Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 14

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Sieroctwo wojenne polskich dzieci (1939-1945). Zarys problematyki

100%
Theiss W.
Przegląd Pedagogiczny
|
2012
|
issue 1
79-95
PL
Artykuł przedstawia główne tendencje w badaniach nad zagadnieniem sieroctwa wojennego polskich dzieci czasu II wojny światowej. W pierwszej części zostały ukazane trzy fazy tych badań, skupione wokół następujących tematów: dzieci – świadkowie i ofiary wojny (1944-1948), zbrodnie hitlerowskiego „aparatu śmierci” (1956-1980), sieroty wojenne – ofiary faszyzmu oraz komunizmu (po 1989). Druga część jest próbą zarysowania zbiorowego portretu dzieci – ofiar wojny. Zawiera następujące problemy: „kompleks wojenny”, trauma wojenna dzieci Holocaustu, KZ-syndrom, syndrom „tułaczego dziecka”, wychowanie komunistyczne.
2

Wanda Wyrobkowa-Pawłowska: życie jako służba społeczna

100%
Theiss W.
Pedagogika Społeczna
|
2017 (R. XVI)
|
issue 1(63)
67-82
PL
Wanda Wyrobkowa-Pawłowska – pedagog, działaczka społeczna, uczestniczka konspiracji i tajnego nauczania w czasie II wojny światowej i okupacji, inicjatorka wielu prac naukowych i społecznych okresu PRL oraz III RP, uczennica i jedna z najbliższych współpracownic Heleny Radlińskiej, twórczyni pedagogiki społecznej w Polsce. W artykule przedstawiono główne obszary jej działalności społeczno-naukowej, począwszy od prac badawczych prowadzonych przed rokiem 1939 w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie, poprzez powojenną aktywność w Polskim Instytucie Służby Społecznej, a następnie w Towarzystwie Wolnej Wszechnicy Polskiej, po inicjatywy społeczne i naukowo-wydawnicze lat 1970–1990 XX wieku. Życie i działalność Wandy Wyrobkowej-Pawłowskiej było służbą społeczną, rozumianą jako praca kulturalna, opiekuńcza i socjalna na rzecz dobra wspólnego i dobra każdego człowieka.
EN
Wanda Wyrobkowa-Pawłowska – pedagogue, social activist, participant of an anti-occupation conspiracy and secret teaching during the Second World War. She was also an initiator of numerous scientific and social projects from the communist period and the Third Republic of Poland. She was a student of and one of the closest collaborators of Helena Radlińska, who was the founder of social pedagogy in Poland. The article presents Wyrobkowa-Pawlowska’s main areas of socio-scientific activities, starting from research studies carried out before 1939 in the “Wolna Wszechnica Polska” (Free University Poland) in Warsaw, through post- war activities, implemented within the framework of the Polish Institute of Social Service and the Association of Wolna Wszechnica Polska and closing with social initiatives and scientific-publications of nineteen nineties. The life and activity of W. Wyrobkowa-Pawlowska was a service to community, understood as cultural, social and care work, for the common good and the good of every human being.
3

Słowo o książce W kręgu pedagogiki społecznej (w 80. rocznicę urodzin Mikołaja Winiarskiego)

100%
Theiss W.
Pedagogika Społeczna
|
2017 (R. XVI)
|
issue 4(66)
9-14
4

Węgrów: miejsce pamięci (uwagi po 25 latach)

100%
Theiss W.
Pedagogika Społeczna
|
2016 (R. XV)
|
issue 3(61)
71-104
PL
Artykuł jest retrospektywną analizą społeczno-edukacyjnego programu „Pogwarki węgrowskie”, realizowanego w Węgrowie na Podlasiu w latach 1988–1991. Celem programu była próba aktywizacji społeczności lokalnej wokół miejscowej historii, tradycji, indywidualnej oraz zbiorowej biografii, a także pamięci społecznej. Podstawą przedstawianej analizy są wybrane koncepcje rozumienia i badania pamięci, m.in. koncepcja „miejsca pamięci” (Pierre Nora) oraz pedagogiki pamięci (Duccio Demetrio), a także założenia metody animacji społeczno-kulturalnej w środowisku lokalnym. Artykuł przedstawia założenia, cele i metodę „pogwarek węgrowskich”, przebieg tego programu, zawiera też fragmenty ówczesnego „dziennika badań” oraz wybrane inne dokumenty. Można przyjąć, iż tekst ten jest przyczynkiem do problematyki rozwoju badań środowiskowych we współczesnej pedagogice społecznej
EN
The article is a retrospective analysis of the community educational program „Pogwarki węgrowskie” (Chatting in Węgrów) which was run between 1998 and 1991 in Węgrów (Podlasie region of Poland). The goal of the program was the social activitation on the local community, based on issues of local history, individual and collective biographies and social memory. The article employs the theoretical perspective of the place of memory (Pierre Nora), the concept of pedagogics of memory (Duccio Demetrio) as well as method of socio-cultural animation in local community. In the paper the approach, aims and the methods of “chats in Węgrów” are presented, as well as the experiences of the realisation of the program. Among the sources used in the text are the field work dairy and other documents. The paper develops the idea of community research in contemporary social pedagogics
5

Helena Radlińska: powrót do źródeł i tradycji w ponowoczesnym świecie

100%
Theiss W.
Pedagogika Społeczna
|
2018 (R. XVII)
|
issue 4(70)
113-123
PL
Autor skupia się na problemie trwałości dziedzictwa naukowego Radlińskiej (1879–1954). Mowa o krytycznej pedagogice społecznej. Koncepcja ta powstała w początkach XX w. i wyrosła z zaangażowania pracy oświatowej w walkę o niepodległość kraju. Radlińska, łącząc oświatę i wychowanie z polityką, a zadania polityczne z przesłankami moralnymi, zbudowała model szkoły i oświaty uczestniczącej w życiu publicznym. Taka pedagogika uczy krytycznego patrzenia na siebie i świat. Pomaga w walce z przemocą, niewiedzą, nietolerancją i nacjonalizmem, uczy dialogu z drugim człowiekiem i kształtuje umiejętności współpracy oraz współdziałania. Są to niezbywalne wartości i normy oraz uniwersalne zadania edukacyjne – konieczne także, a może: zwłaszcza konieczne – w epoce płynnej nowoczesności, w realiach dzisiejszego „globalnego, popękanego świata”.
EN
The article focuses on the problem of sustainability of Radlinska’s (1879–1954) scientific heritage. This involves critical social pedagogy. This concept emerged at the beginning of the 20th century and grew out of the involvement of educational work in the struggle for the independence of the country. Radlińska, combining education and upbringing with politics, and political tasks with moral premises, built a model of school and education that would participate in public life. Such pedagogy teaches how to look critically at oneself and the world. It helps in the fight against violence, ignorance, intolerance and nationalism. Together with this it teaches how to engage in dialogue with others and develops skills of cooperation and interaction. These are indispensable values and norms as well as universal educational tasks – perhaps necessary in the age of fluid modernity, in the reality of today’s „global, cracked Word”.
6

Education and Commitment One Hundred Years of Social Pedagogy in Poland (1908–2008). Introduction

100%
Theiss W.
Pedagogika Społeczna
|
2018 (R. XVII)
|
issue 2(68)
35-60
PL
Artykuł prezentuje rozwój pedagogiki społecznej w Polsce w latach 1908–2008. Analizy objęły następujące okresy historyczne: czas zaborów (przed 1918 r.), okres II Rzeczypospolitej (1918–1939), lata powojennej odbudowy (1945–1955), okres realnego socjalizmu (1956–1980/1989) oraz czas zmiany ustrojowej (1989–2003/2008). Przedstawione zostały główne problemy, którymi zajmowała się pedagogika społeczna, założenia teoretyczno-metodologiczne tej koncepcji, ukazano czołowych twórców tej dyscypliny, przedstawiono też zasadniczy dorobek naukowy osiągany przez kolejne generacje pedagogów społecznych. Tekst jest przyczynkiem do historii oraz teorii pedagogiki społecznej.
EN
The article presents the development of social pedagogy in Poland in the years 1908–2008. The analyses covered the following historical periods: the partition period (before 1918), the period of the Second Republic (1918–1939), the years of post-war reconstruction (1945–1955), the period of real socialism (1956–1980/89), the period of political system change (1989–2003/08). The main problems dealt with by social pedagogy, theoretical and methodological assumptions of this concept have been presented, leading authors of this discipline have been shown, and the basic scientific achievements of subsequent generations of social pedagogues have been presented. The text is a contribution to the history and theory of social pedagogy.
7

Edukacja i zaangażowanie Sto lat pedagogiki społecznej w Polsce (1908–2008) Wprowadzenie

100%
Theiss W.
Pedagogika Społeczna
|
2018 (R. XVII)
|
issue 2(68)
9-34
PL
Artykuł prezentuje rozwój pedagogiki społecznej w Polsce w latach 1908–2008. Analizy objęły następujące okresy historyczne: czas zaborów (przed 1918 r.), okres II Rzeczypospolitej (1918–1939), lata powojennej odbudowy (1945–1955), okres realnego socjalizmu (1956–1980/1989) oraz czas zmiany ustrojowej (1989–2003/2008). Przedstawione zostały główne problemy, którymi zajmowała się pedagogika społeczna, założenia teoretyczno-metodologiczne tej koncepcji, ukazano czołowych twórców tej dyscypliny, przedstawiono też zasadniczy dorobek naukowy osiągany przez kolejne generacje pedagogów społecznych. Tekst jest przyczynkiem do historii oraz teorii pedagogiki społecznej.
EN
The article presents the development of social pedagogy in Poland in the years 1908–2008. The analyses covered the following historical periods: the partition period (before 1918), the period of the Second Republic (1918–1939), the years of post-war reconstruction (1945–1955), the period of real socialism (1956–1980/89), the period of political system change (1989–2003/08). The main problems dealt with by social pedagogy, theoretical and methodological assumptions of this concept have been presented, leading authors of this discipline have been shown, and the basic scientific achievements of subsequent generations of social pedagogues have been presented. The text is a contribution to the history and theory of social pedagogy.
8

Miejsce – pamięć – edukacja perspektywa Lucimia i Węgrowa

100%
Theiss W.
Konteksty - Polska Sztuka Ludowa
|
2019
|
vol. 73
|
issue 4 (327)
83-93
PL
Artykuł jest retrospektywną analizą, prowadzoną w układzie paralelnym (ale nie porównawczym) dwóch programów artystyczno-społeczno-edukacyjnych, realizowanych w Lucimiu (od 1977 roku) oraz w Węgrowie (od 1987 roku). Celem programów była aktywizacja społeczności lokalnej wokół miejscowej kultury i tradycji wsi polskiej (Lucim) oraz historii lokalnej i pamięci społecznej małego miasta (Węgrów). Podstawą przedstawianej analizy są wybrane koncepcje rozumienia miejsca (małej ojczyzny), kultury lokalnej oraz koncepcji „miejsca pamięci” i pedagogiki pamięci, a także założenia sztuki społecznej (partycypacyjnej) i metody animacji społeczno-kulturowej. Artykuł przedstawia podstawowe założenia, cele i wybrane formy „akcji Lucim”, interpretowanej jako proces edukacji środowiskowej i akulturacji społeczności lokalnej. W tej samej perspektywie zostały przedstawione wybrane formy realizacji „programu Węgrów”, przy czym akcent został położony na miejsce i rolę pamięci lokalnej w kształtowaniu postaw obywatelskich i społecznego zaangażowania. Tekst jest przyczynkiem do problematyki sztuki społecznie zaangażowanej oraz teorii i praktyki edukacji środowiskowej i pedagogiki pamięci.
EN
This retrospective analysis is conducted in a parallel (albeit not comparative) configuration of two art so-cial-educational programmes realised in Lucim (since 1977) and Węgrów (from 1987). The objective of the programmes involved the activisation of the local community around the local culture and tradition of the Polish village (Lucim) as well as the local history and social memory of a small town (Węgrów). The foundation of the presented analysis consists of selected conceptions of the comprehension of the locality (small homeland), local culture, “memory site”, and the pedagogy of memory as well as the premises of social (participatory) art and methods of social-cultural animation. The article discusses basic premises, goals, and selected forms of the “Lucim campaign” interpreted as a process of community education and the acculturation of the local community. The same perspective was applied for presenting selected forms of the implementation of the “Węgrów programme”, with emphasis put on the place and role of local memory in shaping civic stands and social involvement. The presented text is a contribution to the problem of socially engagée art as well as the theory and praxis of community education and the pedagogy of memory.
9

Memory and place in potentia: on the complete city

63%
Mendel M., Theiss W.
Pedagogika Społeczna
|
2016 (R. XV)
|
issue 1(59)
67-80
EN
The paper refers to a recently completed study conducted in Gdańsk and it proposes a reflection on the relations between place and memory. Their interconnections are pedagogically interesting due to the features of knowledge that emerged in course of their analysis, and its potential for individual and collective auto-creation. This is operational knowledge, significant for social pedagogy, which inspires educational practices and apart from its descriptive and prospective power, due to its shared character, co- -constructed by the researchers and informants alike, it allows to empower changes in individual and collective identities. Our thinking about the city as a place and about its ways of remembering led to opening the theoretical perspective which enables to see the place-memory relation as capable of resulting in a subjective agency. This makes the subject empowered to transform places through daily reconstructions of the past into the present, which makes the co-creation of acceptable future possible. This potential is expressed in the paper by the category of complete city which, as a historical entity, is a present and future one at the same time.
PL
Tekst nasz, odnosząc się głównie do niedawno zakończonych gdańskich badań, jest rozwiniętą na ich podstawie refleksją o współzależności pamięci i miejsca. Współzależność ta wydaje się nam fascynująca pedagogicznie z uwagi na rodzaj wiedzy, kształtowanej w toku jej analiz i zawarty w niej potencjał zarówno jednostkowej, jak społecznej autokreacji. To wiedza operacyjna, która – zasilając pole pedagogiki społecznej – inspiruje rozwiązania edukacyjne i nie tylko prospektywnie opisuje, lecz – współkonstruowana – umożliwia zmiany ku podmiotowemu charakterowi indywidualnej i zbiorowej tożsamości. Nasze myślenie, skoncentrowane na miejscu, jakim jest miasto, i “miejskim” pamiętaniu, doprowadziło do otwarcia w tej wypowiedzi perspektywy teoretycznej, która związek pomiędzy miejscem i pamięcią pozwala widzieć jako potencjalność pełni, czyniącej podmiot sprawczym. Oznacza to jego zdolność do przekształcania miejsca w codziennym rekonstruowaniu przeszłości w teraźniejszości, aktywizującym do współtworzenia akceptowalnej przyszłości. Perspektywę tę wyraża – przedstawiana w tym tekście – kategoria miasta pełnego, będącego miastem historycznym, ale także dzisiejszym i przyszłym zarazem.
10

Pamięć i miejsce in potentia: o mieście pełnym

63%
Mendel M., Theiss W.
Pedagogika Społeczna
|
2016 (R. XV)
|
issue 1(59)
53-66
PL
Tekst nasz, odnosząc się głównie do niedawno zakończonych gdańskich badań, jest rozwiniętą na ich podstawie refleksją o współzależności pamięci i miejsca. Współzależność ta wydaje się nam fascynująca pedagogicznie z uwagi na rodzaj wiedzy, kształtowanej w toku jej analiz i zawarty w niej potencjał zarówno jednostkowej, jak społecznej autokreacji. To wiedza operacyjna, która – zasilając pole pedagogiki społecznej – inspiruje rozwiązania edukacyjne i nie tylko prospektywnie opisuje, lecz – współkonstruowana – umożliwia zmiany ku podmiotowemu charakterowi indywidualnej i zbiorowej tożsamości. Nasze myślenie, skoncentrowane na miejscu jakim jest miasto, i „miejskim” pamiętaniu, doprowadziło do otwarcia w tej wypowiedzi perspektywy teoretycznej, która związek pomiędzy miejscem i pamięcią pozwala widzieć jako potencjalność pełni, czyniącej podmiot sprawczym. Oznacza to jego zdolność do przekształcania miejsca w codziennym rekonstruowaniu przeszłości w teraźniejszości, aktywizującym do współtworzenia akceptowalnej przyszłości. Perspektywę tę wyraża – przedstawiana w tym tekście – kategoria miasta pełnego, będącego miastem historycznym, ale także dzisiejszym i przyszłym zarazem.
EN
The paper refers to a recently completed project conducted in Gdańsk and it proposes a reflection on the relations between place and memory. Their interconnections are pedagogically interesting due to the features of knowledge which emerged in course of their analysis, and its potential for individual and collective auto-creation. This proves to be operational knowledge, significant for social pedagogy, which inspires educational practices and apart from its descriptive and prospective power, due to its shared character, co-constructed by the researchers and the informants alike, it allows for empowering changes in individual and collective identities. Our thinking about the city as a place and about its ways of remembering opens theoretical perspectives which allow for seeing the place-memory relation as capable of resulting in subjective agency. This makes the subject empowered to transform places through daily reconstructions of the past in the present, which makes the co-creation of acceptable futures possible. This potential is expressed in the text by the category of complete city, which. as a historical entity, is a present and a future one at the same time.
11

Richard Wroczyński (1909–1987) – Life and Work

63%
Pilch T., Theiss W.
Pedagogika Społeczna
|
2018 (R. XVII)
|
issue 2(68)
69-82
PL
W artykule przedstawiono główne drogi życia i twórczości naukowej oraz pracy dydaktycznej Ryszarda Wroczyńskiego (1909–1987) – pedagoga i historyka oświaty i myśli pedagogicznej, jednego z głównych twórców polskiej pedagogiki społecznej. W latach 1955–1979 Wroczyński był profesorem Uniwersytetu Warszawskiego oraz Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Kontynuował i twórczo rozwijał koncepcję pedagogiki społecznej Heleny Radlińskiej. Główne obszary zainteresowań badawczych Wroczyńskiego dotyczyły dziejów, teorii oraz metodologii pedagogiki społecznej. Dostrzegając i analizując wychowawcze funkcje wpływów środowiska, społeczeństwa oraz kultury, zbudował koncepcję pedagogiki środowiskowej oraz wychowania przedszkolnego, w której pierwszoplanową rolę inicjatora i koordynatora działań wychowawczo-opiekuńczych miała odgrywać szkoła (szkoła środowiskowa). Podkreślał i wprowadzał w życie konieczność kształcenia pedagogów na poziomie uniwersyteckim. Główne dzieła Wroczyńskiego: Organizowanie środowiska wychowawczego (współred. Tadeusz Wujek, 1967), Metodologia pedagogiki społecznej (współred. Tadeusz Pilch, 1974), Pedagogika społeczna (1974, 1976, 1979, 1985), Powszechne dzieje wychowania fizycznego i sportu (1979, 1985), Dzieje oświaty polskiej 1975–1945 (1980, 1987, 1996), Dzieje oświaty polskiej do roku 1795 (1983, 1987, 1996). Wroczyński wychował wielu uczniów, którzy kontynuują i rozwijają jego dzieło.
EN
The article presents the main paths of life and work of the scientific and educational work of Richard Wroczyński (1909–1987) – pedagogue and historian of education and educational thought, one of the main founders of Polish social pedagogy. Between 1955 and 1979 Wroczyński was a professor at the Academy of Physical Education in Warsaw. In the period of 1957–1979 he led the Department of Social Pedagogy at the University of Warsaw. He continued and creatively developed concepts of social pedagogy of Helena Radlińska. The main areas of his research interests were: history, theory and methodology of social pedagogy. Observing and analyzing the educational functions of communal, societal and cultural influences he built the concept of social environment education and education outside school, in which school was supposed to play, the leading role of the initiator and coordinator of education and care (concept of community school). He stressed and put into practice the necessity to train teachers at university level. Major works of Richard Wroczyński: Organizing educational environment (co-editor Tadeusz Wujek, 1967), Methodology of social pedagogy (co-editor Tadeusz Pilch, 1974), Social pedagogy (1974, 1976, 1979, 1985); Contemporary history of physical education and sport (1979, 1985), History of Polish education from 1975 to 1945 (1980, 1987, 1996), History of Polish education until 1795 (1983, 1987, 1996). Wroczyński raised many students who continue and develop his work.
12

Statement of the editors-in-chief of scientific journals published under the patronage of the Committee for Pedagogical Sciences of the Polish Academy of Sciences

27%
Dudzikowa M., Kwiatkowska H., Śliwerski B., Theiss W., Konopczyński M., Jamrożek W., Leppert R., Horowski J., Syrek E., Stępkowski D., Pasierbek W., Korzeniecka-Bondar A.
Resocjalizacja Polska
|
2017
|
issue 14/2017
193–195
13
Publication available in full text mode
Content available

[List Redaktorów Naczelnych czasopism naukowych wydawanych pod patronatem Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN do Posłów Sejmu RP z dnia 31.10.2017 r.]

27%
Dudzikowa M., Kwiatkowska H., Śliwerski B., Theiss W., Konopczyński M., Jamrożek W., Leppert R., Horowski J., Syrek E., Stępkowski D., Pasierbek W., Korzeniecka-Bondar A.
Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
|
2017
|
vol. 2
14

Oświadczenie redaktorów naczelnych czasopism naukowych wydawanych pod patronatem Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk

27%
Dudzikowa M., Kwiatkowska H., Śliwerski B., Theiss W., Konopczyński M., Jamrożek W., Leppert R., Horowski J., Syrek E., Stępkowski D., Pasierbek W., Korzeniecka-Bondar A.
Resocjalizacja Polska
|
2017
|
issue 14/2017
205–207
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.