Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Tytuły dzieł literackich są ważnym elementem makrotekstu, nie mówiąc już o ich znaczeniu marketingowym. W artykule poddano krytycznej analizie nie tylko izomorficzne tłumaczenia tytułów, ale także – a nawet w większości – te, gdzie widoczne są mniejsze czy większe rozbieżności. I tak np. za pozornie dosłownym tłumaczeniem tytułu powieści Jerzego Andrzejewskiego Apelacja jako Appelation kryje się trafny wybór między Appelation a Berufung. Również tłumaczenie powieści Stefana Żeromskiego Wierna rzeka jako Der getreue Strom nie jest łatwe w ocenie. Z jednej strony tytułowa rzeka to w rzeczywistości raczej rzeczka, natomiast der Strom oznacza dużą rzekę z ujściem do morza. Czy jednak punktem odniesienia ma być rzeczywistość faktograficzna, czy raczej rzeczywistość literacka? Osobnym problemem jest tłumaczenie imion własnych – antroponimicznych i topograficznych. Dużo miejsca poświęcono też relacjom interkulturowym. Przykładem może być tłumaczenie Imienin pana dyrektora jako Der Geburtstag des Direktors (czyli Urodziny pana dyrektora) – jest ono zasadne, gdyż w niemieckiej rzeczywistości kulturowej imieniny nie są tak zakorzenione jak urodziny.
PL
Karta Praw Podstawowych zobowiązuje Unię Europejską do poszanowania różnorodności językowej. Parlament Europejski, jak żaden inny organ Unii Europejskiej, zobowiązał się do przestrzegania zasad integralnej wielojęzyczności. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie problematyki związanej z przestrzeganiem zasad „integralnej wielojęzyczności” w Parlamencie Europejskim (PE). Począwszy od przedstawienia struktury, uprawnień i kompetencji oraz zasad funkcjonowania PE, uwaga skierowana zostaje na kwestię wielojęzyczności w poszczególnych instytucjach i organach Unii Europejskiej, zwłaszcza Parlamentu Europejskiego, ze wskazaniem również negatywnych zjawisk związanych z przestrzeganiem zasad multilingualizmu. Artykuł zamyka przegląd możliwych płaszczyzn językoznawczej eksploracji w odniesieniu do językowych fenomenów bezpośrednio związanych z realizowaną przez PE zasadą językowego równouprawnienia.
3
100%
PL
Niniejszy artykuł poświęcony jest porównaniu teorii Karla Bühlera i Johna Searle’a w aspekcie pragmalingwistycznym, a konkretnie – w aspekcie działania językowego. Bühler traktuje język jako „organon” (narzędzie), który wykorzystywany jest do uzyskania określonych celów w procesie komunikacji. Jego nauka jest często uważana za fundament zapoczątkowanej przez Johna Austina i rozwiniętej przez Searle’a teorii aktów mowy, ponieważ zgodnie z koncepcją Searle’a formułowanie wypowiedzi językowej jest rodzajem intencjonalnego działania, a więc aktem podporządkowanym uzyskaniu określonego efektu w rzeczywistości pozajęzykowej. W pierwszej części artykułu autor podejmuje próbę nakreślenia różnic i podobieństw pomiędzy stosowanymi przez Bühlera pojęciami Sprechakt i Sprechhandlung a kategorią speech act, zajmującą główne miejsce w modelu Searle’owskim. Drugim polem porównawczym są funkcje języka. Model znaku językowego, zaproponowany przez Bühlera, determinuje istnienie triady: Darstellungsfunktion, Appellfunktion i Ausdrucksfunktion. Funkcje komunikacyjne u Searle’a to funkcje illokucyjne, reprezentowane przez pięć różnych typów aktów mowy, wydzielonych przede wszystkim na podstawie tzw. illocutionary point. Konfrontując obydwa modele, autor wskazuje na heterogenność klasyfikacji funkcji Bühlerowskich i jednorodność taksonomii aktów illokucyjnych Searle’a.
PL
Zainteresowanie poznawcze autorki niniejszego artykułu koncentruje się na określeniu funkcji partykuł modalnych w akcie komunikacji. Autorka szczególnie uwzględnia rolę partykuł modalnych jako elementów modyfikujących wypowiedzi realizowane przez czynności illokucyjne w tekstach opiniotwórczych. Partykuły modalne pozwalają nadawcy testu określić swój stosunek do referowanych w konstatacjach treści, dzięki czemu pośrednio wpływają na zmianę opinii odbiorcy.
PL
Komentarze prasowe należą, obok tekstów satyryczno-rozrywkowych (Glosse) i komentarzy redakcyjnych (Leitartikel), do tekstów o dużym potencjale illokucyjnym i silnym działaniu opiniotwórczym, choć wielu autorów, m. in. Nowag i Schalkowski, zwraca tu uwagę nie na ich charakter opiniotwórczy, perswazyjny, lecz bardziej na ich funkcje służące wyjaśnianiu, uzasadnianiu, argumentowaniu reprezentowanego stanowiska czy poglądu. Komentarz istnieje intertekstowo, zawsze w odniesieniu do notki prasowej, jako jej uzupełnienie. Na przykładzie komentarzy prasowych, dotyczących przyznania Polsce i Ukrainie organizacji EURO 2012, omówione zostało ich znaczenie funkcjonalne oraz strukturalne.
EN
The article depicts the topic of the nomination in professional language, in the context of onimical processes based on principles known to other target groups not associated with the automotive industry. Important in this context are rules of metaphor and metonymy and pragmatic context of used expressions.
EN
The article presents the newest English words in modern German language, which were taken into the “Duden” dictionary in the years 2000–2010. The author also shows the semantic groups of anglicisms described in the book “Anglizismen-Index” (2011). The most important thing was to show that 80% of English loan words can be seen as a danger for the German native equivalents.
EN
Friedrich Nietzsche is considered one of the most brilliant thinkers in the history of philosophy, although a number of myths have grown up about the character, also surrounded by many controversies. His works and thoughts have provided inspiration for humanists with a wide spectrum of most different interests. Nietzsche did not want to be regarded as a philosopher, but he has been living in the contemporary consciousness as a thinker nonetheless. According to the extraordinary style of Nietzsche’s works, however, he also is considered a poet, one of the most distinctive stylists, even the most virtuoso writer in the history of German. What is more, the stylistic level of Nietzsche’s oeuvre leads to discourses upon its affinity with philosophical or literary studies. The aim of the present article is to review the question mentioned in the title, following the opinions of representative literary figures (such as Heinrich Mann, Thomas Mann, Gottfried Benn, Stanisław Przybyszewski) and philosophers (e.g. Martin Heidegger, Wilhelm Dilthey, Karl Jaspers) as well.
EN
This article describes an attributive on the basis of a novel entitled “Der Zauberberg” of the famous German writer – Thomas Mann. This is a detailed analysis of the attributive and all examples come from the novel “Der Zauberberg”. At the outset of the article are quoted different definitions. Various classifications of attributive are presented. The article answers the questions: which part of speech can be used as an attributive. Finally I wishes to highlight the case of the subordinate clause, which also fulfil the role of an attributive and refer to the special form of attributive, namely to the apposition.
EN
The matter under consideration in this article is the ethnic joke as a primary element of the German TV comedy “Was guckst du?”. The starting point is a short overview of the ethnic joke and the extralingual phenomena that are associated with such jokes, and – above all – pointing at the function of stereotypes as causes for jokes about individual nations. Texts of jokes concerning individual nations were used to illustrate the reviewed problems. The main part of the article is the analysis of the lingual and extralingual aspects in selected texts of scenes from the program “Was guckst du?”.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.