Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Zasadniczą dla referatu jest teza, że przeprowadzona w 1973 r. reforma podziałów administracyjnych na szczeblu podstawowym otworzyła zupełnie uowe perspektywy reintegracji wsi polskiej zarówno w płaszczyźnie społecznej,jak i przestrzennej. Rozważania odniesiono do wsi o przewadze funkcji rolniczo-hodowlanych opartych o gospodarczą aktywność Indywidualnych rolników. Ten typ wsi dominuje na znacznych obszarach Polski. Głównymi czynnikami stymulującymi procesami reintegracji społecznej 1 kształtowania nowej struktury społeczno-przestrzennej w ramach podstawowej jednostki podziału administracyjnego gminy, było umiejscowienie na tym szczeblu organów władzy i administracji państwowej oraz samorządowej, a także przypisanie obszarowi gminy wyposażenia w Instytucje i organizacje służące zaspokajaniu lokalnych potrzeb gospodarczo-produkcyjnych, socjalno-kulturalnych i społecznych. Zbiór gminnych instytucji i organizacji integrowanych i koordynowanych poziomo lokalnymi planami i zadaniami przekształca się w system. Ogniwami gminnego systemu są z jednej strony podsystemy branżowe, na które nakładają si« elementy i placówki powiązane specjalistycznymi zadaniami i funkcjami, z drugiej strony - powiązane działaniami subgminnymi ogniw i placówek - podobszary, w skład których wchodzi jedna do kilku wsi. Tworzą one jak gdyby inne, wyznaczone przestrzennie, podsystemy gminnego systemu. V obszarze gminy dominuje, poprzez nastawienie na całość funkcji, ośrodek systemu, zlokalizowany w większej wsi czy miasteczku. Podobszary te, podporządkowane ze względu na odległość linearną, a przede wszystkim ekologiczną odległość od centrum zajmują zróżnicowane pozycje w strukturze gminnej terytorium. Z uwagi na możliwości dostępu do gminne®) centrum i gospodarczo-społeczne konsekwencje tego zróżnicowania, przeciętna gmina w aspekcie przestrzennym przybiera postać układu stref koncentrycznych, z modyfikacjami wynikającymi z układu sieci osadniczej, warunków topograficznych i komunikacyjnych. Odmienną społeczną jakość poszczególnych stref ilustrują przykłady zaczerpnięte z empirycznych badań, dotyczących postaw mieszkańców gminy wobec różnych aspektów ich środowiska.
PL
W niniejszym artykule analizujemy układy więzi społecznych zachodzące pomiędzy instytucjonalną infrastrukturą środowiska wiejskiego reprezentowaną przez sformalizowane organizacje masowe a kulturowymi orientacjami mieszkańców wsi. Innymi słowy, interesować nas będzie problem sprowadzający się do pytania: jakiego typu nastawienia i zachowania wobec funkcjonujących na wsi organizacji masowych przejawiają jednostki socjalizowane zwykle według innych celów kulturowych aniżeli cele organizacji? Pojęcie celów kulturowych - wprowadzone za R.K.Mertonem oznacza tu "kulturowo zdefiniowane zamierzenia i zainteresowania dla wszystkich lub dla różnie umiejscowionych członków społeczeństwa". Aby udzielić odpowiedzi na tak sformułowane pytanie, w artykule staramy się przedstawić zarówno: a) motywy przynależności do organizacji masowych, b) identyfikację psychiczną badanych z organizacjami, jak i c) wzory uczestnictwa jednostek w organizacjach, czyli względnie powtarzające się sposoby grania ról członkowskich w danej organizacji i sposoby wchodzenia w sieć interakcji z daną strukturą poprzez określone podmioty w mniej lub bardziej uświadomiony i dający się wyodrębnić behawioralnie sposób. Obiektem obserwacji uczyniono zatem organizacje spełniające wymogi zarówno struktur formalnych, jak i masowybh. Przymiotnik "masowy" nie sprowadza się w naszym rozumieniu jedynie do liczebności składu danej struktury. Drugą cechą organizacji masowych jest fakt, że ich działalność polega yłdwnie na mobilizowaniu swoich członków do zachowań zbiorowych, poprzez które manifestowana jest głównie przynależność. Wreszcie trzecią cechą organizacji masowych jest unifikacja i standaryzacja treści ich programów działania zorientowanych na pozyskanie masowego odbiorcy. Analizie poddano trzy typy organizacji masowych funkcjonujących w środowisku wsi polskiej: kościoła, organizacji politycznych oraz organizacji obsługi wsi i rolnictwa. Dominujący typ więzi z organizacjami masowymi występujących w środowisku wiejskim jaki wyłania się z niniejszych rozważań można nazwać postawą czy też nastawieniem adaptacyjnym. Jego istota sprowadza się do silnej orientacji na własną grupę pierwotną i instrumentalnego traktowania organizacji formalnych. Innowacyjność tej postawy polega na tym, że jednostka nie uznając a czasami i nie akceptując ideologicznych przesłanek działania struktur zgłasza do nich akces i wszystkimi dostępnymi sobie środkami stara się ową strukturę uczynić sobie przydatną. Czyni to zwykle poprzez personalne kontakty i nie pomija przy tym sposobów niezgodnych z formalnym ustawodawstwem, ale zwyczajowo utrwalonych. Zresztą wszystkie sposoby postępowania są przyzwalane o ile prowadzą do osiągnięcia dobra grupy pierwotnej. Powyższy utylitarnie zorientowany wzór uczestnictwa wykazuje trwałość w czasie. Jego wytłumaczenia należy szukać nie tyle w sferze świadomości społecznej, co przede wszystkim w zbyt dużej nieodpowiedniości elementów struktury instytucjonalnej w stosunku do naczelnych wartości kulturowych, powszechnie akceptowanych i uznawanych w środowisku wiejskim.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.