Pozytywna reakcja na nowe produkty żywnościowe, wynikająca ze zmieniających się oczekiwań konsumentów wobec żywności, jest warunkiem sine qua non rozwoju rynku żywności. Ta konstatacja w konfrontacji ze stwierdzaną nikłą skądinąd skłonnością do nabywania nowych produktów żywnościowych może być postrzegana jako bariera rozwoju rynku żywności. Innowacyjne postawy, jak wskazują wyniki badań, wobec żywności przejawia nieliczna grupa konsumentów, charakteryzująca się wyższym niż przeciętnie poziomem innowacyjności, która to cecha osobowości współistnieje najczęściej z odpowiednimi zmiennymi socjoekonomicznymi (m.in. młodszy wiek, wyższy status społeczny, dobra sytuacja finansowa) i psychograficznymi (m.in. optymizm, radość życia, otwartość, tolerancja)
EN
The positive reaction to new food products, resulting from the consumers' changing expectations towards foods is condicio sine qua non of the food market development. This ascertainment, confronted with the stated, otherwise, low propensity to buy new food products, may be perceived as a barrier for the food market development. Innovative attitudes, as the results of surveys show, towards foods are exhibited by a small group of consumers, characterising by higher than the average level of innovativeness; this feature of personality coexist most often with the relevant socio-economic variables (e.g. young age, higher social status, good financial situation) and psychographic ones (e.g. optimism, joy of life, openness, tolerance).
Poziom życia definiuje się jako stopień zaspokojenia potrzeb człowieka wynikający z konsumpcji dóbr i usług. Potrzeby żywnościowe należą do podstawowych fizjologicznych potrzeb człowieka i sklasyfikowane są na pierwszym miejscu jako najważniejsze potrzeby każdej jednostki. Cel: Celem pracy jest przedstawienie regionalnego zróżnicowania poziomu życia ludności w Polsce przez analizę podstawowych mierników określających to zjawisko oraz zaprezentowanie wielkości i struktury spożycia żywności. Dodatkowo starano się wykazać, czy zachodzą, i jeżeli tak to jakie, relacje między wskaźnikami opisującymi poziom życia a poziomem i strukturą spożycia artykułów żywnościowych w aspekcie regionalnym. Materiał i metody: Do realizacji założonego celu wykorzystano najnowsze informacje pochodzące ze źródeł wtórnych, głównie z badań budżetów gospodarstw domowych, roczników statystycznych oraz innych materiałów źródłowych. Analizie poddano szesnaście województw w Polsce. Do oceny regionalnych różnic, zachodzących relacji oraz zależności wykorzystano podstawowe mierniki i wskaźniki, mające postać ocen liczbowych. Obliczono współczynniki natężenia, struktury, zmienności, asymetrii oraz korelacji. Wyniki: Istotną rolę w kształtowaniu spożycia żywności odgrywają uwarunkowania makro i mikroekonomiczne, które są jednocześnie wyznacznikami rozwoju gospodarczego oraz poziomu życia ludności. Między wskaźnikami ekonomicznymi a poziomem spożycia żywności zachodzą istotne zależności. W gospodarstwach domowych zlokalizowanych w województwach bogatszych istotnie częściej spożywa się takie produkty, jak: jogurty, napoje mleczne, sery i owoce, a w województwach biedniejszych – pieczywo, mleko, jaja, oleje, warzywa oraz cukier. Wnioski: W Polsce występują istotne regionalne dysproporcje w poziomie PKB, przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń i dochodów, co w konsekwencji wpływa na poziom i strukturę wydatków na dobra żywnościowe i w rezultacie na poziom zaspokajania potrzeb w tym zakresie. W regionach lepiej rozwiniętych gospodarczo ludność spożywa więcej pożywienia przetworzonego przemysłowo, a w regionach biedniejszych, o niższym poziomie życia, więcej produktów nieprzetworzonych, tańszych substytutów zaspokajających te same potrzeby.
EN
Introduction: Quality of life is defined as a degree of satisfaction of human needs resulting from consumption of goods and services. Food needs are basic physiological human needs and are classified in the first place as the most important needs of each individual. Aim: An aim of this study was to show regional differences in living standards in Poland through an analysis of the measures defining the phenomenon and to present the volume and pattern of food consumption. In addition, efforts were made to establish whether there are, and if so what, relationships between the indicators that describe the standard of living and the level and pattern of consumption of food in terms of regions. Material and methods: The aim accomplishment used the most current information from secondary sources, mainly from household budget surveys, statistical yearbooks, and other source materials. The authors analysed all sixteen provinces in Poland. To assess the regional differences, occurring relationships and dependencies there were used basic measures and indicators in the form of numerical ratings. There were calculated intensity ratios, coefficients of the pattern, variability, asymmetry, and correlation. Results: An important role in the development of food intake there is played by macro- and microeconomic factors that are both determinants of economic development and standard of living. There are significant relationships between the economic indicators and the level of food consumption. In households located in wealthier regions, there are significantly more frequently consumed products such as yogurt, milk drinks, cheese and fruit, while in poorer provinces - bread, milk, eggs, oil, vegetables, and sugar. Conclusion: In Poland, there are significant regional disparities in GDP, average monthly wages and incomes, which, in turn, affect the level and structure of expenditure on food products and, as a result, the level of meeting needs in this area. In the more developed regions, the population consume more processed foodindustry products, while in poorer regions, with a lower standard of living, more unprocessed products, and cheaper substitutes that meet the same needs.
RU
Уровень жизни определяют как степень удовлетворения потребностей человека, вытекающую из потребления благ и услуг. Потребности в продуктах питания относятся к основным физиологическим потребностям человека и они классифицируются на первом месте в качестве самых важных потребностей каждого индивида. Цель: Цель работы – представить региональную дифференциацию уров- ня жизни населения в Польше посредством анализа основных измерителей, определяющих это явление, а также указать объем и структуру потребления пищевых продуктов. Дополнительно авторы старались указать, существуют ли, и если да, то какие, соотношения между показателями, описывающими уровень жизни, и уровнем и структурой потребления продуктов питания в региональном аспекте. Материалы и методы: Для осуществления поставленной цели использовали новейшую информацию, поступающую из вторичных источников, в основном из обследования бюджетов домохозяйств, статистических ежегодников и других первоисточников. Анализу подвергли все шестнадцать воеводств в Польше. Для оценки региональных отличий, происходящих отношений и зависимостей использовали основные измерители и показатели, имеющие вид цифровых оценок. Были рассчитаны коэффициенты интенсивности, структуры, изменчивости, асимметрии и корреляции. Результаты: Существенную роль в формировании потребления продуктов питания играют макро- и микроэкономические обусловленности, которые одновременно являются определителями экономического развития и уровня жизни населения. Между экономическими показателями и уровнем потребления продуктов питания происходят существенные зависимости. В домохозяйствах, расположенных в более богатых воеводствах, существенно чаще потребляют такие продукты, как йогурты, молочные напитки, сыры и фрукты, а в более бедных воеводствах – хлебобулочные изделия, молоко, яйца, масла, овощи и сахар. Выводы: В Польше выступают существенные региональные диспропорции в уровне ВВП, среднемесячных зарплате и доходах, что в итоге влияет на уровень и структуру расходов на продукты питания и, в результате, на уровень удовлетворения потребностей в этом отношении. В регионах, лучше развитых экономически, население потребляет больше продуктов питания промышлен- ной переработки, а в более бедных регионах, с более низким уровнем жизни– больше непереработанных продуктов, более дешевых заменителей, удовлетворяющих одни и те же потребности.
Wartości to pojęcie, które doczekało się w naukach społecznych wielu propozycji konceptualizacji, a ich wspólnym elementem jest podkreślenie znaczenia wartości w kształtowaniu zachowań człowieka, uznając tym samym, że są one istotnym elementem stylu życia. W literaturze przedmiotu podnosi się również zagadnienie uhierarchizowania wartości, co wynika z różnej ich ważności w życiu poszczególnych jednostek, co z kolei determinują zmienne endo- i egzogenne. Wśród zmiennych endogennych można wyróżnić np. płeć, wiek, wykształcenie, zasobność finansową, aktywność zawodową itp. Z uwagi na specyfikę młodego pokolenia warto zwrócić uwagę na właściwą dla tej generacji hierarchię wartości, a rozpoznanie tej kwestii jest przedmiotem przeprowadzonych badań wśród 200 młodych warszawiaków, aktywnych zawodowo i o stabilnej sytuacji finansowej. Wyniki badań wskazują, że wartościami najważniejszymi są zdrowie własne i członków rodziny oraz szczęście rodzinne, a najmniej ważne dla badanej populacji jest życie zgodnie z religią oraz aktywność polityczna.
EN
Values are the notion, which has received in social sciences many proposals of conceptualisation and their common element is an emphasis put on the importance of value in formation of man’s behaviours, thus considering that they are an important element of the lifestyle. In the subject literature, there is also raised the issue of attributing hierarchy to values, what stems from their different importance in life of individuals, what, in turn, is determined by endo- and exogenous variables. Among the endogenous variables, there may be distinguished, for instance, sex, age, education, financial affluence, professional activity, etc. Having in mind the specificity of the young generation, it is worthwhile to pay attention to the relevant for this generation hierarchy of values; recognition of this issue is the subject matter of surveys carried out among 200 young Varsovians, professionally active and having stable financial condition. The survey findings indicate that the most important values are one’s health and health of the family members as well as family happiness, while the least important for the population in question is the life compliant with religion and political activity.
RU
Ценности – понятие, которое дождалось в общественных науках многих предложений концептуализации, а их общим элементом является подчеркивание значения ценностей в формировании поведения человека, признавая тем самым, что они – существенный элемент образа жизни. В литературе по пред- мету затрагивается также вопрос иерархизации ценностей, что вытекает из неодинаковой их важности в жизни отдельных индивидов, что, в свою очередь, определяется эндо- и экзогенными переменными. В числе эндогенных пере- менных можно выделить, например, пол, возраст, образование, финансовую зажиточность, профессиональную активность и пр. Ввиду специфики молодого поколения стόит обратить внимание на свойственную этой генерации иерархию ценностей, а распознание этого вопроса является предметом проведённых обследований среди 200 молодых варшавян, профессионально активных и со стабильным финансовым положением. Результаты обследований показывают, что самыми важными ценностями являются собственное здоровье и здоровье членов семьи, а также семейное счастье, меньше же всего важны для обследуемой популяции жизнь в соответствии с религией и политическая активность.
Ideę zrównoważonej konsumpcji można realizować na wiele różnych sposobów, a jednym z nich jest unikanie lub minimalizacja spożycia produktów żywnościowych pochodzenia zwierzęcego, a zwłaszcza mięsa czerwonego. W ostatnich latach dramatycznie spadło spożycie wołowiny w Polsce, na rzecz przede wszystkim mięsa drobiowego, ale nie było to spowodowane troską o minimalizowanie emisji CO2, towarzyszącej produkcji zwierzęcej, ale relatywnie wysoką ceną tego rodzaju mięsa i brakiem satysfakcji z jego jakości. Jednocześnie w wielu krajach UE, zwłaszcza wśród młodych ich mieszkańców, obserwuje się wzrost znaczenia aspektów środowiskowych i etyki chowu zwierząt w decyzjach nabywczych na rynku żywności, implikujący rezygnację ze spożywania mięsa czerwonego. Stąd też za celowe uznano rozpoznanie, na ile tego rodzaju determinanty są obecne w sekwencji czynników uwzględnianych przez polskich konsumentów przy zakupie mięsa. Do badań wybrano województwo świętokrzyskie, w którym odnotowuje się stosunkowo wysoki poziom spożycia mięsa wołowego. Celem badań, których rezultaty zaprezentowano w niniejszym artykule, było rozpoznanie zachowań konsumentów wobec mięsa, traktując pewne ich elementy jako symptom zaangażowania w ideę zrównoważonej konsumpcji. Dla zobrazowania tych zachowań wykorzystano wyniki badań ilościowych przeprowadzonych na próbie 505 konsumentów z województwa świętokrzyskiego. Wyniki badań poddano analizie pod kątem parametrów statystyki opisowej, które wykazały, że idea zrównoważonej konsumpcji w jej fundamentalnych założeniach jest w niewielkim stopniu obecna w deklarowanych zachowaniach konsumentów z województwa świętokrzyskiego, jakkolwiek zauważa się pewne różnice ze względu na podstawowe zmienne socjodemograficzne.
EN
The idea of sustainable consumption can be implemented in many different ways, and one of them is to avoid or minimise consumption of food products of the animal origin, and especially red meat. In recent years, there dramatically declined consumption of beef in Poland to the benefit, in the first instance, of poultry, but it was not been caused by the care of minimising emission of CO2, accompanying animal production, but by the relatively high price of that meat and lack of satisfaction with its quality. At the same time, in many EU countries, especially among young inhabitants thereof, there is observed growth of importance of the environmental aspects and ethics of animal breeding in the purchasing decisions in the market for food, implying resignation from consumption of red meat. Hence, we considered as reasonable to recognise how much such determinants were present in the sequence of the factors taken into account by Polish consumers while buying meat. We selected the Świętokrzyskie Province for studies, where there is noted a relatively high level of beef consumption. An aim of the studies, some findings of which are presented in this article, was to recognise consumers’ behaviours towards meat, treating some elements thereof as a symptom of involvement into the idea of sustainable consumption. To illustrate those behaviours we used findings of quantitative research carried out on the sample of 505 consumers from the Świętokrzyskie Province. The research findings were analysed from the point of view of descriptive statistics parameters which showed that the idea of sustainable consumption in its fundamental assumptions was present to a low degree in the declared behaviours of consumersfrom the Świętokrzyskie Province, albeit there can be noticed certain differences as regards the basic sociodemographic variables.
RU
Идею устойчивого потребления можно осуществлять многими и разновидными способами, одним из которых является отказ или минимизация потребления пищевых продуктов животного происхождения, в особенности красного мяса. В последние годы резко снизилось в Польше потребление говядины, прежде всего в пользу мяса птицы, но это не было вызвано заботой о минимизации эмиссии CO2, сопровождающей животное производство, а относительно высокой ценой этого вида мяса и отсутствием удовлетворения его качеством. Одновременно во многих странах ЕС, особенно среди их молодых жителей, наблюдается рост значения аспектов защиты окружающей среды и этики разведения животных в покупательских решениях на рынке продуктов питания, имплицирующий отказ от потребления красного мяса. И потому целесообразным сочли выявление, насколько такого рода детерминанты присутствуют в наборе факторов, учитываемых польскими потребителями при покупке мяса. Для обследований избрали Свентокшишское воеводство, в котором отмечается относительно высокий уровень потребления говядины. Цель обследований, некоторые результаты которых представлены в статье, заключалась в выявлении поведения потребителей по отношению к мясу, считая некоторые его элементы в качестве симптома вовлеченности в идею устойчивого потребления. Для изображения этого поведения использовали результаты количественных исследований, проведенных на выборке 505 потребителей из Свенток- шишского воеводства. Результаты обследований подвергли анализу с точки зрения параметров описательной статистики, которые показали, что идея устойчивого потребления в его основных предпосылках в небольшой степени присутствует в поведении потребителей из Свентокшишского воеводства, о котором они сами заявляют, хотя отмечаются некоторые отличия по причине основных социально-демографических переменных.
Potrzeby są kategorią dynamiczną, a więc zmienną, zarówno w odniesieniu do ich odczuwania, hierarchii ważności, jak i konsekwencji pilności zaspokojenia. Zmienność potrzeb w tych wielorakich odniesieniach warunkują czynniki charakteryzujące jednostkę, konsumenta (zmienne endogenne) oraz czynniki opisujące dalsze i bliższe otoczenie, w którym ta jednostka funkcjonuje (zmienne egzogenne). Jedną z ważniejszych determinant endogennych jest wiek, a egzogennych − środowisko zamieszkania, zwłaszcza w układzie wieś – miasto. Fakt ten wskazuje na zasadność rozpoznania potrzeb starszych mieszkańców wsi, co w niniejszym tekście dotyczyć będzie tych potrzeb, których zaspokojenie implikować może rozwój rynku usług dla tej kategorii konsumentów. Sądzić można, że ze względu na towarzyszące wiekowi 60 plus schorzenia zdrowotne i problemy w codziennym funkcjonowaniu, starsi konsumenci zgłaszają specyficzne oczekiwania w zakresie usług. Celem rozpoznania potrzeb starszych mieszkańców wsi, których zaspokojenie może implikować rozwój rynku usług, wykorzystano wyniki autorskich badań, przeprowadzonych w 2014 roku w czterech województwach wschodniej Polski (tzw. Polski B)1. Wyniki badań własnych uzupełniono danymi z innych badań (GUS, CBOS, Pretendent), potwierdzając trudne warunki życia seniorów na wsi i zasadność tworzenia możliwości rozwoju małych przedsiębiorstw usługowych, które zaoferują usługi niwelujące trudności życia osób starszych mieszkających na wsi, zwłaszcza w zakresie opieki zdrowotnej i pomocy w dokonywaniu zakupów.
EN
Needs are a dynamic, hence variable, category both related to feeling thereof, hierarchy of their importance and to consequences of urgency of meeting them. The variability of needs in these multiple references is determined by the factors charac terising the individual, consumer (endogenous variables) and the factors describing further and closer environment in which the individual is functioning (exogenous variables). One of the major endogenous determinants is age, while exogenous ones – the place of residence, especially by the scheme: rural and urban areas. This fact indicates the legitimacy of identification of the needs of elderly rural dwellers, what in this text will concern those needs whose satisfaction may imply the development of the market for services for this category of consumers. One may think that due to the accompanying the age 60+ illnesses and other problems in everyday functioning, elderly consumers report specific expectations as regards services. For the recognition of needs of elderly rural dwellers, satisfaction of which may imply the development of the market for services, there were used findings of author surveys carried out in 2014 in four provinces of eastern Poland (the so-called Poland B)3. The own research findings were supplemented by the data of other surveys (CSO, CBOS, Pretendent, i.e. Pretender), confirming difficult living conditions of elderly people in the countryside and the legitimacy to set forth the opportunities for developing small service enterprises which will offer services smoothing difficulties of life of elderly people living in the countryside, particularly as regards medical careand assistance in shopping.
RU
Потребности – динамичная категория, следовательно, изменяющаяся как по отношению к их ощущению, иерархии важности, так и последствий неотложности удовлетворения. Изменчивость потребностей в этих многогранных сферах отнесения обусловливается факторами, характеризующими индивида, потребителя (эндогенные переменные), а также факторами, описывающими дальнейшую и ближайшую среду, в которой индивид функционирует (экзогенные переменные). Одним из важнейших эндогенных детерминантов является возраст, а экзогенных – местожительство, в особенности по схеме село-город. Этот факт указывает целесообразность изучения потребностей пожилых жителей на селе, что в статье будет касаться тех потребностей, удовлетворение которых может имплицировать развитие рынка услуг для этой категории потребителей. Можно судить, что ввиду сопутствующих возрасту свыше 60 лет заболеваний и других проблем в повседневной жизни, пожилые потребители заявляют о специфических ожиданиях в области услуг. Для выявления по- требностей пожилых жителей села, удовлетворение которых может имплицировать развитие рынка услуг, использовали результаты авторских обследований, проведенных в 2014 г. в четырех воеводствах восточной Польши (так называемой Польши Б)4. Результаты собственных обследований дополнены данными из других исследований (ЦСУ, CBOS, «Претендент»), подтверждая трудные условия жизни пожилых людей на селе и целесообразность создания возможностей развития малых обслуживающих предприятий, которые предложат услуги, сглаживающие трудности пожилых людей, проживающих на селе, особенно в области здравоохранения и помощи в покупках.
Cel artykułu: charakterystyka roli uwarunkowań ekonomicznych w zakresie spożycia żywności w gospodarstwach domowych w aspekcie regionalnym w Polsce. W szczególności scharakteryzowano podstawowe czynniki makro i mikroekonomiczne wpływające na preferencje ludności w zakresie poziomu spożycia żywności, takie jak PKB per capita, poziom wynagrodzeń i dochody ludności. Następnie dokonano analizy współzależności pomiędzy uwarunkowaniami ekonomicznymi a poziomem spożycia artykułów żywnościowych. Materiał i metody: do realizacji celu wykorzystano najnowsze dane pochodzące z badań budżetów gospodarstw domowych, roczników statystycznych oraz innych materiałów źródłowych. Analizie poddano szesnaście województw w Polsce. Aby ocenić zależności pomiędzy czynnikami ekonomicznymi a poziomem spożycia artykułów żywnościowych obliczono współczynniki korelacji. Główne wyniki badań: dochód jest istotnym czynnikiem wpływającym na poziom i strukturę zaspokajania potrzeb żywnościowych. W województwach o wysokim poziomie rozwoju gospodarczego i dochodach ludności istotnie więcej spożywa się produktów spożywczych otrzymywanych w wyniku przetwarzania surowców i umożliwiających konsumentom natychmiastowe spożycie lub szybkie przygotowanie posiłku. Natomiast w województwach o niższym poziomie wskaźników ekonomicznych konsumuje się więcej produktów o charakterze podstawowym, takich jak pieczywo, mąka, mleko jaja lub cukier. Implikacje praktyczne i społeczne: wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że regionalne różnice w sytuacji ekonomicznej gospodarstw domowych wpływają na poziom i strukturę spożycia artykułów żywnościowych, co w konsekwencji może znaleźć odzwierciedlenie w strukturze energetycznej diety lub bezpieczeństwie żywnościowym ludności. Kategoria artykułu: badawczy.
EN
Aim of the article: characteristic of the role of economic determinants in the area of consumption of food in households in the regional aspect in Poland. Particularly there were characterised the basic macro- and microeconomic factors affecting population’s preferences in the area of food consumption such as per capita GDP, the level of wages and incomes of the population. Next, there was carried an analysis of correlations between the economic determinants and the level of consumption of foodstuffs. Material and methods: to achieve the goal the authors used the recent data from household budget surveys, statistical yearbooks and other original materials. The analysis covered sixteen provinces in Poland. To assess the relationships between the economic factors and the level of consumption of food products they calculated the correlation coefficients. Main research findings: income is an important factor affecting the level and structure of meeting food needs. In the provinces with a high level of economic development and population’s income, there are substantially more consumed food products received in result of processing primary materials and enabling consumers immediate consumption or fast meal preparation. On the other hand, in the provinces with a lower level of economic indices, there are consumed more products of the basic character such as bread, flour, milk, eggs or sugar. Practical and social implications: the carried out research findings show that regional differences in the economic situation of households affect the level and pattern of consumption of foodstuffs what in consequence may be reflected in the energetic structure of diet or food security of the population. Article’s category: research.
RU
потребления продуктов питания в домохозяйствах в региональ- ном аспекте в Польше. В особенности дали характеристику основных макро- и микроэкономических факторов, влияющих на предпочтения населения в отношении уровня потребления продуктов питания, таких как ВВП на душу населения, уровень зарплаты и доходы населения. Затем провели анализ вза- имозависимостей между экономическими обусловленностями и уровнем потребления продовольственных товаров. Материал и методы: для осуществления цели использовали новейшие данные, полученные из обследований бюджетов домохозяйств, статистических ежегодников и других первоисточников. Анализ охватил шестнадцать воеводств в Польше. Чтобы оценить зависимости между экономическими факторами и уровнем потребления продуктов питания, рассчитали коэффициенты корреляции. Основные результаты исследований: доход – существенный фактор, влияющий на уровень и структуру удовлетворения потребностей в продук- тах питания. В воеводствах с высоким уровнем экономического развития и доходов населения существенно больше потребляют продуктов питания, получаемых в результате переработки сырья и предоставляющих потребителям возможность сиюминутного потребления или быстрого приготовления пищи. В воеводствах же с более низким уровнем экономических показателей потребляют больше продуктов основного характера, таких как продукты выпечки, мука, молоко, яйца или сахар. Практические и социальные импликации: результаты проведенных исследований показывают, что региональные отличия в экономическом поло- жении домохозяйств влияют на уровень и структуру потребления продуктов питания, что в результате может отразиться в энергетической структуре диеты или пищевой безопасности населения. Категория статьи: исследовательская.
Wartości związane z żywnością i żywieniem są specyficznym rodzajem wartości, które immanentnie towarzyszą konsumentom w niemal codziennie podejmowanych decyzjach o wyborze konkretnych produktów żywnościowych. Wartości te nie tylko odnoszą się do cech produktu, ale również wartości życiowych wyznawanych przez daną osobę, a te z kolei determinowane są m.in. socjoekonomicznym profilem konsumenta. Spośród cech konstytutywnych dla tego profilu ważne miejsce zajmuje wiek konsumenta, co skłoniło do rozpoznania specyfiki wartości związanych z żywnością i żywieniem wśród młodych Polaków aktywnych zawodowo i charakteryzujących się stabilną sytuacją finansową. Wyniki badań własnych przeprowadzonych w 2015 roku pozwoliły wytypować najważniejsze i najmniej ważne cechy żywności, a także występujące między nimi korelacje. Stwierdzono m.in. coraz bardziej zadowalający poziom wiedzy żywieniowej wśród przedstawicieli młodego pokolenia, jak również określono najważniejsze dla konsumentów atrybuty żywności, którymi są bezpieczeństwo, smak i zapach.
EN
The food-related and nutrition-related values are a specific type of values that are inherently associated with making decisions about specific food products by consumers, almost every day. These values are related not only to the features of the product, but also to the consumers’ values determined by, inter alia, the sociodemographic profile of consumers. Among the constitutive values, for the profile of the consumer, the age is one of the most important factors, which imposed to recognise the specific nature of the food- and nutrition-related values among young Polish individuals who are professionally active and characterised by a stable financial situation. The study findings revealed the most and the least important features of food, as well as the existing correlations. It was found that the young generation is characterised by a fairly satisfactory level of nutritional knowledge and that, for them, the most important features of food products are safety, taste and smell.
RU
Ценности, связанные с продуктами питания и питанием, являются специфическим видом ценностей, которые неразрывно сопутствуют потребителям почти что в ежедневно принимаемых ими решениях о выборе конкретных продуктов питания. Эти ценности не только относятся к свойствам продукта, но и к жизненным ценностям, исповедуемым данным лицом, те же, в свою очередь, определяются, в частности, социально-экономическим профилем потребителя. В числе основополагающих свойств для этого профиля важное место занимает возраст потребителя, что склонило выявить специфику ценностей, связанных с продуктами питания и питанием среди молодых поляков, профессионально активных и характеризующихся стабильным финансовым положением. Результаты собственных обследований, проведенных в 2015 году позволили определить наиболее и наименее важные свойства продуктов питания, а также выступающие между ними корреляции. Выявили, в частности, все более удовлетворительный уровень знаний о питании среди представителей молодого поколения, а также определили самые важные для потребителей атрибуты продуктов питания, которыми являются безопасность, вкус и запах.
The leisure management in the urban and rural households is characterized in the article. The main aim of this work was to present: the ways of leisure in the households, the financial ability to meet the needs of recreational services, leisure equipment in households and satisfaction connected with leisure management. The article shows the differences that occur in this respect in the rural and urban households. The article refers to data collected by Central Statistical Office and the research project "Social Diagnosis".
Mimo zmian obserwowanych w sferze produkcji i dystrybucji żywności udział produktów o atrybutach innowacyjnych jest relatywnie niski, co skłania do rozpoznania czynników popytowych determinujących skłonność do zaakceptowania innowacji. Cel: Podstawowym celem badania było rozpoznanie czynników wpływających na stosunek polskich konsumentów do zmian w ofercie rynkowej żywności i różnicujących skłonność do zaakceptowania innowacji w produktach żywnościowych pochodzenia zwierzęcego. Materiał i metody: Badanie zrealizowano metodą wywiadów bezpośrednich z wykorzystaniem kwestionariusza wywiadu z grupą 1000 konsumentów powyżej 15. roku życia w okresie od 8 do 16 czerwca 2011 roku. Wyniki: W wyniku analizy skupień wyodrębniono dwa segmenty określone jako entuzjaści (35%) i sceptycy nowości (65%). W segmencie skupiającym entuzjastów dominowały osoby młodsze z wyższym poziomem wykształcenia, dobrą sytuacją dochodową, które pozytywnie odniosły się do zmian w ofercie rynkowej żywności i produktach pochodzenia zwierzęcego polegających na zmniejszeniu zawartości cholesterolu, obniżaniu poziomu niektórych składników, np. soli czy cukru. W najmniejszym stopniu akceptowane były zmiany zmierzające do wzbogacenia mleka i jego przetworów witaminami i składnikami mineralnymi. Wśród konsumentów należących do segmentu „sceptyków nowości” zaobserwowano istotnie statystycznie niższe oceny średnie poziomu akceptacji proponowanych innowacji aniżeli wśród „entuzjastów nowości”. Konsumenci reprezentujący oba segmenty najczęściej opisywali innowatorów jako osoby „nowoczesne”, „modne” oraz „lubiące ryzyko”. Wnioski: Wyniki analizy skupień wskazują, że skłonność do zaakceptowania innowacji w wyodrębnionych segmentach determinowana jest takimi zmiennymi, jak: wiek, poziom wykształcenia oraz poziom dochodów. Konsumenci mają pozytywny stosunek do większości proponowanych innowacji, ale większe przyzwolenie zyskują zmiany zmierzające do obniżenia negatywnie konotowanych składników aniżeli wzbogacania żywności. Nie obserwuje się istotnych różnic w postrzeganiu innowatorów między konsumentami reprezentującymi segmenty o różnej skłonności do zaakceptowania nowości.
EN
Introduction: Despite the observed changes in the production and distribution of food, the share of products with innovative attributes is relatively low, which requires identification of the demand-related factors that determine the willingness to accept innovation. Objective: The main objective of the study was to identify factors that influence Polish consumers’ attitude towards changes in the food market and factors differentiating their willingness to accept innovation in food products of animal origin. Material and methods: The study was conducted using direct interviews with a group of 1,000 consumers aged over 15 years in the period from 8 to 16 June 2011. Results: As a result of the cluster analysis two segments of consumers were identified: enthusiasts (35%) and sceptics of new food products (65%). The segment of enthusiasts was dominated by younger consumers with higher level of education, good income situation. They welcomed the changes in the food market and accepted innovation in animal food products leading to reduction of cholesterol and lowering levels of certain ingredients such as salt or sugar. Enrichment of milk and milk products with vitamins and minerals was least accepted. Among the consumers belonging to the segment of ”sceptics”, statistically significantly lower mean scores of the level of acceptance of the proposed innovation were observed than in the segment of “enthusiasts”. Consumers representing the two segments usually describe innovators as being “modern”, “fashionable” and “liking risk”.Conclusions: The tendency to accept innovation in the identified segments is determined by variables such as age, education and income levels. Consumers have a positive attitude to most of the proposed innovations but greater acceptance are gaining changes aimed at reducing negatively connoted ingredients rather than food fortification. No significant differences in perception of innovators are observed between consumers representing segments with different willingness to accept new products.
RU
Несмотря на изменения, наблюдаемые в сфере производства и распределения продуктов питания, доля продуктов с инновационными атрибутами относительно низка, что заставляет изучать факторы на стороне спроса, пре- допределяющие склонность к одобрению новинок. Цель: Основной целью исследования было изучение факторов, влияющих на отношение польских потребителей к изменениям в рыночном предложении продуктов питания и дифференцирующих склонность к одобрению инно- ваций в продуктах питания животного происхождения. Материалы и методы: Исследование провели по методу непосредственных интервью с использованием вопросника интервью с группой 1000 потребителей в возрасте свыше 15 лет в период с 8 по 16 июня 2011 года. Результаты: В результате кластерного анализа выделили два сегмента, определенных как «энтузиасты» (35%) и «скептики» новинок (65%). В сег- менте, группирующем энтузиастов, преобладали более молодые лица с более высоким уровнем образования, с хорошим положением в области доходов, которые положительно отнеслись к изменениям в рыночном предложении продуктов питания и в продуктах животного происхождения, которые заключались в снижении содержания холестерола, снижении уровня некоторых компонентов, напр. соли или сахара. В самой меньшей степени одобрялись изменения, направленные на обогащение молока и молочных продуктов витаминами и минеральными компонентами. Среди потребителей, принадлежащих к сегменту «скептиков новинок», наблюдались статистически существенно более низкие средние оценки уровня одобрения предлагаемых новинок, нежели среди «энтузиастов новинок». Потребители, представляющие оба сегмента, чаще всего описывали инноваторов как «современных», «модных» и «любящих риск» лиц. Выводы: Результаты кластерного анализа показывают, что склонность к одобрению инноваций в выделенных сегментах определяется такими переменными, как возраст, уровень образования и уровень доходов. Потребители демонстрируют положительное отношение к большинству предлагаемых новинок, но большее разрешение получают изменения, направленные на снижение содержания компонентов с отрицательной коннотацией, чем обогащения пищи. Не наблюдаются существенные различия в восприятии инноваторов между потребителями, представляющими сегменты с разной склонностью к одобрению новинок.
Innowacyjność, jako cecha osobowości człowieka, wykazuje zróżnicowane nasilenie, odzwierciedlając się w odmiennych zachowaniach jednostki wobec nowych zjawisk. Ta ogólna konstatacja ma swoje odzwierciedlenie również w odniesieniu do innowacyjności konsumentów i ich zachowań wobec nowych zjawisk rynkowych. Ze względu na odmienne uwarunkowania zachowań konsumentów wobec produktów żywnościowych i nieżywnościowych, podjęto badania mające na celu rozpoznanie istoty postaw konsumentów wobec innowacji na rynku żywności. W wyniku przeprowadzonych badań, zarówno jakościowych, jak ilościowych w ramach projektu pt. BIOŻYWNOŚĆ – innowacyjne, funkcjonalne produkty pochodzenia zwierzęcego, stwierdzono, że konsumenci przez „innowacyjne produkty żywnościowe” najczęściej rozumieją żywność w nowych wariantach smakowych, jak też żywność o podwyższonej jakości i walorach zdrowotnych. Natomiast najczęściej postrzeganą zmianą na rynku żywności jest zwiększenie oferty produktów, charakteryzujących się zmniejszeniem działania uczulającego oraz produktów o zmniejszonej zawartości sztucznych składników, a zwłaszcza konserwantów. Dostrzegane przez konsumentów zmiany cechuje różny stopień akceptacji, przy czym zdecydowana większość badanych negatywnie odnosi się do „polepszania” żywności przez jej wzbogacanie różnymi składnikami. Generalnie odnotowano znikomy odsetek konsumentów deklarujących zainteresowanie nabywaniem nowych produktów żywnościowych.
EN
Innovativeness as the man’s personality trait displays diversified intensity, being reflected in different behaviours of the individual towards new phenomena. This general statement is also reflected in consumers’ innovativeness and their behaviours towards new market phenomena. Due to different determinants of consumers’ behaviours towards food and non-food products, there is undertaken research aimed at identification of the essence of consumers’ attitudes towards innovations in the food market. In result of carried out surveys, both qualitative and quantitative, within the framework of the project BIOFOOD – innovative, functional products of animal origin, the author states that consumers, speaking of “innovative food products”, most often understand foods in new flavour versions as well as foods of higher quality and healthy values. However, the most often perceived change in the market for food is an increase of the offer of the products, for which specific is reduced allergising action, as well as the products with a reduced content of artificial components, especially preservatives. The perceived by consumers changes are characterised by a different degree of acceptance, and the overwhelming majority of respondents have negative attitudes to food ‘improvement’ by way of enrich ments thereof with various ingredients. In general, there is noted a negligible per cent of consumers declaring their interest in purchasing new food products.
RU
Инновационность как черта личности человека указывает на неодинаковую интенсивность, отражаясь в отличном поведении индивида по отношению к новым явлениям. Эта общая констатация отражается также в отношении потребителей к инновационности и в их поведении по отношению к новым рыночным явлениям. Из-за отличных обусловленностей поведения потребителей по отношению к продуктам питания и непищевым продуктам предприняли исследования, направленные на выявление сути отношения потребителей к новшествам на рынке продуктов питания. В результате проведенных исследований, как качественных, так и количественных, в рамках проекта «Биопища – инновационные, функциональные продукты животного происхождения» выявили, что потребители под «инновационными продуктами питания» чаще всего подразумевают пищу в новых вкусовых вариантах, а также пищу повышенного качества и с ценностями с точки зрения здоровья. Чаще же всего воспринимаемым изменением на рынке пищевых продуктов является увеличение предложения продуктов, для которых свойственно пониженное аллергизирующее действие, а также продуктов со сниженным содержанием искусственных компонентов, в особенности консервантов. Замечаемые потребителями изменения характеризуются разной степенью одобрения, причем подавляющее большинство обследуемых негативно относятся к «улучшению» пищевых продуктов путем их обогащения разными компонентами. В основном отметили ничтожную долю потребителей, которые заявляют о заинтересованности в приобретении новых продуктов питания.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.