Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 14

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Czy zagadkowy dysk z Fajstos w istocie zawiera odciśnięty w glinie zapis tekstu w pewnym języku naturalnym?

100%
Gajer M.
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
|
2017
|
issue 21
23-37
EN
The famous Phaistos Disc is an artifact that was found by the Italian archeologist L. Pernier in 1908 during the excavations in Crete. In the common opinion the Phaistos Disc contains a natural language text written with the use of some kind of a syllabic script. In order to test this assumption, a statistical analysis of the distribution of words’ length of the Phaistos Disc was conducted. It proved that the A side and the B side of the Phaistos Disc differ considerably from each other. A comparison of the Phaistos disc inscription with the samples from modern Hebrew texts shows that such differences are not typical in the case of natural language texts in syllabic scripts. The findings suggest that it is highly possible that the Phaistos Disc does not contain any natural language text at all.
2
Publication available in full text mode
Content available

Analiza zagadnień związanych z próbami odczytania dysku z Fajstos w kontekście występowania na jego powierzchni zagadkowych wzorów geometrycznych

100%
Gajer M.
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
|
2017
|
issue 23
39-46
EN
The Phaistos disc is a well-known archeological artifact that was found by the Italian scientist Luigi Pernier in 1908 during his excavations in Crete in the ruins of the Minoan palace close to the town of Phaistos. It is believed that the Phaistos disc contains a natural language text written with the use of some kind of a syllabic script. In such a context it seems considerably unusual that some geometrical patterns can be observed on the surface of the side A of the Phaistos disc. The aim of the paper is to try to answer the question whether it is possible that such compound geometrical patterns could appear at random during the process of writing. For this reason, the author has developed a theoretical probabilistic model and conducted some Monte Carlo simulations. The findings strongly suggest that the geometrical patterns were made intentionally and for this reason it is highly possible that the Phaistos disc does not contain any natural language text at all. Thus the results of the conducted research seem to yield convincing evidence to support the argument that this artifact may be a forgery.
3

Rękopis Wojnicza jako jedna z największych nierozwikłanych zagadek lingwistycznych –kwestie związane z ustaleniem języka tekstu

63%
Handzel Z., Gajer M.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
|
2018
|
issue 14
75-94
PL
Rękopis Wojnicza należy bez wątpienia do kręgu najbardziej tajemniczych średniowiecznych manuskryptów. Dotychczas zarówno autor tekstu, język, w którym go sporządzono, oraz system zastosowanego pisma wciąż pozostają nieznane, pomimo wielkiego wysiłku badawczego włożonego przez wielu światowej sławy kryptoanalityków i kryptologów. Według jednej z najbardziej popularnych hipotez dotyczących rękopisu Wojnicza miał on zostać sporządzony w pewnym nieznanym języku, być może pochodzącym z obszaru dalekiego wschodu Azji, za pomocą specjalnego, wymyślonego w tym celu alfabetu. W artykule autorzy proponują zastosowanie oryginalnej metody pozwalającej na identyfikację języka tekstu, ewentualnie grupy językowej, do której manuskrypt Wojnicza mógłby należeć. Bazując na dotychczasowych osiągnięciach należy stwierdzić, że rękopis Wojnicza z całą pewnością nie został sporządzony w żadnym języku należącym do indoeuropejskiej rodziny językowej.
EN
The Voynich manuscript is one of the greatest mysteries of the medieval handwritten books. Until now the author, the language of the text, and the system of writing still remain unknown, despite of a considerable effort of numerous world-renowned cryptanalysts and cryptographers. According to one of the most popular hypotheses concerning the character of the Voynich manuscript, it was written in some unknown language, perhaps originating in the far east Asia, with the use of a special alphabet, which was invented by its author. In the paper the authors propose a method that could be useful to identify the language group or language family to which the language of the Voynich manuscript can belong. Based on the results, which have been obtained so far, the author draws the conclusion that it can be assumed that the Voynich manuscript was not written in any Indo-European language.
4

Analiza możliwości zastosowania strategii opartych na wykorzystaniu martyngału w inwestowaniu na rynku kontraktów CFD

63%
Handzel Z., Gajer M.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
|
2016
|
issue 12
77-92
PL
W artykule rozważono możliwości i ograniczenia związane z zastosowaniem strategii inwestycyjnych wykorzystujących martyngał na rynku kontraktów różnic kursowych CFD. Zamieszczone w artykule rozważania zostały zilustrowane na przykładzie pary walutowej AUD/CHF, w przypadku której występują dodatnie punkty swapowe. W przeciwieństwie do znanych dotychczas popularnych strategii inwestycyjnych opartych na wykorzystaniu martyngału, autorzy proponują strategię, w przypadku której wymagany kapitał ma skończoną wartość.(abstrakt oryginalny)
EN
In the paper we analyze the possibilities and limits of implementation of investment strategies based on martingale in the case of CFD market. The presented in the article discussion is illustrated on the example of AUD/CHF currency pair in the case of which there are positive swap points. Opposite to the other known so far popular investment strategies base on martingale the authors of the paper propose the strategy in the case of which the capital that we must have has a finite value.(original abstract)
5

Zastosowanie algorytmu genetycznego z operatorem inwersji genów w celu poszukiwania rozwiązania problemu komiwojażera

63%
Handzel Z., Gajer M.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
|
2013
|
vol. 9
127-134
PL
W artykule przedstawiono propozycję zastosowania algorytmu genetycznego z operatorem inwersji genów na potrzeby rozwiązania zagadnienia komiwojażera. Jak już uprzednio wspomniano, algorytm genetyczny nie jest w stanie odnaleźć rozwiązania optymalnego, czyli takiego, które charakteryzuje się najmniejszą z możliwych długością trasy, jaką musi pokonać komiwojażer, aby odwiedzić każde z miast dokładnie jeden raz. W związku z tym odnajdywane przez algorytm genetyczny rozwiązania są jedynie [rozwiązaniami suboptymalnymi, czyli związane z nimi długości tras komiwojażera są na pewno dłuższe od długości pożądanej trasy optymalnej. Jednak wykonywanie algorytmu genetycznego przez odpowiednio dużą liczbę pokoleń daje gwarancję, że uzyskane rezultaty nie będą zbytnio odbiegały od pożądanego rozwiązania optymalnego i zwykle z punktu widzenia praktycznych zastosowań odnajdywane przez algorytm genetyczny rozwiązania są już odpowiednio wysokiej jakości i mogą być wstępnie wykorzystywane w wielu różnorodnych praktycznych zastosowaniach w wybranych obszarach techniki i ekonomii. (fragment tekstu)
EN
In the paper we propose to use a genetic algorithm for the purpose offinding solutions of the traveling salesman problem. We use a unique gene inversion operator, which allowed us to implement the genetic algorithm in the form of evolutionary strategy with many evolving individuals. The traveling salesman problem belongs to the broader class of NP-hard problems, which causes that the optimal solution cannot be found in a reasonable time period, even for the relatively low number of cities. The implemented by the authors evolutionary strategy makes it possible to find suboptimal solutions of traveling salesman problem, which are of relatively good quality.(original abstract)
6

Zastosowanie generatorów struktur syntaktycznych na potrzeby rekonstrukcji i rewitalizacji wymierających języków

63%
Gajer M., Handzel Z.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
|
2019
|
issue nr 15
23-40
PL
Obecna sytuacja językowa świata prezentuje się wręcz katastrofalnie, gdyż wiele małych języków jest poważnie zagrożonych całkowitym wymarciem i to niestety już w najbliższych latach. Taki stan rzeczy nie jest bynajmniej korzystny z punktu widzeniawysoce pożądanego zachowaniaróżnorodności dziedzictwa kulturowego ludzkości. Ponadto pamiętać trzeba, że każdy z będących w użyciu języków ludzkich to także nieodzowny materiał badawczy dla lingwistów, w oparciu o który rozwazani naukowcy mogą testować swoje hipotezy dotyczące nie poznanej do końca jeszcze natury języka ludzkieo, jego pochodzenia, tzw. uniwersaliów językowych czy też ewolucji całych grup i rodzin językowych. W związku z powyższym podejmowane sa w świecie nauki liczne inicjatywy mające na celu uratowanie przed popadnięciem w niepamięć licznych języków ludzkich o małej liczbie użytkowników. W Artykule autorzy wysunęli oryginalną propozycje budowy odpowiednich narzędzi informatycznych w postaci generatorów struktur syntaktycznych, które mogłyby znacznie usprawnić proces rekonstrukcji i rewitalizacji zagrożonych wymarciem języków, a nawet i języków od wielu lat całkowicie już martwych. Obecnie przedmiotem zainteresowań autorów są peryferyjne skandynawskie języki północnogermańskie, takie jak potencjalnie zagrożony wymarciem język farerski (Wyspy Owcze) i niestety od ponad stu lat martwy już język norn ( Szetlandy i Orkady)
EN
Nowadays the situation of the world of languages is such that many small languages are seriously in the coming years. This situation is not good from the point of view of the necessity of preserving the diversity of cultural heritage . Moreover, every human language constitute the precious research material for the linguists, basing on which they can test their scientific hypothesis concerning the nature of the human language , its origin, and the evolution of groups and families of languages. The world of sciences developed many initiatives and projects the aim of which is to preserve the small languages from total perishing. In the paper we propose to build proper computer tools in the form of the generators of syntactic structures that could support the process of reconstruction and revitalization of endagered and even dead languages. The point of author's interest are peripheral Scandinavian languages, such as potentially endangered language of the Faroe Islands and the norn language, which is unfortunately dead for over one hundreed years .
7

Język pośredniczący jako podstawa przekładu komputerowego wspomaganego przez człowieka

63%
Handzel Z., Gajer M.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
|
2015
|
issue 11
81-102
PL
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie opracowanej przez autorów koncepcji budowy komputerowego systemu wspomagającego proces przekładu tekstów zapisanych w jednym języku naturalnym na inny język naturalny. Podstawowym założeniem związanym z opracowywanym przez autorów systemem jest jego wielojęzyczność, która może zostać w praktyce osiągnięta jedynie dzięki zastosowaniu koncepcji języka pośredniczącego przekłady. Ponadto rozwiązanie takie powinno umożliwić w przyszłości efektywną rozbudowę systemu poprzez dodawanie do niego nowych języków.(abstrakt oryginalny)
EN
In the paper we propose to use an artificial language - ido, as an intermediate language in a human-aided machine translation system. Thanks to use of an intermediate language our system will be able to translate in both directions between any pair of languages. Our system can be used to produce simultaneously texts in many different languages, which can be very useful in many international corporations. In the paper we describe the basic mechanisms related to the way of operation our human-aided machine translation system with intermediate language.(original abstract)
8

Wyznaczanie ekonomicznego rozdziału obciążeń bloków energetycznych z wykorzystaniem ewolucyjnych technik obliczeniowych

63%
Handzel Z., Gajer M.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
|
2014
|
vol. 10
109-118
PL
W artykule przedstawiono propozycję zastosowania techniki obliczeń ewolucyjnych w celu poszukiwania ekonomicznych planów produkcji energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym. Przeprowadzone dotychczas przez autorów badania dowodzą, że algorytmy ewolucyjne są zdolne w stosunkowo krótkim czasie znaleźć rozwiązania, które są dopuszczalne ze względu na wymienione uprzednio kryteria. Jednak zdecydowanie dalszych badań wymaga jeszcze kwestia uzyskania poprawy jakości odnajdywanych przez algorytmy ewolucyjne rozwiązań dopuszczalnych.(fragment tekstu)
EN
In the paper we discuss the possibilities of implementation of evolutionary algorithm for the purpose of finding of economic plans of electric energy production for 24-hours period. Particularly, in the paper we propose binary coding system for solutions on the genetic material of evolving individuals. Moreover, we propose the way of calculation of fitness function, and we explain how to perform the operation of tournament selection.(original abstract)
9

Analiza możliwości zastosowania strategii inwestycyjnych typu spread dla wybranych par indeksów giełdowych

63%
Handzel Z., Gajer M.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
|
2014
|
vol. 10
101-108
PL
W artykule omówiono technikę inwestycyjną polegająca na wykorzystaniu tzw. spreadów podczas zajmowania pozycji na silnie skorelowanych ze sobą indeksach giełdowych. Zwrócono szczególną uwagę na amerykańskie indeksy Dow Jones i S&P500, które w opinii autorów nadają się w sposób szczególny do tworzenia z ich udziałem pozycji typu spread. Podstawową zaletą wymienionych indeksów giełdowych jest to, że dotyczą one spółek giełdowych pochodzących z obszaru jednego państwa - Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, w związku z czym występująca pomiędzy nimi dodatnia korelacja musi być z natury rzeczy bardzo silna. Ponadto godziny handlu na kontraktach CFD na wymienione indeksy są w obu przypadkach identyczne. Również rolowanie tych kontraktów odbywa się zawsze w tym samym dniu. To wszystko sprawia, że zdaniem autorów rozważane indeksy giełdowe stanowią wręcz modelowy przykład, pod kątem ich wykorzystania w celu otwierania pozycji typu spread.(fragment tekstu)
EN
In the paper we propose a new strategy of game on selected stock indices. The strategy is based on spreads that are compound financial instruments which are created by opening two opposite positions (long and short) on strongly positively correlated financial instruments. In the paper we analyze the possibilities of application spread strategy to American indices Dow Jones and S&P500 that are among other stock indices correlated positively to the highest degree.(original abstract)
10

Dyskusja zagadnień związanych z pojawieniem się pierwszych struktur składniowych w ludzkim protojęzyku

63%
Handzel Z., Gajer M.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
|
2017
|
issue 13
81-103
PL
Pytanie o pochodzenie ludzkiego języka stanowi z pewnością jedno z największych wyzwań stawianych przed nauką. Większość badaczy zgadza się z opinią, że języki ludzkie w takiej postaci, jaką znamy obecnie, musiały zostać poprzedzone przez jakieś znacznie prostsze stadium pośrednie, które określane jest mianem protojęzyka. Uważa się, że ów hipotetyczny protojęzyk posiadał formę swego rodzaju leksykonu i był pozbawiony jakichkolwiek struktur składniowych, które powalałyby łączyć poszczególne wyrazy, aby tworzyć z nich dłuższe frazy, o całych zdaniach nawet nie wspominając. Niezwykle istotnym zagadnieniem jest pytanie o pochodzenie pierwszych struktur składniowych w ludzkim języku. Niektórzy badacze przypuszczają, że pojawienie się pierwszych struktur składniowych w protojęzyku było wydarzeniem, które wiązać należy z zajściem losowej mutacji kodu genetycznego zapisanego w DNA jakiegoś naszego odległego przodka. Autorzy artykułu podejmują próbę odpowiedzi na pytanie czy tego rodzaju wyjaśnienia można uznać za wiarygodne w świetle współczesnych nauk biologicznych i teorii prawdopodobieństwa. Celem artykułu jest przeprowadzenie wnikliwej analizy argumentów przemawiających za tym, że zjawisko pojawienia się pierwszych struktur składniowych w protojęzyku należy wiązać raczej z procesami przebiegającymi w ramach ewolucji kulturowej prehistorycznych społeczności ludzkich niż zjawiskami związanymi z biologiczną ewolucją wczesnych hominidów. (abstrakt oryginalny)
EN
The question about the origin of human languages is certainly one of most challenging. Most scientists claim that human languages as we know them nowadays must have been preceded by a much simpler intermediate stage of development, which is called protolanguage. Many believe that a hypothetic protolanguage had a form of a simple lexicon without any syntactic structures that would allow its users to combine words in order to formulate some phrases, not to mention whole sentences. A very important question that scientists try to answer is how the first syntactic structures appeared in protolanguage. Some believe that the occurrence of the first syntactic structures in human protolanguage occurred suddenly as a result of a spontaneous mutation that took place in the DNA code of one of our early ancestors. The paper tries to answer the question whether such an explanation can be acknowledged as plausible in the light of biological sciences and probability theory.(original abstract)
11

Czy możliwe jest odczytanie dysku z Fajstos?

63%
Handzel Z., Gajer M.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
|
2017
|
issue 13
104-117
XX
Obecnie dysk z Fajstos jest bardzo dobrze znanym zabytkiem archeologicznym, który został odnaleziony w 1908 roku przez włoskiego archeologa L. Perniera w ruinach minojskiego pałacu położonego na Krecie w pobliżu miejscowości Fajstos. Uważa się także dość powszechnie, że dysk z Fajstos zawiera zapis tekstu w jakimś języku naturalnym, który został sporządzony przy użyciu pisma sylabicznego. Jednak bardziej szczegółowe analizy pozwalają ujawnić, że dysk z Fajstos zawiera również liczne anomalie o charakterze statystycznym. W artykule autorzy podejmują próbę odpowiedzi na pytanie czy pewne złożone wzory geometryczne oraz innego rodzaju anomalie statystyczne mogły powstać w sposób spontaniczny podczas procesu sporządzania inskrypcji zawartej na powierzchni dysku. Analizy przeprowadzone przez autorów jednoznacznie dowodzą, że rozważane wzory geometryczne, a także i pozostałe anomalie statystyczne, zostały z całą pewnością wykonane w sposób intencjonalny, w związku z czym zachodzą uzasadnione podejrzenia, że dysk z Fajstos nie zawiera w ogóle żadnego tekstu zapisanego w jakimkolwiek języku, a wszelkie próby jego odczytania czynione są na próżno, ponieważ są z gruntu pozbawione jakiegokolwiek sensu. (abstrakt oryginalny)
EN
The Phaistos Disc is now-a-days a very well-known archeological artifact that was found by the Italian scientist L. Pernier in 1908 during his excavations in Crete in the ruins of the Minoan palace in the vicinity of the town of Phaistos. It is commonly believed that the Phaistos Disc contains a natural language text written with the use of some kind of a syllabic script. But in closer analysis it becomes clear that the Phaistos disc contains many statistical anomalies. The aim of the paper is to attempt to answer the question whether it is possible that some compound geometrical patterns and other statistical anomalies could appear at random during the process of writing. The findings strongly suggest that the geometrical patterns and other statistical anomalies on the Phaistos Disc were made intentionally and for this reason it is highly possible that this object does not contain any natural language text and all trials of its decipherment are made in vain, because they have no sense at all.(original abstract)
12

Zastosowanie strategii inwestycyjnej typu spread na rynku kontraktów CFD na ropę naftową w gatunku Brent i WTI

63%
Handzel Z., Gajer M.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
|
2016
|
issue 12
93-106
PL
W artykule przedstawiono propozycję strategii inwestycyjnej polegającej na wykorzystaniu tzw. spreadów na rynku ropy naftowej. W rozważanym przypadku zajmowanie pozycji typu spread polega na otwarciu pozycji krótkiej na ropie w gatunku WTI i jednocześnie zajęciu pozycji długiej na ropie w gatunku Brent. Proponowana strategia inwestycyjna jest strategią długoterminową, wykorzystującą fakt, że contango na ropie WTI jest zwykle znacznie większe niż na ropie Brent, co pozwala na czerpanie dodatkowych zysków z naliczanych podczas rolowania kontraktów punktów swapowych. (abstrakt oryginalny)
EN
In the paper we propose an investment strategy based on spreads on the market of crude oil. We open spreads in such a way that we open short position on WTI crude oil and in the same time we take a long position on Brent crude oil. The investment strategy that we propose is a long term strategy, which is based on the fact that the contango on WTI crude oil is usually much higher than in the case of Brent crude oil. This allows the investor to take some additional profits from swap points that are added to the account during rolling over procedure.(original abstract)
13

Algorytmy genetyczne z trójosobniczym operatorem krzyżowania

63%
Handzel Z., Gajer M.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
|
2013
|
vol. 9
121-125
PL
W artykule przedstawiono sposób funkcjonowania trójosobniczego operatora krzyżowania osobników. Tego rodzaju procesy genetyczne nie są spotykane w świecie przyrody i też nigdy prawdopodobnie nie dojdzie do ich spontanicznego pojawienia się w naturze. Taki stan rzeczy jednak w żaden sposób nie wyklucza możliwości podejmowania prób stosowania krzyżowania trójosobniczego w przypadku stosowanych na potrzeby rozwiązywania zagadnień optymalizacyjnych algorytmów genetycznych.(fragment tekstu)
EN
In the paper we discuss the possibility of using crossing-over operator for three different individuals. Such a process is not met in the nature, but of course can be implemented in genetic algorithms performed by the computers. Thanks to this new crossing-over operator the genetic material of the whole population should be mixed in a much higher degree in comparison with the classical genetic algorithm. However, the ultimate goal is to reduce the time which is necessary for the genetic algorithm to find the solutions of relatively-good quality for the given optimization problem.(original abstract)
14

Wielojęzyczne generatory gramatyczne występujące w roli narzędzi informatycznych typu Machine-Aided Human Translation

63%
Handzel Z., Gajer M.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
|
2018
|
issue 14
95-134
PL
W artykule autorzy przedstawili propozycję budowy wielojęzycznych generatorów struktur syntaktycznych, które mogą być postrzegane jako narzędzia wspomagające proces przekładu. Opracowany przez autorów system ma za zadanie umożliwić nie tylko generowanie odpowiednich form fleksyjnych czasowników, ale ma także stanowić swego rodzaju repozytorium związków frazeologicznych, w które mogą wchodzić poszczególne czasowniki podlegające odmianie przez czasy, tryby, osoby, liczby i rodzaje gramatyczne. Niezwykle istotną cechą opracowywanego systemu jest jego wielojęzyczność, która została osiągnięta dzięki wprowadzeniu koncepcji języka pośredniczącego przekładu.
EN
In the paper the authors propose to build multilingual generators of syntactic structures. Such generators can be regard as computer tools that can be used to facilitate the process of translation. The aim of the system proposed by the authors is not only to generate the proper flexion forms of the verbs, but also it can be respected as a repository of phrases with their flexion forms using tenses, modes, persons, numbers, and grammatical.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.