Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Grupa pułkowników jako zaplecze polityczne rządów autorytarnych w latach 1926–1939

100%
Piotrowski J.
Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi
|
2011
|
vol. 33
269–279
PL
The authority of Józef Piłsudski in Poland was mainly based on a group of his close associates from the army. They supported the idea of strong authority operating on the edge of the law in order to build a strong, resistant country. They transferred the army methods to public life. For the sake of effectiveness in their political struggle they were ready to use even brutal methods. Nowadays, we are reserved as far as authoritarian political solutions are concerned. Nevertheless, in order to judge them objectively, they must be seen on the background of European political reality of the time when such political conceptions were quite common. The Colonels’ Group preferred to base the political system on reliable elite corps instead of building a mass political movement. They found a small determined group able to act for the sake of independence to be a superior form of organization. Fighting for the independence, which was their fundamental idea, they frequently challenged the basic democratic principles. The democrats perceived them as blind followers aiming to eliminate political parties from public life. They perceived themselves as creators and guards of the independent country. After the death of Marshal Piłsudski they had to pay a high price for all the great political roles (of Prime Ministers, ministers, members of parliament) they played during his lifetime. Many of them were killed by the invaders and some by Polish communists after 1945.
2
Publication available in full text mode
Content available

Opieka duszpasterska w Legionach Polskich (1914–1918) w świetle wspomnień (zarys głównych zagadnień)

100%
Piotrowski J.
Res Historica
|
2020
|
issue 49
EN
The article draws readers’ attention to valuable historical sources, which are the memories of the chaplains of the Polish Legions from 1914–1918. Pastoral care in the above-mentioned armed formations and the numerous problems associated with it have been shown in light of those accounts. At the front (often under extreme combat conditions) a strong bond was formed between the soldiers and their ‘spiritual guardians’. The chaplains were not only priests, but also fulfilled various functions on an ad hoc basis. They served, for instance, as translators, suppliers, paramedics, librarians, teachers, psychologists, and, in the last resort, as gravediggers... Memories of their service shed interesting light on the everyday (not only spiritual) problems of the soldiers of that time.
PL
Artykuł zwraca uwagę czytelników na wartościowe źródła historyczne, którymi są wspomnienia kapelanów Legionów Polskich z lat 1914–1918. Opieka duszpasterska w wymienionych formacjach zbrojnych i rozliczne problemy z nią związane została ukazana w ich świetle. Na froncie (często w ekstremalnych warunkach bojowych) ukształtowała się silna więź między żołnierzami i ich ‘opiekunami duchowymi’. Kapelani bywali nie tylko duszpasterzami, ale także pełnili doraźnie w miarę potrzeby inne rozliczne funkcje – dla przykładu: tłumaczy, zaopatrzeniowców, sanitariuszy, bibliotekarzy, nauczycieli, psychologów, a w ostateczności także grabarzy... Wspomnienia z ich służby rzucają interesujące światło na codzienne (nie tylko duchowe) problemy żołnierzy tamtych czasów.
3

Obraz Polski jako nowego członka Unii Europejskiej na łamach „Die Welt” w pierwszych latach po akcesji 2004–2006

100%
Piotrowski J.
Res Historica
|
2012
|
issue 34
165-189
EN
The perception of Poland in Germany is largely derivative of the image created in the media, including the most opinion-forming newspapers. It appears advisable in every respect to analyze their content from this angle. Using the example of “Die Welt”, the author seeks answers to the questions about what factors and events had a dominant impact on building the image of Poland in Germany in the early years of Poland’s EU membership. The analysis of the newspaper’s content made it possible to show what events and person played a crucial role in building Poland’s image in 2004-2006. The examined period covers the first two years after 1 May 2004, an extremely tumultuous period in Polish-German mutual relations. Far-reaching conflicts of interests are observable, concerning inter alia military cooperation with the US, the construction of the gas pipeline from Russia to Germany, problems of historical occurrences associated with the case of the so-called “expellees”, and, perhaps the most important issue: a clearly different vision of the future European Union. All these factors and a distinct cultural difference produced a sharp crisis in mutual relations at the end of the period in question. The author tried to indicate the factors that contributed to this and the reason while a clash was even inevitable. Many of the research questions outlined in the introductory part require further in-depth studies. However, the analysis of texts in “Die Welt” confirms that the most significant reason for such a sharp conflict was Warsaw’s undisguised aspirations to play an independent role in European policy, often against the stance of the previously leading member countries, which could not accept such a rapid emancipation.
4
Publication available in full text mode
Content available

Przemiany niepodległościowe na Ukrainie w świetle polskiej publicystyki w latach 1988 – 1994

100%
Piotrowski J.
Świat Idei i Polityki
|
2015
|
issue 14
306-331
PL
Ukraina, jako ważna republika Związku Radzieckiego, a następnie niepodległe państwo odgrywające znaczną rolę w geopolityce regionu Europy Środkowo-Wschodniej, stanowiła istotny przedmiot zainteresowania polskich publicystów i komentatorów. Analiza tekstów publicystycznych oraz opinii ukazujących się w polskiej prasie między 1988 a 1994 r. na temat przemian emancypacyjnych na Ukrainie oraz problemów społecznych, politycznych i gospodarczych tego kraju w pierwszym okresie niepodległości pozwala stwierdzić, że uczestnicy publicznej debaty entuzjastycznie odnosili się do dążeń Ukraińców do utworzenia samodzielnego państwa. Trafnie diagnozując szanse i zagrożenia dla uzyskania przez tę republikę faktycznej niepodległości, formułowali ostrożne oceny na temat ostatecznego powodzenia planów utworzenia przez Ukraińców samodzielnego i demokratycznego państwa. Jako główne przeszkody wymieniali przede wszystkim imperialistyczne ambicje Rosji, problem zachowania integralności terytorialnej państwa, kryzys gospodarczy wynikający z krachu radzieckiej gospodarki, a także konsekwencje związane z utrzymaniem się przy władzy przedstawicieli postsowieckiej nomenklatury. Pierwszy okres niepodległości państwa zamknął w opinii publicystów zwrot Ukrainy w kierunku integracji z Rosją.
EN
Ukraine, as a prominent republic of the Soviet Union, and – after disintegration of the USSR – a sovereign country playing a significant role in the geopolitics of the Central Eastern Europe, has been an important object of Polish journalists’ interest. The analysis of the texts and comments in the Polish press between 1988 and 1994 about emancipation transformations in Ukraine and social, political and economic issues of this country in the first period of its independence leads to conclusion that the public discussion participants have had positive and corroborative attitude towards the emancipation of the Ukrainians. Providing opportunities and threats in achieving the actual and solid independence of that republic the commentators express their opinions carefully. As the main obstacles they stress the imperialist ambitions of Russia, the problem of maintaining the territorial integrity of the state, the economic crisis related to the collapse of the Soviet economy and the consequences of exercising power by the post Soviet party apparatus representatives. The publicists claim, the first period of Ukrainian’s independence closed the conversion of Ukraine to the integration with Russia.
5
Publication available in full text mode
Content available

Przyjaciele, „synkowie” czy tylko podkomendni? Próba analizy więzi Józefa Piłsudskiego ze współpracownikami

100%
Piotrowski J.
Polish Biographical Studies
|
2022
|
issue 10
81-102
PL
Biografowie najczęściej koncentrują się na analizie losów konkretnej postaci. Zdecydowanie rzadziej analizują wybrany aspekt relacji międzyludzkich, bazując na metodzie egzemplifikacji zaczerpniętej z dostępnych źródeł historycznych. Na temat wypowiadali się wybitni socjolodzy, filozofowie oraz naukowcy uprawiający niekiedy psychologię historii. Szukamy odpowiedzi na pytanie: jaki był w istocie charakter więzi między bohaterem naszych rozważań i jego bezpośrednim otoczeniem? Jakie potrafimy wyróżnić cechy charakterystyczne tych relacji i co je determinowało w różnych okresach jego działalności? Na podstawie pozostawionych licznych wspomnień możemy odtworzyć ewolucję relacji Józefa Piłsudskiego z najbliższym otoczeniem. Analizujemy jego atuty w rywalizacji o stanowisko lidera oraz cechy charakteru, a nawet powierzchowność. Wskazujemy na czynniki obiektywne (sukcesy wojenne), które ułatwiły mu sięgnięcie po rządy autorytarne w Polsce. Odpowiadamy na pytanie: kim byli ludzie uznający jego autorytet? Co ich łączyło? Jak również na pytanie: kto potrafił się oprzeć jego wpływom? Wskazano na silne w tym kręgu poczucie misji dziejowej w postaci odbudowy państwa wywodzącej się ze wspólnych wartości ukształtowanych przez kulturę narodową. Warto też zauważyć, że bez względu na opisane zmienne formy tych relacji – niemal zawsze – miały one charakter więzi stricte władczej – między liderem i wykonawczymi jego zleceń. Czynników je kształtujących było wiele, ale najważniejszym była niewątpliwie silna wola twórcy całego środowiska. Konsekwentnie przez lata budował relacje oparte na własnym autorytecie i na tym polu odniósł sukces, który nadal rezonuje wśród jego rodaków.
EN
Biographers usually focus on the analysis of a person’s life fortunes. According to recognised sociologists, philosophers and scientists – experts on history psychology, rarely do they analyse a selected aspect of interpersonal relations based on available historical resources. What was the essence of the bond between Piłsudski and his close companions? What was characteristic for those relations and what were their determining aspects in various periods of Piłsudski’s activity? Those are the questions that are being answered in this article. The author undertakes to reconstruct the evolution of relations between Józef Piłsudski and his companions based on numerous memoirs by his associates. His assets in competition for the leadership position, his features of character and even physical appearance are being analyzed. Objective factors, like war success, which helped him reach for authoritarian rules in Poland are pointed out. Some important questions are being answered: Who were the people that recognized his authority? Who was able to oppose him? A strong sense of historic mission to rebuild the country within Piłsudski’s circle, originating from common values shaped by national culture, has been pointed out. It is characteristic that despite the changes Piłsudski’s relations underwent, they consistently preserved the commanding character between the leader and his agents. These were formed by numerous factors, but undoubtedly the strong will of Piłsudski remained crucial. He was extremely successful in consistent building relations based on his own authority, which still resonates among his countrymen.
6
Publication available in full text mode
Content available

Prasa polska wobec dążeń niepodległościowych Litwy w latach 1988–1991

100%
Piotrowski J.
Świat Idei i Polityki
|
2010
|
issue 10
106-132
EN
Polish press in the period 1988–1991 was naturally interested in the aspirations of Lithuania to gain the independence. It was one of the Soviet republic that had common borders with Poland. The independence of Lithuanians led the chance of economic and political co-operation between this two countries, but also could create many problems like ethnic conflicts. The interest was far greater. The similar transformation that Lithuania had been going trough, at the same time took place in Poland. In the period when Lithuania developed the independence movement, the Polish media also experienced many changes. That’s why their attitude towards the events in the Soviet Union and Lithuania was changing in this course of time. At the time of communism, Polish press supported the ambition to cultural and historical rising in various Soviet Republics. Journalists didn’t see in that any opportunity for independence of the republics but the threat of destabilization of the Soviet Union. The USSR was seen by Polish press as monolith and its individual republics as an integral part. It was similar to the official policy of polish and soviet authorities. With the fall of communism in Poland many papers fully independent from authorities were formed and journalists started to support the aspirations of Lithuania to independence. Since that time their interest in events in Lithuania has raised. It happened also because the Lithuanians had more courage to raise the independence slogans. These issues were in the sphere of Polish publicists interest also because of their involvement in building democracy in Poland. Journalists in Poland reported and comment the facts with the great concern: declaration of independence, situation after economic lockout and the Soviet intervention in this republic. At that time publicists fully supported the Lithuanians and criticized soviet policies towards the Republic of Lithuania. But their opinion about leader of the USSR, Mikhail Gorbachev, was ambiguous. They understood his role in the annihilation of a totalitarian communism in the Soviet Union. Among Polish journalists the most popular was the point o view that the independence of Lithuania is possible only through dialogue and cooperation with Moscow. Poland had afraid the power of the Soviet Union until its collapse.
7
Publication available in full text mode
Content available

Życie codzienne legionistów podczas Wielkiej Wojny w świetle ich wspomnień (zarys głównych zagadnień)

100%
Piotrowski J.
|
2017
|
vol. 49
|
issue 2
PL
Tekst przedstawia najważniejsze problemy dnia codziennego nurtujące legionistów w latach Wielkiej Wojny. Od spraw zaopatrzenia, poprzez kwestie zdrowotne, zwalcza nie demoralizacji, aż po zagospodarowanie czasu wolnego. Na podstawie zachowanych wspomnień zostały przeanalizowane zmiany, jakie zachodziły w życiu młodych ludzi dojrzewających w Legionach. The text presents the most important problems of the everyday life digging legionaries during the Great War, from matters of provision, through health problems and counteracting of demoralisation, to the occupation of their leisure time. On the basis of preserved memoirs an analysis was conducted of changes in the life of young people maturing in the Legions.
8
Publication available in full text mode
Content available

Prezydenci RP na uchodźstwie wobec obchodów świąt narodowych

100%
Piotrowski J.
|
2019
|
vol. 51
|
issue 2
EN
Celem jest zaprezentowanie stosunku prezydentów RP na uchodźstwie do obchodów świąt narodowych, jak rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja 1791 r. czy odzyskania niepodległości 11 XI 1918 r. Autor podsumował cele oraz sposoby świętowania przez głowy państwa w latach 1939–1990. Uwzględnione zostały medialne echa tych poczynań. W efekcie udało się uchwycić specyfikę obchodów w kolejnych kadencjach. Autor stawia tezę o istotnym ich znaczeniu nie tylko dla podtrzymania polskości na obczyźnie, ale także dla gry politycznej w wymiarze wewnętrznym i na arenie międzynarodowej. The aim of the study is to present the attitude of the Polish presidents in exile to the celebration of national holidays, such as the anniversary of the Constitution of 3 May 1791, or Regaining Independence on 11 November 1918. The author summarises the goals and ways of celebrating these occasions by Polish heads of state in 1939–1990, with taking into account media echoes of these celebrations. As a result, he has been able to capture the specificity of the celebrations in subsequent office terms. The author puts forward a thesis about their significant importance not only for maintaining Polishness abroad, but also for the political game both in the country and on the international arena.
9
Publication available in full text mode
Content available

Minister Henryk Juliusz Floyar-Rajchman jako polski polityk na uchodźstwie

100%
Piotrowski J.
Dzieje Najnowsze
|
2023
|
vol. 55
|
issue 1
25-52
EN
Based on archival material, mainly from the Józef Piłsudski Institute of America, the article presents a profile of Henryk Juliusz Floyar-Rajchman. Of Jewish origin, the Polish Minister of Industry and Trade from 1934 to 1935, he played an important role during the war and later in exile. First, he saved the gold of the Bank of Poland and the National Defence Fund to continue fighting alongside the Allies. He then co-founded a significant Piłsudskiite political community in the United States. Until his death, he remained a “steadfast independentist” guarding the rights and borders of the Second Republic of Poland, in which he had the honour of being a minister.
PL
W oparciu o materiały archiwalne, głównie z Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, artykuł przedstawia sylwetkę Henryka Juliusza Floyara-Rajchmana. Polski minister przemysłu i handlu w latach 1934–1935, pochodzenia żydowskiego, podczas wojny i później na uchodźstwie odegrał istotną rolę. Najpierw ratował złoto Banku Polskiego i Fundusz Obrony Narodowej dla dalszej walki u boku aliantów. Następnie współtworzył liczące się środowisko polityczne piłsudczyków w Stanach Zjednoczonych. Do śmierci pozostał „nieugiętym niepodległościowcem” strzegącym praw i granic II Rzeczypospolitej, w której miał honor być ministrem.
10
Publication available in full text mode
Content available

Krytyka władzy autorytarnej w Polsce 1926-1939 na łamach pism Stanisława Strońskiego

100%
Piotrowski J.
|
2020
|
vol. 11
|
issue 35
11-27
EN
RESEARCH OBJECTIVE: Analysis of the writings by Stanisław Stroński critical about authoritarian government in Poland under Piłsudski’s rule. Indicating its strong and weak points on the basis of specific examples. Confrontation of the authoritarian government criticism with the available literature. Critical evaluation of publicist accusations. RESEARCH PROBLEM AND METHODS: What elements of authoritarian government criticism did Stroński emphasize? Which of them are of temporary (limited to the current era), and which of universal character? Comparison of publicist arguments of both sides of political debate. Confrontation of the formed accusations with relevant literature and available historical sources. Formulating conclusions based on critical analysis of the sources. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: Analysis of internal and ex‑ ternal policy of the contemporary government based on monographic works, autobiographies, diaries of politicians mentioned by the Author; and historical sources e.g.: Protokoły posiedzeń Rady Ministrów, Dzienniki czynności prezydenta etc. Specification and evaluation of critical remarks validity (confirmation or rejection) – according to the source criticism art. RESEARCH RESULTS: The areas of authoritarian government criticism include those referring to particular historical era (e.g. seizing power by coup d’état ) and some presumably universal elements indicating quasi authoritarian governing model. CONCLUSIONS, RECOMMENDATIONS AND INNOVATIONS: The principal recommendation is pointing at Stanisław Stroński writings – the significant historical source, rarely used by political scientists in scientific discourse.
PL
CEL NAUKOWY: Analiza pism Stanisława Strońskiego zawierających krytykę władzy autorytarnej w Polsce przedwrześniowej. Wskazanie silnych i słabych stron tej krytyki na podstawie konkretnych przykładów. Konfrontacja krytyki władzy autorytarnej z dostępną literaturą na ten temat. Krytyczna ocena stawianych zarzutów natury stricte publicystycznej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Jakie elementy krytyki władzy autorytarnej Stroński uznawał za najważniejsze? Które z nich mają charakter doraźny (charakterystyczny jedynie dla opisywanej epoki), a które ewentualnie możemy uznać na uniwersalne/ponadczasowe? Zestawienie argumentów publicystycznych z obu stron politycznego sporu, konfrontacja sformułowanych zarzutów z literaturą przedmiotu oraz dostępnymi źródłami historycznymi, wnioskowanie na podstawie krytycznej analizy wykorzystanych materiałów. PROCES WYWODU: W tekście dokonuję zestawienia ostrej krytyki publicystycznej z obiektywną literaturą przedmiotu w postaci licznych opracowań naukowych, wspomnień i dzienników wymienionych przez autora osób, wreszcie także źródeł historycznych jak: Protokoły posiedzeń Rady Ministrów, Dzienniki czynności prezydenta itp. Poprzez krytyczną analizę sformułowanych zarzutów w różnych obszarach życia publicznego staramy się doprecyzować i ocenić zasadność sformułowanych uwag krytycznych, potwierdzić je lub odrzucić – zgodnie ze sztuką krytyki źródeł, zarówno w odniesieniu do ówczesnej sytuacji wewnętrznej państwa polskiego, jak i jego polityki zagranicznej.  WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wśród obszarów krytyki władzy autorytarnej możemy z całą pewnością wskazać dziedziny charakterystyczne dla określonej epoki historycznej (np. przejęcia władzy drogą zbrojnego zamachu stanu), jak również dostrzegamy pewne elementy, które mogą mieć charakter ponadczasowy, a wskazują niekiedy na autorytarny model sprawowania władzy. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Zasadniczą rekomendacją jest zwrócenie uwagi na istotne źródło historyczne, jakim są pisma Stanisława Strońskiego, dotąd rzadko wykorzystywane w dyskusjach naukowych toczonych przez politologów.
11
Publication available in full text mode
Content available

Dowód na polski antysemityzm czy raczej świadectwo przełomowych czasów? (Przyczynek do stosunków polsko-żydowskich)

88%
Piotrowski J.
|
2019
|
vol. 51
|
issue 4
12
Publication available in full text mode
Content available

Janusz M i e r z w a, Starostowie Polski międzywojennej. Portret zbiorowy

50%
Piotrowski J.
Studia Historyczne
|
2013
|
issue 2
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.