Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

The 1988–1989 transformation in Poland. The authorities, the opposition, the Church

100%
Stachowiak P.
Przegląd Politologiczny
|
2020
|
issue 2
133-146
PL
Wydarzenia, które miały miejsce w Polsce w latach 1988–1989, stworzyły model transformacji, którego różne elementy były zazwyczaj powielane w innych krajach bloku sowieckiego. Niektóre elementy polskiego modelu transformacji były jednak specyficzne i niepowtarzalne, wyrastały z określonego kontekstu historycznego. Autor artykułu proponuje, aby triada utworzona przez „władzę, opozycję i Kościół” została uznana za wyjątkowo polski aspekt transformacji polityczno-społecznej, która miała miejsce po sierpniu 1980 roku. Celem artykułu jest przedstawienie tej trans formacji w odniesieniu do każdego z powyższych trzech aktorów. Analiza ich koncepcji i działań prowadzi do wniosku, że Polska powinna być uznana za wyjątkowy model transformacji w Europie Środkowo-Wschodniej. W polskim modelu transformacji znalazł się kluczowy i niepowtarzalny element, jakim jest Kościół katolicki – instytucja, która odegrała znaczącą rolę w uczynieniu transformacji 1988–1989 niekonfrontacyjną.
EN
The events that took place in Poland in 1988–1989 established a transformation model of which various elements tended to be replicated in other countries of the Soviet Bloc. Nevertheless, certain elements of the Polish transformation model were specific and unique, having sprouted from a specific historical context. The author of the paper proposes that the triad formed by “the authorities, the opposition and the Church” be considered a uniquely Polish aspect of the political and social transformation that took place after August 1980. The goal of this paper is to present this transformation with respect to each of the above three actors. An analysis of their concepts and actions leads to the conclusion that Poland should be considered an exceptional model of transformation in Central and Eastern Europe. The Polish transformation model featured a key and unique element, the Catholic Church – an institution that played a considerable role in making the 1988–1989 transformation non-confrontational.
2
Content available remote

Przełomowe lata 1988-1989 w polityce pamięci Kościoła katolickiego w Polsce

100%
Stachowiak P.
Przegląd Zachodni
|
2014
|
issue 3(352)
115-129
EN
In the Church’s narration on the transformations of the end of the 1980s there is a noticeable disproportion between the actual role of representatives of the Church during the crisis of 1988-1989 and later accounts of their activity. The Church emphasizes its involvement in the process of contesting the communist system but rather does not give prominence to its activity during the proceedings of the Round Table and the contractual elections. This stance follows from the new situation in which the Church found itself after 1989 and ensuing adaptation problems. For various reasons which are discussed in the text, its representatives developed a specific “politics of memory” that includes a formula of the Church – full of goodwill but betrayed and cheated – as a witness of the decisive events of the end of the 1980s. This is done at the cost of distorting the image of those events and is connected first and foremost with goals of an immediate nature.
3
Publication available in full text mode
Content available

Kościół katolicki wobec pamięci zbiorowej Polaków. Ciągłość i zmiana

100%
Stachowiak P.
Przegląd Politologiczny
|
2012
|
issue 3
135-146
EN
The paper attempts to present the leading objectives and motives of the ‘Church’s policy of memory’ before and after 1989. The author states that, like many other institutions of public life, the Catholic Church implements its own policy to shape the collective memory of Poles, both in terms of legitimization and content. At the time of the Polish People’s Republic, the first and foremost objective of the ‘Church’s memory policy’ was to counteract the activities of the communist authorities, which were carrying out a project to restrict the Church’s influence to the narrowly understood field of the priesthood and which ultimately aimed at the atheization of Polish society. The emphasis on the historical symbiosis of Polishness and Catholicism served the purpose of defending the traditional form of Polish religiousness and providing the Church with social support in the struggle to maintain the public dimension of its influence. Despite the change in language, the present objective of the Church’s historical narration appears similar: to oppose these aspects of secularization trends that drive the Church away from public space and so intensifying the phenomenon of the privatization of faith. Whether in the past or present, the Church’s vision of the past is to secure its own stability as an institution and retain the role of a significant factor contributing to the national and state conscience of Poles.
4
Publication available in full text mode
Content available

Nacjonalizm polski w optyce niemieckiej lat trzydziestych XX w.

100%
Stachowiak P.
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
|
2016
|
issue 4
159-172
EN
German interest in Polish nationalism was negligible in the nineteen thirties. Only the magazines and publications dealing with Eastern European issues devoted more time and space to Polish nationalism. They practically ignored the NSDAP sources. The issue of relations between Polish nationalism on the one hand and fascism and national socialism on the other has become the topic of academic research. So far,Germany at that time has never been analyzed in this context. A question worth considering is whether German journalism and academic publications were interested in the development of Polish nationalism. How did the proponents of the Nazi movement perceive their Polish ideological counterparts? What was the attitude of non-Nazi journalists and scholars? The aim of this paper is to try to complement the studies in the history of mutual relations of Polish and German nationalism.
PL
Niemieckie zainteresowanie polskim nacjonalizmem było w latach trzydziestych niewielkie. Więcej miejsca i uwagi poświęcały mu jedynie czasopisma i wydawnictwa zajmujące się szczególnie problematyką wschodnioeuropejską. Niemal całkowicie pomijały oficjalne źródła NSDAP. Problem relacji między polskim nacjonalizmem a faszyzmem i narodowym socjalizmem stał się przedmiotem refleksji naukowej. Niestety jak dotąd nie dokonano podobnej analizy biorąc jako punkt wyjścia Niemcy ówczesnej epoki. Warto zadać pytanie, czy również tam, w publicystyce, w publikacjach naukowych, rozwój polskiego nacjonalizmu wzbudzał zainteresowanie? Jak postrzegali swych polskich ideowych pobratymców zwolennicy ruchu nazistowskiego, jak odnosili się do nich publicyści i naukowcy proweniencji nienazistowskiej? Zadaniem niniejszego tekstu jest próba takiego uzupełnienia stanu badań nad dziejami wzajemnych odniesień nacjonalizmów w Polsce i Niemczech.
5
Publication available in full text mode
Content available

Kościół wobec pamięci zbiorowej polskiego społeczeństwa. O niektórych strategiach i celach „kościelnej polityki pamięci”.

100%
Stachowiak P.
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
|
2009
|
issue 3
77-92
EN
The author observes that the objectives of the Church’s remembrance policy also have a more earthly dimension. This concerns the defense of the Church’s position in public life and preventing attempts to marginalize the Church. By means of conducting its own remembrance policy the Church intends to augment the monumental aspect of collective Polish memory seeing it as an opportunity to maintain the most extensive range of influence.
6
Publication available in full text mode
Content available

Celebrations of the millennium of Poland’s baptism as the manifestation of the ‘Church’s politics of memory’

100%
Stachowiak P.
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
|
2014
|
issue 3
129-144
PL
Kościół katolicki jest w dzisiejszej Polsce jednym z ważniejszych podmiotów polityki pamięci. Jest ona definiowana jako działania na rzecz ukształtowania pamięci zbiorowej społeczeństwa poprzez ustanowienie dominującego tonu w publicznym dyskursie o przeszłości. Zdobycie uprzywilejowanej pozycji w walce o kształt tej pamięci stało się przejawem nie tylko ambicji rozmaitych instytucji i środowisk, ale również wyrazem realistycznego przeświadczenia, które każe w przeszłości, a raczej w jej ocenie i interpretacji, szukać drogi do legitymizacji swej aktualnej roli publicznej. Kształtowanie pożądanego obrazu przeszłości związane jest z realizacją wielu celów instytucjonalnego Kościoła. Są wśród nich: dążenie do zachowania istotnego miejsca w życiu publicznym i pozostanie liczącym się uczestnikiem publicznej debaty. Dlatego obok pozostałych uczestników życia publicznego wypracował on własną wersję „polityki pamięci” i stara się poprzez nią wpłynąć na kształt pamięci zbiorowej Polaków. Była ona uprawiana przez Kościół już w okresie PRL a momentem, w którym można było obserwować szczególny zbieg jej wątków były obchody Milenium chrztu Polski w 1966 r. Artykuł jest próbą odtworzenia kościelnej wizji tysiąclecia, zarysowania głównych wątków, które pojawiają się w milenijnych dokumentach i wystąpieniach hierarchów oraz rekonstrukcji ówczesnego kościelnego programu prezentowania przeszłości, i celów, jakie miały być za jego pośrednictwem realizowane. Autor podkreśla, iż główny cel “kościelnej polityki pamięci” okresu milenijnego miał raczej charakter defensywny i był reakcją na świadomą oraz zaplanowaną politykę wypierania Kościoła ze sfery publicznej, bronił on w ten sposób swej roli, jako instytucji kształtującej tożsamość narodową i system wartości Polaków. Milenijna strategia Kościoła była też próbą utrzymania realnej pozycji Kościoła dzięki wzmocnieniu tradycyjnej formy polskiej religijności: ludowej, masowej, odwołującej się do utożsamienia polskości i katolicyzmu. Wobec takich celów przeszłość stała się przedmiotem instrumentalizacji przez obie strony ówczesnego ideowo-politycznego sporu, kościelną i państwową. Czyniono tak poprzez odpowiednią ekspozycję różnych wydarzeń z przeszłości, niekiedy zaś przez nadawanie im odmiennych interpretacji. Kościół był w tym sporze stroną dysponującą większą wiarygodnością, aniżeli władze komunistyczne, które dopiero w latach sześćdziesiątych uczyniły pozytywne odwołania do tysiącletniej tradycji polskiej państwowości częścią swej strategii legitymizacyjnej.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.