the concepts created during the French Revolution that changed the socio-economic order in modern times. At the same time, they do not underline the socio-political achievements of British democracy, which can be thought of as an alternative for the ones mentioned earlier. While quoting slogans of liberation, one often forgets about protecting sacrosanct human values. In this case, it is difficult to see a common hierarchy of moral values in Europe. Under these circumstances, Poland and the other member states should spare no effort to establish permanent legal canons that would guarantee civil liberties stemming from common European identity.

2

Władze austriackie wobec polskiego ruchu militarnego przed 1914 rokiem w Galicji

100%

Potkański W.

Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka

|

2011

|

issue 1

81-92

EN

The beginnings of the twentieth century saw the emergence of Polish paramilitary formations on the territory of Austrian Galicia; they functioned in line with the Act of November 15, 1867 passed by the Austrian authorities, which encouraged setting up shooting organizations. On the advice of Polish leftist activiststs Austrian military authorities conducted preliminary talks with the representatives of Polish irredenta. Starting from 1908 the activists of PPS (Polish Socialist Party) collaborated with the Austrian intelligence on the front of anti-Russian war preparations. However, Austria-Hungary authorities treated the majority of Polish formations as rather unstable, potentially difﬁ cult to control and use in war situation. Hence the idea of using these forces for reinforcement of less important formations as understood by Austrian war doctrine, such as Landwehr (auxiliary formation aimed at helping regular army units in defending the borders of the Austro-Hungary) or Landsturm (forces based on conscripts). Additionally, there were obstacles made by the Galician province authorities, with their headquarters in Lemberg (now Lviv), whose employees (it is worth noting they were mostly Poles) sent to Vienna negative opinions about the newly formed organizations, their origins and their tasks. In June 1914 the Austrian authorities decided to unite all military organizations (Polish and Ukrainian) and incorporate them into Związek Krajowy which, in turn, was supervised by the Vienna-based Central Association of Shooting Organisations. This structural change, however, was never implemented due to the negative response from the organizations in question as well as extremely volatile period preceeding the outbreak of the war in 1914.

PL

W oparciu o ustawę władz austriackich z dnia z 15 listopada 1867 r., propagującą zakładanie stowarzyszeń strzeleckich, na początku XX w. na terenie Galicji powstawały polskie formacje paramilitarne. Za namową działaczy lewicy niepodległościowej wojskowe władze austriackie podjęły sondażowe rozmowy z przedstawicielami polskiej irredenty i od jesieni 1908 r. działacze PPS współpracowali z austriacką służbą wywiadowczą na froncie antyrosyjskich przygotowań wojennych. Jednak, jak należy domniemać, władze Austro-Wegier traktowały większość polskich formacji jako czynnik niestabilny oraz trudny do okiełznania i użycia w warunkach wojennych. Dlatego przyświecała im myśl, że można spożytkować te siły do wzmocnienia drugorzędnych formacji przewidzianych w austriackiej doktrynie wojennej, takich jak Landwehra (formacja pomocnicza mająca wspomagać regularne wojska przy obronie krajów koronnych) lub Landsturm (pospolite ruszenie). Do tego dochodziły trudności czynione przez władze Namiestnictwa z siedzibą we Lwowie, którego pracownicy (warto dodać na ogół Polacy) słali do Wiednia negatywne uwagi o powstających nowych organizacjach i ich rzekomo niejasnej proweniencji oraz zadaniach. W czerwca 1914 r., decyzją władz austriackich postanowiono zjednoczyć wszystkie krajowe organizacje wojskowe (polskie i ukraińskie) i wcielić je do Krajowego Związku podległego Centralnemu Związkowi Towarzystw Strzeleckich z siedzibą w Wiedniu. Propozycja ta nie została zrealizowana na skutek odmowy zainteresowanych organizacji, jak i burzliwego okresu, który poprzedzał wybuch wielkiej wojny w 1914 r.

3

Działalność ruchów anarchistycznych w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX stulecia

100%

Potkański W.

Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka

|

2014

|

issue 4

99-113

EN

In the second half of the 19th century, alongside Marxism dominating the left, anarchist ideas also started to be disseminated in Europe. In the Russian Empire, industrial transformations activated anarchist and anti-system forces (such as those involved in Narodnaya Volya) invoking the universal freedom of people, who were entangled in a new slavery based on socio-economic factors in an era of aggressive capitalism. Around 1903, various anarchist organisations became more active in the borderland of the Kingdom of Poland and western Russia, mainly in Białystok Voivodeship. Large numbers of supporters of workers’ parties joined extremist organisations such as Chernoe Znamia or Beznachalie. The period of revolutionary upheaval started in 1905 was conducive to the development of anarchist organisations in the Kingdom of Poland, especially in large cities, such as Warsaw and Łódź. Members of the Workers’ Conspiracy, the International, and the Group of Revolutionary Avengers carried out armed assassinations of members of the tsarist authorities as well as the local bourgeoisie. Their activities were brutally suppressed by the police and Okhrana agents.

PL

W Europie, obok dominującego w ujęciu lewicowym marksizmu, w drugiej połowie XIX w. zaczęto propagować również koncepcje anarchistyczne. W Cesarstwie Rosyjskim przeobrażenia industrialne doprowadziły do uaktywnienia sił anarchistycznych i antysystemowych działających m.in. w Narodnej Woli i odwołujących się do powszechnej wolności ludzi uwikłanych w nowe zniewolenie, mające podłoże społeczno-gospodarcze w epoce agresywnego kapitalizmu. Około 1903 r. uaktywniły się różne formacje anarchistyczne na pograniczu Królestwa Polskiego i zachodniej części Rosji, głównie na Białostocczyźnie. Zwolennicy partii robotniczych masowo przechodzili do skrajnych formacji: Czernoje Znamja i Beznaczalije. Okres wrzenia rewolucyjnego od 1905 r. sprzyjał rozwojowi formacji anarchistycznych na terenie Królestwa Polskiego, a zwłaszcza w dużych miastach, takich jak Warszawa i Łódź. Członkowie Zmowy Robotniczej, Internacjonału oraz Rewolucjonistów-Mścicieli dokonywali zamachów zbrojnych na przedstawicieli nie tylko carskich władz, ale także miejscowej burżuazji. Ich działalność została brutalnie zdławiona przez policję oraz funkcjonariuszy Ochrany.

Refine search results

2 Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka

1 Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego ACTA POLITICA

3 Potkański W.

1 2014

1 2011

1 2009

Pytanie o imponderabilia – czyli podstawy ideowe jednoczącej się Europy. (Kilka uwag wokół projektu konstytucji Unii Europejskiej oraz Traktatu Lizbońskiego)

Władze austriackie wobec polskiego ruchu militarnego przed 1914 rokiem w Galicji

Działalność ruchów anarchistycznych w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX stulecia