Search results

1

Tomasz z Akwinu i William Ockham o celowości świata natury

100%

Majcherek K.

Rocznik Tomistyczny

|

2016

|

vol. 5

277-289

EN

The article presents an outline of comparison between two medieval conceptions of teleological directedness of nature, the authors of which are Thomas Aquinas and William of Ockham. The author claims that Ockham’s philosophy can – at least to some degree – be seen as a step towards those of modern theories which reject any influence of final causality upon non-rational entities. In this respect it differs substantially from Aquinas’s conception, which can legitimately be called a “cosmic teleology”, covering the Universe as a whole and all its parts.

2

O dwóch średniowiecznych koncepcjach celowości natury: Duns Szkot i Chatton

100%

Majcherek K.

Roczniki Filozoficzne

|

2017

|

vol. 65

|

issue 1

43-62

PL

Artykuł stanowi próbę zarysowania kilku istotnych wątków dwóch istotnych średniowiecznych koncepcji celowości. Twórcami owych koncepcji są Jan Duns Szkot i Walter Chatton. Autor skupia się na trzech zagadnieniach: (1) argumentach na rzecz przyjęcia teleologii naturalnej, (2) statusie ontologicznym celu, (3) statusie Boga jako przyczyny celowej. Dokonywane analizy mają pokazać, iż wiele poglądów wygłaszanych przez Dunsa Szkota i Chattona stanowiło podważenie wcześniejszej scholastycznej wizji całościowej teleologii, która swą najbardziej dojrzała postać otrzymała w myśli Tomasza z Akwinu, przygotowując nadejście nowożytnej krytyki celowości.

EN

This article seeks to outline several important themes of two medieval conceptions of final causality, whose authors are John Duns Scotus and Walter Chatton. The author focuses on three issues: (1) the arguments for natural teleology, (2) the ontological status of the end, (3) the status of God as a final cause. The aim of the analyses presented here is to show that many opinions presented by Duns Scotus and Chatton were undermining the previous scholastic vision of holistic teleology, which reached its most mature form in the thought of Thomas Aquinas — and in that way they have paved the way towards the modern critique of teleology.

3

Zagadnienie pośmiertnej identyczności ciała Chrystusa i pośmiertnego nazywania części Jego ciała w "Quaestiones quodlibetales" św. Tomasza z Akwinu

100%

Majcherek K.

Rocznik Tomistyczny

|

2015

|

vol. 4

267-277

EN

The aim of this paper is to present and discuss the content of two parts of two different quaestiones quodlibetales of Thomas Aquinas. What they have in common is that they both treat the status of Christ (and in particular: of his body) after his death. Although they concern explicitely only the status of Christ, they can also be referred to the status of every human being post mortem. This article shows how Aquinas applies theses derived from his general metaphysical system to defend few statements that he considers necessary to adopt if one wishes to remain within the borders of christian orthodoxy. These statements are: that the death of Christ was a real one; that his divinity was not separated from him during his death; from this second statement a third one is derived: if this is the case, then the body of Christ during his death was the same one as his body before his death. By the way of some extrapolation, we can see what importance these theses and the way of justifying them bear on the more general question of a posthmous condition of human beings, especially their bodies.

4

Tomasz z Akwinu, Quaestiones quodlibetales II, q. 1, a. 1 et III, q. 2, a. 2 (Problem pośmiertnej identyczności ciała Chrystusa i pośmiertnego nazywania części Jego ciała)

100%

Majcherek K.

Rocznik Tomistyczny

|

2015

|

vol. 4

279-286

5

Tomasz z Akwinu, O zasadach natury

100%

Majcherek K.

Roczniki Filozoficzne

|

2016

|

vol. 64

|

issue 1

131-151

PL

Tekst stanowi tłumaczenie traktatu Tomasza z Akwinu pt. De principiis naturae (O zasadach natury), stanowiącego opis podstawowych zagadnień filozofii przyrody i metafizyki w ujęciu Akwinaty. Są to przede wszystkim zagadnienia związane z powstawaniem, które stanowi dla Tomasza podstawowy przedmiot badań filozofa natury. Zajmuje się on odróżnieniem substancji od przypadłości, złożeniem materii i formy, czterema rodzajami przyczyn i ich wzajemnymi relacjami, a także rodzajami konieczności i identyczności.

EN

This text is a translation of the treatise De principiis naturae (On the Principles of Nature), written by Thomas Aquinas. It provides a description of the basic questions occupying the philosophy of nature and metaphysics as Aquinas sees them. These questions are, first and foremost, the ones concerning the phenomenon of becoming, which, according to Aquinas, constitutes the basic object of investigations conducted by the philosopher of nature. In the treatise, Aquinas distinguishes substance from accidents; describes the composite of matter and form, the four kinds of causes and how they are related to one another; and, finally, presents different kinds of necessity and identity.

6

Ockhamowa krytyka teleologii a narodziny nowożytnego rozumienia celowości świata natury

100%

Majcherek K.

Studia Philosophiae Christianae

|

2017

|

vol. 53

|

issue 4

49-74

EN

This article attempts to analyse the influence of William of Ockham’s views upon the transition from the medieval to the modern understanding of the final directedness of nature (i.e. the non-rational entities). To begin, the views of a number of modern authors on the idea of natural final causality are analysed. A “traditional” interpretation according to which the transition from the medieval period to modern times involved giving up the notion of a final causality in the natural sciences, and replacing it with efficient causality is criticised. The author favours instead a recent and more subtle interpretation, pointing out that modern philosophy does not reject final causality; rather, it offers a reinterpretation of this notion. Accordingly, the author proposes to distinguish between two different strands within modern philosophy. The next part of the article is an analysis of Ockham’s views , focusing in particular on the themes that – it is claimed here – could have influenced the birth of the modern understanding of natural final causality. The author characterises and discusses four such themes, and tries to associate them with the aforementioned two strands in the modern approach to the teleology of nature.

PL

Artykuł ten stanowi próbę omówienia wpływu, jaki poglądy Williama Ockhama wywarły na przejście od średniowiecznego do nowożytnego rozumienia celowości świata natury (tj. celowości bytów nierozumnych). Rozważeniu poddaje się sposób, w jaki do idei celowości świata natury odnosili się wybrani autorzy nowożytni. Krytyce poddaje się „tradycyjną” interpretację przejścia, jakie dokonać miało się w tym aspekcie między średniowieczem a nowożytnością, podług której nowożytność miała przynieść całkowity kres posługiwaniu się celowością w filozofii natury, zastępując ją odwołaniami do przyczynowości sprawczej. Następnie wskazuje się na nowsze, bardziej subtelne próby podejścia do tego zagadnienia, wskazujące na to, iż w filozofii nowożytnej mamy raczej do czynienia z reinterpretacją, a nie porzuceniem idei przyczynowości celowej. W związku z tym autor artykułu proponuje wyróżnienie w obrębie owej filozofii dwóch głównych nurtów. Dalszą część stanowi analiza koncepcji Ockhama, polegająca na wskazaniu w niej tych wątków, które – jak się twierdzi – mogły wywrzeć szczególny wpływ na narodziny nowożytnego rozumienia celowości świata natury. Autor wymienia cztery takie wątki, próbując je powiązać z wyróżnionymi wcześniej dwoma nurtami nowożytnego rozumienia teleologii natury.

7

Koncepcja szczęścia w pismach Św. Augustyna

100%

Majcherek K.

Studia Philosophiae Christianae

|

2016

|

vol. 52

|

issue 1

53-75

EN

This article describes a conception of happiness which can be abstracted from the works of St. Augustine of Hippo. The article’s author undertakes a systematic reconstruction of Augustine’s views, thus claiming that such reconstruction is possible and that certain important themes of Augustine’s views remained the same during his entire intellectual career. These themes are the claim that man’s desire for happiness is natural to him; the claim that the essence of happiness consists in reaching God; and the claim that the path towards this happiness leads through gaining wisdom. The author also presents the main change that occurred in the Augustinian vision of happiness, that is, “moving” the possibility of reaching full happiness from this life to the afterlife.

PL

Artykuł ten stanowi omówienie koncepcji szczęścia, którą można wywieść z pism św. Augustyna z Hippony. Autor podejmuje się systematycznej rekonstrukcji poglądów tego myśliciela, argumentując na rzecz tego, iż dokonanie jej jest możliwe, i twierdząc, iż pewne podstawowe wątki w jego myśli pozostały takie same w ciągu całej jego działalności intelektualnej. Są nimi przede wszystkim: twierdzenie, iż dążenie człowieka do osiągnięcia szczęścia jest dla niego naturalne; twierdzenie, że istotą szczęścia jest osiągnięcie Boga; oraz twierdzenie, że droga do owego szczęścia wiedzie przez zyskiwanie przez człowieka mądrości. Autor przedstawia również główną zmianę w Augustyńskiej wizji szczęścia, którą stanowi „przeniesienie” możliwości jego osiągnięcia z życia obecnego na przyszłe.

Refine search results

3 Rocznik Tomistyczny

2 Roczniki Filozoficzne

2 Studia Philosophiae Christianae

7 Majcherek K.

2 2017

3 2016

2 2015

Tomasz z Akwinu i William Ockham o celowości świata natury

O dwóch średniowiecznych koncepcjach celowości natury: Duns Szkot i Chatton

Zagadnienie pośmiertnej identyczności ciała Chrystusa i pośmiertnego nazywania części Jego ciała w "Quaestiones quodlibetales" św. Tomasza z Akwinu

Tomasz z Akwinu, Quaestiones quodlibetales II, q. 1, a. 1 et III, q. 2, a. 2 (Problem pośmiertnej identyczności ciała Chrystusa i pośmiertnego nazywania części Jego ciała)

Tomasz z Akwinu, O zasadach natury

Ockhamowa krytyka teleologii a narodziny nowożytnego rozumienia celowości świata natury

Koncepcja szczęścia w pismach Św. Augustyna