Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Ewolucja zakresu i roli polityki właścicielskiej państwa (1990–2014)

100%
Bałtowski M.
Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
|
2015
|
issue 41
123-135
PL
Celem artykułu jest prezentacja i analiza polityki właścicielskiej państwa w okresie transfor-macji gospodarczej w Polsce. Wyróżnione i charakteryzowane zostały cztery etapy tej polityki: etap pionierski (1990–1992), etap kapitalizmu politycznego (1993–1997), etap kapitalizmu poli-tycznego á rebours (1998–2006) etap kapitalizmu państwowego (2007–2014). W pierwszych latach transformacji polityka właścicielska, mimo że prowadzona bez klarow-nych podstaw prawnych, miała charakter racjonalny, a organy państwa zachowywały się wobec państwowych spółek w sposób – najogólniej mówiąc – odpowiedzialny. Etap kapitalizmu politycznego, którego elementy są obecne po dziś dzień w działaniach pań-stwa, charakteryzował się brakiem jasnych, skodyfikowanych reguł nadzoru, sprzyjał powstawa-niu zjawisk patologicznych, polegających na powszechnym traktowaniu spółek sektora publiczne-go jako swoistego „łupu politycznego” kolejnych ekip rządowych. W końcu dekady lat 90. pojawiło się zjawisko kapitalizmu politycznego á rebours. Polega ono na czerpaniu (czy nawet wymuszaniu) różnorodnych korzyści ze strony państwa przez największe i najważniejsze przedsiębiorstwa państwowe, często działające na zmonopolizowanych rynkach, kosztem innych części gospodarki, w tym konsumentów. W drugiej połowie pierwszej dekady XXI w. w Polsce mamy do czynienia z etapem polityki właścicielskiej państwa, który można określić jako kapitalizm państwowy. Rządy koalicji zdomi-nowanej przez PiS, jak i rządy koalicji PO-PSL prowadziły politykę „aktywnego właściciela pań-stwowego”, której istotą były próby wykorzystywania domeny państwowej do realizacji określo-nych interesów państwa. W ciągu ćwierćwiecza przemian transformacyjnych w Polsce nie powstały kompleksowe, jednolite regulacje prawne dotyczące nadzoru państwa nad przedsiębiorstwami państwowymi, a polityka właścicielska znajdowała się zwykle w cieniu polityki prywatyzacyjnej, przy czym obie były prowadzone przez te same organy państwa.
EN
The aim of the paper is to present and analyze the state ownership policy in Poland in the pe-riod of economic transformation. The following four stages of this policy were characterized: the pioneering stage (1990–1992), the stage of political capitalism (1993–1997), the stage of political capitalism á rebours (1998–2006), the stage of state capitalism (2007–2014). The ownership policy during the first years of transition, although carried out without a clear legal basis, was rather rational. The behavior of state authorities towards state-owned enterprises was rather responsible. The stage of political capitalism – whose elements are present until today in the activities of the state – was characterized by a lack of clear and codified rules of supervision, it favored the formation of pathological phenomena of treating state-owned enterprises as a sort of “political loot” for subsequent Polish governments. At the end of the 90s, the phenomenon of political capitalism á rebours appeared. It involves reaping (or even forcing) a variety of benefits from the state by the largest and most important state-owned enterprises (often operating in monopoly markets) at the expense of other parts of the economy, including consumers. Since the second half of the first decade of the twenty-first century in Poland we are dealing with the stage of state ownership policy, which can be described as state capitalism. Coalition governments conducted policy of "active owner of the state". The essence of this policy is to use state-owned enterprises to achieve the specific goals of the state. During 25 years of transformation, Poland has not developed a comprehensive and uniform regula-tions on state supervision over state-owned enterprises and the ownership policy was usually hidden in the shadow of privatization policy, both of which were conducted by the same authorities.
2
Publication available in full text mode
Content available

Ewolucja polityki gospodarczej a procesy globalizacyjne

100%
Bałtowski M.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia
|
2013
|
vol. 47
|
issue 1
EN
The purpose of this article is to present and analyze general changes of the economic policy models implemented in most countries with developed market economy after the Second World War, their causes and consequences. These changes are considered to be a result of globalization. According to the author, economic policy in its traditional sense, implemented at the level of nation states, is becoming today increasingly ineffective, inefficient and inadequate to challenges created by the global economy. The main reason is that natural market failures (mostly monopolistic tendencies and negative externalities) manifest themselves to an even greater extent on a global scale, while remaining outside the regulatory impact of nation states. The author expresses the view that the execution of thebasic functions of economic policy on a global scale would be possible only after the creation of one global economic regulator with appropriate enforcement powers.
PL
Brak abstraktu w języku polskim
3
Content available remote

Udział przedsiębiorstw sektora publicznego w gospodarce – właścicielska funkcja państwa

100%
Bałtowski M.
Kontrola Państwowa
|
2013
|
vol. 58
|
issue 5 (352)
78-93
EN
In his article, the author analyses the condition and importance of state area enterprises in the contemporary Polish economy. He attempts at selecting and defining the notion of public sector enterprises, as well as, on the basis of various statistical data, both available and developed especially for this purpose, he presents quantitative and qualitative characteristics of the public sector enterprises in Poland. These are followed by assessments of the directions and scope of their evolution over the last fifteen years.
4
Publication available in full text mode
Content available

Ekonomia jako nauka porównawcza a problem sądów wartościujących

100%
Bałtowski M.
Studia Ekonomiczne
|
2016
|
vol. 259
9-18
PL
Autor poddaje krytyce tradycyjny podział ekonomii na „pozytywną” oraz „normatywną”. Twierdzi, że rzeczywistym przedmiotem badań ekonomii nie jest enigmatyczna gospodarka, lecz zróżnicowane systemy gospodarcze, których porównywanie łączy ze sobą ujęcie opisowe z wartościującym. W konsekwencji autor dochodzi do wniosku, że sądy wartościujące, od których odżegnuje się ortodoksyjna ekonomia, są jej naturalnymi, immanentnymi elementami. Twierdzenia te zostały zilustrowane analizą poglądów najwybitniejszych przedstawicieli nauki ekonomii w jej historycznym rozwoju (Smith, Marks, Keynes) oraz odwołaniem do poglądów Grzegorza W. Kołodki w ramach tzw. nowego pragmatyzmu.
EN
The author criticizes the traditional division between positive and normative economics. The author claims that real subject of economics is not an enigmatic economy, but different, specific economic systems and comparing of these systems combines the descriptive and the normative approach. Consequently, the author concludes that the normative statements that are rejected by the orthodox economics, are its natural, immanent parts. These claims have been illustrated by the analysis of the views of the most eminent representatives of economic science in the history (Smith, Marx, Keynes) and by the reference to Kolodko’s new pragmatism.
5
Publication available in full text mode
Content available

State Capitalism in Poland

63%
Kozarzewski P., Bałtowski M.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia
|
2022
|
vol. 56
|
issue 1
61-77
EN
Theoretical background: The article is devoted to the knowledge gap in understanding processes of growing state interventionism in a number of post-communist countries, Poland being one of the most notable examples. This evolution is still understudied in the literature, both in terms of evidence and proper theoretical framework. Existing theoretical perspectives have been created for studying other types of economies an do not fully fit the transition ones. Among these perspectives, the state capitalism (SC) one seems to be the most promising.Purpose of the article: The task of this paper is to study the growing state interventionism in Poland using the state capitalism approach which had to be refined by the authors in order to be more applicable for analyzing transition economies. Using this framework, the history of SC formation and its present state in Poland are studied, including specific features of Polish state capitalism, e.g. the importance of the state-owned enterprise (SOE) sector as the source of rents, as well as the varieties of the state control over the enterprise sector.Research methods: The article makes use of mostly qualitative methods, quantitative ones playing an auxiliary role by systematizing evidence used in qualitative research. The study was based on analysis of the existing literature and evidence of interventionist practices of the Polish government. The authors attempted to fine-tune the SC approach both through refining its definition and including areas previously mostly neglected by SC studies such as relationships between the state and the enterprise sector. They created a typology of SC phenomena in transition economies which made it possible to study the Polish case in a comprehensive way.Main findings: At this stage, the authors think that no strict definition of state capitalism is possible because of its highly contextual character. Thus, the outcome of the study may not be universal, but the authors believe that their concept of six basic features of state capitalism may be applicable not only to Poland, but to other transition economies as well. Besides, the article raises awareness of the importance of state-controlled enterprises in studies on state capitalism. The article also identifies challenges for further research and the still existing knowledge gaps. Among others, the questions remain, whether the statist trends in Poland and other countries lead to a system change and what are the roots of these trends.
6
Publication available in full text mode
Content available

Przedsiębiorstwa sektora publicznego w Polsce – próba zdefiniowania i wyodrębnienia

63%
Kozarzewski P., Bałtowski M.
Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie
|
2016
|
vol. 38
|
issue 1
7-19
EN
We współczesnej gospodarce polskiej przedsiębiorstwa prywatne wyraźnie dominują nad państwowymi w strukturze własnościowej gospodarki. Jednak jednoznaczne wyodrębnienie spośród całego sektora przedsiębiorstw zbioru, który można określić mianem „przedsiębiorstwa państwowe”, jest praktycznie niemożliwe. Jest bowiem całe spektrum przedsiębiorstw o własności mieszanej, państwowo-prywatnej, a faktyczne władztwo (kontrola) państwa nad przedsiębiorstwami nie zawsze musi mieć charakter własnościowy. Celem artykułu jest próba możliwie precyzyjnego zdefiniowania i wyodrębnienia podmiotów określanych ogólnie jako „przedsiębiorstwa państwowe”, które bardziej precyzyjnie można określić raczej jako przedsiębiorstwa sektora publicznego. Autorzy dowodzą, że cechą konstytutywną przedsiębiorstw sektora publicznego jest faktyczna kontrola korporacyjna ze strony państwa, która może być sprawowana zarówno narzędziami właścicielskimi jak i niewłaścicielskimi. W konsekwencji zostały wyróżnione dwie odrębne ich grupy – podlegające kontroli właścicielskiej oraz podlegające kontroli niewłaścicielskiej ze strony państwa. Znaczenie gospodarcze PSP jest większe niż wynikałoby to z ich niewielkiej liczby, a to ze względu na fakt, że są one skupione zdecydowanie w grupie największych i najważniejszych polskich przedsiębiorstw – konkludują autorzy.
7
Publication available in full text mode
Content available

Modele funkcjonowania i nadzoru państwa nad przedsiębiorstwami państwowymi

63%
Bałtowski M., Kwiatkowski G.
Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
|
2014
|
vol. 272
|
issue 4
5-26
EN
The article looks at various models of how state­‑owned enterprises (SOEs) function in various regions of the world and how they are managed. According to the authors, state­‑owned enterprises remain an essential component of modern economies, especially in post­‑socialist countries and in the developing world. This is unlikely to change anytime soon, the authors say. They analyze the principles underlying the functioning of SOEs in various countries as well as the principles of state governance, concluding that these principles vary considerably. The authors analyze SOE sectors using a number of criteria. Among these is the origin of the enterprises and their objectives, including non‑economic functions. From this perspective, Bałtowski and Kwiatkowski identify six models: Anglo­‑Saxon, European (continental), post­‑socialist, Chinese, Russian, and one applied in emerging economies. Subsequently, the authors investigate SOE sectors in terms of what principles and tools governments use in exercising their ownership function. From this angle, Bałtowski and Kwiatkowski identify three governance models: centralized, decentralized, and dual. Yet another typological criterion used by the authors is the extent of state ownership. On this basis, in the final part of the article, Bałtowski and Kwiatkowski formulate conclusions and recommendations for the Polish economy. These are related to the overall role of the government in the economy as well as the economic and non‑economic objectives of state­‑owned enterprises and the effectiveness of the state governance system. Solutions in these areas should be based on the best international practices, the authors say.
PL
Przedsiębiorstwa państwowe są i prawdopodobnie nadal pozostaną istotnym elementem współczesnych systemów gospodarczych, szczególnie w krajach postsocjalistycznych oraz rozwijających się. Analiza istniejących w różnych krajach zasad funkcjonowania sektora przedsiębiorstw państwowych, jak i zasad realizowania przez państwo funkcji właścicielskiej, wskazuje na ich wielkie zróżnicowanie. Celem artykułu jest próba modelowego ujęcia tego zróżnicowania. Analizy modelowej dokonano z jednej strony według kryteriów genezy (źródła, pochodzenia) przedsiębiorstw państwowych oraz zadań formułowanych wobec nich przez państwowego właściciela, z reguły związanych z pełnionymi przez nie funkcjami pozaekonomicznymi. Z tej perspektywy wyróżniono sześć modeli własności państwowej w współczesnej gospodarce: model anglosaski, europejski (kontynentalny), postsocjalistyczny, chiński, rosyjski oraz model gospodarek wschodzących. Z drugiej strony analiza została przeprowadzona według kryterium zasad i narzędzi realizowania przez państwo funkcji właścicielskich. W tym ujęciu opisano model zdecentralizowany, dualny oraz scentralizowany nadzoru właścicielskiego. Dodatkowo rozważono podział modeli nadzoru według wielkości udziałów państwa we własności przedsiębiorstw, a także sposoby sprawowania przez państwo faktycznej kontroli korporacyjnej przy posiadaniu udziałów mniejszościowych. W końcowej części artykułu zostały sformułowane wnioski i rekomendacje odnoszące się do gospodarki polskiej. Dotyczą one określenia pożądanego kształtu (zakresu, wielkości) domeny państwowej w gospodarce, a także opracowania właściwego, skutecznego systemu nadzoru właścicielskiego państwa, który – naszym zdaniem – powinien opierać się na najlepszych doświadczeniach światowych.
8
Publication available in full text mode
Content available

Foreign State-Owned Enterprises in the World’s Largest Economies – Comparative and Sectoral Analysis

63%
Mroczek J., Bałtowski M.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia
|
2022
|
vol. 56
|
issue 2
77-95
PL
W ostatnich 20-30 latach, w szczególności po kryzysie finansowym z końca pierwszej dekady XXI wieku, przedsiębiorstwa państwowe (state-owned enterprises, SOEs), historycznie związane z lokalnymi rynkami, coraz częściej ekspansji dokonują międzynarodowej. W jej wyniku w wielu krajach, szczególnie w branżach strategicznych, pojawiają się zagraniczne przedsiębiorstwa państwowe (foreign state-owned enterprises, FSOEs). Internacjonalizacja SOEs jest nowym, ważnym i stosunkowo słabo zbadanym zjawiskiem we współczesnej, globalnej gospodarce. W literaturze przedmiotu brak jest dotychczas obszernych, porównywalnych danych liczbowych na temat FSOEs w skali świata, co jest warunkiem koniecznym prowadzenia badań o charakterze jakościowym. Celem artykułu jest określenie ‒ na podstawie oryginalnych badań empirycznych ‒ stanu i znaczenia FSOEs w grupach największych niefinansowych przedsiębiorstw 32 największych gospodarek świata, a także zmian, jakie zaszły w tym zakresie w latach 2009-2018. Analizy FSOEs dokonano przy ich podziale ze względu na rodzaju powstania („green-field FSOEs” oraz „M&A FSOEs”), branżę i kraj pochodzenia. Odrębnie analizowano FSOEs, których akcje są notowane na giełdach (listed FSOEs). W badaniu wykorzystano oryginalną, autorską metodę wyodrębniania (wyszukiwania) FSOEs, w oparciu o kryterium faktycznej kontroli korporacyjnej, a nie o kryterium formalnego udziału właścicielskiego państwa. Źródłowe dane, pochodzące głównie z bazy Orbis, zostały poddane szczegółowym uzupełnieniom i weryfikacjom. Utworzone zostały specjalne wskaźniki służące do analizy porównawczej FSOEs w 32 analizowanych gospodarkach. W wyniku analizy został określony stan FSOEs w grupie 32 największych gospodarek świata, a także w wyróżnionych podgrupach: gospodarek krajów rozwiniętych (19) oraz krajów rozwijających się (13). Dokonano analizy zmian udziałów FSOEs w badanych gospodarkach w latach 2009-2018, co doprowadziło do wniosku o wzroście udziałów, a więc i gospodarczego znaczenia FSOEs, w badanym okresie. Rozkład branżowy FSOEs pokazuje, że najwięcej z nich funkcjonuje w branży petrochemicznej oraz energetycznej.
EN
Theoretical background: In the last 20–30 years, particularly after the financial crisis of the end of the first decade of the 21st century, state-owned enterprises (SOEs), historically associated with local markets, have increasingly expanded internationally. As a result, foreign state-owned enterprises (FSOEs) have emerged in many countries, particularly in strategic industries. The internationalisation of SOEs is a new, important and relatively under-researched phenomenon in today’s global economy. The literature on the subject so far lacks extensive, comparable figures on FSOEs on a global scale, which is a prerequisite for qualitative research.Purpose of the article: The purpose of this article is to determine – based on original empirical research – the status, significance and sectors of FSOEs in the groups of the largest non-financial enterprises (Top 100, by operating revenues) of the 32 world’s largest economies, as well as the changes that have occurred in this respect between 2009 and 2018. The analysis of FSOEs was carried out with the enterprises divided according to their origins (“green-field FSOEs” and “M&A FSOEs”), industries and home countries. Listed FSOEs were analysed separately.Research methods: The research used the original author’s method of distinguishing (finding) FSOEs, based on the criterion of actual corporate control rather than on the criterion of formal state ownership. The source data, derived mainly from the Orbis database, has been thoroughly supplemented and verified. Special indicators were created for the comparative analysis of FSOEs across the 32 economies under review.Main findings: The results of the analysis determined the status of FSOEs in the group of the 32 world’s largest economies, as well as in distinguished subgroups: developed economies (19) and emerging economies (13). The analysis of the changes in the shares of FSOEs in the studied economies between 2009 and 2018 led to the conclusion that the shares, and therefore the economic importance of FSOEs, increased during the studied period. The sectoral distribution of FSOEs shows that the largest number of them operate in Oil & Gas and Energy sectors.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.