Search results

1

Józefa Obrębskiego etnosocjologia Polesia w świetle pytań o jego życie i dzieło. Tytułem wprowadzenia

100%

Engelking A.

Sprawy Narodowościowe

|

2019

|

issue 51

EN

Józef Obrębski’s ethnosociology of Polesie in light of his life and work. As for introductionThe article provides comments to five articles constituting the cycle entitled ”Józef Obrębski – Ethnosociology – Polesie then and now” and contextualises them in a bio-historical perspective. It presents an outline of Obrębski's scientific biography and reflects upon the causes of his absence in the mainstream history of anthropology and sociology. Although from the point of view of western principles of success Obrębski did not succeeded in his scientific career, he definitely was a remarkable actor of the scientific field. His takeaways and inspirations have started to influence this field not earlier than after his death. The articles included in the current cycle represent one of the examples of contemporary reception of Obrębski's outcome, generating a scientific discussion. Józefa Obrębskiego etnosocjologia Polesia w świetle pytań o jego życie i dzieło. Tytułem wprowadzeniaArtykuł komentuje i kontekstualizuje teksty zamieszczone w cyklu „Józef Obrębski – Etnosocjologia – Polesie wczoraj i dziś”. Przez przedstawienie zarysu drogi naukowej Obrębskiego i refleksję nad przyczynami nieobecności tego uczonego w kanonie historii antropologii i socjologii ustanawia wspólną dla całego cyklu perspektywę biograficzno-historyczną. Mimo że z punktu widzenia zachodnich kategorii sukcesu, Obrębski nie zrobił kariery naukowej, był wybitnym aktorem pola nauki. Jego ustalenia i inspiracje zaczęły wywierać wpływ na to pole dopiero po jego śmierci. Prezentowane teksty są jednym z przykładów współczesnej recepcji Obrębskiego, generującej naukową dyskusję.

2

Nauka na usługach polityki? Przypadek Józefa Obrębskiego

100%

Engelking A.

Sprawy Narodowościowe

|

2019

|

issue 51

EN

Research in the service of politics? The case of Józef ObrębskiThe paper concentrates on the circumstances of the production of anthropological knowledge, created in a dynamic tension between its cognitive goal and the way it is used for political purposes. It provides an insight into a complex network of conditions (intelectual, institutional, financial, personal, political) which determined the production of knowledge in interwar Poland within the then emerging disciplines of ethnology and sociology, in the scope of what today we would call social anthropology.This case study takes a closer look at Polish anthropologist Józef Obrębski (1905-1967), a close student of Malinowski, whose outstanding achievements remained mostly unpublished and thus never came into existence in the master narrative of the history of our discipline. In the 1930s Obrębski conducted ethnosociological field research in the Polesie region in eastern Poland (nowadays, part of Belarus and Ukraine), which was part of a large scale scientific project of the Commission for Scientific Research of the Eastern Territories. This project, financed by the Polish government and headed by a politician, general Kasprzycki, was supposed to be an efficient tool in the politics of the so called state and national assimilation of the Slavic-speaking ethnic minorities. Obrębski’s political views, which were democratic and liberal in character, were opposed to the official political line whereas his functionalist anthropological stance was unacceptable for the mainstream Polish ethnology of the era, still rooted in the positivist paradigm.Anthropological knowledge produced by Obrębski, which we would call today a postcolonial and constructivist approach, began to find recognition only after his death. The biography of this scholar and the story of his “unknown” work, a great example of a non-mainstream phenomenon in a provincial country, makes it easier to reveal undisclosed mechanisms of the system and the thought-collectives of science. Nauka na usługach polityki? Przypadek Józefa ObrębskiegoArtykuł dotyczy uwarunkowań produkcji wiedzy antropologicznej w dynamicznym napięciu między jej celem poznawczym a zastosowaniem do celów politycznych. Przynosi wgląd w złożoną sieć uwarunkowań (intelektualnych, instytucjonalnych, finansowych, personalnych, politycznych) produkcji wiedzy w międzywojennej Polsce, na polu młodych dyscyplin, jakimi były wówczas etnologia i socjologia, polu, które dzisiaj nazywamy antropologią społeczno-kulturową.Bohaterem tego studium przypadku jest polski antropolog Józef Obrębski (1905-1967), bliski uczeń Malinowskiego, którego wybitne prace w większości pozostały nieopublikowane, nie funkcjonują zatem w wielkiej opowieści o historii dyscypliny. W latach 1930. Obrębski prowadził etnosocjologiczne badania terenowe na Polesiu we wschodniej Polsce (region ten dziś należy do Białorusi i Ukrainy), w ramach wdrażanego tam na szeroką skalę programu naukowego Komisji Naukowych Badań Ziem Wschodnich. Projekt ten, finansowany przez polski rząd i kierowany przez polityka, gen. Kasprzyckiego, miał być skutecznym narzędziem polityki asymilacji państwowej i narodowej słowiańskojęzycznych mniejszości etnicznych. Demokratyczne i liberalne poglądy polityczne Obrębskiego były opozycyjne wobec linii politycznej jego mocodawców, zaś stanowisko teoretyczno-metodologiczne, związane z funkcjonalizmem, było z kolei nie do przyjęcia przez polskich etnologów głównego nurtu, przywiązanych do paradygmatu pozytywistycznego.Antropologiczne osiągnięcia Obrębskiego, które dziś sytuujemy w obrębie podejścia postkolonialnego i konstruktywistycznego, zaczęły zyskiwać uznanie dopiero po jego śmierci. Biografia uczonego i dzieje jego „nieznanych” prac, ważny przykład pozamainstreamowego fenomenu w prowincjonalnym kraju, przyczyniają się do poznania nieujawnionych mechanizmów systemu i kolektywów myślowych w nauce.

3

Wokół pierwszej polskiej systematyki zamówień. O zapomnianej propozycji Józefa Obrębskiego

100%

Engelking A.

Poznańskie Studia Slawistyczne

|

2012

|

issue 3

EN

The author discusses the first Polish systematics of magic spells against illness, which was proposed by Józef Obrębski in a brochure Index for „Treating the Polish people” by Henryk Biegeleisen in 1931. Obrębski introduced a division of spells into 9 groups, separated on the basis of their content, form and function. It was not an autonomous development. It have been created for the needs of someone else’s work and on the margin of a broader classification of material in the field of folk medicine as a whole. However, the proposal of Obrębski can be regarded as a serious outline covering all material concerning the systematics of spells against illness. In the following parts of the article the author sets the discussed work in a due context, locating it in the history of Polish research on the genre of spells. She recalls the first nineteenth-century works and analyses a possible impact of the Obrębski’s systematics on the subsequent approaches to the subject.

4

Kazimierz Moszyński i Józef Obrębski: nauczyciel i uczeń

100%

Engelking A.

Lud

|

2012

|

vol. 96

139-155

EN

The article, based on archival sources, discusses the relations between Józef Obrębski and his first teacher, Kazimierz Moszyński. The author presents facts which describe their contacts in 1926-1936 and shows how Obrębski, who was considered Moszyński’s most able student, learnt study and research methods, the skills and tools of a field ethnographer, the foundations of ethnological thinking and intellectual freedom. Obrębski studied ethnography and ethnology in 1925-1929 at the School of Slavonic Studies of the Jagiellonian University. While a student of Moszyński, he was also his assistant who contributed to editorial work and who helped collect field materials. In 1927-1934 the teacher and his student explored the Balkans. In 1930 Obrębski was awarded his master’s degree on the basis of the thesis entitled Rolnictwo ludowe wschodniej części półwyspu Bałkańskiego [Folk agriculture in the eastern part of the Balkan Peninsula]. Some of Obrębski’s materials were subsequently included in the first volume of Moszyński’s Kultura ludowa Słowian [Folk culture of Slavs]. In 1930 Obrębski went to London where he was a student of Bronisław Malinowski at the London School of Economics; in January 1934 he was awarded his doctoral degree in social anthropology. He would not have been granted the scholarship to study in London had it not been for the efforts made by Moszyński – records reveal that Moszyński highly valued Obrębski and greatly helped him to pursue his scholarly career. Obrębski, in turn, although with time he became more reserved about Moszyński’s scientific position, never stopped to respect his master. In his later works, mainly in ethnosociological studies of the Polesie region, he drew from the achievements and inspirations of his former teacher. His subsequent scientific career developed and completed what he learnt from Moszyński.

5

Macedońskie Trobriandy. Józef Obrębski i pierwsze badania wsi europejskiej w paradygmacie funkcjonalizmu

100%

Engelking A.

Lud

|

2018

|

vol. 102

PL

Artykuł dotyczy początków drogi naukowej Józefa Obrębskiego (1905-1967), ucznia Malinowskiego, polskiego prekursora badań nad etnicznością, płcią kulturową oraz studiów postkolonialnych. Jego prace, nowatorskie i wyprzedzające swój czas, w więszości nie zostały opublikowane; Obrębski nie funkcjonuje więc w antropologicznym mainstreamie. We wczesnych latach 30. prowadził on badania terenowe w prawosławnych społecznościach chłopskich Macedonii. Był pierwszym antropologiem, który zastosował etnograficzną metodę terenową i teorię funkcjonalną w badaniach wsi europejskiej. Obrębski, pragnąc znaleźć wśród górali macedońskich swoje Trobriandy, analizował m.in. strukturę społeczną i rytuał w badanych społecznościach pod kątem relacji między płciami. Koncentrował się na społecznych, ekonomicznych i symbolicznych aspektach prawa małżeńskiego (np. odkup za żonę, małżeństwo przez ucieczkę czy stosunki seksualne). Badał także – metodą „obiektywnej obserwacji i bezpośredniego doświadczenia”, jak ją nazywał – czarownictwo i sekretne praktyki magii miłosnej, jak również inne rytuały sprawowane przez kobiety z perspektywy zarówno konfliktu, jak i współpracy między płciami. II wojna światowa, a następnie emigracja Obrębskiego spowodowały, że nie ukończył i nie opublikował macedońskich monografii, nad którymi pracował. Autorka artykułu przygotowuje obecnie do druku krytyczną edycję pism uczonego z intencją wprowadzenia jego dorobku do antropologicznego obiegu.

6

Between the Lord and the Jew: Some Remarks on the Identity Structure of Belarusian kolkhozniks in the Late Twentieth and Early Twenty first Centuries

100%

Engelking A.

Acta Poloniae Historica

|

2014

|

vol. 109

EN

Following an ethnographic field study, the author presents her findings on the cognitive collective identity of Belarusian kolkhozniks. Their self-definition as a group is based on the semiotic oppositions: peasant–‘lord’, peasant–Jew, and Christian–Jew, and it testifies to a longevity, or longue durée, of pre-modern mechanisms of conceptualising the social reality. The contemporary kolkhoznik defines himself as a simple (uneducated) but assiduous man, as opposed to his lord; in contrast to Jews, the kolkhozniks cultivate the land (as farmers) and are baptised. The post-serfdom identity of the ‘Christian kolkhozniks of-this-place’ is immersed in a mythical worldview and indifferent to any modern ideological and/or political projects.

7

Zofia Sokolewicz (1932 - 2020)

39%

Jasiewicz Z., Engelking A., Majbroda K., Lewicki P., Patzer H., Mróz L.

Lud

|

2020

|

vol. 104

PL

Wspomnienia przyjaciów, współpracowników i uczniów o śp. prof. Zofii Sokolewicz.

Refine search results

3 Lud

2 Sprawy Narodowościowe

1 Acta Poloniae Historica

1 Poznańskie Studia Slawistyczne

1 2020

2 2019

1 2018

1 2014

2 2012

7 Engelking A.

1 Jasiewicz Z.

1 Lewicki P.

1 Majbroda K.

1 Mróz L.

1 Patzer H.

Józefa Obrębskiego etnosocjologia Polesia w świetle pytań o jego życie i dzieło. Tytułem wprowadzenia

Nauka na usługach polityki? Przypadek Józefa Obrębskiego

Wokół pierwszej polskiej systematyki zamówień. O zapomnianej propozycji Józefa Obrębskiego

Kazimierz Moszyński i Józef Obrębski: nauczyciel i uczeń

Macedońskie Trobriandy. Józef Obrębski i pierwsze badania wsi europejskiej w paradygmacie funkcjonalizmu

Between the Lord and the Jew: Some Remarks on the Identity Structure of Belarusian kolkhozniks in the Late Twentieth and Early Twenty first Centuries

Zofia Sokolewicz (1932 - 2020)