Search results

1

Legitim 2.0., czyli o robocie przyszłości… rozstrzygającym spory zachowkowe

100%

Partyk A.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

|

2019

|

issue 2 (25)

29-42

EN

“Judgment reserved for qualified judges” - is a statement which will is not most likely soon (if ever) going to become outdated in relation to the judicial process in Polish legal system. Can it not be assumed, however, that within a few dozen years, apart from the judges, the judgements will be held by specialized computers that would be able to faultlessly assess the legitimacy of the submitted claims? At present, it is difficult to predict whether the so-called human factor will ever be supported or even replaced by artificial intelligence in the process of issuing judgements. However, if this were to happen and some of the cases could be recognized by machine systems, it might be an effective solution to the problem of protracted proceedings in courts. Undoubtedly, a specialized computer program that could subsume certain “rigid” arrangements from the point of view of specific legal norms could also prepare a solution for a specific content - based on “experience” gained from the analysis of hundreds or even thousands of analogous court cases. Could such application be utilised, for example, regarding legitim cases? In my paper, I will attempt to answer the question of whether the “human factor” is irreplaceable when dealing with a legitim case, or whether it could as well be replaced by the “robot of the future”, expert in the analysis of claims of this kind. Solving the above issue undoubtedly requires consideration of whether a court ruling on a legitim case boils down to applying specific legal rules and making mathematical calculation on their basis, or it requires real person, a judge who could take a human view of the case.

PL

„Orzekanie zastrzeżone dla wykwalifikowanych sędziów” – to stwierdzenie, które najprawdopodobniej nieprędko (jeśli kiedykolwiek) straci na aktualności, w odniesieniu do procesu orzeczniczego w polskim systemie prawa. Czy jednak nie można założyć, że w przeciągu kilkudziesięciu lat do orzekania, obok sędziów, dołączą też wyspecjalizowane komputery, które będą umiały bezbłędnie ocenić zasadność zgłaszanych roszczeń? Na dzień dzisiejszy trudno przewidzieć, czy kiedykolwiek w procesie orzekania tzw. czynnik ludzki będzie wspierany lub nawet zastąpiony sztuczną inteligencją. Gdyby jednak tak się stało i niektóre ze spraw mogłyby być rozpoznawane przez systemy maszynowe, to być może stanowiłoby to skuteczne rozwiązanie problemu przewlekłości postępowań w sądach. Niewątpliwie wyspecjalizowany program, który mógłby dokonywać subsumpcji określonych ustaleń o charakterze „sztywnym” pod kątem określonych norm prawnych, mógłby też przygotować rozstrzygnięcie określonej treści – w oparciu o „doświadczenie” zdobyte na podstawie analizy setek, czy nawet tysięcy analogicznych spraw sądowych. Czy takie zastosowanie mogłoby odnieść się np. do spraw o zachowek? W moim artykule podejmę próbę odpowiedzi na pytanie, czy przy rozpoznawaniu sprawy o zachowek „czynnik ludzki” jest niezastępowalny, czy też równie dobrze mógłby być zastąpiony „robotem przyszłości”, biegłym w analizie roszczeń tego rodzaju. Rozstrzygnięcie powyższego zagadnienia niewątpliwie wymaga rozważenia tego, czy orzekanie sądowe w sprawach o zachowek sprowadza się stosowania określonych reguł prawnych i dokonywania na ich podstawie obliczeń matematycznych, czy też wymaga od sędziego „ludzkiego” spojrzenia na sprawę.

2

Słowo wstępne

100%

Partyk A.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

|

2019

|

issue 2 (25)

2-3

3

Agnieszka Gołąb, Umorzenie postępowania w procesie cywilnym, Wolters Kluwer, Warszawa 2020, 651 ss.

100%

Partyk A.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

|

2020

|

issue 1(26)

207-209

4

DOWÓD Z OPINII INSTYTUTU NAUKOWEGO (ART. 290 K.P.C.) W ŚWIETLE ORZECZNICTWA SĄDOWEGO – WYBRANE ZAGADNIENIA

100%

Partyk A.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2019

|

vol. specjalny

|

issue XIX

139-154

PL

Dowód opinii instytutu naukowego lub badawczego przeprowadza się w postępowaniu cywilnym, gdy zachodzi potrzeba uzyskania specjalistycznej wiedzy na najwyższym poziomie. Orzecznictwo sądowe wskazuje, że zlecenie instytutowi wydania opinii jest uzasadnione wówczas, jeżeli ekspertyzy biegłych sporządzone w tej sprawie są niewystarczające lub sprzeczne. Zgodnie z wyborem orzecznictwa powołanego w artykule opinia instytutu jest wydawana przez co najmniej dwóch pracowników instytutu, a wnioski zawarte w ekspertyzie powinny odzwierciedlać stanowisko dominujące w tym instytucie. W tym kontekście w praktyce sądowej szczególną uwagę zwraca się na potrzebę uzasadnienia opinii przez instytut naukowy w sposób przystępny i zrozumiały, tak aby mogła ona zostać oceniona przez osoby nieposiadające specjalistycznej wiedzy. W opracowaniu przedstawiono również poglądy orzecznictwa związane z mocą dowodową opinii instytutu.

EN

Evidence of the scientific or research institute’s opinion shall be provided in civil proceedings when there is a need to obtain special knowledge of the highest standard. Judicial case-law indicates that it may be useful to instruct the institute to give an opinion if the expert opinions drawn up on the matter are inadequate or contradictory. According to the choice of the jurisprudence cited in the article, the opinion of the institute is issued by at least two staff members of this research institute, and the conclusions expressed in the report should reflect the dominant position of the institute. In this context, particular attention is paid in judicial practice to the need for the scientific institute to justify its opinion in an accessible and comprehensible manner so that it can be assessed by persons who do not have special knowledge. The study also presents the jurisprudence views related to the evidentiary force of the institute’s opinion.

5

Optymalność zachowku wobec przemian rodzinno-społecznych

100%

Partyk A.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

|

2020

|

issue 1(26)

119-132

EN

In Polish legal system the protection of the closest relatives of the deceased is based on the system of legitim. The benefit, which results from art. 991 of the Civil Code, is granted only to the spouse, descendants and parents of the deceased, who would be appointed to the succession by virtue of the Act. This regulation has been in force in Polish law continuously since the adoption of the Civil Code. It is characterized by rigidity and formalization. Meanwhile, over the years, Polish society, relations within the family, have changed. Despite the social changes, the provisions of inheritance law relating to a reserved portion of an estate have not been changed. In other legal systems, however, there are alternative solutions in force, which differently regulate the protection of the testator’s relatives from harm. One of the examples of such a system is in particular the quasi-alimentary family provision under English and Welsh law. The article compares both institutions, pointing out that the family provision system allows the court to issue a decision that is appropriate to the realities of a given case, since the court adjudicating on the legitimacy of the entitled person’s claim assesses in particular whether the person making the claim was actually (and not only formally) close to the deceased and whether they require financial support.

PL

W prawie polskim ochrona osób najbliższych zmarłego oparta na jest na systemie zachowku. Świadczenie to, co wynika z art. 991 k.c., przysługuje wyłącznie małżonkowi, zstępnym i rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do dziedziczenia z mocy ustawy. Regulacja ta obowiązuje w polskim prawie nieprzerwanie od uchwalenia Kodeksu cywilnego. Cechuje ją sztywność i sformalizowanie, tymczasem na przestrzeni lat zmieniło się polskie społeczeństwo oraz relacje wewnątrz rodziny. Mimo zaistniałych przemian społecznych przepisy prawa spadkowego odnoszące się do zachowku obowiązują w sposób niezmieniony. Natomiast w innych systemach prawnych obowiązują inne rozwiązania, które zgoła odmiennie regulują zabezpieczenie bliskich spadkodawcy przed ich pokrzywdzeniem. Takim systemem jest w szczególności funkcjonujący w prawie angielskim i walijskim system quasi-alimentacyjny (family provision). W artykule porównano obie instytucje, zwracając uwagę, iż system family provision pozwala na wydanie przez sąd rozstrzygnięcia, które jest adekwatne do realiów danego przypadku, skoro sąd orzekający o zasadności roszczenia uprawnionego ocenia w szczególności to, czy osoba występująca z żądaniem była faktycznie (a nie jedynie formalnie) bliska zmarłemu i czy wymaga ona wsparcia finansowego.

6

Wpływ prawomocnego skazania na wyrok sądu w sprawie o niegodność dziedziczenia. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 stycznia 2019 r., I ACa 576/12

100%

Partyk A.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

|

2019

|

issue 1(24)

243-258

EN

In the commentary I deal with the issue of the impact of a non-appealable verdict held in criminal proceedings for the crime of deceased’s abuse on the procedure concerning the unworthiness of inheritance. In reality of the case, such a conviction was passed to the testator’s wife, who was attributed physical and psychological abuse against her husband. Th e court of appeal in a case concerning the unworthiness of inheritance of the deceased, bound by the decision of the criminal court, found that the defendant (the wife of the testator) committed a serious crime against him. Given that the crime of abuse can only be committed intentionally, the court took the view that the claim of the unworthiness of inheritance deserved to be taken into account. In my opinion, the judgment of the Court of Appeal was correct. It is also to be welcomed that the court of the second instance decided to suspend proceedings until the criminal court delivered a judgment in a case of deceased’s abuse. After a conviction, the court of appeal correctly decided to take proceedings and gave a ruling on the merits of the case. Consequently, the court changed the contested judgment dismissing the claim and ruled that the defendant’s succession to the deceased was unworthy. This was the right decision to make from the point of view of procedural economics.

PL

W niniejszej glosie zajmuję się problemem wpływu wydania przez sąd karny prawomocnego wyroku skazującego za przestępstwo znęcania się nad spadkodawcą na postępowanie o niegodność dziedziczenia. W realiach sprawy taki wyrok skazujący zapadł wobec żony spadkodawcy, której przypisano stosowanie przemocy fizycznej i psychicznej wobec jej męża. Sąd odwoławczy w sprawie o niegodność dziedziczenia, związany orzeczeniem sądu karnego, uznał, że pozwana (żona spadkodawcy) dopuściła się wobec niego ciężkiego przestępstwa. Mając na względzie, że przestępstwo znęcania może być popełnione wyłącznie umyślnie, sąd doszedł do przekonania, że powództwo o niegodność dziedziczenia zasługiwało na uwzględnienie. W moim przekonaniu wyrok sądu apelacyjnego był słuszny. Również na aprobatę zasługuje to, że sąd drugiej instancji zdecydował się na zawieszenie postępowania do czasu wydania przez sąd karny wyroku w sprawie o znęcanie nad spadkodawcą. Po wydaniu wyroku skazującego, sąd odwoławczy prawidłowo zdecydował się na podjęcie postępowania i wydanie orzeczenia co do istoty sprawy. W związku z tym sąd zmienił zaskarżony wyrok oddalający powództwo i orzekł o niegodności dziedziczenia pozwanej po spadkodawcy. Takie postąpienie sądu było słuszne z punktu widzenia ekonomiki procesowej.

7

Uprawnienia konkubenta spadkodawcy w prawie szkockim

100%

Partyk A.

Kwartalnik Prawa Prywatnego

|

2018

|

vol. 27

|

issue 1

119-146

EN

The issues of legal protection of cohabitants in case one of them dies has not got any satisfactory regulations in Polish law. Scotland is one of the countries where legal regulations have been introduced in terms of inheritance entitlements of an informal partner of a testator. In 2006, Family Law (Scotland) Act was passed, where, in section 29, the acceptance was constituted to request property claims by testator’s common-law spouse an adequate sum of money from the legacy, or giving a defined component of the legacy. This entitlement is only applied in the event of non-testamentary inheritance. The assessment of the claim legacy has been left to wide discretionary power of court. Setting norms for inheritance, which are entitled to an informal partner of a testator, Scottish court is only limited by the rule that it cannot exceed what they could get if they were in matrimony or civil partnership. Giving a sentence, court should take into consideration, in particular, long-lasting and individual character of a given common-law spouse relationship, financial situation of the claiming, the amount of inheritance property. The great range of judicial freedom is illustrated by the examples of court sentences mentioned above. Scottish legislation does not only approve of existing legal solutions. The amendments of the law have been discussed referring to testator’s inheritor common-spouse’s claims to inheritance, first of all, in order to limit the discretionary freedom of court for introducing the entitlement of an informal partner of the dead to get a defined fraction of active value of legacy. Appealing to the presented Scottish solutions, it should be given into consideration to Polish legislator to pass bills to set inheritance law of a common-law spouse of the dead.

8

Pasierb spadkodawcy jako spadkobierca ustawowy (art. 9341 k.c.)

100%

Partyk A.

Rejent

|

2020

|

issue 4 (348)

81-100

EN

The article discusses the issue of statutory succession by the deceased’s stepchild. In the current state of law, in the light of art. 9341 of Civil Code if the deceased leaves no spouse or relatives by consanguinity called to the succession by the law, the estate falls in equal parts to those children of the deceased’s spouse whose parents did not live to the opening of the succession. The publication points out numerous interpretation doubts on the grounds of the aforementioned provision. The question was also posed whether, in the times of changing social conditions and changes in the model of family life, it is not necessary to make changes in the law to strengthen the legal and inheritance position of the stepchildren of the deceased.

9

Sprawozdanie z Konferencji Naukowej „Prawna problematyka śmierci człowieka w obliczu rozwoju sztucznej inteligencji”, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 21–22 października 2019 r.

63%

Partyk A., Szpyt K.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

|

2019

|

issue 2 (25)

185-188

Refine search results

6 Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

1 Kwartalnik Prawa Prywatnego

1 Rejent

1 Roczniki Administracji i Prawa

3 2020

5 2019

1 2018

9 Partyk A.

1 Szpyt K.

Legitim 2.0., czyli o robocie przyszłości… rozstrzygającym spory zachowkowe

Słowo wstępne

Agnieszka Gołąb, Umorzenie postępowania w procesie cywilnym, Wolters Kluwer, Warszawa 2020, 651 ss.

DOWÓD Z OPINII INSTYTUTU NAUKOWEGO (ART. 290 K.P.C.) W ŚWIETLE ORZECZNICTWA SĄDOWEGO – WYBRANE ZAGADNIENIA

Optymalność zachowku wobec przemian rodzinno-społecznych

Wpływ prawomocnego skazania na wyrok sądu w sprawie o niegodność dziedziczenia. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 stycznia 2019 r., I ACa 576/12

Uprawnienia konkubenta spadkodawcy w prawie szkockim

Pasierb spadkodawcy jako spadkobierca ustawowy (art. 9341 k.c.)

Sprawozdanie z Konferencji Naukowej „Prawna problematyka śmierci człowieka w obliczu rozwoju sztucznej inteligencji”, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 21–22 października 2019 r.