Search results

1

, Avoir des ailes, le rêve et la métaphore : l’inscription du mythe icarien dans Mademoiselle de Maupin de Théophile Gautier

100%

Sosień B.

Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis

|

2008

|

vol. 3

|

issue 1

PL

Jednym z mitów, jakie romantyczna literatura francuska formułuje na nowo i wprowadzaw tkankę swojej tematyki, a więc także wyobraźni i symboliki, jest mit Ikara. Proza ThéophilaGautiera (1811–1872) może być odczytana jako jeden z jego wariantów. Doświadczenielotu, pokonującego ograniczenia i zakazy wynikające z ludzkiej kondycji, oraz klęski, śmiertelnegoupadku, nieuchronnego skutku wzlotu, przekraczającego wszelkie zakazy, jak chceopowieść mityczna, w tekstach Gautiera zyskuje wymiar nie tylko metaforyczny, lecz takżedosłowny. W publicystyce i korespondencji pisarza, począwszy od lat czterdziestych, znajdujemy oto wiele sformułowań, w których wyraża on entuzjastyczne zainteresowanie rozwojemtechnik i doświadczeń aeronautycznych. Czyniąc odwołania do mitycznych postaci Ikara,Faetona i Febusa, a także do Szekspirowskiego Ariela, równocześnie przenosi Gautier tematykęwzlotu na płaszczyznę literacką. Postaci te współtworzą bowiem metaforyczny obrazwzlotu artysty i symbolizują postawy, które w łamaniu tabu i pokonywaniu usankcjonowanychzakazów upatrują wartość najwyższą, a minimalizują lub lekceważą cenę buntu, to jestklęskę, upadek, śmierć.W powieści Mademoiselle de Maupin (1835) tematyka wzlotu, a więc także jej „ikaryjskość”,nie narzuca się czytelnikowi bezpośrednio i w sposób oczywisty, ponieważ wpisanajest w warstwę głęboką wyobraźni symbolicznej utworu. Dotyczy to przede wszystkim sposobu,w jaki główny bohater, d’Albert, postrzega siebie i swoją sytuację w świecie. Szczególnieinteresująco przedstawia się tutaj warstwa wyobraźni, dotycząca metaforycznego postrzegania„ja” w przestrzeni: od poczucia zamknięcia i unieruchomienia w przestrzeni spetryfikowanej,mrocznej i klaustrofobicznej, do pteromorficznych obrazów rozpostartych skrzydeł,unoszących istotę ludzką ponad byt codzienny, w stronę przestrzeni otwartych i wypełnionychświatłem. Ale także, a może przede wszystkim, w stronę absolutu, w koncepcji gautierowskiejsytuującego się na styku wyobrażenia o idealnej miłości i kontemplacji pięknaciała ludzkiego, szczególnie gdy wydaje się ono połączeniem doskonałej rzeźby w marmurzei obrazu malarskiego.Badaniom gautierowskiej wyobraźni „ascencyjnej” dobrze służą analizy typu bachelardowskiegoi durandowskiego, toteż zostały one w niniejszym studium zastosowane.

2

L’épreuve labyrinthique et l’enfer : Gérard de Nerval

100%

Sosień B.

Romanica Cracoviensia

|

2007

|

vol. 7

PL

L’épreuve labyrinthique et l’enfer : Gérard de Nerval

3

Du château aux tréteaux, aller et retour : la mélancolie. Analyse textuelle de Capitaine Fracasse de Théophile Gautier

100%

Sosień B.

Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis

|

2009

|

vol. 4

|

issue 1

PL

W powieści Théophile’a Gautiera Le Capitaine Fracasse (1863) zamek i teatr decydują o organizacjiprzestrzeni, w której sytuuje się fabuła utworu. Główny bohater opuszcza swój popadającyw ruinę zamek, by wstąpić do trupy wędrownych aktorów i wraz z nimi przemierzaćFrancję, zanim powróci do rodowej siedziby.Zamek symbolizuje trwałość i niezmienność bytu; teatr, zwłaszcza wędrowny, wydaje sięjego przeciwieństwem. Podobnie bohater: jako baron de Sigognac powinien znać swoją pozycjęw świecie, jako komediant – może swojego miejsca nieustannie poszukiwać, przyjmującrozmaite role i godząc się na odmiany losu. Analiza sposobu, w jaki Gautier konstruuje świat przedstawiony powieści, a zwłaszczapostać eponimicznego bohatera, pozwala dostrzec niejednoznaczność opozycji: zamek – teatr.Funkcje tych znaków przestrzennych są wobec siebie komplementarne lub nawzajem się wykluczają.Melancholia dostrzegalna jest w zarówno w sferze zamku, jak i w sferze teatru, a dotyczynie tylko protagonisty, lecz także wielu innych postaci, elementów krajobrazu, architektury,zjawisk atmosferycznych itd. Wyobrażana jest w sposób jawny lub utajony na przestrzenicałego tekstu; wolno uznać, iż Capitaine Fracasse w sposób oryginalny tematyzuje wpisaniemelancholii w tkankę powieści.

4

La décapitation du roi, source des fantasmes post-lumières: du politique au poétique

100%

Sosień B.

Romanica Cracoviensia

|

2010

|

vol. 10

|

issue 1

PL

The decapitation of the king, as a source of post-Enlightenment fantasms: from the political to the poetic The decapitation of the Louis XVI, regardless of its political dimension, constitutes one of important sources of the Romantic imagination, not only French. In the literature of this period, in various functions and contexts, the images of the cut head appear in the works of Ch. Nodier, J. Janin, V. Hugo, A. Dumas-father, H. Balzac, A. Esquiros, G. de Nerval, Ch. Baudelaire, Lautréamont, Villiers de l’Isle-Adam... What is characteristic, in French historical novels, those representations become particularly frequent only since years 20. of the 19th century. A separate place is given to works which deal not with the relatively recent execution of Louis XVI by guillotine, but with the decapitation of the English king, in days of Cromwell, so one and a half years before, in London. One of those novels is Dumas’ Vingt ans après (Twenty Years After). However we must pay closer attention to three Dumas’ novels from the Revolution’s time, namely La Comtesse de Charny (The Countess de Charny), Chevalier de Maison-Rouge (The Knight of the Red House) and Le Drame de La décapitation du roi, source des fantasmes post-lumières : du politique au poétique 201 Quatre-vingt-treize (Drama of 1793; not translated in Polish), as well as a less known novel of Ballanche L’Homme sans nom (The Man without a Name; not translated in Polish). The word “head” appears in those works first in expressions and contexts which seemingly have nothing common with the decapitation; however a gradual dramatization and poeticization of this motif come after. By referring to the category of the dynamic symbolic imagination, we would say that the cut royal head, as one of the important mythemes, become, at the same time, one of the grains of mythical basis of the civilisation. The literary representations of the death of Louis XVI on the scaffold, as Dumas and others propose, correspond quite closely with views of the Jean-Paula Roux, French specialist of Cultural Studies, well known to Polish reader thanks to the translations of his books Le sang. Mythes, symboles et réalité and Le roi, mythes et symboles.

5

L’Artiste et son art qui vient de loin... Gérard de Nerval et son "Voyage en Orient" (1850-1851)

100%

Sosień B.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

|

2018

|

issue 13

99-113

PL

W trzeciej i ostatniej części Voyage en Orient (Podróż na Wschód, 1850-1851), zatytułowanej L’Histoire de la Reine de Saba et de Soliman, prince des génies (Historia królowej Saby i Solimana, księcia geniuszy), Gérard de Nerval tworzy postać Adonirama, genialnego rzeźbiarza i architekta świątyni jerozolimskiej, w służbie króla Salomona. Na poły biblijny, na poły legendarny Adoniram to artysta tajemniczy, niezależny, nieskłonny do tworzenia pod dyktat żadnego autorytetu i żadnej władzy: jego sztuka odzwierciedla dążenie do absolutu i tworzenia dzieł wielkich, podważających wszelkie zasady mimetyzmu i kategorie racjonalności. Samotność, rozpacz i cierpienie są nie tyle ceną geniuszu, ile jego probierzem, jednym ze stygmatów artysty romantycznego.

EN

In the third and last part of Voyage en Orient 1850-1851, entitled L’Histoire de la Reine de Saba et de Soliman, prince des génies (The History of the Queen of Sheba and Soliman, prince of the geniuses), Gérard de Nerval creates a figure of Adoniram, the brilliant sculptor and architect of the Temple of Jerusalem, in the service of King Solomon. The half-biblical, half-legendary Adoniram is a mysterious, independent artist who is inconceivable to create under the dictates of any authority and power. His art reflects the pursuit of the absolute and the creation of great works that undermine all the principles of mimicism and categories of rationality. Loneliness, despair and suffering are not so much the price of genius as the testimony of one of the stigmata of the romantic artist.

Refine search results

2 Romanica Cracoviensia

2 Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

1 2018

1 2010

1 2009

1 2008

1 2007

5 Sosień B.

, Avoir des ailes, le rêve et la métaphore : l’inscription du mythe icarien dans Mademoiselle de Maupin de Théophile Gautier

L’épreuve labyrinthique et l’enfer : Gérard de Nerval

Du château aux tréteaux, aller et retour : la mélancolie. Analyse textuelle de Capitaine Fracasse de Théophile Gautier

La décapitation du roi, source des fantasmes post-lumières: du politique au poétique

L’Artiste et son art qui vient de loin... Gérard de Nerval et son "Voyage en Orient" (1850-1851)