Search results

1

Dojrzałość w kontekście etapów rozwoju człowieka w dziejach nowożytnej europejskiej i polskiej myśli pedagogicznej

100%

Jakubiak K.

Przegląd Pedagogiczny

|

2018

|

issue 1

19-24

PL

Myślenie o całożyciowym wychowaniu człowieka i etapach jego rozwoju ma swoje ugruntowane tradycje w nowożytnej europejskiej myśli pedagogicznej, sięgające co najmniej XVII i XVIII wieku – twórczości Jana Amosa Komeńskiego, Jana Jakuba Rousseau i Jana Henryka Pestalozziego. Jednak siedmioletnie okresy w rozwoju człowieka były znane w medycynie, prawie i filozofii od czasów starożytnych i średniowiecza. Wśród kolejnych faz rozwojowych zawsze wyróżniana była dojrzałość, najczęściej wiązana z uzyskaniem dojrzałości płciowej. Jednak zgodnie ze współczesną wiedzą psychopedagogiczną, z kategorią dojrzałości mamy do czynienia na wielu etapach rozwoju człowieka i w różnych obszarach jego funkcjonowania. Tak też jako pierwszy stwierdzał J.J. Rousseau w II księdze Emila z 1762 roku, pisząc, że każdy wiek ma właściwą sobie doskonałość, rodzaj właściwej sobie dojrzałości. W XX wieku to twierdzenie funkcjonowało już coraz powszechniej dzięki badaniom z dziedziny pedologii i psychologii empirycznej.

2

W poszukiwaniu genezy wiedzy o pracy ludzkiej w dziejach polskiej myśli naukowej

100%

Jakubiak K.

Szkoła - Zawód - Praca

|

2010

|

issue 1

33-38

3

Praca jako postawa twórcza obywatela w polskiej myśli filozoficznej i pedagogicznej czasów nowożytnych

100%

Jakubiak K.

Szkoła - Zawód - Praca

|

2015

|

issue 9

11-27

PL

W prezentowanym artykule podjęto zagadnienie pracy w nowożytnych dziejach polskiej myśli filozoficznej i pedagogicznej. Niezależnie od nastawień ideowych w tym okresie historycznym praca była traktowana jako wartość i składnik ideałów wychowawczych. Eksponowano w nich nie tylko utylitarne, ale przede wszystkim etyczne wartości pracy oraz postawę twórczą człowieka. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, z myślą o wzmocnieniu państwa, wprowadzono program wychowania gospodarczego społeczeństwa. W prezentowanym tekście dokonana została charakterystyka poglądów na istotę pracy w dziejach nowożytnych, ze szczególnym uwzględnieniem polskiej myśli pedagogicznej.

EN

Work as a citizen’s creative attitude in Polish philosophical and educational thought of modern times In the modern history of Polish philosophical and educational thought, regardless of their ideological attitudes, work was regarded as a value and component of educational ideals. Not only utilitarian, but above all ethical values of work and man’s creative attitude were exposed in them. After Poland had regained its independence, a program of economic education of society was introduced with a view to strengthening the state.

4

Idee kultury pracy i wychowania zawodowego w II Rzeczypospolitej

100%

Jakubiak K.

Szkoła - Zawód - Praca

|

2013

|

issue 5/6

11-17

PL

Nowożytne dzieje polskiej myśli pedagogicznej dowodzą, że niezależnie od programów ideowych, filozoficznych i politycznych poszczególnych ideologii wychowawczych, we wszystkich praca była traktowana jako wartość i składnik ideałów bądź wzorców wychowawczych. Eksponowano w nich nie tylko utylitarne, ale przede wszystkim etyczne wartości pracy oraz postawę twórczą człowieka. Wychowanie gospodarcze społeczeństwa polskiego, głównie młodego pokolenia, czemu miała służyć szkoła, miało na celu wzmocnienie niepodległej Polski i eliminowanie publicznie wówczas diagnozowanych słabości polskiego charakteru narodowego.

EN

Abstract: The article is a collection of thoughts and ideas of the most prominent educational thinkers of the period concerned. The aim of the text is to introduce the reader to the most important objectives of education through work and educational demands related to work.

5

Społeczny i wychowawczy sens pracy oraz wychowania gospodarczego Polaków od XVIII wieku do początków XX wieku

100%

Jakubiak K.

Labor et Educatio

|

2013

|

issue 1

7-24

EN

The article is a collection of thoughts and ideas of the most prominent educational thinkers of the period concerned. The aim of the text is to introduce the reader to the most important objectives of education through work and educational demands related to work.

6

Życie i wychowanie w rodzinach polskich w XIX i na początku XX wieku

100%

Jakubiak K.

Kultura – Przemiany – Edukacja

|

2017

|

vol. 5

77-92

PL

Refleksja nad rodziną zajmuje ważne miejsce we współczesnych naukach o wychowaniu. To wzrastające zainteresowanie problematyką rodziny na ich gruncie doprowadziło nawet do wyodrębnienia osobnej subdyscypliny – pedagogiki rodziny1. Rodzina jako „środowisko życia i wychowania” jest również przedmiotem refleksji historycznej, w szczególności dociekań naukowych na gruncie historii wychowania stanowiącej swoiste pogranicze nauk historycznych i pedagogicznych, zwłaszcza tej historii wychowania, która zorientowana jest na tzw. „społeczną historię wychowania”, czy „historię edukacji” znacznie rozszerzających dotychczasowe pole badawcze tej dyscypliny. Rodzina jest bowiem najstarszą formą życia społecznego, w konsekwencji zjawiskiem historycznym kształtowanym w życiu kolejnych pokoleń, któremu towarzyszyły także rozważania o jej znaczeniu, funkcjach i wewnętrznej strukturze. Szczególnie ważną rolę spełniała rodzina w dziejach Polski. Przez wieki decydowała o żywotności nie tylko rodzinnych tradycji, ale także o kształtowaniu oblicza całego narodu, jego mentalności i skali otwartości. W tekście tym podjęto stania w zakresie ukazania wyjątkowej roli rodziny jaką odegrała ona w XIX wieku i w początkach XX stulecia. Owe wyjątkowe znaczenie rodziny, „instytucji” domu rodzinnego, było konsekwencją przede wszystkim ówczesnej sytuacji politycznej, w jakiej znalazł się naród polski w okresie zaborów.

EN

The thought about family is an important aspect of modern educational sciences. Increasing interest in problematics of family led to formation of individual subdiscipline- pedagogy of family. Family as „environment of life and upbringing” is also a subject of historical reflection, especially scientific discussion of history of upbringing, which is the borderland of historical and pedagogical sciences. The area of history of upbringing focused on „social history of upbringing” of „history of education” expand previous research area of this discipline. Family is the oldest form of social life, in consequence it is the historical phenomenon formed in the life of following generations, which was accompanied with discussion over its meaning, functions and inner structure. Family was especially important in history of Poland. For centuries it was a decisive aspect of continuation of traditions and formation of the appearance of whole nation, its mentality and openness. In this text the author tried to present a unique role of family in XIX and at the beginning of XX century. This unusual meaning of family as an “institution” was primarily a consequence of politic situation Poland was in during the time of annexation.

7

Polskie tradycje edukacji domowej

100%

Jakubiak K.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2017

|

vol. 20

|

issue 3

19-30

PL

Nauczanie domowe, nazywane także prywatnym, odgrywało ważną rolę w życiu dużej części społeczeństwa polskiego od XVIII do początków XX wieku. Szczególnie szybki wzrost zainteresowania tą formą nauczania miał miejsce w II połowie XIX wieku. Ujawniało się to zarówno w płaszczyźnie praktyki edukacyjnej, jak i refleksji nad programem i metodyką nauczania. W tym ostatnim zakresie ważną rolę odegrali m.in. Adolf Dygasiński i Aniela Szycówna. Swoim teoretycznym dorobkiem wyznaczyli bowiem kierunek rozwoju nowoczesnej polskiej teorii edukacji domowej, stanowiącej wówczas zaplecze praktyki dydaktyczno-wychowawczej. Edukację domową dla swoich dzieci organizowały nie tylko rodziny arystokratyczne i szlacheckie (ziemiańskie), ale również zamożniejsze mieszczańskie, a w niektórych regionach i chłopskie. Spowodowane to było tylko częściowo zwiększającym się uciskiem politycznym (zabór pruski i rosyjski). W głównej mierze wpływ na wzrost zainteresowania tą formą edukacji dzieci miały zachodzące wówczas w społeczeństwie polskim procesy modernizacyjne oraz pogłębiająca się świadomość narodową Polaków.

EN

Homeschooling, also called private, played an important role in the life of a large part of Polish society from the 18th to the early 20th century. The particularly rapid growth of interest in this form of teaching took place in the second half of the nineteenth century. It was revealed both at the level of educational practice and reflections on the curriculum and teaching methodology. In the latter, an important role was played Adolf Dygasiński and Aniela Szycówna. Their theoretical achievements determined the direction of the development of the modern Polish theory of home education, which was then the basis of didactic and educational practice. Homeschooling was organized for their children not only by aristocratic and noble families (landowning), but wealthier bourgeois families, and in some provincial and peasant ones. This was only partly due to increasing political oppression (the Prussian and Russian divisions of the country). It was mainly the result of an increase in interest in this form of children’s education which stemmed from modernization processes and a deeper awareness of them amongst Poles.

8

Idee i postulaty wychowania rodzinnego oraz edukacji domowej w świetle polskiego piśmiennictwa pedagogicznego od końca XVIII do początku XX wieku

63%

Jakubiak K., Nawrot-Borowska M.

Kultura – Przemiany – Edukacja

|

2018

|

vol. 6

22-45

PL

Przedmiotem artykułu uczyniono idee i postulaty wychowania rodzinnego formułowane na stronach polskiego piśmiennictwa pedagogicznego. Zaprezentowane ustalenia historiograficzne i wnioski oparte zostały na analizie źródłowej zarówno pism, podręczników i poradników pedagogicznych, wychowawczych, jak i artykułów z prasy pedagogicznej, rodzinnej, kobiecej i społeczno-literackiej. Cezury czasowe obejmują okres od końca wieku XVIII do początku wieku XX. Na tle koncepcji wychowania rodzinnego formułowanych w pismach pedagogicznych ukazane zostaną także zalecenia dla organizacji edukacji domowej, która realizowana była właśnie na gruncie rodziny.

EN

The subject of the article was ideas and postulates of family education, formulated in polish pedagogical literature. Presented histographical findings and conclusions were based on source analysis of magazines, textbooks and educational guides as well as on articles from pedagogical, family, women’s and socio-literary press. The time frames cover the period from the end of the XVIIIth century till the end of the XXth century. At the background of the conception of family education formulated in pedagogical press, the author presented also recommendations for organization of home education, which was implemented on the grounds of the family.

9

Rodzina polska w XIX wieku jako środowisko wychowawcze i jej funkcja edukacyjna

63%

Jakubiak K., Nawrot-Borowska M.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2016

|

vol. 19

|

issue 2

15-46

PL

Niniejsze opracowanie poświęcone jest naturalnemu środowisku wychowawczemu, jakim jest rodzina. Przedmiotem badań uczyniono jej funkcję edukacyjną, ze szczególnym uwzględnieniem charakterystyki jej uwarunkowań, przejawów i sposobów realizacji. Podjęto się charakterystyki specyfiki modelu rodziny polskiej w XIX wieku, dokonujących się w nim przemian i warunkujących je czynników. Można stwierdzić, iż upowszechniany w XIX stuleciu model rodziny jako środowiska wychowawczego był na tyle uniwersalny, a nawet atrakcyjny, że mógł być i bywał przyjmowany przez rodziny z różnych warstw społecznych. Sądzono, że każda rodzina bez względu na jej status społeczny jest pierwszym i najważniejszym środowiskiem wychowawczym. Każda rodzina bowiem, bez względu na jej miejsce w stratyfikacji społecznej, pełniła znaczącą funkcję edukacyjną i kształtowała osobowość dzieci całokształtem organizacji i treści swego życia. Funkcja edukacyjna rodziny przejawiała się w wyznawanym i wpajanym młodemu pokoleniu systemie wartości, atmosferze domu, występujących w rodzinie wzorach zachowań, układzie stosunków i relacji w niej panujących, podziale ról rodzinnych, czynnościach wykonywanych przez poszczególnych jej członków – domowników. Opisany model rodziny i realizacja funkcji edukacyjnej na jej gruncie podlegały zmianom wraz z przemianami cywilizacyjnymi i społeczno-ekonomicznymi, które dokonywały się już od pierwszych dekad XX wieku.

EN

In the history of Poland the family has determined for centuries not only the vitality of family traditions, but also the shaping of the face of the nation, its mentality, and scale of openness. Especially in the 19th and the early 20th century, the “institution” of the family home played a unique role. This was due, inter alia, to the political situation experienced by the Polish nation under the partitions. The family model popularized in the 19th century was so versatile, and even attractive, that it could be, and was, frequently adopted by families from different social classes. The majority of 19th-century educators and journalists did not particularly distinguish between the educational functions to be met by families belonging to various social classes. It was believed that every family, regardless of its social status, was the first and most important educational environment. For it was the family, regardless of its place in the social stratification, that performed an important educational function, and shaped the personality of children through the entirety of its organization, and the content of its life. The educational function of the family manifested itself in the system of values, home atmosphere, patterns of behaviour occurring in the family, the system of relations and relationships prevailing in it, the division of family roles, and the activities performed by each of its members-the household, professed by and instilled in the younger generation. It was in the family, from the parents, grandparents, and its other members that children learnt the Polish language, respect for local traditions, the principles of the Catholic faith, piety, and patriotism. A special role in the implementation of educational functions, regardless of social class, was attributed to the mother as the patron of hearth and home, the first teacher of the mother tongue and the principles of the faith. Education in the family was to supplement or replace education in the state schools of the partition powers. The described model of the family was subject to alterations along with the civilizational and socio-economic changes that were taking place already during the early decades of the 20th century.

Refine search results

3 Szkoła - Zawód - Praca

2 Kultura – Przemiany – Edukacja

2 Studia Paedagogica Ignatiana

1 Labor et Educatio

1 Przegląd Pedagogiczny

2 2018

2 2017

1 2016

1 2015

2 2013

1 2010

9 Jakubiak K.

2 Nawrot-Borowska M.

Dojrzałość w kontekście etapów rozwoju człowieka w dziejach nowożytnej europejskiej i polskiej myśli pedagogicznej

W poszukiwaniu genezy wiedzy o pracy ludzkiej w dziejach polskiej myśli naukowej

Praca jako postawa twórcza obywatela w polskiej myśli filozoficznej i pedagogicznej czasów nowożytnych

Idee kultury pracy i wychowania zawodowego w II Rzeczypospolitej

Społeczny i wychowawczy sens pracy oraz wychowania gospodarczego Polaków od XVIII wieku do początków XX wieku

Życie i wychowanie w rodzinach polskich w XIX i na początku XX wieku

Polskie tradycje edukacji domowej

Idee i postulaty wychowania rodzinnego oraz edukacji domowej w świetle polskiego piśmiennictwa pedagogicznego od końca XVIII do początku XX wieku

Rodzina polska w XIX wieku jako środowisko wychowawcze i jej funkcja edukacyjna