Search results

1

Relacje polsko-żydowskie w powiecie wieluńskim w II Rzeczypospolitej

100%

Widera M.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2022

|

vol. 12

53-76

EN

The issue of Polish-Jewish relations in the Wieluń district in the Second Polish Republic has not been explored by many researchers. Due to the complexity of the problem, it is difficult to define these relations unequivocally. They were shaped by the socio-economic situation of the day, and were related to trade, social and religious events, and politics. Regardless of the examples of both friendly coexistence and incidental criminal events, in the discussed period, the interwined history of the Polish and Jewish populations influenced the dynamic social development of these territories in the Polish independent state. The Jews, who were organized into seven religious communities, disappeared from the region as a result of the Second World War.

PL

Zagadnienie relacji polsko-żydowskich w powiecie wieluńskim w II Rzeczypospolitej nie było podejmowane przez wielu badaczy. Trudno jest dokonać ich jednoznacznej oceny ze względu na złożoność problemu. Były one kształtowane przez ówczesną sytuację społeczno-ekonomiczną. Sprowadzały się one do: handlu, wydarzeń społecznych i religijnych oraz polityki. Niezależnie od przykładów zarówno przyjaznego współistnienia, jak i incydentalnych zdarzeń o charakterze przestępczym, w omawianym okresie splecione dzieje ludności polskiej i żydowskiej wpłynęły na dynamiczny rozwój społeczny tych terenów w warunkach niepodległego kraju. Obecność Żydów na tych terenach, którzy byli skupieni w siedmiu gminach wyznaniowych, została zakończona w wyniku skutków II wojny światowej.

2

Działalność Zgromadzenia Misjonarzy Świętej Rodziny w Wieluniu

100%

Widera M.

Poznańskie Studia Teologiczne

|

2021

|

issue 39

99-126

EN

In the new reality, after Poland regained its independence, the authorities of the Congregation of the Missionaries of the Holy Family under took some steps in order to establish a monastery in Wieluń. It happener after the approval expressed by bishop Stanisław Zdzitowiecki in 1920. In the following year, the monastery of the former Post-Augustinian Conventin Wieluń was taken over by the above-mentioned Congregation. Soon, the pastoral work developed and the rep air work of the mediewal convent started. Missionaries placed particular emphasis on Catechesis, preaching missions and services. A novitiate was established simultaneously to a missionary school – an eight-year secondary school for men, which was attended by students from the en tire territoryof the district of Wieluń. However, the outbreak of the Second World War disrupted an intensive development of the activity of the Congregation of the Missionaries of the Holy Family and the convent suffered material damage then. In 1946, the convent was handel over to the Diocese of Częstochowa.

PL

W nowej rzeczywistości po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zostały podjęte przez władze Zgromadzenia Misjonarzy Świętej Rodziny działania mające na celu utworzenie domu zakonnego w Wieluniu. Nastąpiło to po aprobacie bpa Stanisława Zdzitowieckiego w 1920 r. W kolejnym roku doszło do przejęcia przez zakon dawnego klasztoru poaugustiańskiego w Wieluniu. Wkrótce nastąpił rozwój duszpasterstwa i rozpoczęły się prace remontowe średniowiecznego klasztoru. Szczególny nacisk misjonarze położyli na katechizację, głoszenie misji i odprawianie nabożeństw. Równolegle doszło do powołania nowicjatu zakonnego i szkoły misyjnej – ośmioletniego gimnazjum męskiego, do którego uczęszczali uczniowie pochodzący z całego powiatu wieluńskiego. Intensywny rozwój działalności został zahamowany przez wybuch II wojny światowej, w czasie której klasztor doznał ogromnych strat materialnych. W 1946 r. doszło do jego przekazania na rzecz diecezji częstochowskiej.

3

Działalność społeczna ks. Wacława Kokowskiego (1868–1934)

100%

Widera M.

Zeszyty Wiejskie

|

2024

|

vol. 30

97-122

EN

Fr. Wacław Kokowski came from a noble family. After graduating high school in Kalisz, entered the seminary in Włocławek. After ordination, he began pastoral work in a few parishes, include in Dzietrzniki, Ręczno, Srocko and Rząśnia. Additionally he was involved in social activities, including in terms of raising the intellectual level in rural communities and increasing the effectiveness of agricultural work. He was involved in the development of fire service and initiated the creation of many social institutions. Thanks to his efforts three community houses were built as cultural and educational centers in villages. His political involvement contributed to raising the believers awareness of current social changes.

PL

Ks. Wacław Kokowski pochodził z rodziny szlacheckiej. Ukończył gimnazjum w Kaliszu, a następnie wstąpił do seminarium duchownego we Włocławku. Po święceniach kapłańskich rozpoczął pracę duszpasterską w kilku parafiach, m.in. w Dzietrznikach, Ręcznie, Srocku i Rząśni. Dodatkowo angażował się w działalność społeczną, m.in. w zakresie podnoszenia poziomu intelektualnego mieszkańców wsi i zwiększenia efektywności pracy na roli. Angażował się w rozwój straży pożarnych i zainicjował powstanie wielu instytucji o charakterze społecznym. Jego staraniem powstały trzy domy ludowe będące ośrodkami kulturalnymi i edukacyjnymi w małych miejscowościach. Jego zaangażowanie polityczne wpłynęło na uświadamianie wiernych w zakresie aktualnych zmian społecznych.

4

Ks. Józef Mężnicki (1876-1940) – współtwórca stowarzyszeń spożywców i działacz społeczny

100%

Widera M.

Polonia Maior Orientalis

|

2024

|

vol. XI

455-470

EN

The article shows the social activities of Fr. Józef Mężnicki, who came from a family that had been involved for generations in working for the common good of the inhabitans of Częstochowa. In addition to his pastoral work, he undertook multifaceted activity for the development of social associations, including consumer cooperatives and raising the intellectual level of the people of parishes where he served. He conducted his activity in unfavorable conditions during the partitions and after Poland regained independence, when the foundations of state institutions were created with great effort. Fr. Mężnicki, as a respected social activist, served for many years as vice-chairman of the national association of consumer cooperatives. He had great social trust of his parishioners, people involved in social activities and local government institutions.

PL

Artykuł ukazuje społeczną działalność ks. Józefa Mężnickiego, który pochodził z rodziny zaangażowanej od pokoleń w pracę na rzecz dobra wspólnego mieszkańców Częstochowy. Poza pracą duszpasterską podjął wieloaspektową aktywność na rzecz rozwoju stowarzyszeń społecznych, w tym spółdzielczości spożywców, a także podnoszenia poziomu intelektualnego ludności z parafii, w których pełnił posługę. Swoją działalność prowadził w niesprzyjających warunkach w okresie zaborów i po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, gdy z dużym wysiłkiem tworzono zręby instytucji państwowych. Ks. Mężnicki jako ceniony społecznik przez wiele lat pełnił funkcję wiceprzewodniczącego ogólnopolskiego związku spółdzielni spożywców. Cieszył się dużym zaufaniem społecznym swoich parafian, osób zaangażowanych w działalność społeczną i w instytucjach samorządowych.

5

Halina Gajdzik, Doświadczony łaską Bożą, mocny wiarą, nadzieją i miłością. Biografia księdza prałata Ignacego Rabsztyna, Bobrowniki 2020, ss. 188

100%

Widera M.

Przegląd Archiwalno-Historyczny

|

2021

|

vol. VIII

286-290

6

Kształcenie i praktyka prawnicza Józefa Gidyńskiego w okresie międzywojennym

100%

Widera M.

Przegląd Archiwalno-Historyczny

|

2024

|

vol. XI

27-42

EN

Józef Gidyński came from a family with multi-generational teaching traditions. After his parents decided to move from Starokrzepice near Częstochowa to Łódź, he received the opportunity to pursue secondary education. Though he joined the army, his true ambition was to study law. He managed to pursue this in the first years of the Second Polish Republic. His great intellectual capabilities and dedication to deepening knowledge won him a scholarship to continue his education in Paris. In the next years, he showed great determination in gaining qualifications to practice several legal professions, but he derived most satisfaction from working as an attorney, which he continued after emigrating to the United States of America, and even after his retirement.

PL

Józef Gidyński pochodził z rodziny o wielopokoleniowych tradycjach nauczycielskich. Dzięki decyzji rodziców o przeprowadzce ze Starokrzepic k. Częstochowy do Łodzi uzyskał możliwość kształcenia na poziomie ponadpodstawowym. Mimo zgłoszenia się do służby wojskowej jego ambicją było podjęcie studiów z zakresu prawa. Zamierzenia te udało mu się zrealizować w pierwszych latach II Rzeczypospolitej. Duże zdolności intelektualne i zaangażowanie w pogłębianie wiedzy wpłynęły na uzyskanie przez niego stypendium naukowego i kontynuowanie studiów w Paryżu. W kolejnych latach wykazywał się dużą determinacją w celu uzyskania kwalifikacji do wykonywania kilku zawodów prawniczych, jednak najwięcej satysfakcji dawała mu praktyka adwokacka, którą kontynuował również po wyjeździe do Stanów Zjednoczonych Ameryki, a nawet po przejściu na emeryturę.

7

Inwentarz parafii Rząśnia z 1918 r.

100%

Widera M.

Przegląd Archiwalno-Historyczny

|

2022

|

vol. IX

263-282

EN

It is certain that the St. Roch parish in Rząśnia existed in 1403. The first wooden church survived until the 16th century. It was later replaced by a new church that stood until 1862. In 1918, father Wacław Kokowski became the vicar of the parish. The inventory of the assets of the church and the vicarage in Rząśnia was made in connection with his appointment to this parish by the dean accompanied by the members of the church’s supervisory body. The inventory presents the condition of the church built in the years 1862–1866 and contains lists of fittings, vessels, and robes, as well as the parish books and church equipment, with a brief description of cemeteries, the vicarage, farm buildings, and the estate.

PL

Parafia pw. św. Rocha w Rząśni z pewnością istniała już w 1403 r. Pierwszy drewniany kościół przetrwał do XVI w., a następnie w jego miejscu wzniesiono nowy, który przetrwał do 1862 r. W 1918 r. proboszczem parafii został ks. Wacław Kokowski. Inwentarz własności kościoła i probostwa w Rząśni został sporządzony w związku z jego instalacją na urzędzie, której dokonał dziekan przy udziale członków dozoru kościelnego. Przedstawia on ówczesny stan kościoła, który został wybudowany w latach 1862–1866, jego wyposażenie wraz ze szczegółowym wykazem naczyń i szat liturgicznych oraz ksiąg parafialnych i sprzętów kościelnych, a także zwięzły opis cmentarzy, plebanii, budynków gospodarczych i majątku ziemskiego.

Refine search results

3 Przegląd Archiwalno-Historyczny

1 Polonia Maior Orientalis

1 Poznańskie Studia Teologiczne

1 Studia Żydowskie. Almanach

1 Zeszyty Wiejskie

7 Widera M.

3 2024

2 2022

2 2021

Relacje polsko-żydowskie w powiecie wieluńskim w II Rzeczypospolitej

Działalność Zgromadzenia Misjonarzy Świętej Rodziny w Wieluniu

Działalność społeczna ks. Wacława Kokowskiego (1868–1934)

Ks. Józef Mężnicki (1876-1940) – współtwórca stowarzyszeń spożywców i działacz społeczny

Halina Gajdzik, Doświadczony łaską Bożą, mocny wiarą, nadzieją i miłością. Biografia księdza prałata Ignacego Rabsztyna, Bobrowniki 2020, ss. 188

Kształcenie i praktyka prawnicza Józefa Gidyńskiego w okresie międzywojennym

Inwentarz parafii Rząśnia z 1918 r.