Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

‘Maksimum informacji’ – ‘minimum materiałów’: polityka gromadzenia w działalności Dyrektora Wydziału Archiwów Państwowych i Naczelnych Dyrektorów Archiwów Państwowych (1945–1989)

100%
Kulecka A.
Res Historica
|
2020
|
issue 49
EN
The policy of accumulation of archives in the Polish Republic of People between 1945 and 1989 depended on many factors, including the attitudes of the Director of Department of National Archives and Chief Directors of State Archives, his political opinions, education, professional experience and knowledge of archives. The policy of accumulation of archives was connected with political realities, and selection and evaluation of records. In this period two methods of evaluation were applied: the list of records of institution and archival assessment. The list of records was the evaluation a priori, the archival assessment posteriori. In archival legislation of this time the list of records was preferred, while the assessment wasn’t as popular. The list of records was seen as a simple and cost-effective method. However, it lead to the formation of formalistic and bureaucratic system, which wasn’t perfect. In this system many errors and inconsistencies occurred, which was indicated in archival legislation and in archival literature. This formalistic and bureaucratic system was close to the communist state’s ideology.
PL
Polityka gromadzenia archiwaliów w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w okresie 1945–1989 była uwarunkowana wieloma czynnikami. Znajdowały się wśród nich postawy dyrektora Wydziału Archiwów Państwowych i Naczelnych Dyrektorów Archiwów Państwowych, na które wpływ miały ich poglądy polityczne, wykształcenie, doświadczenia zawodowe oraz wiedza o archiwach. Polityka gromadzenia miała ścisły związek z realiami politycznymi i wartościowaniem akt. W omawianym okresie widoczne było stosowanie różnych metod oceniania dokumentów. Najczęściej występowały wykazy akt jako wartościowanie aprioryczne prowadzone w kancelarii, registraturze i archiwum instytucji, oraz ekspertyza jako ocena posterioryczna. W prawodawstwie przeważało zalecanie wykazów. Ekspertyza była mniej popularna. Wykazy dawały złudzenie rozwiązań prostszych i bardziej ekonomicznych. Doprowadziło to do powstania sformalizowanego i zbiurokratyzowanego systemu, który nie był doskonały. Występowały w nim błędy, które były sygnalizowane w przepisach prawa, jak i w literaturze archiwalnej. Ten sformalizowany i biurokratyczny system był bliski ideologii państwa komunistycznego.
2
Publication available in full text mode
Content available

Eliza Krasińska wobec manifestacji patriotycznych i powstania styczniowego

100%
Kulecka A.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2022
|
vol. 29
|
issue 29
65-83
EN
The events of 1860–1864 played an important role in efforts, varying in scope and dimension, made throughout the 19th century to restore the Polish state. The matter of attitudes of various circles of society and its individual members towards various forms of political action and insurrectionary struggles seems to deserve a closer analysis. Such a purpose may be served by study of correspondence. Letters constitute important records of emotions, views, opinions, extended comments, and register many problems of everyday life. Perhaps examination of letters written by specific individuals would yield answers to questions concerning individual attitudes with regard to the events of 1860–1864. It may be interesting to determine, who personally supported the idea of armed conflict, was it a large group of people, what social strata were they associated with. The purpose of this study is an attempt to present the views, opinions, assessments, and attitudes of Eliza Krasińska regarding events in the Kingdom of Poland in the years 1861–1864, i.e. during the period of patriotic demonstrations, the policy of concessions, and the January Uprising. During the events of the Springtime of Nations in Rome, Eliza Krasińska directly experienced a revolution. This was a new experience in her life. It probably shaped her attitude towards revolution as a social phenomenon. She considered it a threat to her own safety, as well as that of various social groups and her own family. Krasińska's letters contain descriptions of many events from the years 1860–1864, including the funeral of five fallen participants of a peaceful demonstration in Warsaw, the conciliatory policy of Aleksander Wielopolski, assassination attempts on Aleksander Lüders and Grand Duke Konstantin, the exile of Andrzej Zamoyski, arrests, repressions, and searches in Warsaw in May and June of 1863. The views presented in the letters were consistent with the ideas and perceptions found in the circles of the aristocracy and wealthy, landed gentry. They denote disapproval of violent, revolutionary methods of action, including armed combat. Krasińska favoured the idea of evolutionary change by means of negotiation on the grounds of existing law. She should be regarded as an advocate of legalistic and loyalist measures, with misgivings towards armed and revolutionary movements.
PL
Wydarzenia lat 1860–1864 odgrywały ważną rolę w podejmowanych przez cały wiek XIX próbach, o różnym zakresie i wymiarze, restytucji państwa polskiego. Warta bliższych analiz wydaje się analiza korespondencji, stanowiącej zapis emocji, poglądów, opinii, komentarzy, rejestrację problemów codzienności. Celem rozważań jest ukazanie poglądów, opinii, ocen, postaw Elizy Krasińskiej wobec wydarzeń w Królestwie Polskim w latach 1861–1864, w okresie demonstracji patriotycznych, polityki koncesji, powstania styczniowego. Eliza Krasińska zetknęła się z rewolucją w Rzymie. To nowe doświadczenie ukształtowało jej postawę wobec rewolucji jako wydarzenia społecznego. Traktowała je jako zagrożenie dla bezpieczeństwa, różnych grup społecznych, własnej rodziny. W listach Krasińskiej znalazły się opisy wydarzeń z lat 1860–1864, w tym pogrzebu pięciu poległych uczestników pokojowej manifestacji w Warszawie, ugodowej polityki Aleksandra Wielopolskiego, zamachów na Aleksandra Lüdersa i wielkiego księcia Konstantego, zesłania Andrzeja Zamoyskiego, aresztowań, represji, rewizji w Warszawie w maju i czerwcu 1863 r. Prezentowane w listach poglądy były zbieżne z wyobrażeniami i ideami arystokracji i bogatego ziemiaństwa. Oznaczały dezaprobatę dla gwałtownych, rewolucyjnych metod działania, w tym walki zbrojnej.
3
Publication available in full text mode
Content available

Zasób Archiwum Głównego Akt Dawnych w badaniach nad wiekiem XIX w niepodległej Polsce (1918–1939)

100%
Kulecka A.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2011
|
vol. 18
|
issue 18
199-208
EN
The purpose of this article was to analyze the use of the records of the Central Archives of Historical Records and Archives of Historical Records in the study of 19th–century history. Items of interests were the works of historians dealing with this period: Maria and Tadeusz Manteuffel, Helena Więckowska, Ryszard Przelaskowski. From 1918 to 1939 the most popular records were items of the central administration, both of the Duchy of Warsaw and of the Polish Kingdom, fonds arising from the activities of the police and judicial institutions containing the records of martyrdom and persecution of the Polish nation. In the archives was looked for answers on how it was possible to survive period of captivity, what the source of life force of the Polish nation was. These archives, which traditions inherited contemporary The Central Archives of Historical Records, played a role of both resources’ storage that is an important part of the historian’s research and a treasure of the memory, a collection of records still alive, that evoke emotion, memories, which are pieces of biography of the insurgents’ generation of 1863/1864. The use of archival materials to research on 19th–century was dependent on several factors. Adopted research programs were one of them. Mainly those assuming that archives were an essential part of historical research. Also publishing policy of the Warsaw Scientific Society preferred works based on previously unknown source material, thus, it favored the use of archival records. This also contributed to the creation of studies in the historical sources to the history of the 19th century. Progressing elaboration of records and popularization of the holdings, to which also contributed research on the history of creators and the content of archival fonds, were the second factor influencing the use of the holdings of The Central Archives of Historical Records and The Archives of Historical Records in historical research. Therefore, the holdings of these archives had the important social functions through the joint efforts of archivists and historians.
4
Publication available in full text mode
Content available

Zamach stanu czy rewolucja społeczna? Październik 1917 w historiografii przełomu XX i XXI wieku – wybrane publikacje i problemy

100%
Kulecka A.
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
|
2016
|
issue 8
PL
Celem niniejszych rozważań jest próba ukazania zasadniczych dzieł i tez dorobku historiografii światowej przełomu XX i XXI w. odnoszących się do wydarzeń Października 1917 związanych z przejęciem władzy w Rosji przez partię bolszewików kierowanych przez Władimira Lenina. Zaprezentowane refleksje zostały osnute wokół pytania o charakter tego przełomu – czy był on rewolucją społeczną, stanowiącą wynik niezadowolenia mas, chęci zmiany własnej kondycji ekonomicznej i socjalnej, wiążącej się z nowymi potrzebami kulturowymi, czy też zamachem stanu będącym rezultatem działania wąskiej, partyjnej elity zintegrowanej wokół wodza, kierującej się interesami definiowanymi własną ideologią, lekceważącej istniejący system prawny i osiągającej cele z pominięciem panujących w nim zasad.
EN
At the turn of the twentieth and twenty-first centuries, different historiographies began to move away from the interpretations that treated the October revolution as a separate subject of study. The revolution has come to be inserted in a series of events and presented as just one section of a long process. An important part of creating the narrative on the revolution concerns the search for its general historical meaning. From the liberal perspective, the events of October 1917 are seen as a coup d’etat that resulted in the establishment of the Bolsheviks’ rule, to which they could claim no legal right. However, it was the following civil war which ended in the Bolsheviks’ victory that enabled the Soviet system to take hold. The construction of the new state and the new society was made possible by the defeat inflicted on the Whites in the civil war. The revolution was thus only the first step on the road to establishing communist totalitarianism. From this perspective, one is justified in questioning the revolution’s reputedly crucial role in bringing about a significant historic change. In discussing these issues, scholars have been led to explore the possibility of making the liberal ideology take root in the non-modernised societies. One of the questions posed is whether the liberal ideology gives rise to the civil society or the civil society makes the dissemination of the ideology possible. In Russia in 1917, the public sentiments were largely shaped by those who had only recently stopped being considered slaves of the absolute monarchy, and the experience of representative institutions such as Parliament was still very limited. The fact that the rhetoric of social revolution is no longer used for interpreting the events of October 1917 can be regarded as proof that the founding myth of the Bolshevik Russia and its ideological legacy – the Soviet Union – did not survive the collapse of the state. It has been replaced by the narrative about the political coup d’etat that did not have social support.
5
Publication available in full text mode
Content available

Mariusz Kulik, Armia rosyjska w Królestwie Polskim w latach 1815–1856, Warszawa 2019

100%
Kulecka A.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2019
|
vol. 26
197-199
XX
recenzja
6
Publication available in full text mode
Content available

Tomasz Kizwalter, Polska nowoczesność. Genealogia, Warszawa 2020

100%
Kulecka A.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2021
|
vol. 28
313-316
7
Publication available in full text mode
Content available

Depolonizacja Ziem Zabranych. Koncepcje – mechanizmy decyzyjne – realizacja, t. 1–2, Kielce 2018

100%
Kulecka A.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2021
|
vol. 28
317-323
8
Publication available in full text mode
Content available

Odrodzone państwo polskie w myśli społecznej i historycznej Stanisława Kutrzeby

100%
Kulecka A.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2020
|
vol. 27
85-107
EN
Development of Professor Stanisław Kutrzeba’s social and historiographic reflection has been fostered by the observation of the transformation of the idea of the Polish state appearing in historiographic works and political texts into reality, in connection with Poland's participation in the process of restoring sovereignty and building statehood. Kutrzeba acted both as a witness of Poland’s reconstruction and as a historiographer describing these processes. The subject of his reflections were the systemic foundations of the reborn state with particular emphasis on the model of constitutionalism and parliamentarianism, the relations between the legislative and executive power, the shape, structure and territorial organization of the state. As a historian, he sought the determinants of sovereignty. In his concept, the revival of statehood was a complex process. It was influenced by both the activity of social elites and the international situation, including the outbreak of World War I, Russia’s war failures and its exit from the coalition (the Entente), the defeat of Germany and the disintegration of the Austro-Hungarian Empire. In his reflections, he pointed out that restoration of sovereignty was the product of the will of the victorious powers. This resulted in the new state’s moral obligation to adopt a democratic system based on the principles of constitutionalism and parliamentarianism.
PL
Do rozwoju refleksji społecznej i historiograficznej profesora Stanisława Kutrzeby przyczyniła się obserwacja przemiany idei państwa polskiego występującej w dziełach historiograficznych i tekstach politycznych w rzeczywistość w związku z uczestniczeniem w procesie odzyskiwania niepodległości i budowania państwowości przez Polskę. Kutrzeba występował zarówno w roli świadka odbudowy Polski, jak i historiografa opisującego te procesy. Przedmiotem jego refleksji były podstawy ustrojowe odradzającego się państwa ze szczególnym uwzględnieniem rozważań nad modelem konstytucjonalizmu i parlamentaryzmu, relacji pomiędzy władzą ustawodawczą a wykonawczą, kształtu, struktury i organizacji terytorialnej państwa. Jako historyk poszukiwał determinantów niepodległości. W jego koncepcji odrodzenie państwowości było procesem złożonym. Wpływ nań miały zarówno aktywność elit społecznych, jak i sytuacja międzynarodowa, w tym wybuch I wojny światowej, niepowodzenia wojenne Rosji i jej wyjście z koalicji (Ententy), klęska Niemiec i rozpad Austro-Wegier. W swoich refleksjach wskazywał, że odzyskanie niepodległości stanowiło wynik woli zwycięskich mocarstw. Efektem tego stało się moralne zobowiązanie nowego państwa do przyjęcia systemu demokratycznego opartego na zasadach konstytucjonalizmu i parlamentaryzmu.
9
Publication available in full text mode
Content available

Zesłańcy postyczniowi na Syberii Zachodniej w opinii rosyjskiej administracji i ludności syberyjskiej, cz. 1–2, Kielce 2019

100%
Kulecka A.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2021
|
vol. 28
324-326
10
Content available remote

Konferencja „Archiwa Polski i Europy: wspólne dziedzictwo – rożne doświadczenia”

100%
Kulecka A.
Archiwa – Kancelarie – Zbiory
|
2015
|
issue 6(8)
304-314
11

In memoriam. Dorota Zamojska (10 grudnia 1960-25 grudnia 2013). Wspomnienie

63%
Schiller-Walicka J., Kulecka A.
Rozprawy z Dziejów Oświaty
|
2013
|
vol. 50
11-23
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.