Search results

1

ANDRZEJ CIECHANOWIECKI (1924–2015)

100%

Rottermund A.

Muzealnictwo

|

2016

|

vol. 57

108-111

EN

2 November 2015 saw the death in London of Andrzej Ciechanowiecki, a historian, an outstanding collector and patron of art, born on 28 September 1924 in Warsaw, founder of the Ciechanowiecki Foundation operating at the Royal Castle in Warsaw (1986). He was a generous contributor to and a friend of Polish museums. For his services to Polish culture he was awarded the Order of the White Eagle, and for his scientific, cultural and social activities he was granted the title of doctor honoris causa of the Jagiellonian University, the University of Warsaw, the University of New Mexico in Albuquerque (USA) and the Belarusian State University in Minsk. As a collector, he focused on gathering the so-called polonica, i.e. works of art, documents and historical items connected with Poland, European modern sculpture and oil sketches, mainly 16th-, 17th- and 18th-century French ones. He was also a renowned expert in modern sculpture and European painting. His achievements also included building up friendly relations between Poland and Belarus, the Vatican, and cultural ties between Poland and Germany, Italy, Great Britain and with the Jewish community. Polish museum centres and libraries abroad were particularly close to him, the Polish Museum in Rapperswil among others, to which he offered numerous valuable works of art as long-term loans and co-created the museum exposition which exists today. For many years he was an active member of the Board of Société Historique et Littéraire Polonaise of the Polish Library in Paris and the Sikorski Institute in London. He was also an originator and co-organiser of many exhibitions prepared by American and Polish museum institutions, including "The Twilight of the Medici" (1974), "The Golden Age of Naples: Art and Civilization under the Bourbons 1734–1805" (1981) and "Kraj skrzydlatych jeźdźców. Sztuka w Polsce 1572–1764" (1999–2000). He was our teacher and a stern critic, he did not tolerate mediocrity, laziness, irresponsibility and nonchalance in voicing opinions and judgements. He always wanted us to match world standards in the field of museology.

PL

2 listopada 2015 zmarł w Londynie dr Andrzej Ciechanowiecki, wybitny kolekcjoner, mecenas kultury, historyk, urodzony 28 września 1924 r. w Warszawie, założyciel m.in. Fundacji im. Ciechanowieckich na Zamku Królewskim w Warszawie (1986). Był hojnym ofiarodawcą i przyjacielem polskich muzeów, za zasługi dla polskiej kultury odznaczonym orderem Orła Białego, a za działalność naukową, kulturalną i społeczną doktoratami honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu New Mexico w Albuquerque (USA) i Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego w Mińsku. Jako kolekcjoner skupiał się na gromadzeniu tzw. poloniców – dzieł sztuki, dokumentów i pamiątek historycznych związanych z Polską, nowożytnej rzeźby europejskiej oraz szkiców olejnych, głównie francuskich z XVI, XVII i XVIII wieku. Był też uznanym ekspertem w dziedzinie nowożytnej rzeźby i malarstwa europejskiego. Niemało osiągnął też w budowaniu przyjaznych relacji polsko-białoruskich, relacji z Watykanem a także kulturalnych stosunków polsko-niemieckich, polsko-włoskich, polsko brytyjskich i polsko-żydowskich. Szczególnie bliskie były mu polskie ośrodki muzealne i biblioteczne poza granicami kraju, m.in. Polskie Muzeum w Rapperswilu, któremu przekazał w depozycie wiele cennych dzieł sztuki oraz współtworzył istniejącą do dzisiaj stałą ekspozycję muzealną. Przez wiele lat był też aktywnym członkiem Rady Société Historique et Littéraire Polonaise przy Bibliotece Polskiej w Paryżu oraz Instytutu Generała Sikorskiego w Londynie. Był też pomysłodawcą i współorganizatorem wielu wystaw przygotowywanych przez amerykańskie i polskie instytucje muzealne m.in. „The Twilight of the Medici” (1974), „The Golden Age of Naples: Art and Civilization under the Bourbons 1734–1805” (1981), czy „Kraj skrzydlatych jeźdźców. Sztuka w Polsce 1572–1764” (1999–2000). Był naszym nauczycielem i surowym krytykiem, nie tolerował w sprawach zawodowych bylejakości, lenistwa, nieodpowiedzialności i nonszalancji w wydawaniu sądów. Pragnieniem Jego zawsze było byśmy w dziedzinie muzealnictwa dorównywali światowemu poziomowi.

2

MUZEA – PERSPEKTYWY

100%

Rottermund A.

Muzealnictwo

|

2015

|

vol. 56

3-15

EN

The fact that the model of a museum institution established in the 19th century needs to be changed has been mentioned at least since the mid-20th century. Defined as a modern or modernistic museum, it was the result of deep social changes which took place in Europe in the 18th and 19th centuries, and the essence of its mission was faith in the Enlightenment ideals, especially in knowledge and development, as well as the conviction of the superiority of the Western world over the rest of the world at the time, and also the need to define national identity in the process of forming nation-states. Judging from the opinions of researchers, critics and museum professionals, there are two distinct points of view regarding the functioning of this model in the contemporary world. Some conceive of the museum as a distinct realm, removed from social and political forces, whereas others see it as democratising access to art, and even as politically correct when they attempt to include groups formerly omitted from history.Among the phenomena and trends which may result in the current museum model being changed, new technologies, commercialisation and globalisation are mentioned. The author also suggests adding elements like a change in the character of the museum institution in the light of the great museum boom in Far Eastern countries, especially in China, the United Arab Emirates, Africa and South America, as well as problems connected with the new social hierarchy, or with the generational diversity of museum visitors. Changes may also be elicited by the increasing number of private museums and their impact on museum practices. A public museum, in order to face economic possibilities and the dynamics of private museums, will have to be open not only for the public but also for its collections, which in principle have to date been untouchable and closed for ethical rather than legal reasons.On the basic of these reflections, the author believes that the museum institution will be continuously open to collecting, researching and conserving art objects as well as to diverse educational activity, open to other than traditional forms of contact with the objects it collects, and open to various museum narratives not limited by conventions or academic limitations. What is more, exhibitions organised by museums will more frequently be used as a tool in social politics and in so-called soft diplomacy. Under the influence of the market economy and the dynamics of private museums, public museums will adopt more functional ways of administration, financing and managing museum property, and in the face of new forms of social communication they will reorganise their marketing departments. The organisation of blockbuster exhibitions will still remain an important element of the activity of worldwide art museums. In Poland, museums will be employed more strongly than ever in the state’s strategy aimed at minimising the civilisation gap with respect to developed EU countries.

PL

O potrzebie zmiany ukształtowanego w XIX w. modelu instytucji muzealnej mówi się przynajmniej od poł. XX stulecia. Model ten, określany jako muzeum nowoczesne, lub modernistyczne był wytworem głębokich przemian społecznych, które miały miejsce w Europie w XVIII i XIX w., a istotę jego misji stanowiła wiara w oświeceniowe ideały, głównie w wiedzę i postęp oraz przekonanie o cywilizacyjnej wyższości świata zachodniego nad resztą ówczesnego świata, jak też potrzeba definiowania tożsamości narodowych w procesie powstawania państw narodowych. Sądząc z wypowiedzi uczonych, krytyków i muzealników rysują się jednak dwa różniące się stanowiska odnośnie istnienia tego modelu we współczesnym świecie. Jedni widzą muzeum nadal jako oddzielny świat, z dala od społecznych i politycznych nacisków, a drudzy jako demokratyczny sposób dostępu do sztuki, a nawet jako instytucję poprawną politycznie, usiłującą przyciągnąć do siebie wykluczone przez historię grupy społeczne.Wśród zjawisk i trendów, które mogą wpłynąć na zmianę dotychczasowego modelu muzeum wymienia się nowe technologie, komercjalizację i globalizację. Autor proponuje dodać też takie, jak zmiana charakteru instytucji muzealnej pod wpływem ogromnego boomu muzealnego w krajach dalekiego wschodu, głównie w Chinach, w Emiratach Arabskich, w Afryce i Ameryce Południowej, jak też problemy związane z nową hierarchizacją społeczną, czy z pokoleniowym zróżnicowaniem publiczności muzealnej. Na zmianę wpłynąć też może wzrastająca liczba prywatnych muzeów i ich wpływ na praktykę muzealną. Muzeum publiczne, by sprostać ekonomicznym możliwościom i dynamice muzeów prywatnych, będzie musiało być otwarte nie tylko dla publiczności, ale też dla swych kolekcji, dotychczas w zasadzie niedotykalnych i zamkniętych, bardziej etycznymi niż prawnymi barierami.Na podstawie przedstawionych rozważań autor uważa, że instytucja muzealna będzie: nadal nastawiona na kolekcjonowanie, badanie i konserwację obiektów oraz na różnorodną działalność edukacyjną; otwarta na inne, niż tradycyjne, formy kontaktu z kolekcjonowanymi obiektami; otwarta na różnorakie, nie ograniczone konwenansem i akademickimi rygorami, narracje muzealne. A także: organizowane przez muzeum wystawy znacznie częściej niż dotychczas będą wykorzystywane jako narzędzia polityki społecznej i w tzw. miękkiej dyplomacji; muzea publiczne pod wpływem impulsów ze strony gospodarki rynkowej i dynamiki muzeów prywatnych przyjmą bardziej funkcjonalne sposoby zarządzania, finansowania i gospodarowania majątkiem muzealnym, a w obliczu nowych form komunikacji społecznej przebudują swoje komórki odpowiedzialne za działania marketingowe; ważnym elementem działalności światowych muzeów sztuki pozostaną nadal organizowane przez nie wielkoskalowe wystawy czasowe; w Polsce muzea będą znacznie silniej, niż dotychczas, wykorzystywane w strategii państwa do minimalizowania dystansu cywilizacyjnego w stosunku do rozwiniętych państw Unii Europejskiej.

3

TOMASZ MERTA (1965-2010)

100%

Rottermund A.

Muzealnictwo

|

2010

|

vol. 2010(51)

224-228

PL

W tragicznej katastrofie samolotowej pod Smoleńskiem zginął nasz przełożony, kolega i przyjaciel Tomasz Merta. Polonista, historyk idei, polityk, znakomity publicysta i ceniony wykładowca uniwersytecki. Przez ostatnie dziesięć lat związany był z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Był pierwszym dyrektorem Instytutu Dziedzictwa Narodowego w latach 2001-2002, a później Podsekretarzem Stanu i Generalnym Konserwatorem Zabytków.Tomasz Merta był między innymi jednym ze współautorów koncepcji Muzeum Historii Polski i w 2009 r. członkiem jury konkursu na projekt tego muzeum. To on doprowadził do niezbędnej nowelizacji ustawy o muzeach z 1996 r., a od jesieni 2009 r. do chwili swej tragicznej śmierci 10 kwietnia 2010 r. kierował Zespołem Ekspertów ds. przygotowania założeń do zmian ustawowych w zakresie muzealnictwa.Podziwialiśmy jego wygłaszane przy wielu okazjach przemówienia. Wiedzieliśmy, że warto wysłuchać Jego refleksji na temat, któremu poświęcono wystawę i to obojętnie czy dawnemu malarstwu francuskiemu, historii najnowszej czy problematyce ochrony dziedzictwa narodowego. Sądzę, że było w tym coś znacznie istotniejszego niż wrodzony dar oratorski, a mianowicie Jego niezwykła, rozległa i rzetelna wiedza. Zdolności, inteligencja i wiedza wzbudzały ogromny szacunek do Jego osoby i zapewne dzięki temu mógł być wysokim urzędnikiem państwowym zarówno w rządzie Prawa i Sprawiedliwości, jak i w rządzie Platformy Obywatelskiej.Wraz z tragiczną śmiercią Tomasza Merty ponieśliśmy podwójną stratę. Odszedł człowiek serdeczny, skromny i życzliwy ludziom. Człowiek w życzliwości tej konsekwentny i sprawiedliwy, a jako urzędnik państwowy skrupulatny, obowiązkowy, pracowity i obdarzony jakże rzadką cechą – umiejętnością podejmowania decyzji. Sądzę, że Tomasz Merta zaakceptowałby w ocenie swego życia i działalności słowa Cicerona z Cato Maior de senectute: ITA VIXI, NON FRUSTRA NATUM ME ESSE EXISTIMEM (żyłem tak, że – jak sadzę – urodziłem się nie na próżno).

4

STUDIA W ZAKRESIE MUZEOLOGII I MUZEALNICTWA NA WYŻSZYCH UCZELNIACH W POLSCE A ŚWIATOWE STANDARDY NAUCZANIA MUZEOLOGII

63%

Folga-Januszewska D., Rottermund A.

Muzealnictwo

|

2009

|

vol. 2009(50)

47-56

PL

Rozwój studiów muzeologicznych dokonujący się bardzo dynamicznie w latach 80. i 90. XX w. niemal na całym świecie uświadomił, iż ta dziedzina traktowana dotąd jako „specjalizacja” stała się jednym z najbardziej rozległych, długotrwałych i wymagających obszarów na styku humanistyki, nauk ścisłych, inżynierii i nauk przyrodniczych. Muzeologia jest niewątpliwie signum temporis XXI w., jej znaczenie i metodologia ujrzane zostały w nowym świetle po badaniach Semira Zeki’ego i Johna Oniansa, którzy uświadomili neutralność kultury, a co za tym idzie fakt, iż muzea tworzone dla ujęcia wszystkich dziedzin ludzkiej działalności i historii naturalnej, nie są kolekcjonerskim kaprysem humanistów, lecz pewnym ewolucyjnym etapem funkcjonowania cywilizacji i próbą systematyzacji wiedzy. Świadomy ruch muzeologiczny rodził się równolegle z instytucjami muzeów (Museo de Codici Wawrzyńca Medyceusza na pocz. XVI w.) i ewoluował z nimi w Europie do początku XX wieku. Uczonym, który wprowadził do nowoczesnej humanistyki muzeologię jako naukę był Georges Henri Rivière (1897-1985). Mówiono o Riwierze, że z muzeologii uczynił religię, dzięki jego działalności w ICOM/UNESCO funkcjonowanie muzeów stało się rezultatem świadomej, naukowej refleksji i obszarem badań. Od chwili utworzenia w 1945 r. Ecole du Louvre – do lat 60. XX w. wykształcano standardy nauczania tej dziedziny, w latach 80. muzeologia wykładana była już dość powszechnie na całym świecie. W samej muzeologii od poł. XX w. rozróżniane były wyraźnie odrębne obszary badawcze: 1. historyczno-opisowy, zajmujący się historią muzeów, 2. strukturalno-informacyjny, w którym badane i poddawane analizie są metody organizacji muzeów, 3. działań służących zabezpieczaniu zbiorów, 4. prawno-ekonomiczny, w którym muzea traktowane są jako wydzielone „strefy” kulturowo-naukowe, wymagające zewnętrznych regulacji prawa, 5. badania rozwoju edukacji i działań społecznych, w tym także funkcji terapeutycznych i resocjalizacyjnych, 6. badań nad tworzeniem modeli przestrzenno-czasowych, w tym scenografii, architektury oraz. urbanistyki muzealnej i kształtowania pejzażu. Studia muzeologiczne (od magisterskich, podyplomowych, doktoranckich po tzw. podoktorskie) organizowane są najczęściej na świecie przez interdyscyplinarne centra, instytuty lub ośrodki na uniwersytetach. W Polsce edukację w tym zakresie prowadzą: Wyższa Szkoła Środowiska w Bydgoszczy, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku, a w Warszawie Uniwersytet Warszawski oraz Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

5

Museum Studies in Polish Higher Schools and the World Standards of Teaching Museology

51%

Folga-Januszewska D., Rottermund A.

Muzealnictwo

|

2009

|

vol. 2009(50)

47-56

6

PROFESSOR ANDRZEJ TOMASZEWSKI (1934–2010)

32%

Rottermund A.

Muzealnictwo

|

2011

|

vol. 52

370-372

7

TOMASZ MERTA (1965-2010)

26%

Rottermund A.

Muzealnictwo

|

2010

|

vol. 2010(51)

224-228

8

PROFESOR ANDRZEJ TOMASZEWSKI (1934–2010)

26%

Rottermund A.

Muzealnictwo

|

2011

|

vol. 52

370-372

Refine search results

8 Muzealnictwo

1 2016

1 2015

2 2011

2 2010

2 2009

8 Rottermund A.

2 Folga-Januszewska D.

ANDRZEJ CIECHANOWIECKI (1924–2015)

MUZEA – PERSPEKTYWY

TOMASZ MERTA (1965-2010)

STUDIA W ZAKRESIE MUZEOLOGII I MUZEALNICTWA NA WYŻSZYCH UCZELNIACH W POLSCE A ŚWIATOWE STANDARDY NAUCZANIA MUZEOLOGII

Museum Studies in Polish Higher Schools and the World Standards of Teaching Museology

PROFESSOR ANDRZEJ TOMASZEWSKI (1934–2010)

TOMASZ MERTA (1965-2010)

PROFESOR ANDRZEJ TOMASZEWSKI (1934–2010)