Search results

1

Badacz języka wobec triady: pisarz – tworzywo językowe – tekst (studium warsztatowe)

100%

Handke K.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2018

|

vol. 17

7-21

PL

Koncepcja badania tworzywa językowego tekstów literatury przy utrzymywaniu w procesie badawczym stałej relacji w obrębie triady: pisarz – tworzywo językowe – tekst oraz pisarz – tekst – badacz. Dominantą jest postrzeganie pisarza nie tylko jako autora i kreatora tekstu, nadawcę komunikatu, twórcę oryginalnego warsztatu pisarskiego, ale również jako jednostkę ludzką, egzystującą w określonym czasie i miejscu/miejscach, osobowość o konkretnej tożsamości, obdarzoną swoistymi właściwościami, posiadającą sobie właściwe: wiedzę, doświadczenia, upodobania, poglądy, preferencje i emocje. Pisarz jest twórcą tekstu a badacz powinien uszanować jego prawa autorskie, ale jednocześnie jak najlepiej ukazać wszystko to, co pisarz zawał w swoim tekście.

EN

The concept of researching linguistic material of literary texts while in the research process maintaining the constant relation within the triad of ‘writer – linguistic material – text’ and the one of ‘writer – text – researcher’. The dominant element is perceiving the writer not only as the author and creator of the text, the sender of the message, and the creator of an original literary workshop, but also as a human being existing at a specific time and place/places, a personality with a specific identity, with specific features and characteristics such as a certain level of knowledge, experience, preferences, views and emotions. The writer is the creator of the text and the researcher should respect his or her copyrights, but – at the same time – should present everything the writer has included in his or her text in the best possible way.

2

Skrzydła – wyraz i nośnik symboli w tekstach Stefana Żeromskiego

100%

Handke K.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2017

|

vol. 16

5-27

PL

Tworzywo językowe zawarte w tekstach literatury pięknej może być, i bywa, rozmaicie postrzegane przez badaczy. Językoznawcy najczęściej zwracają uwagę na elementy słownikowe, specyficzne nazewnictwo czy określone formy gramatyczne lub słowotwórcze, a także na tekstową funkcjonalność poszczególnych leksemów czy form lub ich grup albo zbiorów tematycznych. Niektórzy śledzą również tropy stylistyczne, zwłaszcza metafory i porównania. Rzadziej spotykamy analizy wykraczające swoim zasięgiem poza tekst literacki jako płaszczyznę penetracji badawczej, czyli poza relację: tekst–badacz. Tymczasem ujęcie szersze, w którym uwzględni się trójstronną relację: pisarz–tekst–badacz, pozwala dostrzec więcej aspektów niemal każdego badanego zagadnienia czy tematu. Przy tym pisarza należy tu postrzegać nie tylko jako autora, kreatora tekstu, nadawcę komunikatu, twórcę oryginalnego warsztatu pisarskiego, ale również jako jednostkę ludzką, egzystującą w określonym czasie i miejscu/miejscach, osobowość o określonej tożsamości, obdarzoną swoistymi cechami, mającą określone upodobania, poglądy i preferencje. Z tak nakreślonej perspektywy autorka przedstawia tutaj wybraną jednostkę językową – wyraz skrzydło (częściej używany, ze względu na parzystość tego narządu, w formie liczby mnogiej skrzydła) oraz formy przymiotnika skrzydlaty, które występują w zbiorze tekstów jednego pisarza. Nie przypadkiem jest nim Stefan Żeromski, ponieważ on potrafił zawrzeć w swoim piśmiennictwie niespotykane gdzie indziej w literaturze polskiej bogactwo słownictwa – różnorodnego słowotwórczo, semantycznie i funkcjonalnie. W badanym zbiorze znalazło się 257 kontekstów, w których pojawił się wyraz skrzydło i pochodne – w różnych znaczeniach podstawowych i wtórnych oraz w metaforycznych funkcjach tekstowych.

EN

The linguistic material of the belles-lettres texts can be, and quite often is, variously perceived by the researchers. The linguists most frequently pay attention to the lexical elements, specific nomenclature, particular grammatical forms or the word-formation, as well as to the textual functionality of the lexemes, forms or their groups, or thematic sets. Some linguists also trace the rhetorical devices, particularly the metaphors and comparisons. Less frequently the analyses go beyond the literary text as a basis of the research exploration, i. e. beyond the relationship text – researcher. However, the broader approach, which takes into account the trilateral relationship writer – text – researcher, allows to grasp more aspects of nearly every problem or subject under examination. Additionally, the writer should be perceived here not only as an author or creator of the text, the message sender, the creator of his genuine writing craft, but also as a human individual, existing in a particular time and place/places, a personality, endowed with a concrete identity, specific traits, likings, opinions, and preferences. From such perspective the author presents here the selected linguistic unit – the word wing (more frequently, because of the nature of this paired organ, used in plural – wings) and the adjectival forms winged, as they occur in the set of texts of one writer. Quite not incidentally this writer is Stefan Żeromski, as he was capable of encompassing in his writings the lexical wealth, unparalleled elsewhere in the Polish literature – diverse as it in the word-formation, semantic, and functional aspects. The examined set include 257 contexts in which the word wing and its derivatives have occurred – with their various basic and secondary meanings, as well as the metaphoric textual functions.

3

Elementy obce w polskim nazewnictwie miejskim.

100%

Handke K.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

1993

|

vol. 027

DE

Die städtische Namengebung als System baut einerseits auf dem appellativischen Wortschatz auf, andererseits aber macht sich andere Namen zunutze, so daß hier viele fremde Elemente auftreten. In Toponymen die auf appellativische Basen zurückgehen, spiegeln sich fremde Einflüsse wider - vor allem lateinische, deutsche und französische. In städtischen Toponymen. die anderen Namensystemen entnommen sind, dominieren fremde Personennamen. Charakteristisch für die städtische Namengebung sind fremde Namen, die infolge der herrschenden Mode für die französische Sprache auftauchten - etwa Namen der Häuser, Parks und sogar Flurnamen, die später von der Stadt einverleibt wurden. Im identifizierenden Glied mehrgliedriger Namen dominieren trotz zahlreicher Präsenz fremder Elemente (aber bei geringer Frequenz) heimische Lexeme - man vergleiche das gemeinslawische Lexem ulica (Straße).

4

Dialektologia i inne nauki

100%

Handke K., Polska Akademia Nauk w Warszawie

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

1986

|

vol. 012

EN

The paper presents the relation between dialectology and other disciplines through a verification of the notion dialectology. According to the author an analysis of the relations between dialectology and other scientific lines better illustrates the topical richness of dialectology, which has undergone considerable changes and transformations in the course of its history. The author concentrates on three issues: 1) the out-dated character of the definition of dialectology (in Polish linguistics) resulting from disregarding the historical changes which extended the denotation of the term; 2) the problems of categorisation arising from the placement of dialectology within the field of linguistic science tin the one hand and within the systematization of sciences on the other; 3) the autonomy of dialectology as opposed to other fields of linguistics. ln the conclusion the author points out that dialectology is not a division of linguistics on equal terms with e.g. lexicology, but that it is a part of linguistics with great autonomy derived from the specific character of its subject matter and methods, from the wide range of research and from multilevel, specific relations with other lines of science.

Refine search results

2 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

2 Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

1 2018

1 2017

1 1993

1 1986

4 Handke K.

1 Polska Akademia Nauk w Warszawie

Badacz języka wobec triady: pisarz – tworzywo językowe – tekst (studium warsztatowe)

Skrzydła – wyraz i nośnik symboli w tekstach Stefana Żeromskiego

Elementy obce w polskim nazewnictwie miejskim.

Dialektologia i inne nauki