Search results

1

Some remarks on the camel on Sasanian seals

100%

Jakubiak K.

Studies in Ancient Art and Civilization

|

2011

|

vol. 15

107-115

EN

This article focuses on the analysis of the symbol of camel which can be observed on the seals dated back to the Sasanian period. The camel iconography was not only a simple decorative motive, but was strongly associated with the religious aspects. The author agreed with opinion that the camel can be associated with one of the god Verethragna incarnations.

2

Stan badań nad nauczaniem domowym dzieci polskich od XVIII do początków XX wieku w polskiej historiografii

100%

Jakubiak K.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2013

|

issue 4(30)

13-28

PL

W dobie współczesnego kryzysu funkcji wychowawczej i dydaktycznej szkoły w pełni uzasadnione, i to nie tylko ze względów poznawczych, jest podjęcie badań nad rodziną jako środowiskiem organizującym i realizującym nauczanie domowe. Dotychczasowy, niezbyt jeszcze bogaty dorobek w zakresie dziejów polskiej edukacji domowej od końca XVIII do początków XX wieku, w pełni uzasadnia podejmowanie nadal badań nad tym jeszcze w Polsce niedocenianym zjawiskiem oświatowym. Zjawisko nauczania domowego ma bogatą tradycją. W poszczególnych stuleciach było generowane przez różne czynniki i miało różny zasięg społeczny. W warunkach polskich funkcjonowało obok oświaty publicznej od czasów Rzeczypospolitej szlacheckiej. W przeciwieństwie do narodów o nieprzerwanym bycie państwowym, gdzie ścieżka nauczania domowego miała wymiar ekskluzywności, Polacy organizowali w XIX i XX wieku (II wojna światowa i okres PRL-u) takie nauczanie bardziej z konieczności w opozycji do zaborców i okupantów. Wiedza o polskich dziejach nauczania domowego, ale także jego teraźniejszości, jest daleko niepełna. Funkcjonuje w tym zakresie wiele stereotypów i uproszczonych sądów. Wskazane i omawiane tu opracowania istotnie wzbogacają dotychczasową wiedzę na temat dziejów nauczania domowego i choć nie dają jeszcze w pełni zadawalających odpowiedzi na stawiane pytania badawcze, stanowią ważne osiągnięcia na drodze do usuwania ,,białych plam” w polskiej historiografii oświatowej. Tym bardziej iż ten niesłusznie zaniedbany jeszcze do dzisiaj zakres poczynań pedagogicznych stanie się niebawem intensywniej uprawianą formą kształcenia, choćby z racji większej ilości przypadków, w których dzieci nie mogą uczestniczyć czasowo lub stale w pracach szkoły. Również coraz więcej rodziców chce korzystać z możliwości prowadzenia w domu rodzinnym tej formy edukacji wobec swoich dzieci.

EN

In the era of the contemporary crisis of educational and didactic school functions, undertaking research on family as an environment organizing and conducting home based learning is fully justified, not only due to cognitive reasons. Hitherto not yet rich output concerning the history of Polish homeschooling since the end of the 18th century until the beginning of the 20th century, fully justifies undertaking further research on this educational phenomenon still underestimated in Poland. Homeschooling phenomenon has a fine tradition. Over the centuries, it was initiated by diverse factors and it had a different social scope. In Poland, it has functioned beside public education since the period of the Republic of Poland. In contrast to nations with incessant sovereignty, where homeschooling has had a dimension of exclusivity, in the 19th and 20th centuries (the Second World War and the period of the Polish People’s Republic) the Polish organised this form of education more out of necessity in opposition to partitioners and invaders. Our knowledge concerning the history of Polish home schooling as well as its contemporary state is significantly insufficient. There are numerous stereotypes and simplified judgments on the subject. The indicated and discussed studies here significantly enrich our hitherto knowledge about the history of homeschooling and although they do not provide fully satisfactory answers to research questions, they constitute remarkable achievements in the process of erasing blank pages in the Polish educational historiography. All the more, this unjustly still nowadays neglected form of education will soon become common since a growing number of students are temporarily or permanently unable to attend school. Additionally, more and more parents want to take the opportunity of homeschooling their children in their homes.

3

Początki polskiej pedagogiki przedszkolnej

100%

Jakubiak K.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2015

|

issue 4(38)

109-118

PL

Początki polskiej pedagogii przedszkolnej sięgają lat 40. XIX wieku. Wraz z powstawaniem ochronek i ogródków dziecięcych oraz seminariów kształcących kandydatki na ochroniarki i wychowawczynie, zaczęły powstawać w polskim piśmiennictwie zupełnie oryginalne prace na temat rozwoju psychicznego, potrzeb i wychowania małego dziecka (B.F. Trentowski). Od tego też czasu były wydawane pierwsze polskie podręczniki dla ochroniarek, a później freblanek. Do lat 70. XIX wieku były to jednak tylko przykłady i przeróbki dzieł obcych, głównie J.V. Svobody i L. Chimaniego. Przełom XIX/XX wieku przyniósł z sobą stopniowy zanik tłumaczeń oraz przeróbek i pojawienie się coraz większej ilości książek oryginalnych, będących dorobkiem polskiej myśli pedagogicznej. Pierwsze z nich jednak, autorstwa Marii Weryho-Radziwiłłowiczowej i Justyny Strzemeskiej, bazowały jeszcze na mniej lub bardziej modyfikowanym systemie F.W. Froebla, popartym własnymi doświadczeniami pedagogicznymi i ówczesną wiedzą psychologiczną. Od początku XX wieku w polskiej pedagogii przedszkolnej wykształciły się dwa nurty, aktualne aż do lat 30. Pierwszy, bardziej tradycyjny, związany był ze zmodyfikowanym systemem F.W. Froebla, drugi natomiast rozwijał się pod wpływem ówczesnych osiągnięć psychologii oraz metod Marii Montessori i Owidiusza Decroly’ego. Bazując na tych dwóch orientacjach teoretyczno-metodycznych opracowywano podręczniki dla wychowawczyń przedszkoli. Prekursorami polskiej pedagogii przedszkolnej byli: August Cieszkowski, Teofil Nowosielski, Stanisław Karpowicz oraz Maria Weryho-Radziwiłłowiczowa, Justyna Strzemeska, Stefania Marciszewska-Posadzowa i Jadwiga Chrząszczewska.

EN

The origins of Polish preschool pedagogy date back to the 1840s. Along with the development of kindergartens, children’s playgrounds, and colleges educating candidates for indergarten educators and teachers, completely original works on the development of psychological and educational needs of the small child (B.F. Trentowski) began to appear in the Polish literature on the subject. It was at that time that the first Polish textbooks for kindergarten educators and later kindergarten teachers (Froebel’s Kindergärtnerinnen) began to be published. Until the 1870s, however, these were only examples and adaptations of foreign works, mainly by J.V. Svoboda and L. Chimani. The turn of the 19th and the 20th centuries was marked by the gradual disappearance of translations and adaptations, and the emergence of a growing number of original books, representing the achievements of Polish pedagogical thought. The first of them, however, by Maria Weryho-Radziwiłłowiczowa and Justyna Strzemeska, were still based on F.W. Froebel’s system, more or less modified, supported by their own pedagogical experience and contemporary psychological knowledge. At the beginning of the 20th century, two trends, valid until the 1930s, developed in Polish preschool pedagogy. The former, more traditional one, was associated with F.W. Froebel’s modified system, while the latter developed under the influence of contemporary achievements of psychology, and the methods of Maria Montessori and Ovide Decroly. It was from these two theoretical and methodological perspectives-orientations that coursebooks for preschool educators were developed. August Cieszkowski, Teofil Nowosielski, Stanisław Karpowicz and Maria Weryho-Radziwiłłowiczowa, Justyna Strzemeska, Stefania Marciszewska-Posadzowa and Jadwiga Chrząszczewska were the precursors of Polish preschool pedagogy.

4

Geneza relacji i współpracy rodziny i szkoły w polskiej myśli pedagogicznej oraz praktyce edukacyjnej od XIX do połowy XX wieku

100%

Jakubiak K.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2014

|

issue 4(34)

27-52

PL

Wraz z rozpoczęciem w Polsce od końca lat 80. XX w. długotrwałego i trudnego procesu demokratyzacji i humanizacji życia, ujawnił się wzrost oczekiwań ludzi na przeobrażenia głębokie, odpowiadające ich ambicjom i aspiracjom. W sferze edukacji dały znać o sobie dążenia związane z uspołecznieniem szkoły oraz wszelkich procesów i stosunków pedagogicznych. Wypracowane zostały koncepcje usamorządowienia szkoły i uspołecznienia stosunków dwóch podmiotów edukacyjnych: rodziny i szkoły. Na tym tle odżywają w teorii i praktyce edukacyjnej tendencje do transformacji modelu stosunków rodziny i szkoły, nadal obarczonego licznymi niedoskonałościami i niedomaganiami. Tendencjom tym towarzyszy świadomość, iż próbując tworzyć nowy, zdemokratyzowany i zhumanizowany kształt stosunków rodziny i szkoły, trzeba nie tylko spojrzeć krytycznie na czasy najnowsze, ale skutecznie powiązać zagubione w latach powojennych wątki rozwoju historycznego owych stosunków. Badania nad dziejami myśli i pracy pedagogicznej mają znaczenie nie tylko jako wzbogacenie naszej wiedzy o przeszłości, ale mogą przyczynić się do efektywniejszego rozwiązywania współczesnych problemów pedagogicznych i to nie tylko przez naśladownictwo, ale bardziej dojrzałą, pełniejszą refleksję. Kierując się tym przekonaniem poszukiwano odpowiedzi na pytanie, w jakim zakresie problem relacji rodziny i szkoły był aktualny w dziejach polskiej pedagogiki oraz jakie postulaty i rozwiązania w tej dziedzinie zgłaszano i praktykowano w przeszłości. W Polsce okresu międzywojennego występowano z wieloma inicjatywami dynamizującymi rozwój stosunków rodziny i szkoły. Widoczny był przede wszystkim wzrost aktywności ogólnokrajowych i lokalnych zrzeszeń rodzicielskich. Rodzina i szkoła stały się sobie bliższe niż kiedykolwiek wcześniej. Poszerzył się zwłaszcza zakres form ich współpracy. Wybuch drugiej wojny światowej zmienił radykalnie bieg rzeczy. W pierwszych latach po jej zakończeniu stało się jasne, że kontynuacja dotychczasowych stosunków rodziny i szkoły nie jest możliwa. Nowy kształt stosunków społeczno-ustrojowych determinował odmienny model owych relacji. Stały się one przedmiotem ideologizacji i upolitycznienia. Zostały także poddane szkoło-centrycznej kurateli polityków oświatowych i podporządkowane przepisom nowego prawa oświatowego. Rodzina w pierwszej dekadzie PRL-u jako nierówny partner szkoły okazała się środowiskiem odpornym na indoktrynacje i manipulacje. Pedagogiczna wartość rodziny jest zatem i obecnie szansą na połączenie pozrywanych po wojnie nici współpracy.

EN

From the late 1980s, when an apparently long-lasting and difficult process of democratisation and humanisation of life began, people increasingly expected to see deep transformations occur, that would be relevant to their ambitions and aspirations. In the field of education, there were some efforts aimed at rendering schools – together with the various processes and pedagogical relations they involve – more communal. Two conceptions were formed: namely, that of giving them autonomy, and that of establishing relations of communality between what are, in effect, two educational entities – the school itself, and the family. In this context, both in the educational theory and in practice, there reappear certain tendencies towards the transformation of the model of family and school relations. But the model still suffers from imperfections and defects. These tendencies are accompanied by an awareness that, in the attempt to create new, democratized and humanized family and school relations, it is necessary not only to regard contemporary times critically, but also to combine in an effective manner the various threads pertaining to the historical development of these relations that were lost during the interwar period. Research into the history of pedagogical thought and work is significant not only in terms of broadening our knowledge about the past, but also because it may contribute to more effectively resolving contemporary pedagogical problems – not only through imitation, but also thanks to a more mature and comprehensive approach to reflection. Driven by this conviction, an answer was sought to the question to what extent the issue of relations between family and school was present in the history of Polish pedagogy, and what demands and solutions were suggested and applied in this field. In Poland of the interwar period, there were numerous initiatives aimed at enhancing the development of relations between family and school. There was a noticeable increase in the activities of nation-wide and local family associations. Family and school became closer than ever before. In particular, the scope of the various forms taken by their cooperation expanded. The outbreak of World War II changed things dramatically. In the first years after its end, it became clear that this development was impossible to continue. The new social and institutional system determined a different model of relations. These relations were subjected to ideologization and politicization. They came under a centralized school-system authority, administered by educational politicians and subordinated to the regulations of the new educational law. Although certainly an unequal partner of schools, in the first decade of the Polish People’s Republic families proved themselves capable of constituting an environment immune to indoctrination and manipulation. That is why the pedagogical value of the family can be seen as once more furnishing us with an opportunity “to weave the threads of cooperation torn after the war”.

5

Od idei poznania dziecka do pedologii jako nauki o dziecku

100%

Jakubiak K.

Problemy Wczesnej Edukacji

|

2015

|

vol. 29

|

issue 2

15-22

EN

The child and childhood as socio-pedagogical categories are studied and described in the relatively recent pedagogical literature. Indeed systematic scientific reflection on childhood began in the mid nineteenth century and was connected with the contemporary development of child psychology and later pedology as the theory of the child. The article intends to develop the thesis that pedology had its origins in the European tradition of modern era pedagogy and, what is more important, that it was referring to the mid-eighteenth century postulates which proclaimed the need to know the child. Therefore, the main aim of this theory, which has been developing in Europe and the United States of America since the late nineteenth century as an interdisciplinary, experiential study, was to investigate the nature of the child.

6

Dyskurs historiograficzny, historiozoficzny i pedagogiczny o charakterze narodowym Polaków z przełomu XIX i XX w.

100%

Jakubiak K.

Podstawy Edukacji

|

2020

|

vol. 13

207-215

EN

The issues of mentality and characteristics of the national character were raised in the literature, mainly in the historical and political journalism of modern times. A significant feature of Polish historiography and historiosophy of the 19th and early 20th centuries was the discussion on the Polish national character. The diagnoses of their national character, most often unfavorable for Poles, formulated at that time, were intended to inspire the desired and expected educational mission in this field. The path to eradicating national defects was to lead from self-knowledge to individual and social improvement.

PL

Zagadnienia mentalności i właściwości charakteru narodowego aktualne były w piśmiennictwie, głównie w publicystyce historycznej i politycznej czasów nowożytnych. Istotną cechą polskiej historiografii i historiozofii XIX i początków XX w. była dyskusja o polskim charakterze narodowym. Formułowane wówczas, najczęściej niekorzystne dla Polaków, diagnozy ich charakteru narodowego, miały na celu inspirowania pożądanej i oczekiwanej w tej dziedzinie misji wychowawczej. Droga do wykorzenienia wad narodowych miała prowadzić od ich samopoznania do doskonalenia jednostkowego i społecznego.

7

Charakterystyka twórczości naukowej i dorobku badawczego śp. Pana Profesora zwyczajnego dr. hab. Zygmunta Ruty (1935–2021). Laudacja z okazji jubileuszu pracy naukowej i dydaktycznej w dniu 11 stycznia 2009 r.

100%

Jakubiak K.

Przegląd Historyczno-Oświatowy

|

2022

|

vol. LXV

|

issue 1-2

133-139

EN

Aim: To present the figure and scientific achievements of prof. dr hab. Zygmunt Ruta. Methods: An analysis of archival and printed sources. Results: A very rich scientific and didactic activity of Zygmunt Ruta was presented. It was emphasised that he was a long-term head of the Institute of the History of Education and Upbringing, and in the years 1982–1997 he was the head of the Department of the History of Education and Upbringing at the Pedagogical University of Cracow, and a member of several scientific societies. Conclusions: Zygmunt Ruta, through his scientific and didactic activity, made a significant contribution to higher education in Cracow and Poland. He influenced the development of young academics in a positive manner.

8

Danuta Koźmian, Chrześcijańska myśl wychowawcza Fryderyka Wilhelma Foerstera i jej recepcja w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1996, ss. 169

100%

Jakubiak K.

Biuletyn Historii Wychowania

|

1997

|

issue 5/6

74-75

PL

.

9

Szlakami przeszłości i czasów współczesnych, red. K. Puchowski i J. Zerko, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1996, ss. 387

100%

Jakubiak K.

Biuletyn Historii Wychowania

|

1997

|

issue 5/6

66-70

PL

.

10

Historyczne źródła wybranych ofert edukacyjnych w Polsce współczesnej. Materiały z konferencji naukowej nt. „Teoretyczne i praktyczne oferty edukacyjne we współczesnej pedagogice i ich źródła historyczne”, D. Drynda, D. Ekiert-Grabowska, W. Łusz- czuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1996, ss. 154

100%

Jakubiak K.

Biuletyn Historii Wychowania

|

1997

|

issue 5/6

89-91

PL

.

11

Jędrzej Sobczak, „Nowe wychowanie” w polskiej pedagogice okresu Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939), Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1998, ss. 446

100%

Jakubiak K.

Biuletyn Historii Wychowania

|

1999

|

issue 9/10

66-66

EN

Jędrzej Sobczak, „Nowe wychowanie” w polskiej pedagogice okresu Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939), Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1998, ss. 446

12

Bydgoska Katedra Historii Wychowania

100%

Jakubiak K.

Biuletyn Historii Wychowania

|

1995

|

issue 2

35-37

EN

Bydgoszcz Department of History of Education

PL

Bydgoska Katedra Historii Wychowania

13

Wiesław Jamrożek, Idee edukacyjne polskiej socjalnej demokracji w Galicji do 1918 roku, Wyd. Eruditus, Poznań 1994, ss. 204.

100%

Jakubiak K.

Biuletyn Historii Wychowania

|

1995

|

issue 2

50-50

PL

Wiesław Jamrożek, Idee edukacyjne polskiej socjalnej demokracji w Galicji do 1918 roku, Wyd. Eruditus, Poznań 1994, ss. 204.

14

Kazimierz Puchowski, Jezuickie kolegia szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Studium z dziejów edukacji elit, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2007, ss. 636.

100%

Jakubiak K.

Biuletyn Historii Wychowania

|

2007

|

issue 23

137-138

PL

.

15

Juliusz Jundziłl, Rodzina rzymska w czasach prosperity i przemian ideowych II wieku. Apulejusz, Fronton, Marek Aureliusz i Tertulian, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1996, ss. 284

100%

Jakubiak K.

Biuletyn Historii Wychowania

|

1997

|

issue 5/6

62-63

PL

.

16

Idea współdziałania wychowawczego rodziny i szkoły w Europie Zachodniej oraz na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX i początkach XX wieku

100%

Jakubiak K.

Biuletyn Historii Wychowania

|

1996

|

issue 3/4

24-31

EN

The Idea of Educational Cooperation of Family and School in Western Europe and Polish Territory in the Second Half of XlX-th Century and the Beginning of the XX-th century

PL

Idea współdziałania wychowawczego rodziny i szkoły w Europie Zachodniej oraz na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX i początkach XX wieku

17

Ferdynand Mielczarek, Ideologiczno-polityczna indoktrynacja nauczycieli w Polsce w latach 1945-1956, Opole 1997, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, ss. 175

100%

Jakubiak K.

Biuletyn Historii Wychowania

|

1998

|

issue 7/8

46-47

PL

Ferdynand Mielczarek, Ideologiczno-polityczna indoktrynacja nauczycieli w Polsce w latach 1945-1956, Opole 1997, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, ss. 175

18

Juliusz Jundziłł, Wzorce i modele wychowania w rodzinie rzymskiej w okresie III w. p.n.e. - III w. n.e., Bydgoszcz 2001, ss. 321

100%

Jakubiak K.

Biuletyn Historii Wychowania

|

2001

|

issue 13/14

69-70

EN

.

19

Reformy oświatowe na ziemiach polskich XVI -XX w.

100%

Jakubiak K.

Biuletyn Historii Wychowania

|

1996

|

issue 3/4

81-84

PL

Reformy oświatowe na ziemiach polskich XVI -XX w.

20

Podstawowe wartości i ewolucja ideologii wychowawczej sanacji

100%

Jakubiak K.

Biuletyn Historii Wychowania

|

1998

|

issue 7/8

26-31

EN

Basic Values and Evolution of Educational Ideology of the „Sanaq'a” Regime

PL

Podstawowe wartości i ewolucja ideologii wychowawczej sanacji

Refine search results

Some remarks on the camel on Sasanian seals

Stan badań nad nauczaniem domowym dzieci polskich od XVIII do początków XX wieku w polskiej historiografii

Początki polskiej pedagogiki przedszkolnej

Geneza relacji i współpracy rodziny i szkoły w polskiej myśli pedagogicznej oraz praktyce edukacyjnej od XIX do połowy XX wieku

Od idei poznania dziecka do pedologii jako nauki o dziecku

Dyskurs historiograficzny, historiozoficzny i pedagogiczny o charakterze narodowym Polaków z przełomu XIX i XX w.

Charakterystyka twórczości naukowej i dorobku badawczego śp. Pana Profesora zwyczajnego dr. hab. Zygmunta Ruty (1935–2021). Laudacja z okazji jubileuszu pracy naukowej i dydaktycznej w dniu 11 stycznia 2009 r.

Danuta Koźmian, Chrześcijańska myśl wychowawcza Fryderyka Wilhelma Foerstera i jej recepcja w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1996, ss. 169

Szlakami przeszłości i czasów współczesnych, red. K. Puchowski i J. Zerko, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1996, ss. 387

Jędrzej Sobczak, „Nowe wychowanie” w polskiej pedagogice okresu Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939), Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1998, ss. 446

Bydgoska Katedra Historii Wychowania

Wiesław Jamrożek, Idee edukacyjne polskiej socjalnej demokracji w Galicji do 1918 roku, Wyd. Eruditus, Poznań 1994, ss. 204.

Kazimierz Puchowski, Jezuickie kolegia szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Studium z dziejów edukacji elit, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2007, ss. 636.

Juliusz Jundziłl, Rodzina rzymska w czasach prosperity i przemian ideowych II wieku. Apulejusz, Fronton, Marek Aureliusz i Tertulian, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1996, ss. 284

Idea współdziałania wychowawczego rodziny i szkoły w Europie Zachodniej oraz na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX i początkach XX wieku

Ferdynand Mielczarek, Ideologiczno-polityczna indoktrynacja nauczycieli w Polsce w latach 1945-1956, Opole 1997, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, ss. 175

Juliusz Jundziłł, Wzorce i modele wychowania w rodzinie rzymskiej w okresie III w. p.n.e. - III w. n.e., Bydgoszcz 2001, ss. 321

Reformy oświatowe na ziemiach polskich XVI -XX w.

Podstawowe wartości i ewolucja ideologii wychowawczej sanacji