Results found: 2

Search results

Sort By:

Limit search:

„Rossicum” – ewolucja pojęcia w nauce rosyjskiej od XIX do XXI wieku

100%

Troyak I.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

2015

issue 9

31-40

The article analyses the meaning attributed to the term “Rossica” in Russian bibliography and book science, from the moment of its coining in the 19th c. until today. The reconstruction of the changes in its understanding was performed on the basis of the review of the acquisition rules adopted in the “Rossica” collections of the two largest libraries in Russia: the Russian National Library in St. Petersburg and the Russian State Library in Moscow. The term “Rossica” appeared in Russian bibliographical works during the second half of the 19th c. After in 1850, a special collection bearing that name was instituted at the Imperial Public Library in St. Petersburg. The “Rossica” collection was supposed to accumulate writings related to Russia, published in foreign languages, both outside of and within Russia. Since the eighteen-sixties, the originals or copies of materials designated as “Rossica”, were regularly gathered at the Rumiantsev Museum in Moscow, thelibrary that later on, formed the core of the Russian State Library. But, writings in foreign languages published within the Russian state borders, were not included into the “Rossica” collection of the Russian State Library. After the October Revolution of 1917, the term “Rossica” was predominantly used with respect to publications stemming from the pre-Soviet times. A similar term, “Sovietica” appeared in use, which denoted foreign materials related to the new state. Nevertheless, the criteria of selection in both libraries in question did not change. In 1995, as a result of the “All-Russian Conference concerning the ≪Rossica ≫ Issue”, a recommendation was published, according to which the “Rossica” were to be considered identical with “exteriorica”. This meant that from then on the term “Rossica” encompassed publications related to Russia but printed outside the country. Nevertheless, “rossica” remains one of the most ambiguous concepts used in Russian library science. This is caused by the fact that Russian bibliographical terminology, due to insuffi cient number of scientifi c publications dealing with it, still remains underdeveloped.

W artykule dokonano analizy znaczeń jakie nadawano pojęciu „rossica” w rosyjskiej bibliografii i nauce o książce od chwili jego pojawienia się w XIX w. do dnia dzisiejszego. Rekonstrukcja funkcjonowania danego terminu była możliwa dzięki analizie zasad gromadzenia zbiorów kolekcji „rossica”, jakimi kierowano się w dwóch największych bibliotekach kraju – Rosyjskiej Bibliotece Narodowej i Rosyjskiej Bibliotece Państwowej. Termin „rossica” pojawił się w rosyjskich pracach bibliograficznych w drugiej połowie XIX wieku w związku z powstaniem w Cesarskiej Bibliotece Publicznej w 1850 r. oddziału o tej samej nazwie, w którym gromadzono utwory dotyczące Rosji opublikowane w obcych językach zarówno w samej Rosji, jak i poza jej granicami. Od lat sześćdziesiątych XIX wieku oryginały oraz kopie materiałów uznanych za „rossica” zaczęły regularnie wpływać do Muzeum im. Rumiancowa, którego księgozbiór stał się później podwalinami Rosyjskiej Biblioteki Państwowej. Jednak utwory w językach obcych, które opublikowano na terytorium Rosji, nie były przedmiotem gromadzenia kolekcji „rossicow” w Rosyjskiej Bibliotece Państwowej. Po rewolucji październikowej i utworzeniu ZSRR termin „rossica” zaczął być stosowany przeważnie w stosunku do okresu przedrewolucyjnego. W tych czasach pojawiło się pojęcie „sovietica”, oznaczające materiały zagraniczne odnoszące się do nowego państwa. Jednak kryteria doboru gromadzonych materiałów w obu bibliotekach w istocie pozostały niezmienione. W wyniku postanowień „Wszechrosyjskiej narady dotyczącej problematyki rossicow” z 1995 r. wydano rekomendację, w myśl której „rossica” utożsamiono z „exterioricami”, tj. od tego momentu zaliczano do nich druki wydane poza granicami Rosji, ale w jakiś sposób z nią związane. Mimo to „rossica”, tak jak poprzednio, pozostały jednym z najbardziej niejednoznacznych pojęć stosowanych w rosyjskim bibliotekoznawstwie. Wynika to z faktu, iż aparat terminologiczny w tym zakresie, na skutek małej liczby publikacji naukowych, jest wciąż niedopracowany.

Arkady A. Tołoczanow – bibliofil i urzędnik w świetle nowych badań

100%

Troyak I.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

2015

issue 9

97-120

Arkady A. Tolochanov (1830–1897) arrived in the Kingdom of Poland in 1864, as a Russian government offi cial delegated to work in the special commission to implement the new tsarist law that granted to the peasants the land they hitherto cultivated. In 1866, he was appointed deputy governor of the Radom Governorate. During the years 1872–1879, he was deputy governor of the Suwałki Governorate, to be promoted to governor of the Łomża Governorate in 1881. In 1883 he moved back to Radom as its governor. In 1888 he received the post of the president of the Central Directorate of the Land Credit Company in Warsaw, at which position he remained until his death in 1897. A. Tolochanov was a bibliophile and an enthusiast of literature and fi ne arts. He is best known for his book collection, which he donated as a legacy to the Imperial University of Warsaw. Today, his donation is considered one of the most important of the gifts received by the University Library. Although, this collection was described in considerable detail by Maria Brykalsa, as early as in 1959, the biography of Tolochanov, in particular the fi rst part of his life, the one spent in Russia, has remained virtually unknown. Nevertheless, Tolochanov deserves more thorough enquiries, because he was an interesting personality, and belonged, unfortunately, to the rare exceptions among tsarist government officials who left positive recollections with the Poles. The article, based predominantly on Russian archival materials, discusses Tolochanov’s biography. Most interesting, among the new materials discovered by I. Troyak, is the correspondence of Tolochanov with Jan Baudouin de Courtenay, a prominent Polish linguist and social activist of the turn of the 19th century.

Rosyjski urzędnik Arkady Andriejewicz Tołoczanow (1830–1897) przybył do Królestwa Polskiego w 1864 r. w związku z akcją uwłaszczenia chłopów przez carat jako współpracownik Komitetu Urządzającego. W 1866 r. został wicegubernatorem radomskim, w latach 1872–1879 był wicegubernatorem suwalskim, od r. 1881 pełnił obowiązki gubernatora łomżyńskiego, od r. 1883 – radomskiego. W 1888 r. został powołany na stanowisko prezesa Dyrekcji Głównej Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Warszawie, na którym pozostał do śmierci. A. Tołoczanow był bibliofilem, miłośnikiem literatury i sztuki. Najbardziej jest znany dzięki swojemu księgozbiorowi, który przekazał w testamencie Uniwersytetowi Warszawskiemu. Współcześnie jego dar jest uważany za jeden z najważniejszych, jakie otrzymała w swych dziejach Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie. Mimo iż historia tego księgozbioru i jego skład były dość szczegółowo opisane jeszcze w 1959 r. przez Marię Brykalską, biografia A. A. Tołoczanowa, zwłaszcza połowa jego życia, którą spędził w Rosji, pozostawała przez długie lata praktycznie poza zakresem badań. Jednakże postać A. Tołoczanowa jest bardzo ciekawa i stanowi jeden z tych nielicznych przykładów urzędników carskich na ziemiach polskich, którzy zostawili po sobie dobrą pamięć, co zdarzało się dość rzadko. W artykule, przede wszystkim na podstawie rosyjskich archiwaliów mówiących o życiu i działalności A. Tołoczanowa, jest przedstawiona jego biografia. Najcenniejszy materiał w tym stanowi jego korespondencja z wybitnym językoznawcą i działaczem społecznym przełomu XIX i XX wieku Janem Baudouinem de Courtenay.

Refine search results

2 Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

2 Troyak I.

2 2015

Search results

„Rossicum” – ewolucja pojęcia w nauce rosyjskiej od XIX do XXI wieku

Arkady A. Tołoczanow – bibliofil i urzędnik w świetle nowych badań