Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
From colonial times, through the Jim Crow era, and up until the Civil Rights movement the domestic kitchen was a battleground in the American South. White women attempted to wield their power over first their black slaves and then domestic servants, while black women reciprocated with covert acts of resistance against white domination in the domestic spaces connected with food production and consumption. Ellen Douglas’s Can’t Quit You Baby (1989) offers an interesting perspective on the reconfiguration of the servant/ served paradigm. The recalibration of the said relationship takes on a spatial dimension in Douglas’s novel – it is visible in the meeting grounds of Cornelia O’Kelly and her black maid, Julia “Tweet” Carrier. The trajectory of Cornelia and Julia’s racial reconciliation spans the whole novel, beginning in a white woman’s kitchen and ending in a black woman’s living room.
PL
Od czasów kolonialnych aż po narodzimy ruchu praw obywatelskich w latach 1950–1960 przestrzeń kuchni w kulturze amerykańskiego Południu była miejscem konfliktu rasowego. Białe kobiety próbowały sprawować władzę najpierw nad czarnymi niewolnicami pracującymi w ich domach, a następnie nad domową czarnoskórą służbą. Czarne kobiety „odwdzięczały” się zawoalowanymi aktami oporu wobec białej dominacji w przestrzeni domowej związanej z przygotowaniem i spożywaniem jedzenia. Powieść Can’t Quit You Baby autorstwa Ellen Douglas proponuje interesujące spojrzenie na rekonfigurację relacji między panią domu a jej służbą. Autorka nadaje tej wymianie relacji wymiar przestrzenny – co jest widoczne dzięki prezentacji miejsc spotkań Cornelii O’Kelly z jej czarną służącą Julią „Tweet” Carrier. Obejmujący akcję całej powieści proces rasowego pojednania bohaterek zaczyna się w kuchni białej kobiety, a kończy się w pokoju dziennym czarnej służącej.
EN
A transformation of hierarchical patient-caregiver relationship between May-Alice and Chantelle, complicated by racism inscribed in the relationship between a white mistress and a black helper, is negotiated through the use of food – its preparation, serving, and daily as well as festive meals. It is my intention to trace and analyze the role of food in the evolution of their relationship. I will demonstrate that food helps these women to build affectionate coexistence and meaningful communication across the color line, rather than re-inscribes racial asymmetry into their relationship through references to the served and the servant dichotomy.
PL
Ewolucja hierarchicznej zależności pacjent-opiekun między głównymi bohaterkami filmu Wygrać z Losem, May-Alice Culhane and Chantelle, którą dodatkowo komplikują różnice rasowe widoczne w relacjach białej pani domu a jej czarną służącą, w dużej mierze dokonuje się poprzez łączące kobiety czynności związane z jedzeniem – jego przygotowywaniem, podawaniem, z funkcjonowaniem potraw zarówno w życiu codziennym, jak i w momentach uroczystych. Celem artykułu jest prześledzenie i zanalizowanie roli posiłków jako czynnika stymulującego przebieg tego procesu. Szkic przedstawia, w jaki sposób jedzenie pomaga May-Alice i Chantelle zbudować relację interpersonalną opartą na czułości oraz porozumieniu, pozwala im, dzięki odrzuceniu uprzedzeń rasowych, wyjść poza paradygmatyczne role białej pani domu i jej czarnej służącej. Definiując swoje relacje między zależną pacjentką i odpowiedzialną opiekunką, dwie kobiety muszą skonfrontować swoje uprzedzenia, stanąć twarzą w twarz ze sobą, przyjąć postawę empatycznego współdziałania.
PL
Jedzenie nigdy nie jest jedynie jedzeniem; jest również narzędziem władzy w sensie Foucaultowskim. Jedzenie jawi się bowiem jako retoryczny sposób wyrażania dominacji i manifestowania nieposłuszeństwa. Przedstawione w narracjach niewolników jedzenie to przejaw materialnej i symbolicznej walki, instrument przemocy i sposób wyrażenia oporu. W niniejszym opracowaniu przyjrzę się, w jaki sposób zniewoleni Afroamerykanie wykorzystywali przygotowywanie i konsumpcję żywności, a także dyskurs o jedzeniu, jako retoryczne środki oporu. W tym celu stworzone przez Michela Foucaulta podstawy teoretyczne dla rozważań o władzy i oporze zestawione zostały z retorycznymi studiami Kennetha Burke'a, koncepcją oporu retorycznego Gillian Symon, a także z teoriami codziennego sprzeciwu „słabych” autorstwa Jamesa Scotta i Elizabeth Janeway. Wykorzystując to zaplecze teoretyczne, skupiłam się na analizie roli jedzenia w relacjach niewolników, rozumianego jako retoryczny środek definiowania i kwestionowania tożsamości, ustanawiania i naruszania granic oraz kwestionowania status quo zastanego na plantacjach w południowych stanach USA.
EN
Food is never just food; it is also an instrument of power in a Foucaultian sense. Food is simultaneously a rhetorical tool of dominance and a means of insubordination/defiance. As depicted within slave narratives food is a site of material and symbolic struggle, serving as a means of oppression and resistance. In this study I will examine how enslaved African Americans used the production and consumption of food, as well as discourse about food, as a rhetorical means of resistance. While Michel Foucault produced the theoretical scaffolding that rethinks power and resistance, his theories can be placed in a productive dialogue with the rhetorical studies of Kenneth Burke, Gillian Symon’s general conception of rhetorical resistance, as well as more specifically with James Scott’s and Elizabeth Janeway’s theories of the everyday resistance of the “weak.” Through these analytical lenses, I will place particular focus upon the role of food in slave narratives as a rhetorical means of defining and disputing identity, of establishing and violating various boundaries, and of challenging the status quo of plantations.
EN
The American South’s social order, based as it was on white supremacy and subordination of women, is reflected in the space of the café in Fannie Flagg’s Fried Green Tomatoes at the Whistle Stop Café. The titular café run by two white women, Idgie Threadgoode and Ruth Jamison, becomes a site of contestation of that very social order. In the early 1930s Idgie and Ruth, the main heroines in Flagg’s novel, move out of their respective homes into the back of the café, which will offer its services till 1969. Their decision to run a café together has a twofold significance: they reject/transcend domesticity, a socially prescribed space for women, and they act on their increased sensitivity to help the disempowered and oppressed—the black and the poor—during the Jim Crow period. The ownership and management of the café allows Idgie and Ruth to negotiate and redefine their identities in the context of racial oppression and subordination of white women.
PL
Porządek społeczny Amerykańskiego Południa, oparty na supremacji białych oraz podporządkowaniu kobiet, znajduje odzwierciedlenie w przestrzeni kawiarni w powieści Fannie Flagg Smażone zielone pomidory. Tytułowa kawiarnia prowadzona przez dwie białe kobiety, Idgie Threadgoode i Ruth Jamison, staje się miejscem kontestacji właśnie tego porządku społecznego. Na początku lat 30. XX w. Idgie i Ruth, główne bohaterki powieści Flagg, wyprowadzają się ze swoich domów, aby zamieszkać razem na tyłach kawiarni, która będzie działać do 1969 r. Decyzja, aby otworzyć kawiarnię, ma podwójne znaczenie: bohaterki odrzucają / wykraczają poza przynależność do zacisza domowego, społecznie przypisywanego kobietom, ponadto – w czasach gdy prawa „Jim Crow” regulowały zinstytucjonalizowaną segregację rasową – postępują zgodnie z empatyczną wrażliwością społeczną, nakazującą im pomagać zarówno uciskanym czarnoskórym, jak i ubogim białym mieszkańcom miasteczka. Prowadzenie kawiarni pozwala Idgie i Ruth negocjować i na nowo zdefiniować własną tożsamość w kontekście sprzeciwu wobec ucisku rasowego oraz męskiej dominacji nad kobietą.
EN
The main theoretical aim of this article is to analyze the ways in which the narrative discourse and thematic concerns of Kaye Gibbons’s best-selling novel Ellen Foster (1987), the literary original, are creatively re-worked in a different medium—its cinematic adaptation, the Hallmark Hall of Fame film. Therefore, I seek to show how the narrative point of view of the novel Ellen Foster is transcoded to the film of the same name, and to what degree the thematic concerns of the literary precursor find their way into a different medium. I will also analyze the final words uttered by the narrator within the rhetoric and narrative logic of both media to see whether they are consistent with the cultural discourse the texts are engaged in.
PL
Przesłanką teoretyczną artykułu jest analiza procesu adaptacji dyskursu narracyjnego i rozległego spektrum tematycznego, przeprowadzona w oparciu o ekranizację powieści Kaye Gibbons Ellen Foster z 1987 r. Głównym celem artykułu jest ukazanie sposobu prezentacji narracyjnego punktu widzenia oraz zagadnień tematycznych przeniesionych z literackiego pierwowzoru do filmu o takim samym tytule z serii the Hallmark Hall of Fame. Dokładnej analizie zostały poddane słowa występujące w zakończeniu dzieł, posługujących się odmiennymi środkami przekazu, rozpatrywane w kontekście retorycznym i logicznym. Oddzielne miejsce zostało poświęcone kwestii spójności obydwu mediów z dyskursem kulturowym, w który się wpisują.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.