Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 16

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Ponowne obsadzenie pustego miejsca - endecki naród i polityczna nowoczesność

100%
Marzec W.
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
|
2014
|
vol. 25
|
issue 2
1-32
EN
This article examines a diachronic change in political thought of Polish National Democracy between its emergence as a coherent political movement and the final crystallization of its political program after the 1905 Revolution. It scrutinizes it as a [failed] answer for the political modernity, seen as a condition of groundlessness of the social and a radical contingency of the political. I argue that such a comprehension can shed light on  reasons for deep alternations in the structure of national-democratic thought. From progressive social radicalism, through politically envisioned nation-building, they turned into exclusionary and xenophobic nationalism. The change was ushered by the urgent need for a foundation for political thinking, ultimate envisioning of the society as a closed, positively defined entity and reinventing the teleological horizon. A reoccupation of the place of legitimacy of the social order by a biologically conceptualized nation followed. This reoccupation of the old structure of thought, imprinting itself on the new ideas facing contingency, prevented an adequate confrontation with political modernity and lead national democracy to an authoritarian turn, simultaneously „closing” the concept of the nation in Polish political thinking for years.
2
Publication available in full text mode
Content available

Teoria, praktyka, strategia, historia. O statusie współczesnej filozofii polityczności – casus Laclau i Mouffe

100%
Marzec W.
Principia
|
2012
|
vol. 56
PL
Marksizm i jego wszyscy spadkobiercy od teorii krytycznej po postmarksizm to teoria społeczna o praktycznej intencji, ukierunkowana nie tylko na opis i interpretacje, ale i zmianę świata (w myśl osławionej Marksowskiej XI tezy o Feurbachu). Od początku musiał więc stawić czoła aporiom, które „normalna” teoria i filozofia społeczna nierzadko spostrzegały znacznie później. Być może marksizm pod względem ingerencji w opisywaną rzeczywistość nie różni się jakościowo od jakiejkolwiek innej perspektywy, jednakże on od razu czyni to jawnie i oczywiście na zupełnie inną skalę. Kwestia złożonej relacji teorii i praktyki, opisu i rzeczywistości, bytu i powinności, całości i części, faktu i prawdy dotyka prawdopodobnie wszystkich nauk społecznych, w marksizmie uwidaczniając się tylko niepomiernie bardziej wyraziście. Marksizm więc musi być myślany w ścisłej relacji do rzeczywistości, którą opisuje i zmienia, nawet gdy nie urzeczywistnia swoich projektów bezpośrednio w rewolucyjnym czynie. W jakimś sensie jest na nią odpowiedzią, reakcją, próbą jej zmiany, przekształcenia lub chociaż krytycznego zrozumienia. Nie powstaje w próżni,
3
Publication available in full text mode
Content available

Utopia popularna.Kilka uwag o książce Tomasza Majewskiego Dialektyczne feerie: szkoła frankfurcka i kultura popularna

100%
Marzec W.
Praktyka Teoretyczna
|
2011
|
vol. 4
209-214
PL
Recenzja książki: Majewski T. 2011. Dialektyczne feerie: szkoła frankfurcka i kultura popularna
4
Publication available in full text mode
Content available

Poststrukturalistyczna teoria dyskursu i empiryczne badania społeczne

100%
Marzec W.
Praktyka Teoretyczna
|
2011
|
vol. 4
185-198
EN
Discourse Theory is a heterogeneous ensemble of approaches, which have recently brought some refreshment in the social and political sciences. Although it offers a kind of social ontology based on post-structuralist approach towards language and discourse, it does not provide with a given methodology, ready to use in empirical research. Hitherto prevailing researches have rather looked for empirical exemplifications of the assumed theory, than made their referential strategy clear and convincing. Therefore, an effort of supplementing the theoretical and methodological matrix with some definite research techniques, seems substantial. A more empirically oriented discourse research approaches as Critical Discourse Analysis or even lexicometrical research can be here of a great value. Although a significant differences in ontological assumptions can be observed, a combined research strategies, enabling well proved empirical research appear not impossible to work out and successfully utilise.
PL
-
5
Publication available in full text mode
Content available

Zorientowana na dyskurs socjologia historyczna. Ruchy masowe, rewolucje i demokratyzacje W socjologii historycznej Charlesa Tilly’ego a historyczne analizy dyskursu

100%
Marzec W.
Studia Socjologiczne
|
2015
|
issue 3(218)
103-126
PL
Gwałtowne zmiany społeczne i polityczne – rewolucje, ruchy masowe, procesy demokratyzacji – były flagowymi tematami socjologii historycznej w jej klasycznej postaci. Choć jej czołowi przedstawiciele – jak Charles Tilly czy Theda Skocpol – nie byli ślepi na zmiany w obrębie nauk humanistycznych i społecznych, tylko w niewielkim stopniu w swych późnych pracach uwzględnili reperkusje zwrotu kulturowego czy lingwistycznego dla swojej dyscypliny. Jednocześnie heterodoksyjne tradycje badawcze zorientowane na różnie pojęty dyskurs zwróciły się ku badaniom historycznym. Artykuł jest próbą przemyślenia podstawowych pytań stawianych przez klasyczną socjologię historyczną Tilly’ego w świetle zorientowanej na dyskurs korekty epistemologicznej, i przede wszystkim ontologicznej, w naukach społecznych. Tekst łączy cechy artykułu przeglądowego i przyczynku teoretycznego. Prezentuje dorobek rozproszonych, choć mających w sobie niemało do powiedzenia dyscyplin badawczych i proponuje możliwości ich wzajemnej integracji. Jest także próbą przemyślenia i rekonstrukcji zorientowanej na dyskurs socjologii historycznej.
EN
Turbulent social changes such as revolutions, mass movements or processes of democratization were major topics for the classical historical sociology. Its leading proponents such as Charles Tilly or Theda Skocpol were generally receptive towards paradigmatic shifts in social sciences and the humanities. However, their receptions of linguistic and cultural turn were limited if not flawed. This article attempts to rethink classical research questions of Tilly’s historical sociology from the perspective of discourse-oriented epistemological and ontological shift. The paper presents relevant insights from various research disciplines concerning discourse theory and historical discourse analysis and offers a way of their cross-fertilization. It is also an attempt to reconstruct and rearticulate historical sociology as a discourse oriented theoretical and methodological perspective.
6
Publication available in full text mode
Content available

Zbrodnicza przemoc sadomasochizmu? Zewnętrzne ramy interpretacji działań społecznych stosowane przez wymiar sprawiedliwości

100%
Marzec W.
Studia Socjologiczne
|
2011
|
issue 4(203)
177-192
PL
Konsensualny sado/masochizm pozostaje pośród najbardziej potępianych praktyk seksualnych podejmowanych dobrowolnie przez osoby dorosłe. Główna kontrowersja dotyczy interpretacji podejmowanej przemocy. Nauki społeczne podjęły alternatywną i krytyczną wobec tradycji klinicznej refleksję nad sadyzmem i masochizmem. Zachodzące w przestrzeni społecznej procesy ujmowania w ramy i przekształcenia interpretacyjne mogą być opisane z pomocą analizy ramowej Ervinga Goffmana. W szerszym planie ta krańcowa i wyrazista sytuacja ukazuję rolę, jaką w pracy instytucji normalizacyjnych, prawnych, medycznych może odgrywać zewnętrzna interpretacja zdarzeń dokonywana przez ich przedstawicieli, odmienna od interpretacji podejmujących te praktyki społeczne. Fakt ten musi jednak pozostać nieuświadomionym, by instytucje te mogły operatywnie działać.
EN
Sadomasochism still is one of the most intensively criminalized sexual practices undertaken by consenting adults. The main controversy regards the interpretation of the violence acts involved. Social sciences have undertaken an alternative reflection on sadism and masochism, critical towards the clinical tradition. The interpretation processes, and framing of activities may be described using Erving Goffman's frame analysis. In the broader perspective this extreme and striking situation demonstrates the role played in the normalizing social control institutions such as justice administration or medical bodies by the external interpretative procedures carried out by their representatives, as differing from the interpretations of the persons conducting this sort of social practices. However, this influence needs to stay unconscious in order for these institutions to operate in an efficient manner.
7
Publication available in full text mode
Content available

Modernization of the masses. Political moment and National-Democratic political discourse in the 1905–1907 Revolution

100%
Marzec W.
Praktyka Teoretyczna
|
2014
|
vol. 13
|
issue 3
99-132
PL
Artykuł rozważa zmianę w endeckim dyskursie politycznym w okresie rewolucji 1905–1907. Podejmuję w nim analizę zmiany stosunku do „mas”. Wizję modernizacji mas traktuję jako specyficzną formę dyskursu nowoczesności – reakcję na niezdeterminowanie, nieadekwatność politycznych instytucji i języków i gwałtowne rozszerzenie realnego uczestnictwa politycznego. Argumentuję, że określona koniunktura czy splot zdarzeń, zarówno z dziedziny myślenia politycznego, jak i procesów społecznych, wytworzyła specyficzną sytuację kryzysu, pewien moment polityczny. Określona reakcja na ten moment – w tym przypadku organicystyczny, hierarchiczny dyskurs wspólnoty i wizja zdyscyplinowanych mas pod endecką kontrolą, zadecydowała o kształcie całości endeckiego myślenia politycznego. Ów efekt ma swoje długofalowe konsekwencje i określa późniejszy kształt ideowy formacji endeckiej.
EN
The article examines a change in Polish National Democratic (Nationalist) political discourse accompanying the 1905 Revolution. In particular, I scrutinize the change in the conceptualization of „the masses”. I consider a particular vision of the modernization of the masses as a form of discourse of modernity. Thus, I see it as a reaction to the indeterminacy of the social inadequacy of existing political institutions and discourses and the rapid widening of actual political participation. I argue that specific conjuncture between lineages of political thinking and social processes created a tipping point: a political moment or crisis. A particular answer for this moment – in this case an organic, hierarchic discourse of community and the envisioned whole of disciplined masses under the nationalistic control – defined the forthcoming shape of the National Democratic program. This resulted in long lasting consequences and defined the overall National Democratic project.
8
Publication available in full text mode
Content available

Róża Luksemburg i konstruowanie podmiotu politycznego

100%
Marzec W.
Praktyka Teoretyczna
|
2012
|
vol. 6
155-181
EN
Rosa Luxemburg is not only an economic author. In texts written indramatic days of 1905 revolution she presented a path-breaking account of constructionof political subjectivities, and thus revolutionary subject, in the very processof revolutionary struggles. The political dimension of her interventions shed anew light on her overall theoretical oeuvre. There is a constant tension between adetermination of revolutionary process by economy and a political construction ofrevolutionary subject out of plurality of social demands. This article is an attemptto “symptomally read” of her texts, as evidence – I argue – of her theoretical strugglewith the political – a radical contingency of the political dimension, whichemerged in the given historical circumstances. Therefore, her works from 1905period could be read as a very early attempt to comprehend the problem, whichwe are still dealing now in thinking revolutionary and emancipatory politics. However,a “closure”in the certain intellectual horizon prevented Luxemburg from drawingultimate consequences of this condition. Nevertheless, the political is still an “invisible cause” generating tension and peculiar theoretical oscillation in Luxemburg’s thinking.
PL
Róża Luksemburg to nie tylko teoretyczka ekonomii. Lektura jej tekstów pisanych w gorących dniach rewolucji 1905 roku ukazuje niezwykle ciekawe ujecie kształtowania się podmiotowości politycznych w procesie walk rewolucyjnych. Ich polityczny wymiar stawia w nowym świetle cały teoretycznydorobek autorki Akumulacji kapitału, ukazując nieustanne napięcie między zdeterminowaniem procesu rewolucyjnego przez czynniki ekonomiczne a politycznym konstruowaniem podmiotu rewolucyjnego z wielości walk społecznych. Artykuł jest próbą „lektury symptomalnej” tekstów Luksemburg,która – jak argumentuję – na skutek specyficznych okoliczności historycznych – zmagała się z tym, co polityczne: radykalną, konieczną kontyngencją pola politycznego. Prace Luksemburg oferują płodną teoretyzację procesówkształtowania tożsamości politycznych, ale przede wszystkim są zapisem pierwszych prób konceptualizacji „źródłowego” problemu polityczności, z którym my również się mierzymy. „Zamknięcie” w horyzoncie pojęciowym jej czasu powoduje niemożliwość opracowania w pełni wynikających zeń konsekwencji – polityczność jest jednak niewidoczną przyczyną generującą ciągłe napięcia i oscylacje w jej myśleniu.
9

Anty-Engelsowski marksizm Stanisława Brzozowskiego jako filozofia polityczności avant la lettre

100%
Marzec W.
Nowa Krytyka
|
2012
|
issue 29
247-266
EN
The article attempts at reinterpreting thought of Stanislaw Brzozowski as early philosophy of the political, as seen in post-structuralist political thought. The Polish thinker has faced the particular political situation of the Polish Kingdom in the early 20th century and dealt conceptually with impossibility of unproblematic political representation. Therefore, along with his heterodoxical, anti-ontological and praxistic Marxism, he also undertook the issue of construction of political subjectivities and engaged with groundless thinking not referring to any ultimate, stable ratio of class or nation. To put a long story short, he wrestled, and partially successfully ‘thought trough’ the “moments of the political” i.e. the radical contingency of the social field.
10
Publication available in full text mode
Content available

Polityka dla miast, miasta dla polityki. O możliwości (i konieczności) radykalnej polityki miejskiej

100%
Marzec W.
Praktyka Teoretyczna
|
2010
|
vol. 1
81-92
EN
Essay faces the problem of determinacy of global capitalism processes for the reality of urban political life. The city is naturally communitarian form of human life and seems to be the place where radical pro-community politics could be undertaken. Already existing and operating forms of power could fruitfully influence the city social relations. Values and norms of conduct are broadly delegated on the urban space and materiality, thus conscious shaping of city space has severe consequences for community life. If a crisis of the political partly has its roots in metamorphoses of the cities, then also remedies, rising from the urban materiality and reestablishing political subjects, could be thought. City, as most real place of political life could be either reduced to the aggregate of consumers or reestablished as a political community. Due to this is the place where undesired course of action could be stopped, hence precisely here the radical democratic politics can emerge.
PL
Tekst podejmuje problem rzekomej bezalternatywności globalnych przemian dla realiów miejskiego życia. Miasto jako naturalnie wspólnotową, „komunistyczną” forma ludzkiego życia i może okazać się obszarem, w którym niezależnie od ogólnych trendów można realizować lewicową, „dospołeczną” politykę. Już istniejące formy szeroko rozumianej władzy mogą skutecznie oddziaływać na miejskie relacje społeczne. Wartości i normy są powszechnie delegowane na miejską materialność, a świadome kształtowanie nawet najdrobniejszych elementów miejskiej przestrzeni ma niepoślednie konsekwencję dla stosunków społecznych. Jeśli po części kryzys polityki jako formy organizacji życia wspólnoty wynika z przemian przestrzennych to można pomyśleć takie kroki, które z powrotem, wychodząc od miejskiej materialności, doprowadzą do odrodzenia politycznych podmiotów. Miasto jest ich realnym miejscem życia i działania i może stać się zarówno zbiorem biologicznych konsumentów jak i na nowo wspólnota polityczną.   Okazuje się wtedy nie tylko obszarem zależnym od światowego kapitalizmu, ale precyzyjnie tym miejscem, gdzie skala zachodzących procesów jest przynajmniej częściowo łatwiejsza do konceptualnego ogarnięcia. Dlatego może stać się punktem wyjścia dla radykalnej polityki demokratycznej.
11
Publication available in full text mode
Content available

Neoliberalism as big pipeline network

100%
Marzec W.
Praktyka Teoretyczna
|
2013
|
vol. 9
|
issue 3
375-386
EN
Review of Steven J. Collier’s Post-Soviet Social: Neoliberalism, Social Modernity, Biopolitics
12
Publication available in full text mode
Content available

Pathogenesis of the Polish Public Sphere. The Intelligentsia and Popular Unrest during and after the 1905 Revolution

63%
Śmiechowski K., Marzec W.
Polish Sociological Review
|
2016
|
vol. 196
|
issue 4
437-458
EN
In this paper we analyze the nascent years of the Polish public sphere during the years before and after the 1905 Revolution. We assert that it was a moment of clash between, on the one hand, the intelligentsia and its de facto bourgeois vision of politics, and on the other a rising proletarian counter-public. The popular unrest initiated a massive upsurge of workers into the process of mass politics. As we argue, this situation shocked the elites, attached to their utopian vision of the Polish people, “enlightened” from above by the intelligentsia. Consequently, their reaction was ambivalent, if not reluctant. The intelligentsia’s attitude was growingly tainted with a conservative fear of the masses, which inhibited the development of plebeian constituencies and forms of political articulation. This posed a cornerstone for the future layering of the public sphere, leading to what we call its pathogenesis. It produced outcomes lasting for years, as well as a general contempt towards democratic demands resulting in the impossibility of collective bargaining about popular economic interests.
13
Publication available in full text mode
Content available

Młyn biopolityki

63%
Marzec W., Zysiak A.
Praktyka Teoretyczna
|
2011
|
vol. 2
65-86
EN
City of Lodz is an exceptional case of industrialsettlement, a focal point of di}erent kinds and techniquesof power typical for nineteenth century industrial capi-talism. Disciplinary power parceling bodies, biopowerproviding with population stability, paternalistic gaze ofthe factory owner and monarchic sovereignty of the tsa-rist rule once met in the Scheibler and Grohman’s indu-strial establishment and nearby workers’ housing estate.{is peripheral capitalism and relations accompanyingit let us verify Foucaultian analysis of power and have anew look at it. Di}erent and less stable pattern of corre-lation of power techniques emerges here; power is nolonger strictly related to the temporal matrix or a func-tional demands of capitalist production, and temporarilyossi/es in relocated and contingent con/gurations. It isan implicit illustration of a new paradigm of power ana-lysis, which Foucault presented when his interest was notan industrial city any more, namely the „topologicalanalysis”, as S. J. Collier aptly called it.
PL
Łódź stanowi wyjątkowy przykład miasta przemysłowego, w którym skoncentrowały się różne rodzaje i mechanizmy władzy typowe dla przemysłowego kapitalizmu dziewiętnastego wieku. Dyscyplinarna władza precyzyjnie parcelująca ciała, władza nad biologicznym życiem zapewniająca populacyjną stabilność, paternalistyczne spojrzenie właściciela i monarchiczna suwerenność caratu spotkały się w łódzkiej fabryce Zakłady Włókiennicze K. Scheiblera i L. Grohmana i towarzyszącym jej kompleksie osiedla robotniczego Księży Młyn. Łódzki peryferyjny kapitalizm pozwala nieco inaczej spojrzeć naFoucaultowskie analizy władzy. Przede wszystkim wyłania się tu nowy wzór wzajemnych relacji technik władzy, które nie są już osadzone w stałej matrycy temporalno-zakresowej; władza jest raczej ciągłą transformacją labilnych rozkładów sił i nie jest prostą funkcjonalną odpowiedzią na wymogi kapitalistycznej produkcji. Odpowiada temu paradygmat myślenia o władzy opracowany przez Foucaulta w okresie, gdy nie zajmowałsię już bezpośrednio problematyką, z którą mamy tu do czynienia, a którą S. J. Collier nazwał analizą topologiczną.
14
Publication available in full text mode
Content available

Subversive Concepts: Empires and Beyond

63%
Kuligowski P., Marzec W.
Praktyka Teoretyczna
|
2021
|
vol. 39
|
issue 1
EN
“The worst thing one can do with words,” George Orwell once wrote,“is to surrender to them.” One must “let the meaning choose the word,and not the other way,” to use language for “expressing and not forconcealing or preventing thought,” he continued (1953, 169). For centuries,social movements “let the meaning to choose the words” andactively sought new categories to grasp the world. They also expressedthe desire for a new world but often surrendered to words when imaginingit. Medieval heretics, French revolutionaries, and various socialistmovements on the fringes of the Russian Empire one hundred yearslater, as well as groups like nationalist urban reformers, Muslim modernizers,and democratic antisuffragists–all had to face fossilized conceptsthat they attempted to question and modify, actively reappropriatingthem to forge new configurations. They also inherited the existing languageand other sign systems, which cannot be modified at will withoutthe risk of losing the capacity to communicate. To paraphrase Karl Marx’snutshell definition of historical agency, people make use of their conceptsbut they do not do so as they please; they do not do so under self-selectedcircumstances but, rather, under the already-existing circumstancesgiven and transmitted in language and social relations.
15
Publication available in full text mode
Content available

Wyparte historie XIX wieku

51%
Czeczot K., Marzec W., Pospiszyl M.
Praktyka Teoretyczna
|
2017
|
vol. 23
|
issue 1
8-13
EN
A short introduction to the special issue of the Theoretical Practice Journal.
16
Publication available in full text mode
Content available

Introduction Toward a discursively oriented historical sociology of the modern

51%
Burski J., Marzec W., Zysiak A.
Praktyka Teoretyczna
|
2014
|
vol. 13
|
issue 3
9-19
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.