Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Metoda refleksyjnej równowagi. Część I: prezentacja metody

100%
Szutta A.
Diametros
|
2013
|
issue 35
129-149
PL
Przedmiotem niniejszego artykułu jest tzw. metoda refleksyjnej równowagi, wprowadzona do dyskursu w etyce i filozofii społecznej przez Johna Rawlsa, która zdaniem jej zwolenników daje możliwość korygowania i uzasadnienia naszych przekonań etycznych. Polega ona na identyfikowaniu tzw. rozważnych sądów moralnych, formułowania zasad moralnych eksplikujących te sądy oraz usuwaniu sprzeczności pomiędzy tymi sądami, zasadami, ale także istotnymi dla nich filozoficznymi i niefilozoficznymi teoriami. Ostateczny wynik dopasowywania tych trzech elementów stanowi swoiste ekwilibrium, oznaczające ich wzajemne wspieranie się i uwiarygodnianie. Pomimo licznego grona zwolenników (J. Rawls, N. Daniels, R. Dworkin) metoda refleksyjnej równowagi spotkała się z silną krytyką (np. R.M. Hare, P. Singer, czy R.B. Brandt) wskazującą na kołowatość tej metody oraz jej przyczynianie się do relatywizmu moralnego. Tekst otwiera serię trzech artykułów, których celem jest obrona metody refleksyjnej równowagi. Pierwszy krok w realizacji tego celu stanowi rzetelna prezentacja samej metody.
EN
The article concerns the method of reflective equilibrium which, according to its advocates, allows for correcting and justifying our ethical views. Generally speaking, it consists in the identification of our considered moral judgements, the formulation of moral principles that explicate these judgements, and the elimination of conflicts between them and any relevant background theories. The result of this process of adjustment is an equilibrium in which these elements support and justify each other. Despite a number of advocates (J. Rawls, N. Daniels, R. Dworkin), the method has been heavily criticized (for example by R. M. Hare, P. Singer, or R. B. Brandt), the objections being that it is an example of a vicious circle or that it justifies ethical relativism. This article opens a series of three papers which aim to defend the method. The first step to realize this goal is to present and explain the method itself.
2
Content available remote

Metoda refleksyjnej równowagi. Część II: Zarzut błędnego koła i problem wiarygodności rozważnych sądów moralnych

100%
Szutta A.
Diametros
|
2013
|
issue 36
122-146
PL
Niniejszy tekst stanowi drugą część serii poświęconej obronie metody refleksyjnej równowagi. Dotyczy zarzutu błędnego koła, zgodnie z którym metoda ta systematyzuje jedynie nasze, pozbawione wartości poznawczej, rozważne sądy moralne, stanowiące odbicie naszego uwarunkowania kulturowego, wychowania, stronniczości itd. Uzyskanie koherencji między rozważnymi sądami moralnymi, nawet jeśli do tego punktu równowagi wprowadzimy wiele teorii naukowych, nie podnosi ich wartości poznawczej. Obrona przed tym zarzutem zostanie przeprowadzona w kilku krokach. Krok pierwszy stanowić będzie krytyczna analiza samego zarzutu i próba wykazania jego słabości. Krok drugi będzie polegał na pozytywnej argumentacji na rzecz wstępnej wiarygodności moralnych intuicji leżących u podstaw formułowania naszych rozważnych sądów moralnych. W argumentacji tej będę odwoływał się zarówno do empirycznych teorii kognitywistycznych jak i do argumentów introspekcyjnych. Jeśli rozważne sądy maja minimalną przynajmniej wartość epistemiczną, wówczas ich systematyzacja i integracja z szerszym zbiorem przekonań, zasad i teorii nie ma już charakteru zawieszonego w próżni błędnego koła.
EN
The article is the second in a series defending the method of reflective equilibrium and focuses on the vicious circle objection, according to which the method merely systematizes our considered moral judgements, which in turn are merely a reflection of our cultural conditioning, bias, etc., and thus have no epistemic credibility. The introduction of a certain level of coherence between these and moral principles (including background theories), the argument goes, does not elevate the epistemic status of our moral convictions. The defense of the method is carried out as follows: first, I critically present the objection and point out its weaknesses; secondly, I offer positive argumentation for the credibility of considered moral judgements. If they have at least some minimal positive epistemic status, then their equilibrium with moral principles and background theories can no longer be claimed to be an instance of a vicious circle.
3
Content available remote

Metoda refleksyjnej równowagi. Część III: Problem niezgody moralnej, relatywizm i niedookreśloność metody

100%
Szutta A.
Diametros
|
2013
|
issue 37
146-168
PL
Jeden z głównych zarzutów wobec metody refleksyjnej równowagi głosi, że nie jest ona w stanie rozwiązać problemu niezgody moralnej, co więcej, że przyczynia się do jego pogłębienia. Ma to wynikać z dwóch wad tej metody: jej relatywistycznego charakteru, dopuszcza bowiem uznanie wykluczających się poglądów moralnych za równie silnie uzasadnione, jeśli tylko osoby je podzielające osiągnęły stan refleksyjnej równowagi; oraz wysokiego stopnia niedookreśloności, przez co nawet rzetelne jej stosowanie nie gwarantuje zbieżności poglądów, prowadzi do różnicowania się wyników badań również u tych osób, które w punkcie wyjścia podzielają te same rozważne sądy moralne. Celem artykułu jest krytyczna analiza powyższego zarzutu oraz próba jego odparcia. Pokazuję kolejno, że metoda refleksyjnej równowagi nie prowadzi do relatywizmu, oraz że jej niedookreśloność nie przesądza o konieczności jej odrzucenia. Niedookreśloność tę można zmniejszyć dzięki pewnym modyfikacjom, szczególnie w zakresie określenia odpowiednich wymogów kompetencji poznawczych i moralnych podmiotów stosujących tę metodę.
EN
One of the main objections against the method of reflective equilibrium is that it is not able to overcome the problem of moral disagreement, and, what is more, it deepens the problem. It is so, the objection goes, due to the following defects of the method: first, it is relativistic in its character, it allows for two different persons to hold two excluding, equally justified sets of moral beliefs as long as they meet the condition of holding these beliefs in reflective equilibrium; second, the method is severely underdetermined, and for this reason it cannot support any convergence of moral views of different persons, even when they use the method in a meticulous way. What is more, because of its underdeterminacy, the objection goes, the method of reflective equilibrium differentiates the outcomes of its application even among those who share the same starting point (the same considered moral judgements). The aim of the paper is to critically analyze and respond to the above objection. I am trying to show that the reflective equilibrium method does not presuppose relativism, and its underdeterminacy can be diminished by some modifications of the method, especially by postulating the constraints of some level of intellectual and ethical virtues of the agents applying the method.
4
Content available remote

O cnotach obywatelskich na przykładzie koncepcji instrumentalnego republikanizmu Williama Kymlicki

100%
Szutta A.
Diametros
|
2012
|
issue 32
190-214
PL
Przedmiotem artykułu jest krytyka Arystotelesowskiego republikanizmu, którą przeprowadza Kymlicka, oraz jego alternatywna propozycja tzw. republikanizmu instrumentalnego. Podejmę dyskusję ze stanowiskiem Kymlicki, która skoncentruje się wokół dwóch kwestii. Po pierwsze, czy celem życia ludzkiego jest uczestnictwo w polityce? Po drugie, czy cnoty powinny być traktowane przez państwo jako coś więcej niż środki konieczne do utrzymania i dobrego funkcjonowania jego instytucji, to znaczy jako konieczny (autoteliczny) element dobrego życia, który winien stać się przedmiotem zabiegów państwa?
EN
In considering Will Kymlicka’s critique of Aristotelian republicanism and his own version of instrumental republicanism, I pay special attention to two questions that divide the liberal and republican perspectives. First of all, should we take political participation as an essential form of human life? Secondly, can we admit that virtues should be treated by the state as autotelic elements of the good life? I reach the following conclusions: First, accepting a broad understanding of the political, we need to recognize the necessity of political engagement. Paradoxically, both liberals and republicans agree on this matter. The differences between them are to a large extent a result of different definitions of the terms political, social and private. Secondly, the state’s treating some virtues as intrinsic goods may be desirable and does not have to be in conflict with liberal justice.
5
Content available remote

Stany trzecie w ujęciu Władysława Tatarkiewicza

100%
Szutta A.
Filo-Sofija
|
2011
|
vol. 11
|
issue 2-3(13-14)
617-627
EN
The article treats on the concept of “third states” (as opposed to the other two kinds of states: those of work and entertainment) introduced by Władysław Tatarkiewicz in his treatise On Happiness. A thorough analysis of the passage on “third states” as well as of the very concept allows to see its relevance to the considerations on such important philosophical questions as those of the nature of doing philosophy, the meaning of life, intellectual intuition, theoria or contemplation. The paper consists of five parts. The first part is focused on Tatarkiewicz’s understanding of “third states” as well as on a phenomenological analysis of the concept itself. The second part is a kind of extension of the analysis enriched by Josef Pieper’s interpretation of the idea of leisure which I find very close to what Tatarkiewicz means by “third states”. In the light of the analysis the concept of the ‘third states’ turns out to be very inspiring and useful in dealing with a number of philosophical questions, which is shown in the fourth part of the paper. The final step consists of questioning the above conclusion by short outlining a possible naturalistic interpretation of the ‘third states’ in the light of which the picture of philosophy, human life or human cognition, based on the concept of the ‘third states’ might turn out to be a mere illusion. I do not give a final answer to this question but treat the conclusion of the paper as an invitation to a deeper consideration of the matter.
6
Publication available in full text mode
Content available

Przemoc a obywatelskie nieposłuszeństwo

100%
Szutta A.
Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne
|
2013
|
issue nr 22
171-187
EN
The paper concerns the relation between violence and the acts of civil disobedience.Its aim is to answer the question whether more extreme forms of protest should beexcluded from civil disobedience as a manifestation of violence or they could beincluded in it as justifiable forms of coercion. Realizing this task I analyze threegroups of arguments supporting the exclusion thesis: the argument based on the conceptof satyagraha and ahimsa, the argument referring to the idea of social contract,and the argument based on understanding civil disobedience as a civic appeal takento be a part of just social dialogue. My next step is to distinguish between violenceand coercion. The three arguments mentioned above allow for the exclusion of violence but they do not allow for the conclusion that no forms of coercion can bejustified within civil disobedience. The conclusion is that some forms of coercion,when meeting certain conditions, might turn out to be necessary and justified elementsof civil disobedience.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.