Search results

1

Architektura terminali lotniczych w aspekcie bezpieczeństwa antyterrorystycznego

100%

Wróbel P.

Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka

|

2017

|

issue 2

71-87

PL

Tematem artykułu jest problematyka bezpieczeństwa w terminalach lotniczych – przede wszystkim działań mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa antyterrorystycznego – widziana z perspektywy architekta. Planowanie, projektowanie i budowa terminalu, który ma gwarantować bezpieczeństwo antyterrorystyczne, jest złożonym, wielostopniowym procesem. Układ funkcjonalny terminalu przechodził w historii kolejne fazy rozwoju, a kwestie bezpieczeństwa stopniowo zyskiwały coraz większe znaczenie, co w efekcie doprowadziło do powstania obecnie obowiązujących standardów dotyczące barier i przegród budowlanych, a także podstawowych systemów BHS-EDS oraz stref kontroli osób i bagażu kabinowego. Zajmują one znaczne powierzchnie użytkowe, w których trzeba zapewnić sprawne działanie skomplikowanych systemów instalacji budynkowych i specjalnych. Należy przypuszczać, że powszechne wdrażanie nowych systemów, takich jak „kontrola osób bez zatrzymania” (Screening at Speed, SaS), spowoduje wzrost zapotrzebowania na powierzchnię użytkową i obsługę instalacyjną. Można sądzić, że coraz bardziej rozwinięte i zintegrowane systemy informatyczne (zagrożone notabene nowym i szybko rosnącym niebezpieczeństwem: cyberatakami) będą miały wpływ na sposób kształtowania architektury przyszłych terminali lotniczych. Duże znaczenie będzie miało zapewne wprowadzanie zieleni, wody i światła jako czynników łagodzących skutki postępu technicznego, oddzielającego człowieka od naturalnego środowiska.

EN

The article touches upon the issues of safety at airport terminals, including mainly activities aimed at providing anti-terrorism security as seen from the architect’s perspective. Planning, designing and constructing terminals in which the anti-terrorism safety priority is to be guaranteed is a complex, multi-stage process. The functional layout of the terminal underwent subsequent development stages throughout the years and security issues gradually grew more and more important. As a result, current standards for construction barriers and partitions as well as elementary systems for transportation and control of checked-in luggage (BHS-EDS) and control zones of passengers and cabin luggage have been developed. Such systems occupy considerable usable areas in which the proper functioning of complex building installation and special installation systems should be ensured. Consequently, the common implementation of new systems, such as Screening at Speed (SaS) causes increased demand for usable space and installation service. More and more developed and integrated IT systems (which are under a threat of a new and fast increasing danger of cyber attacks) will have an influence on the shaping of architecture of future airport terminals. The provision of green areas, water and light as factors that mitigate the consequences of technical progress separating human from the natural environment will grow in importance.

2

Przestrzenie publiczne – zbudowane ramy dialogu społecznego

100%

Wróbel P.

Państwo i Społeczeństwo

|

2018

|

issue 2

23-36

EN

This article is aimed at analysing the phenomenon of creation and functioning of public space as a constructed framework of social dialogue. Conflict is an important element of the dialogue whereas congregations such as rallies, marches or picketing, which are supposed to be collective manifestations of opinion on important social matters, are direct forms of expression of the dialogue. Places which offer possibilities of unrestrained civic expression are immanent parts of the urbanity phenomenon. A brief review of examples that represent existing types of public space in which civic liberties are pursued in practice is supposed to help find an answer to a question whether contemporary semi-public space (e.g. airports) is capable of considering also this type of space in its development plans. The events of the second decade of the 21st century at airports in Germany, Great Britain, the USA and Poland give some hope. However, there are certain reasonable fears that they may not be permanently incorporated into functional and spatial models of airports that have recently aspired to construct buildings typical of urban space. The progressive process of space commercialisation and privatisation, the tendency to extend supervision and control zones and the existing model of airport management based on neo-liberal entrepreneurship are not conducive to this. One should also wonder whether public space open to free expression would not be the socially expected and favourable form of humanisa on and a method for introducing manifestations of genuine life into homogeneous forms of communication nodes.

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza zjawiska kreowania i funkcjonowania przestrzeni publicznych jako zbudowanych ram dialogu społecznego. Jego istotną częścią pozostaje konflikt, a bezpośrednim wyrazem – zgromadzenia mające na celu zbiorowe demonstrowanie opinii w formie wieców, przemarszów czy pikiet. Miejsca oferujące możliwości nieskrępowanej obywatelskiej wypowiedzi stanowią więc immamentną część fenomenu miejskości. Krótki przegląd przykładów reprezentujących istniejące typy przestrzeni publicznych, w których swobody obywatelskie są realizowane w sposób praktyczny, ma na celu próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy współczesne przestrzenie semipubliczne w rodzaju lotnisk są zdolne do uwzględnienia w swoich planach rozwojowych również tego typu aktywność. Wydarzenia, jakie mają miejsce w drugiej dekadzie XXI wieku w portach lotniczych w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, a także w Polsce, budzą pewne nadzieje, jednakże istnieją również uzasadnione obawy, że nie zostaną one na trwałe wpisane w modele funkcjonalno-przestrzenne lotnisk aspirujących w ostatnim czasie do formowania zabudowy o miejskim charakterze. Nie sprzyja temu postępujący proces komercjalizacji i prywatyzacji przestrzeni, tendencja do poszerzania stref nadzoru i kontroli, a także obowiązujący model zarządzania portami lotniczymi oparty na neoliberalnej przedsiębiorczości. Warto się jednak zastanowić, czy przestrzenie publiczne – otwarte na swobodną ekspresję – nie stanowiłyby oczekiwanej społecznie i korzystnej ekonomicznie formy humanizacji oraz sposobu na wprowadzenie przejawów autentycznego życia do homogenicznych form zabudowy węzłów komunikacyjnych.

3

Koncepcja izomorfizmu instytucjonalnego i jego przejawy w sektorze non profit w wybranych krajach

100%

Wróbel P.

Ekonomia Społeczna

|

2011

|

issue 2

21-34

PL

W rozmaitych tekstach dotyczących ekonomii społecznej raz po raz pojawia się słowo izomorfizm, dotąd nie rozwijane szerzej w literaturze przedmiotu. Artykuł przedstawia zasadnicze cechy konceptu izomorfizmu instytucjonalnego - pojęcia wypracowanego w dziedzinie socjologii organizacji. Trzy główne typy procesów izomorfizmu, tj. koercyjne, mimetyczne i normatywne, wyodrębnili w swoim klasycznym eseju z 1983 r. P. DiMaggio i W. Powell. Autorzy ci podjęli także próbę antycypacji wystąpienia zmiany izomorficznej poprzez wyszczególnienie wyznaczników takiej zmiany na poziomie organizacji i na poziomie pola organizacyjnego (ustalonego obszaru życia instytucji, jej bliższego i dalszego środowiska). Spośród różnych prób operacjonalizacji izomorfizmu do bardziej zaawansowanych należą prace E. Lewis. W sektorze non profit z różnych względów należy się spodziewać występowania tendencji izomorficznych. O niektórych z nich mówił już C. Borzaga. Artykuł obrazuje znane w literaturze zagranicznej przykłady procesów izomorficznych w sektorze pozarządowym i ekonomii społecznej. W Szwecji sieć stowarzyszeń oferujących edukację dla dorosłych zmaga się z uniformizacją wyrastającą z zależności finansowych od państwa oraz z koniecznością orientacji prorynkowej. W Wielkiej Brytanii wszystkie trzy presje izomorficzne zagrażają entuzjastycznej orientacji prousługowej w sektorze publicznym. Procesy izomorficzne dotykają także przedsiębiorstwa społeczne w Danii. Stan izomorfizmu w polskim sektorze non profit nie został jeszcze szerzej zbadany. (abstrakt oryginalny)

EN

Time and again, authors of various texts on social economy use the term 'isomorphism'without elaborating it any further. The article discusses the fundamental features ofthe concept of institutional isomorphism developed in the field of the sociology of organisations. P. DiMaggio and W. Powell in their seminal essay of 1983 identified three main kinds of isomorphism: coercive, mimetic and normative. Those authors also tried to anticipate the emergence of isomorphic change by specifying the determinants of such change at the level of organisations and organisational fields (a specific area in which an institution operates, its more and less distant environments). Amongst various attempts to operation- alise this idea, E. Lewis'work, as the most advanced, comes to the fore. In the non-profit sector, isomorphic trends can be expected for a variety of reasons. Some of them were already mentioned by C. Borzaga.This article recalls examples of isomorphic processes in the non-government sector and in social economy, well-known in international literature. In Sweden, the network of associations offering education for adults struggles with a uniformisation rooted in financial dependence on the state and the necessity to demonstrate a promarket orientation. In the UK, all three isomorphic pressures threaten the enthusiastic pro-service orientation in the public sector. Isomorphic processes also affect social enterprises in Denmark. The issue of isomorphism of Poland's non-profit sector has not been examined in depth until now. (original abstract)

4

Lotnisko – miejsce czy nie-miejsce? Wartości architektoniczno-przestrzenne, symboliczne i społeczne zespołów zabudowy portów lotniczych w kontekście idei Airport City i Aerotropolis

100%

Wróbel P.

Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula

|

2018

|

issue 61(4) Architektura

93-103

PL

Współczesne porty lotnicze, będące prężnymi ośrodkami wymiany handlowej, miejscami pracy i bezpośrednich spotkań coraz większej liczby ludzi, osiągają rozmiary wymagające spójnej koncepcji techniczno-ekonomicznej, architektonicznej i funkcjonalno-przestrzennej. Prestiżowa architektura terminali reprezentuje dynamikę i potencjał ekonomiczny lokalnych społeczności, a układy urbanistyczne kompleksów zabudowań lotniskowych coraz częściej świadomie nawiązują do form miejskich. Lotniska są jednak nadal postrzegane jako anonimowe nie-miejsca nieposiadające głębszych symbolicznych i społecznych znaczeń, gdzie ludzie obok siebie koegzystują, nie tworząc żadnej wspólnoty. Czy porty lotnicze istotnie są pozbawionymi wartości i własnej historii negatywnymi nie-miejscami, czy też miejscami nowego typu, wymagającymi właściwego odczytania ich utajonych społecznych sensów i znaczeń w kontekście globalnych procesów urbanizacyjnych? Koncepcja nie-miejsc antropologa Marca Augé, której socjologowie przeciwstawiają teorię atmosfer filozofa-estetyka Gernota Böhmego, czy teoria obrazu miasta Kevina Lyncha wspierająca argumentację analityków procesów ekonomicznych airport city i aerotropolis pokazują, że lotnisko jako społeczno-przestrzenny fenomen wymaga interdyscyplinarnej analizy. Badacze różnych specjalności poszukują teoretycznych narzędzi, również w obszarze estetyki i teorii architektury, zdolnych do wyjaśniania złożonych zjawisk współczesności.

EN

Contemporary airports, which are bustling commercial centres, workplaces and locations where ever-growing numbers of people meet face-to-face, have grown to such sizes that they require a consistent technical and economic, architectural as well as functional and spatial concept. The impressive architecture of airport terminals represents the dynamism and economic potential of local communities while urban layouts are more and more frequently deliberately designed to evoke urban forms. However, airports continue to be perceived as anonymous non-places, devoid of any deeper symbolic and social meanings, where people just co-exist next to one another, but do not form a community. Are airports really negative non-places devoid of any value and their own history or are they places of a new type requiring that their hidden social meanings and senses be properly read in the context of global urbanisation processes? The anthropologist Marc Augé’s concept of non-places, which sociologists contrast with the theory of atmospheres propounded by the philosopher and aesthetician Gernot Böhme’s, or Kevin Lynch’s theory of the image of the city supporting arguments put forward by airport city and aerotropolis economic process analysts, demonstrate that the airport as a social and spatial phenomenon calls for an interdisciplinary analysis. Researchers from various disciplines are looking for theoretical tools, also within the field of aesthetics and architectural theory, that can explain complex phenomena of contemporary times.

5

Projektowanie przyszłości architektury

100%

Wróbel P.

Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula

|

2016

|

issue 4(50)

62-75

PL

Przyszłość, nieznana i niepokojąca, jest oswajana przez człowieka na różne sposoby: za pomocą proroczych przepowiedni, pociągających utopii, ale także za sprawą trzeźwych naukowych prognoz. Na różnych poziomach kultury swoje pozytywne funkcje pełnią zarówno artystycznie wyrażane futurologiczne wizje, jak i oparte na racjonalnych przesłankach hipotetyczne scenariusze zdarzeń. Rozwój ściśle związanych ze sobą techniki i architektury widziany w perspektywie teorii ewolucji organizmów żywych pozwala w inny sposób spojrzeć na problemy kształtowania się nowych form podążających za nowymi technologiami. W artykule poruszono wątki związane z wpływem szybkiego rozwoju techniki lotniczej na kształt towarzyszącej jej architektury. Temat elastyczności – zdolności przystosowywania się do zwiększającego się ruchu pasażerów – jest motywem przewodnim, może nawet pewnego rodzaju obsesją architektury służącej awiacji, praktycznie od początku jej istnienia. Od współczesnych terminali wymaga się możliwości przekształceń układu funkcjonalno-przestrzennego i rozbudowy w perspektywie kilkudziesięciu lat. Wizja nakreślona przez producenta samolotów Airbus jest optymistyczna i pozwala widzieć lotniska powstające w połowie XXI wieku jako środowisko bardziej przyjazne człowiekowi, mniej zanieczyszczone i hałaśliwe.

EN

The unknown and disturbing future is embraced by the man in various ways: through prophecies, attractive utopia visions but also sound scientific predictions. Both artistic futurological visions and hypothetical scenarios of events based on rational premises fulfi l positive functions at various levels of culture. The development of closely related technique and architecture seen from the perspective of the evolution theory of living beings gives us a different view of the problems of creating new forms that follow the state-of-the-art technologies. This article touches upon he issues connected with the infl uence of the rapid development of air technology on the shape of the associated architecture. The issue of flexibility – an ability to adapt to the intensifying passenger movement – has been a leitmotif or even a kind of obsession of architects designing for the aviation industry almost from the very beginning of its existence. It is expected that modern terminals will have the capacity of transforming their functional and spatial arrangement and extension in the following dozen or so years. The vision outlined by the producer of Airbus aircraft is optimistic and shows airports to be built in the mid-21st century as an environment friendlier to the man, less polluted and less noisy.

6

DRZEWO W ARCHITEKTURZE. ASPEKTY EKOLOGICZNE, SYMBOLICZNE, KONTEKST SOCJOLOGICZNY I ESTETYCZNY

100%

Wróbel P.

Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula

|

2017

|

issue 4(54)

114-127

PL

Drzewo we współczesnej architekturze pełni funkcje użytkowe jako obiekt przyrodniczy pozytywnie oddziałujący na środowisko życia człowieka. Coraz częściej należy też do zestawu środków pomagających spełniać wymagania w zakresie polityki zrównoważonego rozwoju. Jako żywa roślina posiadająca wraz z bryłą korzeniową określone gabaryty i ciężar stanowi także konkretny problem techniczno-budowlany. Jednocześnie drzewo pozostaje figurą pełniącą w architekturze ważne funkcje symboliczne. Suma tych zagadnień powoduje, że drzewo może stanowić swego rodzaju badawczą próbkę pokazującą stan wielorakich związków środowiska zbudowanego ze środowiskiem przyrodniczym, i szerzej – określającą relacje między kulturą a naturą. Wiedzę tę istotnie wzbogaca dyskurs na ten temat prowadzony w obszarze socjologii i estetyki. Pomaga on architektom w zrozumieniu historycznych i współczesnych koncepcji przyrody, które są tworami społecznymi, w znacznym stopniu kształtowanym przez praktykę zamieszkiwania środowiska zbudowanego.

EN

A tree fulfils utilitarian functions in contemporary architecture as a natural object that has a positive influence on the living environment. More and more frequently it also belongs to a set of measures that help meet requirements in terms of sustainable development policy. As a living plant of a specific size, which has specific requirements with regard to moisture and a considerable weight (both the tree and its root mass), it is also a concrete technical and constructional problem. At the same time, the tree is a figure fulfilling important symbolic functions in architecture. The sum of these issues can cause the tree to be a sort of a research sample indicating the status of multiple relations between the built environment and the natural environment, and in a broader sense – defining relations between culture and nature. This knowledge is considerably enriched by the discourse on the relationship between nature and culture in the field of sociology and aesthetics. It helps architects understand the historical and contemporary concepts of nature, which are social constructs shaped significantly by the practice of inhabiting the built environment.

7

REVITALISATION AS A FORM OF THE CYCLICAL PROCESS OF URBAN STRUCTURE RECONSTRUCTION. THE EXAMPLE OF KUPA STREET IN THE KAZIMIERZ DISTRICT OF KRAKOW

100%

Wróbel P.

Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula

|

2019

|

issue 1(59)

15-30

EN

This article describes revitalisation as a form of the contemporary reconstruction and restoration of urban tissue. Advances in social, economic and technical requirements generate adjustments in the architectural and urban layout. These changes result in destructive, regressive and remedial actions, contributing to the complexity of a city as a continuous phenomenon of cumulative transformations. Kupa Street is located in the Kazimierz District of Krakow. Having withstood successive phases of building renovation, this street constitutes an adequate case study for research in architectural and spatial revitalisation. This study includes a literature review, as a theoretical basis for the analysis and conclusions; and a participant observation of the design and development of the location. Moreover, long-term development projects, conservation and planning activities in the Kazimierz District were considered.

PL

W artykule podjęto próbę ukazania rewitalizacji jako szczególnej współczesnej formy procesu kompleksowej rekonstrukcji tkanki miejskiej po okresach regresu oraz podejmowanych cyklicznie działań mających na celu dostosowywanie układów architektoniczno-urbanistycznych do nowych wymagań społeczno-ekonomicznych i technicznych. Kolejne rekonstrukcje i modernizacje składają się na złożony fenomen trwania i ciągłości miasta poprzez nawarstwiające się przekształcenia. Ulica Kupa na krakowskim Kazimierzu, za sprawą kolejnych faz wymiany substancji budowlanej, jest przykładem stanowiącym materiał badawczy dla studium przypadku rewitalizacji w wymiarze architektoniczno-przestrzennym. Metody, jakimi posłużono się w badaniach to studia literaturowe, będące bazą teoretyczną dla analiz i formułowanych wniosków, oraz obserwacja uczestnicząca polegająca na udziale autora w pracach studialnych i projektowych zabudowy w omawianej lokalizacji. Ponadto istotnym elementem uzupełniającym jest wieloletnia obserwacja działań inwestorskich, konserwatorskich i planistycznych na terenie dzielnicy Kazimierz.

8

Związki architektury i natury w kontekście kryzysu klimatycznego. Obecność problematyki w procesie dydaktycznym na przykładzie prac studenckich Wydziału Architektury i Sztuk Pięknych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

100%

Wróbel P.

Państwo i Społeczeństwo

|

2019

|

issue 3

133-145

EN

There are many arguments in favour of the statement that it is not only the concept of sustainable development but also – and perhaps most importantly – the alleviation of anthropogenic impact on climate change, along with the simultaneous adaptation and an increase in resilience to the effects of this change, will become the fundamental notions that will shape the relationships between architecture and nature in the near future. This leads to the necessity of including this subject matter in teaching in a broader manner. The article employs a qualitative method based on confronting the current discourse on climate change and design and construction practice with the attitudes of students observed during teaching. The theoretical scope of the study was outlined on the basis of a study of the literature, whilst the research material consisted of selected end-term and thesis projects. The article also includes a postulative section, which points to the subject matter that should, in the opinion of the author, be more broadly represented in the curriculum.

PL

Wiele argumentów przemawia za tym, że nie tyle koncepcja zrównoważonego rozwoju, co przede wszystkim łagodzenie antropogenicznego wpływu na zmiany klimatyczne, przy jednoczesnej adaptacji i zwiększaniu odporności na skutki tych zmian, będą podstawowymi pojęciami kształtującymi w najbliższej przyszłości związki architektury z naturą. Pociąga to za sobą konieczność szerszego włączenia omawianej problematyki do procesu dydaktycznego. W artykule zastosowano metodę jakościową polegającą na konfrontowaniu aktualnego dyskursu na temat zmian klimatycznych i praktyki projektowo-realizacyjnej z postawami studentów obserwowanymi w trakcie pracy dydaktycznej. Teoretyczne pole badań zakreślono na podstawie studiów literaturowych, natomiast źródłowym materiałem badawczym były wybrane projekty semestralne i dyplomowe. W artykule zawarto także część postulatywną wskazującą na problematykę, która zdaniem autora powinna znaleźć szersze odzwierciedelnie w programach nauczania.

9

FOTO -OBRAZY ARCHITEKTURY

100%

Wróbel P.

Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula

|

2017

|

issue 53(2) Architektura

200-210

PL

Żyjemy w czasach, w których obraz staje się ważniejszy niż słowo. Fotografia architektoniczna jest częścią procesu zmiany paradygmatu poznawczego. W miejsce teorii, narracji zapisanych przy pomocy słów, pojawiają się przekazy oparte na obrazach. Narodziny fotografii architektonicznej są ściśle związane z technicznym wynalazkiem fotografii. Do jej znaczących „kamieni milowych” można zaliczyć: pierwszy tekst krytyczny ilustrowany fotografiami współczesnego architekta, „przewrót kubistyczny”, który wpłynął znacząco na modernistyczną koncepcję przestrzeni, a który dokonał się m.in. za sprawą analitycznego użycia fotografii, oraz powstanie instytucjonalnych kolekcji foto-obrazów architektury. Do ważnych momentów w określeniu kondycji fotografii architektonicznej należą również wystawy i towarzyszące im katalogi. Zorganizowany w 2014 roku w Londynie pokaz pt. Constructing Worlds: Photography and Architecture in the Modern Age stał się okazją do refleksji i prezentacji nowych koncepcji odwzorowywania architektury na płaskich powierzchniach zdjęć. Równolegle, na styku biznesu i kultury masowej, zachodzą procesy koncentracji władzy nad obrazami (zasobami ikonograficznymi), za pomocą których media kształtują nasze wyobrażenie o świecie.

EN

In our times, images have become more important than words. Architectural photos belong to the process of changing the cognitive paradigm. Image-based messages replace the narrative theories composed of words. The birth of an architectural photography is closely related to the technical invention of photography. Its important “milestones” include the first critical text illustrated with photos by a contemporary architect, “cubist upheaval”, which affected the modernistic concept of space to a significant degree and which took place e.g. through an analytical use of photography, as well as the creation of institutional collections of photo images of architecture. Important factors contributing to defining the architectural photography condition include also exhibitions and accompanying catalogues. The exhibition organised in 2014 in London, called Constructing Worlds: Photography and Architecture in the Modern Age, became a site of reflection and presentation of new concepts in depicting architecture on flat photo surfaces. At the same time, at the contact point of business and mass culture, there are processes of focusing authority over images (iconographic resources) which are used by the media to form our image of the world.

10

Eksperyment w architekturze. Wolny wybór czy konieczność i obowiązek?

100%

Wróbel P.

Państwo i Społeczeństwo

|

2017

|

issue 1

97-114

PL

Eksperyment rozumiany jako przejaw radykalnego nowatorstwa zrywającego z zastanymi konwencjami jest w sztuce obecny, odkąd istnieje sama sztuka, a jego przykłady można wytropić już w starożytności. Eksperyment nowoczesny odwołujący się do paradygmatu metody naukowej wiąże się z pojęciem awangardy, która podniosła go do rangi obowiązku twórcy. Obok koncepcji o charakterze utopijnym, w architekturze istnieje silny nurt poszukiwania innowacyjnych rozwiązań konkretnych problemów. Jego osiągnięcia za spraw uznanych realizacji niejednokrotnie są przenoszone do powszechnej praktyki zawodowej. Do dominujących nurtów należą projekty czerpiące z idei ekologicznych, społecznych, nowych technologii czy nawet wprost z refleksji filozoficznej skupionej na estetyce. Referując szereg własnych opracowań studialnych, autor wskazuje na pewien charakterystyczny rys tego typu prac, polegający na konceptualizacji ogólnych przemyśleń i pomysłów czerpiących inspirację z rzeczywistych sytuacji. Realne zadania projektowe są pretekstem do rozwijania idei, które mogą, choć niekoniecznie muszą, znaleźć swoje praktyczne zastosowanie w innych projektach, w innym czasie. Wspólną cechą prezentowanych prac jest ich otwartość, bezinteresowność, ograniczona funkcja lub wręcz swoista „bezużyteczność”.

EN

Experiment, understood as a radical innovation that breaks existing conventions is present in art as long as art exists, and the many examples of it may be traced back to antiquity. The contemporary form of experiment, referring to the paradigm of a scientific method, used for searching the better solutions to problems is associated with the concept of avantgarde that has raised it to the necessary duty of creator. In architecture, there is a strong trend to search for innovations that often become common practice, due to recognized realizations. The most dominant trends nowadays include projects that draw from ecological, social concepts, new technologies and even directly from philosophy, focused on aesthetics. By referring a series of own studies, author points to a distinctive feature of this type of projects that conceptualizes the general ideas that are reflected in specific situations. Real design tasks are what the search and development of the ideas is based on. These can, but not necessarily must find their practical use in other projects. The common feature of the presented works is their openness, disinterestedness, limited functionality, or even a sort of “uselessness”, with a slightly utopian character.

11

Postulat sprawiedliwości społecznej a idea sprawiedliwości

100%

Wróbel P.

Studia Socialia Cracoviensia

|

2013

|

issue 1(8)

135-150

PL

Artykuł prezentuje koncepcję sprawiedliwości społecznej na tle idei sprawiedliwości ogólnej. Idea ta jest obecna w dyskursie filozoficznym od zarania dziejów, początkowo opierana na prawie naturalnym, a w nowożytności – na umowie społecznej. Wiodącym ujęciem jest Ulpianowski nakaz oddania każdemu, co mu się słusznie należy, przyjęty przez myśl autorów religijnych. W naukach prawnych idea sprawiedliwości łączy się ściśle z ideami równości, godności osoby ludzkiej, wolności oraz demokracji. Nie należy jednak utożsamiać sprawiedliwości z równością. Na tle idei sprawiedliwości ogólnej narodził się postulat zachowywania zasad sprawiedliwości społecznej, obecny także w polskiej Konstytucji.

EN

This paper shows the conception of social justice against a background of an idea of general justice. The idea exists in philosophic debate since dawn of history. At the beginning justice was based on natural law, but from renaissance its meaning is strictly related to social contract. Ulpian demand of “constant and perpetual will to render to every man his due” is the leading concept, received also in religious field. In law sciences the idea of justice is strictly connected with such ideas of equality, dignity of human person, freedom and democracy – but justice is not the same as equality. Against the background of general justice has been born a postulate of social justice, which is present also in the Constitution of the Republic of Poland (of 1997).

12

Wyznaczniki ekonomiczne sprawiedliwości społecznej w Polsce

100%

Wróbel P.

Studia Socialia Cracoviensia

|

2013

|

issue 2(9)

127-144

PL

Artykuł 2. Konstytucji RP z 1997 r. stwierdza, że Polska „jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej”. Sprawiedliwość społeczna należy do zasad ustrojowych i zdaniem prawników nie stanowi podstawy do roszczenia podmiotowego. Współczesne rozumienie Ulpianowskiej idei sprawiedliwości – „Oddać każdemu, co mu się należy” – wspiera się na koncepcji sprawiedliwości dystrybutywnej Johna Rawlsa, opartej o równość proporcjonalną. Tekst analizuje poziom czterech wyznaczników sprawiedliwości społecznej, z jakimi mamy do czynienia w Polsce: nierówności dochodowe, system podatkowy, bezrobocie i ubóstwo. Struktura ładu społeczno-gospodarczego w naszym kraju, powstała i utrwalona w okresie transformacji, nie pozwala na stwierdzenie, że w Polsce istotnie w pełni urzeczywistnia się zasady sprawiedliwości społecznej.

EN

Article No. 2 of The Constitution of The Republic of Poland (1997) states that Poland „shall be a democratic state ruled by law and implementing the principles of social justice”. Social justice is one of the principles of government and, according to lawyers, does not constitute grounds for subjective claims. Contemporary understanding of the Ulpian idea of justice (suum cuique): giving everyone his due, derives from the conception of distributive justice by J. Rawls, which is based on proportional equality. This paper discusses the levels of four social justice indicators that Poland now deals with: income inequality, tax system, unemployment and poverty. The structure of the socio-economic system in Poland, which was founded and established during a period of transition, (presented in paper by statistical data and international comparisons) does not support the conclusion that Poland indeed fully embodies the principles of social justice.

13

Prawo do obrony osoby podejrzanej w polskim procesie karnym

100%

Wróbel P.

Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM

|

2017

|

issue 7

245-261

PL

Prawo do obrony to zbiór wszelkich uprawnień, które przysługują stronie biernej procesu karnego w celu odparcia oskarżenia, zmniejszenia odpowiedzialności karnej oraz innych uciążliwości w procesie karnym. Zasada ta ma swoje podstawy w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz kodeksie postępowania karnego. Zgodnie z dyspozycją art. 6 k.p.k. prawo do obrony przysługuje podejrzanemu oraz oskarżonemu. Tymczasem w procesie karnym uczestniczy również osoba podejrzana, która nie jest formalnie podejrzanym, ale skupiają się wokół niej działania organów procesowych. Bardzo często staje się ona stroną postępowania przygotowawczego. Tematem artykułu jest kwestia prawa do obrony z punktu widzenia osoby podejrzanej. Od wielu lat pozostaje ona pomijana w polskim ustawodawstwie, chociaż była przedmiotem rozważań doktryny. W tekście poddano rozważaniom dotychczasowe propozycje na definicję osoby podejrzanej, a także przeanalizowano obecny zakres prawa do obrony w ujęciu konstytucyjnym, konwencyjnym i kodeksowym. Stanowi to bazę do ustalenia, czy osobie podejrzanej w obecnym stanie prawnym przysługuje prawo do obrony i czy jest ono odpowiednio realizowane. Przedstawione zostały również postulaty de lege ferenda – sformułowano propozycję definicji osoby podejrzanej i umiejscowienia jej w kodeksie postępowania karnego, a także sugestię dotyczącą lepszej realizacji prawa do obrony w praktyce.

EN

Right of defence is a collection of authorizations which are entitled to a passive party to the criminal process in order to refute charges, reduce criminal liability and other nuisance in criminal proceedings. This principle has its foundation in the Polish Constitution, the European Convention on Human Rights and the Code of Criminal Procedure. Pursuant to article 6 of the Code of Criminal Procedure, the right of defence is entitled to the suspect and the accused. Meanwhile, a suspected person - who formally is not a suspect - also participates in the criminal process, and the operations of the law enforcement authorities are focused around them. Most often, they become a party to pre-trial proceedings. The subject matter of the article is the right of defense from the suspected person point of view. For many years, they have remained unnoticed in the Polish legislation, even though they have been under doctrine consideration. This paper considers current proposals of a definition of the suspected person, and it also analyses the actual scope of the right of defense in terms of the constitution, conventions and statutes. This is a foundation in order to determine whether the suspected person in the current legal status has the right of defense, and whether it is properly exercised. De lege ferenda postulates have been also presented, i.e. a proposal of the definition of the suspected person and its placement in the Code of Criminal Procedure, as well as a suggestion for better realization of the right of defense in practice.

14

Skłanianie pracowników do pracy w czasie wolnym w wyniku zastosowania komunikacji elektronicznej

100%

Wróbel P., Uniwersytet Gdański I. O. i. Z.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

2013

|

vol. 288

EN

The goal of the article includes analysis of the phenomenon of organisations stimulating its employees to work in spare time as a result of Computer Mediated Communication: scale and scope, mechanisms and results. The scale of the phenomenon in researched companies was significant, the scope in terms of employees groups was diversified. In both organisations the phenomenon was the result of internal processes and clients’ pressure. Researched employees emphasized negative consequences (stress, family tensions) and in the same time they agreed they have got accustomed to work in a spare time.

15

The barriers to co-operation in the food safety system in Poland

63%

Jendza D., Wróbel P.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2019

|

issue 2(48)

45-57

EN

Objectives: The official food safety system in Poland is divided between a number of specialised inspection bodies. The effective implementation of the entire inspection and supervision process requires multi-direction co-operation. The aim of the study presented was the identification of the barriers to and boundaries of the inter-organisational cooperation between the inspection bodies involved in the official food safety process. Research Design & Methods: Qualitative research methods: analysis of organisational documentation, industry reports, post-audit reports and in-depth interviews with employees of five inspection bodies. Findings: The co-operation between the inspection bodies should be multi-threaded and multi-lateral. In fact, the mechanisms that encourage co-operation are relatively weak and there are numerous barriers between them. The lack of the inter-organisational co-operation is caused by various factors: cultural, social, political, legal, and organisational norms and values. The key source of the barriers is the fragmentary perception of the food safety supervision process by employees, which results from the lack of a systematic approach to this process. The employees of the inspection bodies perceive the remaining inspections as external entities and not co-workers taking part in a common process aimed at common good. Implications/Recommendations: This article suggests some policy implications. The evolutionary solutions may include measures to eliminate the differences between inter-organisational co-operation postulated in legal regulations and real practices. The revolutionary activities may consist of building a comprehensive system of official food safety which will lead to consistent supervision over the entire food chain, and not only over the individual stages thereof. The construction of such a system may require changes in the number and the scope of tasks of the existing inspections. Contribution/Value Added: The inter-organisational co-operation problems as part of the official food safety process are not specific to only the system in Poland: similar difficulties are found in many countries. Therefore these research findings have potentially wide application.

16

Telepraca - regulacje prawne a praktyka rynku pracy

63%

Wróbel P., Jendza D.

e-mentor

|

2018

|

issue 3 (75)

56-62

EN

Flexible forms of employment became the focus of attention both of practitioners and researchers in recent years. To popularize teleworking law regulations concerning telework were introduced in Poland in 2007. However, the attitude of the representatives of the labor market towards these regulations seems ambiguous. Moreover, the research shows that no significant increase in teleworking practice appeared. The study described in the article aimed at verifying to what extent the employers comply with the requirements and recommendations concerning teleworking included in the Labor Code. It was also intended to assess how the practice goes in line with the legislator's intentions and to indicate possible directions of changes in legislation to popularize telework. The research was based on a questionnaire filled in by employees of organizations using teleworking and on individual interviews with HR experts. The study confirms that there is a significant discrepancy between the national law on teleworking and the practice of the labor market. Only a few of the surveyed organizations used new regulations. Informal principles of regulating telework were dominant. It seems that the adopted solutions focus on the protection of employees, and not on encouraging employers to use this form of work organization, and in some areas even discouraging them. The analysis allows for concluding that although legislator has defined many objectives, neither the suggested measures nor the expected values accompany them. Therefore, one can presume that the primary goal to be achieved by the Legislature was a qualitative change, i.e., a significant popularization of telework. Unfortunately, the conducted research did not prove that such change has occurred.

17

Entrepreneurship Education in Pre-School, Primary and Secondary Education in the New Core Curriculum

51%

Rachwał T., Kilar W., Kawecki Z., Wróbel P.

Przedsiębiorczość - Edukacja

|

2018

|

vol. 14. Rola przedsiębiorczości w rozwoju społeczno-gospodarczym

389-424

PL

W obliczu coraz bardziej dynamicznych przemian społeczno-gospodarczych na świecie współcześnie wzrasta świadomość potrzeby kształcenia ekonomicznego od najmłodszych lat. Szczególną wagę ma wyposażanie młodzieży w wiedzę, która pozwala zrozumieć zjawiska społeczno- -ekonomiczne, oraz w umiejętności praktyczne, a także kształtowanie postaw, dzięki którym możliwe jest wejście młodzieży w okres aktywności zawodowej i brania odpowiedzialności za swoje decyzje ekonomiczne. Dyskusja na temat roli edukacji szkolnej w tym względzie oraz treści kształcenia w zakresie przedsiębiorczości ma miejsce w Polsce od 2002 r., kiedy to wprowadzono do kształcenia ogólnego w szkołach ponadgimnazjalnych nowy przedmiot – podstawy przedsiębiorczości. Obecnie, ze względu na kolejną reformę edukacji, następują zmiany w kształceniu w zakresie podstaw przedsiębiorczości, które odbywać się będzie głównie na etapie szkoły średniej. Cele i treści kształcenia z zakresu przedsiębiorczości zostały także włączone w pewnym stopniu do edukacji w szkole podstawowej i wychowania przedszkolnego. Celem niniejszego artykułu jest zatem przedstawienie założeń nowej podstawy programowej z podstaw przedsiębiorczości dla szkół ponadpodstawowych, która zgodnie z harmonogramem wdrażania reformy będzie obowiązywać od roku szkolnego 2019/2020, oraz wskazanie możliwości kształtowania postaw przedsiębiorczych na niższych etapach edukacji. Przedstawiono także ważniejsze wnioski z przeprowadzonych konsultacji społecznych w tym zakresie. Analiza zapisów nowej podstawy programowej wskazuje, że jej wdrożenie powinno, zdaniem autorów, lepiej niż dotychczas sprzyjać edukacji ekonomicznej dzieci i młodzieży oraz kształtowaniu ich postaw przedsiębiorczych. Aby tak się stało, musi być spełnionych jednak szereg warunków, dlatego w końcowej części autorzy zawarli rekomendacje dla interesariuszy procesu kształcenia – instytucji kształcących i doskonalących nauczycieli, organów prowadzących, szkół i ich dyrektorów oraz nauczycieli.

EN

In the face of more and more dynamic socio-economic changes in the world, the awareness of the need for economic education from an early age is increasing. Particular attention is given to equipping young people with knowledge that allows them to understand social and economic phenomena surrounding them, as well as practical skills and shaping attitudes through which they can start a professional activity and take responsibility for their economic decisions. The discussion on the role of school education in this area and the learning content in the field of entrepreneurship has been present in Poland for many years, when in 2002 a new subject – basics of entrepreneurship – was introduced to general education in upper secondary schools. Currently, due to another reform of education, there are changes in entrepreneurship education, which will take place mainly at the secondary school stage. The goals and content of entrepreneurship education have also been incorporated to a certain extent in primary education and pre-school education. The aim of the article is therefore to present the assumptions of the new core curriculum from the “basics of entrepreneurship” for post-elementary schools, which in accordance with the reform implementation schedule will apply from the school year 2019/2020 and to indicate the possibility of shaping entrepreneurial attitudes at lower stages of education. Moreover, important conclusions from the public consultations in this regard were presented. The analysis of the provisions of the new core curriculum indicates that its implementation should, in the authors’ opinion, be better conducive to economic education of children and youth and shaping their entrepreneurial attitudes. However, a number of conditions must be met, which is why in the final part, the authors made recommendations for stakeholders of the education process – education institutions for teachers, governing bodies, schools and their headmasters and teachers.

Refine search results

Architektura terminali lotniczych w aspekcie bezpieczeństwa antyterrorystycznego

Przestrzenie publiczne – zbudowane ramy dialogu społecznego

Koncepcja izomorfizmu instytucjonalnego i jego przejawy w sektorze non profit w wybranych krajach

Lotnisko – miejsce czy nie-miejsce? Wartości architektoniczno-przestrzenne, symboliczne i społeczne zespołów zabudowy portów lotniczych w kontekście idei Airport City i Aerotropolis

Projektowanie przyszłości architektury

DRZEWO W ARCHITEKTURZE. ASPEKTY EKOLOGICZNE, SYMBOLICZNE, KONTEKST SOCJOLOGICZNY I ESTETYCZNY

REVITALISATION AS A FORM OF THE CYCLICAL PROCESS OF URBAN STRUCTURE RECONSTRUCTION. THE EXAMPLE OF KUPA STREET IN THE KAZIMIERZ DISTRICT OF KRAKOW

Związki architektury i natury w kontekście kryzysu klimatycznego. Obecność problematyki w procesie dydaktycznym na przykładzie prac studenckich Wydziału Architektury i Sztuk Pięknych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

FOTO -OBRAZY ARCHITEKTURY

Eksperyment w architekturze. Wolny wybór czy konieczność i obowiązek?

Postulat sprawiedliwości społecznej a idea sprawiedliwości

Wyznaczniki ekonomiczne sprawiedliwości społecznej w Polsce

Prawo do obrony osoby podejrzanej w polskim procesie karnym

Skłanianie pracowników do pracy w czasie wolnym w wyniku zastosowania komunikacji elektronicznej

The barriers to co-operation in the food safety system in Poland

Telepraca - regulacje prawne a praktyka rynku pracy

Entrepreneurship Education in Pre-School, Primary and Secondary Education in the New Core Curriculum