Results found: 1

Search results

Sort By:

Limit search:

The Models of Antique Temples from Erebuni

100%

Markarian H. Z.

Światowit

2014

vol. Tom XI (LII), fasc. A

67-78

В 2008 году в Институт археологии и этнографии Национальной Академии наук Армении была передана группа интересных артефактов,случайно найденных на территории цитадели бывшего урартского города Эребуни. Коллекция состоит из 23 фрагментов миниатюрных архитектурных деталей античных зданий - ионических и коринфских капителей, баз и стволов колонн, глазка волюты ионической капители, изготовленных из белого, очень хрупкого и рыхлого камня (Рис. 1, 2). Результаты лабораторного анализа показали, что найденные фрагменты выполнены из местной разновидности халцедона, широко распространенного как в Араратской долине, так ина всей территории Армении. Очевидно, что описанные обломки являются частями миниатюрных моделей храмовых построек, выполненных в эллинистическом стиле. Не исключено, что они в миниатюре изображают конкретные и даже известные в древности храмы. Находки подобных архитектурных моделей довольно редки и представляют исключительную ценность не только для истории архитектуры и культуры древней Армении, но и стран элли¬нистического мира в целом. Приблизительный пропорциональный подсчет диаметров колонн относительно к их высоте, размеры почти целиком сохранившейся ионийской капители и гипотетическая реконструкция моделей с учетом ан-таблемента и кровли показывает, что высота каждой модели в среднем могла быть не менее 40-50 см. Художественно-стилистический анализ фраг-ментов ионического ордера показывает, что они при-надлежат моделям храмов, выполненных в малоазийском архитектурном стиле, характерном для эфесскомилетской школы. Малоазийский стиль, по всей видимости, был доминирующим в храмовой архитектуре античной Армении (храм в Г арни,близкий к стилю храмов в Термессе, Сагалассе, а также архитектурные детали монументальных зданий, найденных на территории древнего Арташата и т.д.). Анализ относительно плохо сохранившихся фрагментов коринфского ордера также свидетельствует о принадлежности этих моделей к мало- азийскому варианту римской провинциальной архитектуры. Известно, что “архитектурные” модели, найденные в различных центрах древнего мира - в Египте, странах Передней Азии, Средиземноморья, Эгеиды и датируемые от начала бронзового века до периода поздней античности имели вотивный характер. Они использовались в качестве подношений в храмы, святи-лища, а также использовались в заупокойном ритуале. Не составляют исключение и эребунийские модели, генетически восходящие к более ранним образцам “архитектурных” моделей, найденных на территории Армении. Среди более ранних образцов подобных из-делий следует особо выделить глиняную модель двух-этажного храма, найденную в погребении V в. до н.э. на территории крепости в Астхиблуре (Рис. 3). Исходя из художественно-стилистических особенностей фрагментов моделей храмов, а также распространенности изображений зданий реальных святилищ и храмов и вотивов на различных изделиях мелкой пла¬стики I в. до н.э. - II в. н.э., (геммы, амулеты, терракотовые статуэтки и др.) наиболее вероятной датой изготовления эребунийских моделей следует считать 1-11 вв. н.э. Находка такого количества фрагментов моделей антич¬ных храмов на территории цитадели бывшего урарт¬ского города, а также обнаруженные здесь ранее наконечник стрелы эллинистического времени и две монеты императора Августа очевидно свидетельствуют о продолжении жизни в Эребуни в указанную эпоху.

W 2008 roku do Instytutu Archeologii i Etnografii Armeńskiej Akademii Nauk przekazano kolekcję interesujących przedmiotów znalezionych przypadkowo na terenie cytadeli starożytnego urartyjskiego miasta Erebuni. zbiór składa się z 23 fragmentów miniaturowych detali architektonicznych - w porządku jońskim i korynckim: kapiteli, baz i trzonów kolumn, wolut kapiteli jońskich, wyrzeźbionych w białym, bardzo kruchym kamieniu (Ryc. 1, 2). Analizy laboratoryjne wykazały, że wspomniane detale zostały wykonane z miejscowych odmian chalcedonu,powszechnie spotykanych zarówno w dolinie Araratu, jak i na innych obszarach Armenii. Nie ma wątpliwości, że opisane fragmenty stanowią elementy modeli świątyń w stylu hellenistycznym. Nie jest wykluczone, że makiety przedstawiały konkretne, znane ówcześnie świątynie. znaleziska podobnych modeli architektonicznych są stosunkowo rzadkie i mają dużą wartość nie tylko dla historii architektury i kultury Armenii, ale także dla dziejów świata hellenistycznego w ogóle. Przybliżone obliczenia - z uwzględnieniem proporcji, w tym stosunku średnicy kolumn do ich wysokości - i wymiary niemal w całości zachowanego kapitelu jońskiego wskazują, że przy uwzględnieniu belkowania i dachu każdy z modeli powinien mieć nie mniej niż 40-50 cm wysokości. Analiza architektoniczno-stylistyczna fragmentów wykonanych w stylu jońskim wskazuje, że stanowią one ele-menty modeli wykonanych w stylu małoazjatyckim, charakterystycznym dla szkoły efesko-milezyjskiej. Styl małoazjatycki najprawdopodobniej dominował w architekturze sakralnej starożytnej Armenii (świątynia w Garni jest stylistycznie zbliżona do świątyń w Termessos i Sagalassos, podobnie jak detale architektoniczne monumentalnych budowli ze starożytnej Artaksaty i innych stanowisk). Analiza stosunkowo źle zachowanych detali wykonanych w stylu korynckim również wskazuje, że modele, z których pochodzą te fragmenty, wykonano w małoazja- tyckim wariancie rzymskiej architektury prowincjonalnej. Wiadomo, że modele „architektoniczne” były znajdowane w różnych ośrodkach starożytnego świata - w Egipcie, krajach Bliskiego Wschodu, Śródziemnomorza, obszarach cywilizacji egejskiej, są one datowane na okres od początku epoki brązu po schyłek antyku i miały wotywny charakter. Były wykorzystywane jako dary dla świątyń, a także w obrzędach pogrzebowych. Modele z Erebuni nie stanowią wyjątku, nalezą do grupy wczesnych przykładów modeli „architektonicznych” z terenu Armenii. Wśród wcześniejszych przykładów podobnych wytworów wypada przede wszystkim wymienić model piętrowej świątyni znalezionej w grobowcu z V w. p.n.e. na terenie twierdzy Astghiblur (Ryc. 3). Biorąc pod uwagę architektoniczno-stylistyczną specyfikę omawianych fragmentów modeli świątyń, a także powszechne stosowanie przedstawień rzeczywistych sanktuariów, świątyń i obiektów wotywnych na różnych wyrobach drobnej sztuki figuralnej od I w. p.n.e. do II w. n.e. (gemmy, amulety, statuetki z terakoty i inne) najbardziej prawdopodobne datowanie modeli z Erebuni to I-II w. n.e. znalezienie takiej liczby fragmentów modeli świątyń an¬tycznych w cytadeli dawnego urartyjskiego miasta, a także wcześniejsze odkrycie na tym terenie grotów strzał datowa¬nych na okres hellenistyczny oraz dwóch monet cesarza Augusta, wyraźnie wskazują na kontynuację osadnictwa na obszarze Erebuni w omawianym okresie.

Refine search results

1 Światowit

1 Markarian H. Z.

1 2014

Search results

The Models of Antique Temples from Erebuni