Results found: 2

Search results

Sort By:

Limit search:

Realizm i jednoznaczność – krytyczna analiza neooperacjonalizmu

100%

Boruszewski J.

Zagadnienia Naukoznawstwa

2016

vol. 52

issue 4(210)

571-584

W artykule przedstawiono analizę logiczną aparatury pojęciowej proceduralnej semantyki neooperacjonalistycznej Jana M. Żytkowa (1944–2001). Koncepcja ta jest rozwinięciem i udoskonaleniem operacjonalizmu Percy W. Bridgmana, a zamierzeniem jej autora było przezwyciężenie nieakceptowanych konsekwencji klasycznego operacjonalizmu. W tym celu Żytkow zaproponował koncepcję nowego operacjonalizmu, na gruncie której chciał wykazać jednoznaczność terminów występujących w nauce oraz bronić stanowiska realistycznego odnośnie ich ekstensji. W niniejszym artykule zbadano podstawowe defi nicje i twierdzenia neooperacjonalizmu. Wnioskami z przedstawionych analiz są dwa stwierdzenia. Pierwsze z nich głosi, że neooperacjonalizm nie ustala pełnej jednoznaczności terminów naukowych, ale daje podstawy do systematyzacji ich wieloznaczności. Stwierdzenie drugie głosi natomiast, że na gruncie neooperacjonalizmu ekstensja terminów naukowych nie jest niezależna od poznawczo-praktycznej aktywności badaczy. Tym samym realistyczny charakter neooperacjonalizmu ulega osłabieniu. Nie znaczy to jednak, że semantyka neooperacjonalistyczna nie jest przydatnym narzędziem analizy języka nauki.

The article presents logical analysis of conceptual apparatus of Jan M. Żytkow’s procedural neooperational semantics. This concept develops and refi nes Percy W. Bridgman’s operationalism. Żytkow’s intention was to overcome the unacceptable consequences of the classical operationalism. In order to demonstrate the unambiguity of scientifi c terms and defend realistic position regarding their extension, Żytkow proposed the concept of new operationalism. This article examines the basic defi nitions and theorems of neooperationalism. Two conclusions follow from the presented analyzes: the fi rst one is that the neooperationalism does not determine the full unambiguity of scientifi c terms, but provides a basis for systematization of their ambiguity; the second one is that within the framework of neooperationalism extension of scientifi c terms is not independent from epistemic-practical activity of researchers. Therefore, the realistic character of the neooperationalism becomes attenuated. Nevertheless, the neooperational semantics remains a useful tool for analyzing the language of science.

Prawo Kopernika-Greshama: rekonstrukcja metodologiczna

63%

Boruszewski J., Nowak-Posadzy K.

Ekonomista

2018

issue 5

554-577

Prawo Kopernika-Greshama, sformułowane w przedklasycznym okresie rozwoju myśli ekonomicznej, głosi, że pieniądz gorszy wypiera z obiegu płatniczego pieniądz lepszy. Badania nad tym prawem prowadzone są w ramach historii myśli ekonomicznej, historii gospodarczej oraz ekonomii teoretycznej. Brakuje jednak wnikliwej metodologicznej analizy statusu tego prawa. Niniejszy artykuł ma na celu wypełnienie tej luki. W pierwszej części jest zasygnalizowany podział pracy naukowej we współczesnych badaniach nad prawem Kopernika-Greshama. Druga część obejmuje przegląd klasycznych sformułowań tego prawa, wykaz zarzutów metodologicznych wobec niego zgłaszanych oraz niebezpieczeństw stojących przed każdą próbą jego korekty lub uściślenia. W trzeciej części zostaje przeprowadzona rekonstrukcja poprzednika omawianego prawa, czyli warunków jego działania. Czwarta część dotyczy rekonstrukcji następnika prawa Kopernika‑Greshama, czyli problemu mocy eksplanacyjnej zależności wypierania. W piątej części jest analizowane zagadnienie statusu metodologicznego tego prawa, przy czym po rozpatrzeniu ujęcia przyczynowego zaproponowane zostało ujęcie funkcjonalne. Część szósta zawiera omówienie modelu dóbr kiepskiej jakości, który jest przykładem heurystycznego wykorzystania prawa Kopernika-Greshama. Wreszcie, w ostatniej części zasygnalizowano niektóre możliwości uogólnienia analizowanego prawa.

Copernicus-Gresham’s Law, formulated in the pre-classical era of political economy, states that worse money drives better money out of circulation. Recently, this law has been investigated mainly by historians of economic thought, economic historians and theoretical economists. However, what is still missing is a methodological reflection on this law. The present article aims at filling this gap and is organized as follows: in the first section the division of scientific research on Copernicus-Gresham’s Law is indicated. The second part is a review of its selected classical expressions, of methodological objections raised against this law, and risks related to every attempt of its revision or refinement. The third section contains the reconstruction of antecedent of this law, that is, conditions under which it operates. The fourth part analyzes the consequent of the law in question, that is, the problem of explanatory power of driving out’s dependence. In the fifth section, the authors explore the methodological status of the law of worse money and, after considering the causal approach to it, they propose a functional status. The sixth part discusses the model of the market for “lemons” (bad quality commodities), which is an example of heuristic utilization of the Copernicus-Gresham’s Law. Finally, the last section indicates some possibilities of generalization of the law in question.

Закон Коперника-Грешема, сформулированный в доклассический период развития экономической мысли, гласит, что худшее деньги вытесняют из платежного оборота лучшие деньги. Исследования этого закона проводятся в рамках истории экономической мысли, экономической истории, а также теоретической экономии. Тем не менее, не хватает глубокого методологического анализа статуса этого закона. Настоящая статья преследует цель заполнить этот пробел. В первой части обращается внимание на различные науч- ные подходы в современных исследованиях закона Коперника-Грешема. Вторая часть охватывает обзор классических формулировок этого закона, перечень методологических замечаний в его адрес, а также опасностей при любой попытке его корректировки или уточнения. В третьей части проводится реконструкция исходных положений обсуждаемого закона, т.е. условий его функционирования. Четвертая часть касается анализа значения этого закона при объяснении того, от чего зависит сила вытеснения. В пятой части анализируется вопрос методологического статуса этого закона, причем после рассмотрения причинного подхода автор предлагает функциональный подход. Шестая часть содержит обсуждение модели благ низкого качества, которая является примером эвристического использования закона Коперника-Грешема. И наконец, в последней части обращается внимание на некоторые возможности обобщения анализируемого закона.

Refine search results

1 Ekonomista

1 Zagadnienia Naukoznawstwa

1 2018

1 2016

2 Boruszewski J.

1 Nowak-Posadzy K.

Search results

Realizm i jednoznaczność – krytyczna analiza neooperacjonalizmu

Prawo Kopernika-Greshama: rekonstrukcja metodologiczna