Search results

1

Tropological space: the imaginary space of figuration

100%

Chrzanowska-Kluczewska E.

Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis

|

2010

|

vol. 127

PL

The paper is devoted to the concept of tropological space, introduced by Michel Foucault in 1966 and alluded to in Hayden White’s tropics of discourse (1973, 1978, 2000), but never described in any detail in literary semantics or linguistic stylistics. The author presents her theory of a triple functional subdivision of stylistic figures and, consequently, of tropes (micro-, macro- and mega (meta)-level of description) and relates it to a gradually expanding tropological space of particular figures, their chains and groupings within a text. The author postulates that tropological space, the imaginary space created through figuration, is a sub-space of the Wittgensteinian logical space as well as a sub-space of textual / discursive space. Although the discussion refers mostly to literary texts, tropology – a branch of stylistics / poetics / rhetoric makes generalizations valid for the study of all kinds of texts / discourses. Figuration is assumed here to be an inherent feature of conceptual and linguistic expression. Finally, the author raises a methodological query as to the ontological status of tropological space, opting for the approach which treats it as a peculiar kind of semantic space rather than a mere metaphoric term. The discussion is based mostly on the Anglo-American studies on figuration (K. Burke, H. White, P. de Man, J. Hillis Miller, G. Hartman) that are rooted in the neo-classical rhetoric and writings of G. Vico. This line of thinking draws its philosophical inspiration from the European hermeneutics of P. Ricoeur, the Foucaultian theory of discourses and the Derridean deconstructionist ideas on the operation of language. The author brings additionally into consideration the conception of artistic space propagated by the Russian semiotic tradition and V. N. Toporov (1983/2003) in particular.

2

Pomiędzy studiami nad tekstem literackim a semiotyką artystyczną

100%

Chrzanowska-Kluczewska E.

Stylistyka

|

2015

|

vol. 24

113-130

EN

The article focuses on the comparison of verbal and non-verbal visual artworks (paintings) conceived as texts in a broad semiotic understanding, thus addressing the issue of intermediality (convergence of arts). The first problem discussed is that of a degree of underdetermination/schematicity present in literary texts and visual artworks. The opinions of philosophers and theoreticians of art on this theme have been divergent, with the outstanding Polish phenomenologist Roman Ingarden favouring literary texts as less “gappy” than paintings (due to the capacity of natural language to invoke several sensations) and thus easier to “concretize” (i.e. fill in during interpreta- tion) and with E. H. Gombrich treating paintings as less “handicapped” in sensory perception (more detailed, open to holistic instant scrutiny). The second major query concerns the presence of tropes in non-verbal texts. The author supports the thesis that tropes exist not only in verbal texts but are also capable of structuring all kinds of visual and spatial texts, such as paintings, sculptures, installations, architectural works, urban and garden spaces, as well as products of artistic design. The discussion proceeds against a larger background showing the camp of supporters of visual tropes – representatives of several disciplines (Jakobson, Barthes, Todorov, Gombrich, Porêbski, Wys³ouch, and the cognitive scholars) set against the group of non-believers in the visuality of tropes (Arnheim, Foucault, Ziomek, partly Mayenowa). Although the author remains sceptical about the possibility of finding a common “grammar” for all semiotic artistic systems in the sense of imposing on them morphology and syntax in the strictly linguistic understanding, she strongly believes that all aesthetically marked semiotic texts share a common stylistic core, in which figuration (and tropes in particular) qualify as semiotic stylistic universals. The list of such universal tropes may be claimed to include the four master tropes: metaphor, metonymy, synecdoche and irony, extended by: simile, antithesis, catachresis (semantic anomaly), euphemia, suppression and antithesis (cf. Chrzanowska-Kluczewska 2013).The discussion of visual tropes is carried out on the example of four capriccios – oil paintings featuring the seasons of the year/elements by the mannerist artist Giuseppe Arcimboldi.

3

Konsiliencja, czyli o porozumieniu między naukami w trzecim tysiącleciu

100%

Chrzanowska-Kluczewska E.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2016

|

vol. 1

|

issue 1&2

EN

Consilience (the term originating in inductive logic and “modernized” in the 1990s by E. O. Wilson, the creator of sociobiology) refers to the age-long dream of humanity that one day all branches of learning will see their unification – from the sciences, through social an economic studies, to humanities and even visual arts. Thus, consilience is a search for a common system that would underlie the totality of human knowledge, rooted in the belief in the unity of nature and orderliness of our universe. It has found its reflection in the General Systems Theory, hybrid disciplines and interdisciplinary studies. The author argues that the methodological quests of modern linguistics, which occupies a central position in relation to several disciplines, can direct us towards reaching consilience by focusing on categories andconcepts of great generality (necessity vs. contingency, mathematical vs. non-mathematical modelling, the structure of game, etc.). Ultimately, consilience raises a question as to the feasibility of working out a common language and a common set of problems for all scholars and scientists despite the progressing narrowness of specialization and minuteness of research.

PL

Konsiliencja (termin wywodzący się z logiki indukcyjnej a „zmodernizowany” w latach 1990-tych przez E. O. Wilsona, twórcę socjobiologii) odnosi się do odwiecznego marzenia ludzkości o unifikacji wiedzy z wszelkich dziedzin – od nauk ścisłych, poprzez nauki społeczno-ekonomiczne, aż do humanistyki a nawet sztuk wizualnych. Jest to poszukiwanie wspólnego systemu dla całokształtu wiedzy ludzkiej, oparte na wierze w jedność natury i uporządkowanie świata. We współczesnej nauce znalazło odzwierciedlenie w Ogólnej Teorii Systemów, naukach hybrydycznych i studiach interdyscyplinarnych. Autorka dowodzi, że metodologiczne poszukiwania współczesnego językoznawstwa, które zajmuje miejsce centralne w stosunku do wielu nauk, mogą wskazać nam drogę ku konsiliencji poprzez poszukiwanie kategorii o wielkiej ogólności (konieczność kontra przypadkowość, model matematyczny kontra model niematematyczny, struktura gry, itp.). Ostatecznie konsiliencja jest pytaniem o możliwość wypracowania wspólnego języka i wspólnej problematyki dla naukowców w obliczu postępującej wąskiej specjalizacji i szczegółowości w badaniach.

4

Konsiliencja, czyli o porozumieniu między naukami w trzecim tysiącleciu

100%

Chrzanowska-Kluczewska E.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2016

|

vol. 1

|

issue 1&2

PL

Konsiliencja (termin wywodzący się z logiki indukcyjnej a „zmodernizowany” w latach 1990-tych przez E. O. Wilsona, twórcę socjobiologii) odnosi się do odwiecznego marzenia ludzkości o unifikacji wiedzy z wszelkich dziedzin – od nauk ścisłych, poprzez nauki społeczno-ekonomiczne, aż do humanistyki a nawet sztuk wizualnych. Jest to poszukiwanie wspólnego systemu dla całokształtu wiedzy ludzkiej, oparte na wierze w jedność natury i uporządkowanie świata. We współczesnej nauce znalazło odzwierciedlenie w Ogólnej Teorii Systemów, naukach hybrydycznych i studiach interdyscyplinarnych. Autorka dowodzi, że metodologiczne poszukiwania współczesnego językoznawstwa, które zajmuje miejsce centralne w stosunku do wielu nauk, mogą wskazać nam drogę ku konsiliencji poprzez poszukiwanie kategorii o wielkiej ogólności (konieczność kontra przypadkowość, model matematyczny kontra model niematematyczny, struktura gry, itp.). Ostatecznie konsiliencja jest pytaniem o możliwość wypracowania wspólnego języka i wspólnej problematyki dla naukowców w obliczu postępującej wąskiej specjalizacji i szczegółowości w badaniach.Słowa kluczowe: konsiliencja, struktura, teoria gier, konieczność a przypadek, łączenie przeciwieństw

5

Gramatyka języka angielskiego w nauczaniu studentów polskich

63%

Chrzanowska-Kluczewska E., Mańczak-Wohlfeld E.

Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis

|

2008

|

vol. 125

PL

Od dłuższego czasu stało się oczywiste, że gramatyka języka angielskiego jest warunkiem sine qua non w programach nauczania na filologiach angielskich w Polsce. Z tego powodu obejmują one trzy typy kursów z gramatyki: gramatykę opisową, tzw. praktyczną gramatykę języka angielskiego oraz angielsko-polską gramatykę kontrastywną. Opis tych kursów został ograniczony do przedstawienia obecnie realizowanych zajęć w Instytucie Filologii Angielskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dominującym modelem językoznawczym, w ramach którego gramatyka języka angielskiego jest wykładana studentom I i II roku, pozostaje tradycyjny strukturalizm. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na konieczność korzystania z podręczników opierających się na danych korpusowych. W związku z tym, że takie podręczniki są nieliczne, postuluje się włączenie odpowiednich danych z korpusów językowych do materiałów pedagogicznych, jak i stworzenie w miarę kompletnego „korpusu błędów", które pojawiają się w angielszczyźnie Polaków.

Refine search results

2 Półrocznik Językoznawczy Tertium

2 Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis

1 Stylistyka

5 Chrzanowska-Kluczewska E.

1 Mańczak-Wohlfeld E.

2 2016

1 2015

1 2010

1 2008

Tropological space: the imaginary space of figuration

Pomiędzy studiami nad tekstem literackim a semiotyką artystyczną

Konsiliencja, czyli o porozumieniu między naukami w trzecim tysiącleciu

Konsiliencja, czyli o porozumieniu między naukami w trzecim tysiącleciu

Gramatyka języka angielskiego w nauczaniu studentów polskich