Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

The visual principle and the correlation between teaching of the Catholic religion and art education in Polish school

100%
Chałupniak R.
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
|
2015
|
vol. 5
|
issue 2
PL
Contemporary culture – as already noted – is becoming more and more visual. Contemporary catechesis, referring to its rich, centuries-long experience, should also use different types of images. The first part of this article presents the visual principle as one of basic educating principles, and the second part presents the correlation between the teaching of Catholic religion, and art education in Polish schools. One specific example of using religious painting are in textbooks.Masterpieces of painting, created during centuries and expressing particular desires of their creators, still remain an important inspiration, among others, to the religious search. Faith, though strongly anchored in words, needs representations, specific references, which allow receiving, understanding, and experiencing it. Paintings give this possibility, and even – taking into consideration the contemporary civilization – impose the necessity to use them, in order to effectively reach the contemporary receiver.Using images in education is not only the achievement of specific objectives in catechesis, but also gives an opportunity to creatively engage students and shape their aesthetic sensibility. Working with the image creates the possibility of discovering the beauty, to see it in reality and “keeping the heart”, that is the enrichment of the beauty of one’s humanity.
2
Publication available in full text mode
Content available

Fides ex visu we współczesnej teologii piękna

100%
Chałupniak R.
Colloquia Theologica Ottoniana
|
2014
|
issue 1
151-176
PL
Artykuł ukazuje szeroki kontekst relacji między wiarą, teologią i pięknem. Chrześcijaństwo, wyrosłe na judaizmie, podjęło niektóre surowe przepisy starotestamentalne. Wśród nich był zakaz tworzenia obrazów, choć został on przez chrześcijan inaczej zinterpretowany. Odwołując się do Katechizmu Kościoła katolickiego, należy przypomnieć, że zasadniczą racją powstawania obrazów religijnych, a także posługiwania się nimi w katechezie, jest misterium Wcielenia Jezusa Chrystusa. Ponieważ Słowo stało się ciałem, przyjmując prawdziwe człowieczeństwo, stąd ludzkie oblicze Jezusa może być „przedstawiane” (por. KKK 476). Tę naukę potwierdzały zarówno dawne, jak i współczesne wskazania Kościoła. Artykuł ukazuje, jak rozumiane było piękno w chrześcijańskiej teologii i jak odnoszone było bezpośrednio do Boga. Często powtarzane zdanie „Piękno zbawi świat” rozumiane jest jednoznacznie i odnosi do piękna samego Jezusa.
EN
The article presents a wide context of relations between faith, theology and beauty. Christianity, which raised from a strong tree of Judaism, had to take a clear stand on some legal regulations dominating in the religion of the Israeli. Among them there was also the prohibition of creating images, but Christians justify the possibility to create and use religious art. Referring to the Catechism of the Catholic Church it should be reminded that the main reason for creating religious art and using it also in catechesis is the mystery of the embodiment of Jesus Christ. As Word became flesh, receiving real human nature, the human face of Jesus can be “presented” (cf. CCC 476). This teaching has been confirmed by both former and contemporary directions of the Church. The text shows how beauty has been understood in the Christian theology and how the whole thinking about God directed itself to beauty. The often repeated sentence “Beauty saves the world” is understood unequivocally in Christianity: saving is the beauty of Jesus Himself.
3
Publication available in full text mode
Content available

EL GRECO – TEOLOGIA UKRYTA W GEŚCIE

100%
Chałupniak R.
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
|
2019
|
vol. 53
|
issue 1
EN
In the paintings of El Greco one can observe various important gestures. One of them appears repeatedly – a mysterious gesture that almost like a signature can be found in many paintings of the artist: two fingers joined (middle and ring ones) and thumb, index, and little fingers separated from them. The specialists on the artistic creativity of El Greco present different solutions (an oratory gesture, a gesture of oath, typical for the Mannerists, a Jewish gesture, or an expiatory one connected to the spirituality of the Jesuits, a masonry gesture, one of mudras i.e. symbolic energetic gestures, a lactative gesture – pseudo-zygodactilic one). The author of the article indicates, first of all, the theological interpretation of the gesture: confession of faith in Triune God and Jesus Christ – God-man. The gesture was a kind of prayer of the artist, his standing in the presence of God and paying homage to the Highest. Placed in a sacred space it was designed to invite to enter the mystery of faith and actively join the liturgy of the Church that combines the visible and invisible, real and symbolic, natural and supernatural world.
PL
Na obrazach El Greco można zaobserwować różne ważne gesty. Jeden z nich powtarza się wielokrotnie – tajemniczy gest, który niemal jak podpis występuje na wielu malowidłach stworzonych przez artystę: złączone dwa palce (środkowy i serdeczny) oraz oddzielone od nich kciuk, wskazujący i mały. Specjaliści od twórczości El Greca przedstawiają różne rozwiązania (gest oratorski, gest przysięgi, gest typowy dla manierystów, gest żydowski czy pokutny związany z duchowością jezuitów, gest masoński, jedna z mudr – symbolicznych gestów energetycznych, gest laktacyjny – pseudo­zygodaktyliczny). Autor artykułu wskazuje przede wszystkim interpretację teologiczną tego gestu: wyznanie wiary w Trójjedynego Boga i w Jezusa Chrystusa – Boga–Człowieka. Gest był swoistą modlitwą artysty, stawaniem w Bożej obecności i oddaniem hołdu Najwyższemu. Umieszczany w przestrzeni sakralnej miał zapraszać do wejścia w tajemnicę wiary i żywego włączenia się w liturgię Kościoła, łączącą świat widzialny i niewidzialny, realny i symboliczny, przyrodzony i nadprzyrodzony.
4
Publication available in full text mode
Content available

Arcydzieła El Greca – namalowana kontrreformacja

100%
Chałupniak R.
Studia Oecumenica
|
2019
|
vol. 19
97-115
EN
The term “post-Tridentine” is used to describe the sacred art after the Council of Trent (1545-1563). The religious art of the 16th and 17th centuries joined the activities connected to the Counter Reformation, defending the dogmas of the Roman Catholic Church and arguing with Protestants. The article raises essential issues like: Why can the masterpieces of El Greco be classified as so called “Counter-Reformation representations”? What issues were raised and how did they speak for the faith preached by the Roman Catholic Church? To what extent was El Greco himself aware that through his masterpieces he defended, justified, and confirmed the teaching of the Church?
PL
Termin „sztuka potrydencka” używany jest w odniesieniu do powstającej po Soborze Trydenckim (1545-1563) sztuki sakralnej. Sztuka religijna XVI i XVII wieku włączyła się w działania związane z kontrreformacją, broniąc dogmatów Kościoła rzymskokatolickiego i polemizując z protestantami. W artykule podjęto ważne pytania: Dlaczego dzieła El Greco można zaliczyć do tzw. „przedstawień kontrreformacyjnych”? Jakie tematy i w jaki sposób poruszane tematy przemawiały na rzecz wiary głoszonej przez Kościół rzymskokatolicki? Na ile sam El Greco miał świadomość, że przez swoje arcydzieła bronił, uzasadniał i potwierdzał nauczanie tego Kościoła?
5
Content available remote

Zagadnienia filozoficzne w katechezie szkolnej

100%
Chałupniak R.
Forum Teologiczne
|
2011
|
vol. 12
145-161
EN
The essay takes up the problem of the presence of philosophy in teaching religion in schools. Its first part draws attention to the legal and organisational matters. The second part focuses on the problem of the content of teaching. The author used the recently updated catechetical documents (Catechetical Curriculum and Curriculum for Teaching of the Roman-Catholic Religion) as the basic material for his analysis. It turns out that some philosophical issues are actually present – albeit in various measure – on all levels of education, beginning at the primary school level. One may notice the efforts aimed at connecting faith and understanding both in the exercises and content of religious education. The authors of the catechetical handbooks invoke the traditional formula fides quaerens intellectum, which demands connecting together elements of faith and reason by pointing to things that can justify faith in the language understandable by the contemporary man. The relevance of philosophical issues is best seen in the correlation between teaching religion and teaching other subjects. It is most widespread on the 4th level of education, that is in colleges with extended curriculums. Being aware of contemporary circumstances of the religious education in schools, it is quite necessary to skillfully connect faith and reason, fides et ratio. As John Paul II once said: a man of today needs both wings.
6

Pedagogika katolicka – znaczenie i aktualność w kontekście chaosu wartości (perspektywa polska)

100%
Chałupniak R.
Studia Pastoralne
|
2017
|
vol. 13
62-73
EN
Education cannot be reduced to information and should guarantee to the students and their parents the freedom of making axiological decisions and solutions. The above mentioned right is confirmed by the right of parents to raise their children according to their own conceptions. In the contemporary chaos of values and principles of education the Catholic education remains a topical, interesting and important proposal for school.
7

Terapeutyczny wymiar katechezy szkolnej

100%
Chałupniak R.
Studia Pastoralne
|
2007
|
vol. 3
143-166
DE
Die Katechese in Polen wurde vor 17 Jahren in die Schule verlegt. die Katecheten und Religionspädagogen daran sind interessiert, in diesem Kontext den Glauben zu wecken und zu erziehen. Unter verschiedenen Modellen der Katechese wird heutzutage die Bedeutung der Beziehung zwischen dem Katecheten und dem Schüler, dem Katecheten und der Gruppe, wie die unter den Schülern hervorgehoben. Der Dialog mit Gott kann auf der Erfahrung einer interpersonalen Kommunikation aufgebaut werden. Ein wichtiges Merkmal dieser Katechese ist ihre therapeutische Dimension, die in diesem Artikel beschrieben wurde.
8
Publication available in full text mode
Content available

Obrazy i rysunki w wychowaniu dzieci starszych do patriotyzmu

51%
Szubartowska A., Juzwa A., Chałupniak R.
Colloquia Theologica Ottoniana
|
2019
|
issue 2
85-100
EN
Patriotic paintings awaken, enlighten, teach, and strengthen love towards the Fatherland. For many addressees, great battle scenes or the representations of events connected with history are linked to shaping the attitude of love towards the home country and they often have been aimed to add strength and motivate to be more engaged in the work for Poland. In the process of patriotic education of older children, the outstanding paintings of Matejko are very helpful. “The Sermon of Skarga” or “Rejtan” were focused on the criticism of the faults of the compatriots, while “Grunwald” on the merits that can serve the Fatherland. The paintings are moving with the clarity of the presented figures, vivacity of colours, complex composition, and rich symbolism. The works of Artur Grottger who created modest drawing cycles referring to the January insurrection were presented to growing children. “Polonia” and “Lithuania” are the result of the artist’s direct reaction to the events contemporary with him. While Grottger draws his addressees’ attention to dramatic contents, Maksymilian Gierymski “writes” a kind of report on the uprising and presents its participants’ daily life. The composition of the work titled “The Insurrectionary Picket in 1863” in a naturalist way transforms the experienced reality into an aesthetic scenery. Analysing a work of art can transfer important information on the world and help in perceiving it in a creative way. Children’s sensitivity to beauty requires methodical openness. Among the activating methods the following were proposed: puzzles, mysteries of people in a painting, completing a painting, or theatricalisation. The works of art used in both school and after-school education can be an essential contribution to building and deepening the relation with one’s home country, discovering one’s roots, and building one’s own identity. After God and family, man owes the most to his Fatherland, namely, language, tradition, ethnic culture, personality, moral and religious convictions. A nation shapes a person biologically, intellectually, and spiritually as well.
PL
Obrazy patriotyczne budzą, uświadamiają, uczą i umacniają miłość do ojczyzny. Wielkie sceny batalistyczne czy przedstawienia wydarzeń związanych z historią, dla wielu odbiorców powiązane z kształtowaniem postawy miłości do rodzinnego kraju, często miały dodawać sił i motywować do większego zaangażowania w pracę dla Polski. W patriotycznym formowaniu dzieci starszych pomagają wybitne obrazy Jana Matejki. Kazanie Skargi oraz Rejtan skupione zostały na krytyce wad rodaków, natomiast Grunwald na zaletach, które mogą służyć ojczyźnie. Malowidła poruszają wyrazistością ukazanych postaci, żywiołowością barw, złożoną kompozycją oraz bogatą symboliką. Dorastającym dzieciom zaprezentowano dzieła Artura Grottgera, który tworzył skromne cykle rysunkowe związane z powstaniem styczniowym. Polonia i Lithuania to wynik bezpośredniej reakcji na współczesne artyście wydarzenia. O ile Grottger skupia uwagę widza na dramatycznej treści, o tyle Maksymilian Gierymski „pisze” jakby reportaż z powstania i przedstawia codzienność jego uczestników. Kompozycja dzieła Pikieta powstańcza w roku 1863 w sposób naturalistyczny przetwarza doświadczaną rzeczywistość na estetyczny pejzaż. Analiza dzieła sztuki może przekazywać ważne informacje na temat świata i pomagać w jego kreatywnym postrzeganiu. Dziecięca wrażliwość na piękno wymaga metodycznej otwartości. Wśród metod aktywizujących zaproponowano m.in.: puzzle, tajemnice osób na obrazie, domalowywanie obrazu czy teatralizację. Dzieła sztuki wykorzystane w wychowaniu zarówno szkolnym, jak i pozaszkolnym, mogą być ważnym przyczynkiem do tworzenia i pogłębiania relacji z rodzimym krajem, do odkrywania swoich korzeni i budowania własnej tożsamości. Ojczyźnie, po Bogu i rodzinie, człowiek zawdzięcza najwięcej: język, tradycję, kulturę etniczną, osobowość, przekonania moralne i religijne. Naród kształtuje osobę ludzką biologicznie, intelektualnie i duchowo.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.