Artykuł omawia zjawisko popnauki oraz podejmuje próbę nakreślenia przyczyn jej powstania i sukcesu, jaki osiągnęła zarówno w kulturze popularnej, jak i w środowisku akademickim. Centralne pojęcie, angielski skrót od „popularyzacji nauki”, rozumiane jest tutaj jako prąd piśmiennictwa akademickiego przedstawiający śmiałe tezy z niezachwianym przekonaniem o ich wartości naukowej pomimo rażących braków metodologicznych. Zagadnienie rewolucji, przez pryzmat którego przejawia się stosunek popnaukowców do tradycji socjologicznej, stanowi oś wywodu. Autor analizuje model argumentacji przykładowych prac Stevena Pinkera i Yuvala Noaha Harariego oraz – na podstawie własnych wniosków i powracających krytyk – gromadzi jego składowe i odtwarza nieścisłości zastosowanego w nich rozumowania. W powiązaniu z kontekstem powstania omawianych książek elementy te pozwalają mu wskazać na źródła oraz potencjalne niebezpieczeństwa szerokiej legitymizacji popnauki.
EN
This article aims at describing the emergence of pop-science and its success both in popular culture and the academy. The key term, an English abbreviation of “popular science”, is understood here as a tendency of some academic authors to posit a daring claim with full conviction of its validity despite its obvious methodological faults. The recurring theme of revolutions serves as a prism through which the pop-scientific attitude towards sociological tradition is presented. The critical analysis of works of Steven Pinker and Yuval Noah Harari and the collation of common critical arguments lead to extracting a set of constituents for the pop-scientific reasoning. The contextualisation of these elements allows exposing the sources and possible dangers of legitimising pop-science.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.