Search results

1

Flavius Areobindus – wódz jednej wojny

100%

Leszka M.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2020

|

vol. 27

5-16

EN

The article is dedicated to Flavius Areobindus, a member of military aristocracy during the turn of the 5th and the 6th centuries; who was a magister militum per Orientem and a consul in the year 506. Areobindus appears more explicitly in the sources only in relation to the Byzantine-Persian war of 503–505. He is also referenced in the context of religious developments in Constantinople that took place in November, 512. At that point, with no contribution of his own, he was named a candidate to the imperial throne by the rebels against the emperor Anastasius. He was a husband of Anicia Juliana, one of the most prominent women of the early Byzantium.

PL

Artykuł poświęcony został Flavius Areobindus, przedstawicielowi wojskowej arystokracji ostatnich dekad V i pierwszych VI w., magistrowi militum per Orientem i konsulowi roku 506. Areobindus pojawia się wyraźniej na kartach źródeł jedynie w kontekście wojny bizantyńsko-perskiej z lat 503–505. Wzmiankowany jest również w związku z wydarzeniami rozgrywającymi się na tle religijnym w Konstantynopolu w listopadzie 512 r. Został wówczas, bez żadnego zresztą własnego udziału, wskazany przez buntujących się przeciw cesarzowi Anastazjuszowi, jako kandydat do cesarskiego tronu. Był mężem Anicji Juliany, jednej z najwybitniejszych kobiet wczesnego Bizancjum.

2

Nina Gagova, Vladeteli i knigi. Učastieto na južnoslovianskija vladetel v proizvodstvoto i upotrebata na knigi prez Srednovekovieto (IX–XV v.): recepcijata na vizantijskija model, Izdatelstvo „PAM Păblišing Kămpani” OOD, Sofija 2010, ss. 337 (Istorija i knižnina).

100%

Leszka M.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2012

|

vol. 19

318-321

3

Ivan Božilov, Bălgarskata archiepiskopija XI-XII vek. Spisăkăt na bălgarskite archiepiskopi, IK „Gutenberg” Sofija 2011, ss. 159.

100%

Leszka M.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2012

|

vol. 19

316-318

4

Obraz cara Piotra w bułgarskich źródłach średniowiecznych

100%

Leszka M.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2017

|

vol. 24

5-16

EN

The article is devoted to image of tsar Peter in medieval Bulgarian sources (10th-14th c.). Bulgarian sources did not give modern historians to chance of researching of the Peter’s ruling. They could be useful in studying the cult of tsar Peter and memory about him.

PL

The article is devoted to image of tsar Peter in medieval Bulgarian sources (10th-14th c.). Bulgarian sources did not give modern historians to chance of researching of the Peter’s ruling. They could be useful in studying the cult of tsar Peter and memory about him.

5

Kwestia tzw. Powstania Konstantyna i Frużyna w bułgarskiej literaturze naukowej

100%

Leszka M.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2014

|

vol. 21

5-12

EN

The present article demonstrates the main points made in the discussion on the co-called uprising of Konstantin and Fruzhin, raised in Bulgarian academic literature over the last one hundred fifty years. The overview of the proposed approaches (which concern, amongst other, such issues as when and where the rebellion broke out, how large forces where involved in it and when it came to an end) leads the author of the study to the conclusion that there is an urgent need for the academic world to develop (balanced and more closely connected with the results of the academic discussion) a vision not only of the topical issue itself but also of the whole first quarter of the century after the battle of Nicopolis.

6

Milijana Kajmakamova, Vlast i istorija v Srednovekovna Bălgarija VII-XIV vek, Paradigma, Sofija 2011, ss. 340.

100%

Leszka M.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2013

|

vol. 20

239-242

7

Hypomnemata byzantina. Prace ofiarowane profesorowi Maciejowi Salamonowi, pod redakcją Jacka Bonarka i Stanisława Turleja, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowch Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Filia w Piotrkowie Trybunalskim, Wydawnictwo-Drukarnia Marland 2, Piotrków Trybunalski 2017, ss. 166.

100%

Leszka M.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2018

|

vol. 25

333-335

PL

.

8

Kwestia obsady stanowisk magistrów militum za panowania cesarza Zenona (474–491)

100%

Leszka M.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2021

|

vol. 28

|

issue 2

5-22

EN

Originating from Isauria, Emperor Zeno was a ruler who struggled more against internal opponents who made attempts to deprive him of power (usurpations of Basiliskos 475-476, Martian 479, Illus and Leontius 484-488) than against external enemies. Zeno's career, before becoming a ruler, was of a military nature. He was certainly a comes domesticorum and magister militum per Orientem, and some scholars believe that he may also have held the position of magister militum per Thracias and magister militum praesentalis. The aim of the article is to make an attempt to answer the question what the emperor, who had rich military experience, was guided by when appointing magistri militum. A review of the available information concerning the appointment of magistri militum by Zeno leads to the conclusion that these posts were a means of recruiting or rewarding people whose support the emperor needed for some reason. The highest positions of command were relatively often given to members of the imperial family or the families of influential personalities at the imperial court or their protégés.

PL

Kwestia obsady stanowisk magistrów militum za panowania cesarza Zenona (474–491). Wywodzący się z Izaurii cesarz Zenon, to władca zmagający się bardziej z wewnętrznymi przeciwnikami, którzy podejmowali próby odebrania mu władzy (uzurpacje Bazyliskosa 475–476, Marcjana 479, Illusa i Leoncjusza 484–488) niż z wrogami zewnętrznymi. Kariera Zenona, zanim został władcą miała charakter wojskowy. Z pewnością był komesem domesticorum i magistrem militum per Orientem, a część uczonych uważa, że mógł zajmować również stanowisko magistra militum per Thracias oraz magistra militum praesentalis. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie czym kierował się dysponujący bogatym wojskowym doświadczeniem cesarz przy powoływaniu magistrów militum. Przegląd dostępnych informacji, dotyczących powoływania magistrów militum przez Zenona prowadzi do wniosku, że stanowiska te były środkiem do pozyskiwania lub wynagradzania ludzi, których wsparcie było z jakichś względów potrzebne cesarzowi. Najwyższe stanowiska dowódcze stosunkowo często rozdawane były członkom cesarskiej rodziny czy rodzin wpływowych osobistości na dworze cesarskim względnie ich protegowanych. Trzeba zaznaczyć, że kandydaci na magistrów militum dysponowali najczęściej jakimś wojskowym doświadczeniem, ale nie musiało być ono szczególnie bogate.

9

Symeon I Wielki, władca Bułgarii w przekazie Leona Diakona (Historia, VII, 7)

100%

Leszka M.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2019

|

vol. 26

33-41

EN

Simeon in the account of Leo the Deacon (Historia, VII, 7) is an unambiguously negative figure. A bold barbarian who dared not only to raid Byzantine territories, but also to demand that the Romans proclaim him a ruler. Even his victory at the Battle of Anchialos (917) was not the result of his military prowess, but a tear in the Byzantine camp. It should be clearly emphasized that he was not the hero of the aforementioned passage of Leo the Deacon's work, but Leo Phokas. The Bulgarian ruler was only a convenient tool in the hands of the Byzantine author for the purpose of showing a rather trivial truth that disagreement in one’s own camp and the desire for power lead to misfortunes, both for the individuals and for the nation.

PL

Symeon w przekazie Leona Diakona (Historia, VII, 7) to postać jednoznacznie negatywna. Butny barbarzyńca, który ośmielił się nie tylko najeżdżać na bizantyńskie terytorium, ale i żądać, by Romajowie proklamowali go swoim władcą. Nawet zwycięstwo w bitwie pod Anchialos (917) nie było owocem jego wojskowego kunsztu, a skutkiem rozdarcia w obozie bizantyńskim. Bułgarski władca był w rękach bizantyńskiego autora jedynie wygodnym narzędziem do realizacji celu ukazania dość banalnej prawdy, że niezgoda we własnym obozie i żądza władzy prowadzą do nieszczęść tak w wymiarze osobistym, jak i całego państwa.

10

Константинопол; Никeя; Михаил Хониат; Михаил VIII Палеолог

100%

Leszka M.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2012

|

vol. 19

39-49

PL

Bithynian Nicaea functioned as a capital of the Byzantine state for just under sixty years. Despite that temporariness, the city was able to perform a majority of the roles of the capital ‘Constantinopolitan style’. It was a residence of an emperor and a patriarch, a place of the imperial coronations, a centre of culture and science, a stately city under particular imperial protection. It lacked but one, irretrievable feature – it was not Constantinople itself. Michael Choniates wrote that Nicaea was a Babylon for the Byzantines and after completing their repentance there they would be allowed to return to the City, their ‘promised land’. That prophecy was fulfilled in the summer of 1261, when Constantinople fell into the hands of Michael VIII Palaeologus.

11

Symeon I Wielki – pół Grek? Kilka uwag na temat znaczenia terminu ‘emiargos’ (Liutprand z Kremony, „Antapodosis”, III, 29)

100%

Leszka M.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2013

|

vol. 20

19-24

EN

Byzantines were well aware that Symeon I, Bulgarian sovereign (893–927), was an educated man, deeply rooted in his own culture and not devoid of the knowledge of their world. Such awarness is an undertone of the letters by Nicholas the Mysticus, and was the most emphatically expressed – as the majority of scholars assume – by Liutprand of Cremona. The latter, in his Antapodosis, called Symeon an emiargos, which is supposed to mean semigrecus, ‘a half-Greek.’ However, this meaning is far from established. Michele Bandini has recently suggested that the word may have been a corrupt Latin version of ἡμίεργος, ‘half-developed, unfinished,’ being a negative description of the tsar of Bulgaria. Nevertheless, if one accepts M. Bandini’s idea or assumes the traditional understanding of emiargos as semigrecus, it should be noted that the term should not be understood as an expression of recognition, but rather as Irony, acerbity or even hostility. This interpretation matches far more accurately the overall perception of Symeon’s image in the Byzantine eyes, yet, by no means does it change the present assessment of his accomplishments and legacy.

12

Car bułgarski Piotr (927-969) w bizantyńskiej historiografii X-XII wieku

100%

Leszka M.

Vox Patrum

|

2018

|

vol. 70

339-354

EN

Byzantine historians tied Peter primarily with the establishment of the lasting peace with the Empire in 927. In the sources that present the events from before the reign of the emperor Nikephor Phokas (963-969), when the relations between both states deteriorated, Peter is commonly portrayed as a peacemaker, a deeply religious man, accepting of the Byzantine way of understanding the role of the ruler in religious matters. However, Byzantine authors point out that Peter was able to successfully secure his position and ruthlessly deal with his enemies. The sources describing the events from the last years of his reign portray him as a prideful person, daring to stand up against the Byzantine basileÚj, and who gets rightfully and severely punished for his actions. It should be noted that most often the Byzantine authors did not describe their attitude towards Peter, and did not judge him directly. This results in the reader having to build the image of the Bulgarian ruler himself, based on how the sources describe the events concerning his reign.

13

Legalizacja władzy uzurpatorów we wczesnym Bizancjum

100%

Leszka M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

1993

|

issue 48

79-93

EN

The article is devoted to the problem of legalization of usurpers’ power in Byzantium in IV-VI centuries. Action which usurpers took to fight for power was presented in the first part. As a rule pretenders to the throne relied on the army, they also tried to gain a support of inhabitans of Constantinople if the usurpation took place in the capital or of people of that part of the country where the riot started. The elements of legalization process of usurpers’ power are analysed in the second part. The usurpers tried to fulfil the requirements of the election procedure and they were: proclamation by the army, recognition by the senate and people of Constantinople, coronation. It was the model of electing the emperor in the period of interregnum. Occasionally the acceptance of the legal ruler for own promotion was tried to be obtained what, in the light of the constitutional practice, should be the essential element of the process of legalization of power. Sometimes the person of the empress was used for that aim as in the case of usurpation of Leontius. When they didn’t want or couldn’t obtain the emperor’s acceptance for their own promotion they had to defeat him in a fight. The victory caused that the usurper became a legal ruler still after fulfilling the formal requirements which he couldn’t do earlier.

14

Flawiusz Patrycjusz, konsul roku 500

100%

Leszka M.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2022

|

vol. 29

25-42

EN

This article is devoted to Flavius Patricius, consul for the year 500. For several years he was a close associate of the emperor Anastasius, who entrusted him with important tasks in the military, civil and religious spheres, which indicated that he placed his confidence and esteem in him. During the election of the ruler in July 518, it was probably him who was proclaimed emperor by the guards subordinate to Celer, magister officiorum. This appointment was thwarted by the subordinates of Justin, the comes excubitorum. At the start of the reign of Justin I (late 518, early 519), after intervening in Edessa against the local bishop Paul, Patricius fell out of favour, was deprived of his property and sentenced to exile. After this event he disappears from the sources.

PL

Artykuł poświęcony jest Flawiuszowi Patrycjuszowi, konsulowi roku 500. Przez kilkanaście lat był on bliskim współpracownikiem cesarza Anastazjusza, który powierzał mu odpowiedzialne zadania zarówno w sferze wojskowej, cywilnej, jak i religijnej, co świadczyło o tym, że mu ufał i go doceniał. W czasie wy[1]borów władcy w lipcu 518 r. to prawdopodobnie on został okrzyknięty cesarzem przez gwardzistów podległych Celerowi, magistrowi officiorum. Wybór ten został utrącony przez podwładnych Justyna, komesa excubitores. W początkach panowania Justyna I (schyłek 518 początek 519 r.) po zrealizowaniu interwencji w Edessie - wobec tamtejszego biskupa Pawła - popadł w niełaskę, został pozbawiony majątku i skazany na wygnanie. Po tym wydarzeniu znika ze źródeł.

15

Aleksandru Madgearu, Byzantine Military Organization on the Danube, 10th–12th Centuries, Brill, Leiden-Boston 2013, ss. 212 [= East Central and Eastern Europe in the Middle Ages, 450–1450, vol. 22]

63%

Leszka M., Cecota B.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2015

|

vol. 22

|

issue 2

230-234

16

Wołosi w średniowiecznej Bułgarii w badaniach uczonych bułgarskich (XX–XXI w.)

63%

Leszka M., Marinow K.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2021

|

vol. 28

|

issue 1

225-252

EN

The question of the place and role of the people referred in sources as Vlachs constitutes one of the most sensitive scientific problems. Sometimes they are influenced by contemporary nationalistic animosities. Most of the deliberations concerning this topic focus on the events connected to the restitution of Bulgarian statehood at the end of the 12th century, almost 170 years after its liquidation by the Byzantines. There are differences about the ethnic character of the leaders of the rebellion against the Byzantine power and its participants. The Bulgarian historiography of the 20th–21st century has developed two basic attitudes on the question of the meaning and role of the so-called Vlachs and Wallachia in the creation and history of the Second Bulgarian State. The first one is represented by scholars such as Vasil Zlatarski, Genoveva Cankova-Petkova, Borislav Primov, Nikolai Markov. They recognize the participation of ethnic Vlachs in the restitution of Bulgarian statehood. The second attitude (Petar Mutafchev, Ivan Dujchev, Ivan Bozhilov, Georgi Bakalov, Georgi Nikolov, Alexander Nikolov or Tervel Popov) completely negates their real presence among the insurgents or marginalizes it to the extreme. Moreover, none of the Bulgarian scholars are inclined to support the thesis popular among Romanian historians about the leading role of ethnic Vlachs in the restoration of the Bulgarian state at the end of the 12th century. Even the proponents of their real participation in this endeavor, including Primov, who is looking for a compromise formula, or Markov, who is clearly trying to present a fully objective view of the situation, either disagree with the hypothesis of the Wallachian lineage of the uprising’s leaders or choose not to formulate a clear conclusion on the matter. Of course, the views of scholars around each of these positions diverge in a number of details. On the other hand, all the historians in question (with one exception - Markov), hence, the representatives of both groups, share a rather similar argumentation, emphasizing the unquestionable Bulgarian character of both the driving forces behind the rebellion against the Byzantine power and the restored state. Most of this argumentation was formulated in the interwar period (Zlatarski, Mutafchev) and during the Second World War (Dujchev), and was later reproduced, and in some respects, slightly expanded by subsequent generations of historians.

PL

Do wrażliwych problemów naukowych, na które nakładają się czasami współczesne animozje o podłożu nacjonalistycznym, należy kwestia miejsca i znaczenia w dziejach średniowiecznej Bułgarii ludu określanego w źródłach z epoki mianem Wołochów. Gros rozważań dotyczących tego tematu koncentruje się na wydarzeniach związanych z restytucją państwowości bułgarskiej pod koniec XII w., po niemal 170 latach od jej likwidacji przez Bizantyńczyków i dotyczy charakteru etnicznego zarówno przywódców rebelii przeciwko władzy bizantyńskiej, uczestników tejże oraz nowopowstałego państwa. Historiografia bułgarska okresu XX–XXI w. wypracowała dwa zasadnicze stanowiska wobec kwestii znaczenia i roli tzw. Wołochów i Wołochii w powstaniu i dziejach Drugiego Państwa Bułgarskiego. Pierwsze z nich, reprezentowane przez uczonych tej miary co Wasił Złatarski, Genowewa Caknowa-Petkowa, Borisław Primow, Nikołaj Markow, uznaje realny udział etnicznych Wołochów w restytucji państwowości bułgarskiej, drugie natomiast, przyjęte przez historyków pokroju Petyra Mutafcziewa, Iwana Dujczewa, Iwana Bożiłowa, Georgiego Bakałowa, Georgiego Nikołowa, Aleksandra Nikołowa czy Terweła Popowa, bądź całkowicie neguje ich rzeczywistą obecność w gronie powstańców, bądź skrajnie ją marginalizuje. Co zrozumiałe, żaden z uczonych bułgarskich nie jest skłonny przychylić się do popularnej wśród historyków rumuńskich tezy o wiodącej roli etnicznych Wołochów w restytucji państwa bułgarskiego pod koniec XII stulecia. Nawet zwolennicy ich realnego udziału w tym przedsięwzięciu, w tym szukający kompromisowej formuły Primow, czy wyraźnie starający się przedstawić w pełni obiektywny ogląd sytuacji Markow albo nie zgadzają się z hipotezą o wołoskim rodowodzie przywódców powstania, albo nie decydują się na sformułowanie jasnej konkluzji w tej materii. Oczywiście, poglądy badaczy skupionych wokół każdego z wyżej wskazanych stanowisk rozmijają się ze sobą w szeregu szczegółach, z drugiej zaś strony wszystkich omawianych historyków, z jednym wyjątkiem (Markow), a zatem z obu grup, łączy dość podobna argumentacja, podkreślająca bezapelacyjność bułgarskiego charakteru zarówno sił napędowych rebelii przeciwko władzy bizantyńskiej jak i odnowionego państwa. Gros tej argumentacji sformułowana została jeszcze w okresie międzywojennym (Złatarski, Mutafcziew) i czasach trwania Drugiej Wojny Światowej. (Dujczew), by następnie zostać powieloną i w pewnych kwestiach nieco wzbogaconą przez kolejne pokolenia historyków.

17

Vladimír Vavřínek, "Cyril a Metoděj mezi Konstantinopolí a Římem" ["Cyril and Methodius between Constantinople and Rome"], Vyšehrad 2013, pp. 375

63%

Leszka M., Zytka M.

Studia Ceranea

|

2013

|

vol. 3

235-236

18

The Byzantine chronicles of Symeon the Magister and the Logothete (10th cent.) and Joannes Zonaras (12th cent.). Lesser known sources of knowledge on the Balkan and Eastern Europe Slavs (review of research)

63%

Leszka M., Brzozowska Z.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2023

|

vol. 30

23-42

EN

The article deals with two Byzantine chronicles that were translated into Old Church Slavic in the Middle Ages on the Balkan Peninsula and were subsequently adapted in Rus’, where they served as the base and source of inspiration for indigenous East Slavic historical studies in universal history. It is about the works of Symeon Magister and Logothete, who probably wrote between the reign of Romanus I Lecapenus and the beginning of the reign of Basil II, and the Epitome historiarum of John Zonaras, covering history from the creation of the world to 1118, which is the most comprehensive Byzantine historical work and which, possibly, was completed ca. 1145. The aim of the article is to establish the chronology of the creation of the Old Church Slavic translations of both chronicles and the history of their dissemination in the Slavia Orthodoxa area (with a review of the state of research). The editions of the translations and unpublished manuscript material were examined (its excerpt is presented in the appendix). We were able to establish that the complete translation of the work of Symeon Magister and Logothete is preserved only in the Moldavian historiographical compilation of 1637, while the text of John Zonaras was translated by the Slavs several times and functioned in their literatures in many versions, none of which, however, is complete.

Refine search results

15 Balcanica Posnaniensia Acta et studia

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

1 Studia Ceranea

1 Vox Patrum

18 Leszka M.

1 Brzozowska Z.

1 Cecota B.

1 Marinow K.

1 Zytka M.

1 2023

1 2022

2 2021

1 2020

1 2019

2 2018

1 2017

1 2015

1 2014

3 2013

3 2012

1 1993

Flavius Areobindus – wódz jednej wojny

Nina Gagova, Vladeteli i knigi. Učastieto na južnoslovianskija vladetel v proizvodstvoto i upotrebata na knigi prez Srednovekovieto (IX–XV v.): recepcijata na vizantijskija model, Izdatelstvo „PAM Păblišing Kămpani” OOD, Sofija 2010, ss. 337 (Istorija i knižnina).

Ivan Božilov, Bălgarskata archiepiskopija XI-XII vek. Spisăkăt na bălgarskite archiepiskopi, IK „Gutenberg” Sofija 2011, ss. 159.

Obraz cara Piotra w bułgarskich źródłach średniowiecznych

Kwestia tzw. Powstania Konstantyna i Frużyna w bułgarskiej literaturze naukowej

Milijana Kajmakamova, Vlast i istorija v Srednovekovna Bălgarija VII-XIV vek, Paradigma, Sofija 2011, ss. 340.

Kwestia obsady stanowisk magistrów militum za panowania cesarza Zenona (474–491)

Symeon I Wielki, władca Bułgarii w przekazie Leona Diakona (Historia, VII, 7)

Константинопол; Никeя; Михаил Хониат; Михаил VIII Палеолог

Symeon I Wielki – pół Grek? Kilka uwag na temat znaczenia terminu ‘emiargos’ (Liutprand z Kremony, „Antapodosis”, III, 29)

Car bułgarski Piotr (927-969) w bizantyńskiej historiografii X-XII wieku

Legalizacja władzy uzurpatorów we wczesnym Bizancjum

Flawiusz Patrycjusz, konsul roku 500

Aleksandru Madgearu, Byzantine Military Organization on the Danube, 10th–12th Centuries, Brill, Leiden-Boston 2013, ss. 212 [= East Central and Eastern Europe in the Middle Ages, 450–1450, vol. 22]

Wołosi w średniowiecznej Bułgarii w badaniach uczonych bułgarskich (XX–XXI w.)

Vladimír Vavřínek, "Cyril a Metoděj mezi Konstantinopolí a Římem" ["Cyril and Methodius between Constantinople and Rome"], Vyšehrad 2013, pp. 375

The Byzantine chronicles of Symeon the Magister and the Logothete (10th cent.) and Joannes Zonaras (12th cent.). Lesser known sources of knowledge on the Balkan and Eastern Europe Slavs (review of research)