Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 1

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Verités mensongères et mensonges apparents :les « stratagèmes de l'intention» à l'âge de Tartuffe

100%
Dumora F.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica
|
2008
|
issue 006
87-102
PL
W kulturze XVI i XVII wieku obecna jest refleksja dotycząca wypowiedzi, które charakteryzują się swoistą grą prawdą i kłamstwem. Jednym z takich przykładów jest I scena z III aktu Świętoszka, kiedy Tartuffe mówi prawdę, ale umyślnie mówi tak, jakby kłamał, gdyż nie chce, aby mu wierzono. W ten sposób mówiąc prawdę, kłamie. Przeciwnym przykładem jest wypowiedź, która zawiera nieprawdę, aby zasugerować prawdę. Jest to wypowiedź z pozycji słabszego, którego status nie pozwala mu na deklaracje wprost. Tak wypowiadał się w swoich bajkach niewolnik Ezop. Bajka jest wypowiedzią, która stanowi obronę przed nadużywaniem siły. Trzecim przykładem wypowiedzi, która nie wyraża bezpośrednio intencji mówcy, jest kaznodziejstwo, które ma być reakcją na "subtelną zarazę zagrażającą ze strony świata". Kaznodziejstwo funkcjonuje w sposób przeciwny do aluzyjnej perswazji bajki lub maksymy. Kaznodzieja, według określenia Bossueta, mówi "górnie": wyraża swoje oburzenie na grzeszny świat, a jego celem jest kierowanie duszami tak, by je nawrócić, dlatego nie naprowadza słuchaczy do prawdy, którą chce wyrazić za pomocą aluzji, ale formułuje expressis verbis i podkreśla prawdy, które zostały zapomniane. Kaznodziejstwo nie unika jednak pewnej paradoksalności: to nie tylko mówiący kieruje słuchaczami, oni z kolei poprzez nadmiar uwagi skierowanej na formalny aspekt kazania sprowadzają wyrażoną prawdę na poziom "teatru i fikcji". Dlatego kaznodziejstwo powinna cechować absolutna przejrzystość antyretoryki; kaznodzieja nie powinien swoją sztuka odgradzać człowieka od słowa Bożego.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.