Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 19

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Kim jest Jezus Chrystus dla ruskich i rosyjskich Świętych? Teologiczna analiza Żywotów Świętych św. Dymitra Rostowskiego

100%
Leśniewski K.
ELPIS
|
2013
|
vol. 15
69-77
EN
Christian hagiography reveals not only the facts of life of individual saints, but first of all, it is a description of the experience of God loving mankind. From the beginning of Christianity, of great importance in building faith, hope andl ove had had stories about those believers who responded with a particular radicalism for the prevenient love of God in the Trinity of Persons. These stories have been written in various forms of literature. Author in the introductory part of the article introduces into the lives of the saints and their role in the Ruthenian and Russian Orthodoxy. Essentially he focuses on presenting The Menaia edited by St Dimitry Rostovski. This book was published in the years 1711 to 1718 in Old Church Slavonic. At the beginning of the twentieth century, it has been rewritten and translated into Russian. This monumental work appeared in the years 1903-1911 under the title The Lives of the Saints. It has been a rich source of information for researchers from many disciplines. From a theological point of view, the author studied The Lives of the Saints in order to find direct references to the person and teaching of Jesus Christ. For this purpose, he analyzed quotations from the New Testament, especially from the Gospel, referring directly to the Person and teaching of Jesus Christ, as well as the prayers addressed to Him. In his analysis, he searched for answers to the questions: Who is Jesus Christ for the Ruthenian and Russian saints, and what kind of His images predominate in The Lives of the Saints. The first part of the article, on the basis of source texts, indicates personal qualities of Jesus Christ. The Savior has been experienced by the Ruthenian and Russian saints as God who is close to man, the blessed King, the best Lord, the Comforter of the crying, the Light, the merciful God, and the Foundation of all good. The image of Christ as sinless, innocent suffering and merciful shines especially in the devotion of Saints Passion-Bearers Boris and Gleb. In the consciousness of the Ruthenians Christ is not God who condemns the sinners, but God who wants to bring them to a change of heart and holiness. Christ is also the true Physician of souls and bodies. In the second part of the article were shown images of Christ that occur while reading The Lives of the Saints. Some of these images relate to the Gospels, and others have as their bases an existential expression of faith in Jesus Christ. The Saints refer to Earthly life of Jesus by recalling images of Jesus in various situations (the image of Jesus tempted the desert; the image of the merciful Christ, who wants to lead a mind of man mired in spiritual disease to change and salvation; the image of Christ suffering voluntarily for the salvation of man). An important element of the image of Jesus Christ, typified in The Lives of the Saints is a reference to His suffering and death on the cross, which is supplemented by a triumphant image of the Risen Lord, who won the death by His death and gave us eternal life. An interesting part of The Lives of the Saints (attributable to the month of April) is a description of the appearances of Jesus Christ after His resurrection. It shows the primordial light infinitely brighter than sunlight. In the mystical experience of the saints Christ is revealed as the glorious Light radiating with passionate love. It is characteristic for the spiritual experience of Ruthenian and Russian Saints that their Saviour is God who desires for the salvation of all.
2

Ecumenical Patriarch Bartholomew’s “Green Message” to the World

100%
Leśniewski K.
Roczniki Teologii Ekumenicznej (Annals of Ecumenical Theology)
|
2011
|
vol. 3(58)
33-48
PL
Współcześnie coraz poważniej traktuje się ekologiczno-społeczny kryzys w świecie. Kwestia odpowiedzialności za postępujące zniszczenie środowiska naturalnego jest ważna nie tylko dla rządów państw, polityków, działaczy samorządowych i naukowców, ale również dla hierarchii Kościołów chrześcijańskich. Wkład Kościołów jest bardzo ważny ze względu na uświadamianie ludziom, że istnieje bezpośrednie powiązanie między stanem duchowym osoby ludzkiej a kondycją świata stworzonego. W niniejszym artykule została bardzo syntetycznie przestawiona ekologiczna działalność Jego Świątobliwości Bartłomieja, Patriarchy Ekumenicznego, na forum światowym. W pierwszej części ukazano „zielone powołanie” Patriarchy Bartłomieja, który od dwudziestu lat kontynuuje i rozwija w duchu szeroko rozumianego dialogu dzieło swego poprzednika Patriarchy Ekumenicznego Dimitriosa. Ważnym elementem zaangażowania ekologicznego obecnego Patriarchy Konstantynopola są encykliki wydawane co roku z okazji początku prawosławnego roku kościelnego – 1 września, które dotyczą ekologicznej odpowiedzialności prawosławnych chrześcijan za cały stworzony świat. Od 1997 r. Patriarcha Bartłomiej nazywany jest „Zielonym Patriarchą”. Jednym z przejawów jego misji jest ukazywanie prawdy o tym, że wszystkie szkody wyrządzane środowisku naturalnemu stanowią odzwierciedlenie duchowych problemów ludzkości. Stąd też ustawicznie Patriarcha głosi, że refleksja antropologiczna powinna stanowić warunek wstępny naszego rozumienia świata. Współcześnie coraz bardziej konieczne staje się łączenie chrześcijańskiej ontologii z naukami szczegółowymi. Ten postulat Patriarcha Bartłomiej urzeczywistnia w praktyce poprzez różnorodną działalność jednoczącą przedstawicieli różnych państw, społeczności, religii, naukowców czy dziennikarzy. Szczególną rolę pośród wielu organizowanych czy współorganizowanych przez Patriarchę międzynarodowych, interdyscyplinarnych czy międzyreligijnych spotkań naukowych odgrywają przedstawione w części drugiej artykułu tzw. zielone sympozja na wodzie. Odbywają się one w różnych częściach świata i dotyczą ważnych problemów związanych ze stanem mórz i rzek. Są one tak wyjątkowe, że przyciągają międzynarodową uwagę do miejsc szczególnie zagrożonych, jak np. Morze Egejskie (1995), Morze Czarne (1997), rzeka Dunaj (1999), Morze Adriatyckie (2002), Morze Bałtyckie (2003), rzeka Amazonka (2006) czy Arktyka (2007). W czasie tych sympozjów dochodzi do twórczego i owocnego dialogu naukowców i teologów, polityków i filozofów, biznesmenów i nauczycieli. W części trzeciej artykułu Patriarcha Bartłomiej zostaje ukazany jako znany w całym świecie mówca i działacz ekologiczny, który oddziałuje na polityków i władze państwowe różnych szczebli, poprzez uświadamianie im, że w działaniach na rzecz środowiska naturalnego należy uwzględniać związki zachodzące między międzynarodową ekonomią a ekologią na poziomie ogólnoświatowym. W swoich oficjalnych wystąpieniach „Zielony Patriarcha” podkreśla znaczenie prawd o człowieku, społeczeństwie i świecie stworzonym, jakie wniosło chrześcijaństwo. Jest głęboko zatroskany na poziomie duchowym o tych wszystkich ludziach, którzy ucierpieli czy stracili swoje życie w wielkich katastrofach ekologicznych. Odważnie też mówi o zagrożeniach wynikających z nadkonsumpcji w krajach rozwiniętych oraz głodu w krajach rozwijających się. Mając świadomość, że nie jest możliwe rozwiązanie problemów ekologicznych współczesnego świata bez odwołania się do interdyscyplinarnego współdziałania naukowców, filozofów i teologów na bazie chrześcijańskiego rozumienia osoby ludzkiej i świata stworzonego, Patriarcha Bartłomiej nawołuje do korzystania z ontologicznych kategorii filozoficznych i teologicznych, takich jak: osoba (gr. prosopon, hypostasis), energia (gr. energeia) czy istota (gr. ousia). Przypomina, że to chrześcijaństwo wschodnie na piętnaście wieków przed teorią kwantową, stanowiącą podstawę współczesnej fizyki, nauczało, że materia jest energią. Radykalna zmiana w podejściu do środowiska naturalnego, zdaniem Patriarchy Bartłomieja, tylko wtedy będzie możliwa, gdy przyjmie się prawdę o stworzeniu człowieka i świata przez Boga w Trójcy Osób oraz uwierzy się w Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Zwieńczenie artykułu stanowi przedstawienie Ekologicznego Credo „Zielonego Patriarchy”, które stanowi syntezę podstaw jego odpowiedzialności za świat, w którym żyjemy.
3

Misterium osoby w teologii Metropolity Johna Zizioulasa

100%
Leśniewski K.
Roczniki Teologii Ekumenicznej (Annals of Ecumenical Theology)
|
2009
|
vol. 1(56)
77-97
XX
The personal identity has become a very important issue in the contemporary anthropological discussion. Many thinkers try to explain the existence of human person from atheist point of view. They often have been very hostile towards Christianity. Today there is a crisis concerning the understanding of human person particularly in such disciplines as psychology, sociology and medicine. Christian intellectuals have been called to respond to various philosophical and psychological currents which tend to diminish and reduce human person and treat it as solely earthly creature. Orthodox Metropolitan John Zizioulas during last five decades have been defending the Christian concept of person. In his theological investigations he has undertaken such difficult issues as human freedom, otherness and truth. Successfully, he managed to combine the theological wisdom of the Fathers of the Church with a very good knowledge of ancient and modern philosophy in order to help both Christians and non-Christians to take a fresh look on the meaning of person. This article is an attempt to present in a very concise manner a very sophisticated ontological thought of Zizioulas. It starts from describing the content of two archaic Greek notions, such as: prosopon and hypostasis. This basis is a necessary introduction to depict the essence of the creative contribution of early Christian intellectuals, who combined the meaning of notions prosopon and hypostasis and applied them into theology. Zizioulas defines that exceptional work as the revolution of the Cappadocian Fathers. The main purpose of this endeavour was to create a notion, which would express an ontological content to each person of the Holy Trinity, without endangering its main biblical principles: monotheism and the absolute ontological independence of God in relation to the world. According to Metropolitan of Pergamon only an absolute person could have created the world in freedom and in this way rendered human personhood possible. Zizioulas distinguishes two different modes of human existence: the hypostasis of biological existence and the hypostasis of ecclesial existence. This is basically the distinction between human personhood understood as “individuals” and as persons. Conceiving human beings as individuals it means conceiving them as creatures so that substance, or their biological nature, has preceded. The individual, being of a part of the created world, is a “personality” understood as a complex of natural, psychological or moral qualities centered on the axe of consciousness. Human being as the individual is subject to the law of necessity and usually affirm oneself in contrast to all other beings. Hypostasis of biological existence in order to become the hypostasis of ecclesial existence needs to become the subject of deindividualization and personalization, what can be possible only in the Church – the pneumatologically constituted body of Christ. Human beings can become persons through baptism and can live as persons through the Eucharist. The Metropolitan of Pergamon underlines the fact, that the person is an identity that emerges through relationship. He also stresses that human beings can love only if they are persons, i.e., if they allow the other to be truly other, and yet be in communion with them. If we love the other not only in spite of his or her being different from us but because they are different from us, or rather other than ourselves, we live in “freedom as love” and in “love as freedom”.
4

„Kanon paschalny” św. Jana z Damaszku jako liturgiczne urzeczywistnienie duchowości hezychastycznej

100%
Leśniewski K.
Roczniki Teologii Ekumenicznej (Annals of Ecumenical Theology)
|
2012
|
vol. 4(59)
43-60
EN
This article deals with the Paschal Canon of St John Damascene in relation to the Orthodox service of the Easter Night and the hesychast spirituality. After the short presentation of Damascene’s life, it starts explaining the difference between singing and music from the biblical point of view as it has been taught in the Russian Orthodox Church. Then, it is posed the point that St John Damascene had belonged to the hesychast spiritual and monastic tradition. This argument is evident if one takes into account that one of his writings has been included in the Philokalia. Following this, the text presents the structure and the liturgical setting of the Paschal Canon as an additional evidence for the interrelationship of liturgical and hesychast traditions. Finally, it gives a concise analysis of the theological contents of the Paschal Canon, concerning on some important topics, such as liberation, freedom, light, purification of senses, the Good News, hope, faith in the Resurrected Lord, and the eternal life.
XX
Artykuł dotyczy Kanonu Paschalnego św. Jana z Damaszku w odniesieniu do prawosławnego nabożeństwa Nocy Paschalnej i duchowości hezychastycznej. Po krótkiej prezentacji życia Damasceńczyka zostaje wyjaśniona różnica między śpiewem a muzyką z biblijnego punktu widzenia, tak jak jest to nauczane w Rosyjskim Kościele Prawosławnym. Następnie zostaje przedstawiona teza, że św. Jan z Damaszku przynależał do duchowej tradycji hezychastycznej i monastycznej. Jest to oczywiste, jeśli weźmie się pod uwagę, że jedno z jego dzieł zostało włączone do Filokalii. Dalsza część tekstu ukazuje strukturę i liturgiczne umiejscowienie Kanonu Paschalnego jako dodatkowy dowód na wzajemne powiązania tradycji liturgicznej i hezychastycznej. W końcowej części artykułu zostaje przeprowadzona zwięzła analiza teologicznych treści Kanonu Paschalnego, ze szczególną koncentracją na tak ważnych zagadnieniach, jak: wyzwolenie, wolność, światło, oczyszczenie zmysłów, Dobra Nowina, nadzieja, wiara w Zmartwychwstałego Pana i życie wieczne.
5

Człowiek jako stworzenie Boże w teologicznej refleksji Christosa Yannarasa

100%
Leśniewski K.
Roczniki Teologii Ekumenicznej (Annals of Ecumenical Theology)
|
2011
|
vol. 3(58)
49-70
EN
The mystery of human being as a creature of God has been explored by many generations of philosophers and theologians. This article is an attempt to analyze of the some aspects of anthropological thought of famous contemporary Greek thinker – Christos Yannaras. The starting point is a depiction of the creation of human being as an act of God. His love constitutes man as an existential event of personal communion and relationship and a partaker in the freedom of love which is true life. The second part of the article relates to the issue of God’s image in human being. The Greek Fathers interpreted the image of God in humanity trying to avoid dualistic and monistic conceptual definitions. The patristic interpretation sums up the truth of the words “in the image” in the triadic character of personal energies (mind, reason, spirit) or in the “sovereignty” and “self- determination” which sum up the ontological differentiation of the person with regard to nature. The distinction between the sexes, namely the differentiation of man and woman, in relation to the image of God has been examined in the third part of the article. From the biblical narrative of man’s creation follows that man should realize life as communion with the other sex and it is the way for human life to be constituted in new personal hypostases and to have dominion over the earth (Gen 1:28). The distinction of sexes does not function in man as it functions in the animals where it is exclusively subordinate to the natural necessity of propagation. The distinction of the sexes has its foundation in human nature, but it is not identical with this nature, just as it is not to be identified even with the hypostasis of man. How to understand the reality of soul from the Christian point of view? Some possible answers for this question are presented in the four part of the article. There are many meanings of the word soul in the Bible and in Christian literature. The soul it is often identified in the Old Testament with the manifestation of life on earth, while in the New Testament it appears also as a bearer of eternal life. Today what we call soul is a dynamically effected event, a complex of ceaselessly effected functions which reveal and express the living existence of man. For these functions we use various names: we speak of reason, imagination, judgment, creativity, ability to love, etc. The final part of the article shows relations between soul and body. Yannaras underlines that soul and body do not determine the mode by which the human person is, but are determined and marked as differentiations of the result of natural energy, that is of the universal-ecstatic reference of the bicomposite essence or nature. Both the body and the soul are energies of human nature. What each specific man is, this inmost I which constitutes him as an existential event, is identified neither with the body nor the soul. The distinction between soul and body refers to the semantic differentiation of the result of natural energy and does not refer to the mode by which humanity is as nature and person.
6
Publication available in full text mode
Content available

Wiara, kult i kultura jako istotne elementy w misyjnej działalności świętych Cyryla i Metodego

100%
Leśniewski K.
ELPIS
|
2013
|
vol. 15
33-42
EN
Sts. Cyril and Methodius, the Apostles of the Slavs, for many centuries have been in the interest of the whole Christian world. This article is an attempt of presenting the vital connection between Christian faith, liturgical cult, and culture on the basis of the Byzantine mission addressed to the Slavs, which was led in the second half of 9th century. Starting from the comparison of the missionary methods used by the Christian East and West in the Middle Ages, then we will turn our attention to Sts. Cyril’s and Methodius’ unique contribution to the proclamation of Christ among the Slavs. In this missionary work, of the great importance was the creation of a new alphabet, and the use of the Slavic language in the proclamation of the Good News, as well as translations of the Bible and liturgical books into Slavonic. The rootedness in the Byzantine liturgical tradition, and drawing from the treasury of the Eastern Roman Empire contributed in a creative and very original way to the formation of the native Slavic culture. In the final part of article there is posed the problem of the effective proclamation of the Good News in the contemporary world in relation to the Cyrillo-Methodian model of mission.
7

Człowiek jako osoba w antropologii mistycznej Włodzimierza Łosskiego

100%
Leśniewski K.
Roczniki Teologiczne
|
2018
|
vol. 65
|
issue 7: Teologia ekumeniczna
53-64
EN
The notion “person” has been of the great importance in European civilization for several centuries. The formation of its content range was conditioned by the philosophical, theological, and cultural influences of the two major civilization centres in Europe, namely the Byzantine Empire and the Roman Empire. Hence the important question becomes: What are the differences in the meaning of the notion “person” in the world of the Christian East and in the world of the Christian West. In search of an answer to the above question, the article is a reflection on the views of the outstanding Orthodox theologian — Vladimir Lossky. For decades, his theological heritage has been inspiring both Orthodox and Catholic theologians, constituting an important reference point in the interpretation of the Church Fathers.
PL
Pojęcie „osoba” od kilkunastu wieków ma wielkie znaczenie w cywilizacji europejskiej. Kształtowanie się jego zakresu treściowego uwarunkowane było wpływami filozoficznymi, teologicznymi i kulturowymi dwóch głównych centrów cywilizacyjnych Europy, a mianowicie cesarstwa bizantyńskiego i cesarstwa rzymskiego. Stąd też istotne staje się pytanie: jakie są różnice w rozumieniu pojęcia „osoba” w świecie chrześcijańskiego Wschodu i w świecie chrześcijańskiego Zachodu? W poszukiwaniu odpowiedzi na to pytanie artykuł stanowi refleksję nad poglądami wybitnego teologa prawosławnego Włodzimierza Łosskiego. Od kilkudziesięciu lat jego spuścizna teologiczna inspiruje zarówno teologów prawosławnych, jak i katolickich, stanowiąc istotny punkt odniesienia w interpretacji Ojców Kościoła.
8

Man as a Person in the Mystical Anthropology of Vladimir Lossky

100%
Leśniewski K.
Roczniki Teologiczne
|
2018
|
vol. 65
|
issue 7: Teologia ekumeniczna - English Online Version
23-34
EN
The notion “person” has been of great importance in European civilization for several centuries. The formation of its content range was conditioned by the philosophical, theological, and cultural influences of Europe’s two major civilization centres, namely the Byzantine Empire and the Roman Empire. The important question therefore becomes: What are the differences in the understanding of the concept of “person” between the world of the Christian East and the world of the Christian West. In search of an answer to this question, the article is a reflection on the views of an outstanding Orthodox theologian—Vladimir Lossky. For decades, his theological heritage has been inspiring both Orthodox and Catholic theologians, constituting an important point of reference in the interpretation of the Church Fathers.
9

The Ethos of God and Man in the Christos Yannaras’ Works

100%
Leśniewski K.
Roczniki Teologiczne
|
2019
|
vol. 66
|
issue 7: Teologia ekumeniczna
51-68
PL
Objawienie prawdy o Bogu jako Trójcy ma bezpośredni wpływ na tożsamość i kondycję osoby ludzkiej. Bycie osobą jest nierozerwalnie związane z etosem. Niniejszy artykuł analizuje istotę etosu Boga w odniesieniu do tradycji chrześcijańskiej i etosu osoby ludzkiej stworzonej na obraz i podobieństwo Boże na podstawie myśli teologicznej znanego prawosławnego myśliciela religijnego — Christosa Yannarasa (ur. 1935). Prawda o tym, że Bóg działa w sposób osobowy, jest bardzo ważnym założeniem dla zrozumienia osobowej tożsamości i etosu człowieka. Jedynie w relacji do Boga, który jest Trójcą Przenajświętszych Osób, nasz ludzki etos może być wolny od zwodniczej wizji egzystencjalnej samonegacji oraz indywidualistycznej etyki i moralności.
EN
The revelation of the truth about God as Trinity has a direct impact on the identity and condition of the human person. Personhood implies relationship which is inseparably connected with ethos. This article examines the essence of the ethos of God, as He is understood in the Christian tradition, and the ethos of human person created in the image and likeness of God on the basis of the theological thought of the very famous Greek Orthodox religious thinker, Christos Yannaras (born in 1935). The truth that God acts in a personal manner is a very important presupposition for the understanding of the personal identity and ethos of human being. Solely in the relation to God Who is the Trinity of the Most Holy Persons our human ethos can be free from a deceptive vision of existential self-denial and individualistic ethics and morality.
10

Święty i Wielki Sobór Kościoła Prawosławnego na Krecie czy „Spotkanie na Krecie”? Aktualne eklezjologiczne dylematy świata prawosławnego

100%
Leśniewski K.
Roczniki Teologiczne
|
2017
|
vol. 64
|
issue 7: Teologia ekumeniczna
109-126
EN
An important event for the Orthodoxy: The Holy and Great Council of the Orthodox Church took place in Crete (June, 18–26.2016). It was attended by official delegations from ten local Orthodox Churches. Four local Orthodox Churches, namely: Patriarchate of Antioch, Moscow Patriarchate, the Patriarchate of Georgia, and the Bulgarian Patriarchate withdrew from the participation in the Council. The incomplete representation of the Orthodox Churches at the Council is an evidence of unsolved problems and differences in the approach to canonical and theological issues. The article synthetically presents the history of activities aimed at convening Pan-Orthodox Council and ecclesiological problems, which caused the withdrawal of four local Orthodox Churches from the Council in Crete. Presented arguments may be helpful in understanding of existing theological differences and tensions in mutual relations of local Orthodox Churches.
PL
W dniach 18-26 czerwca 2016 r. na Krecie miało miejsce ważne wydarzenie dla Kościołów prawosławnych. Uczestniczyły w nim oficjalne delegacje dziesięciu lokalnych Kościołów prawosławnych. Z udziału w soborze wycofały się cztery lokalne Kościoły prawosławne, a mianowicie: Patriarchat Antiocheński, Patriarchat Moskiewski, Patriarchat Gruziński oraz Patriarchat Bułgarski. Niepełna reprezentacja Kościołów prawosławnych na Soborze świadczy o nierozwiązanych problemach oraz różnicach w podejściu do kwestii kanonicznych i teologicznych. W artykule została syntetycznie przedstawiona historia działań, mających na celu zwołanie wszechprawosławnego Soboru oraz problemy eklezjologiczne, które spowodowały wycofanie się z soboru na Krecie czterech lokalnych Kościołów prawosławnych. Przedstawiona argumentacja może być pomocna w zrozumieniu istniejących obecnie rozbieżności teologicznych oraz napięć we wzajemnych relacjach lokalnych Kościołów prawosławnych.
11

Inspirujący wpływ patriarchy Bartłomieja I na encyklikę Laudato Si’

100%
Leśniewski K.
Roczniki Teologiczne
|
2016
|
vol. 63
|
issue 7: Teologia ekumeniczna
111-131
EN
Ecumenical Patriarch Bartholomew I has undertaken various activities in order to protect the environment. In the article, he was depicted as the hierarch of the Orthodox Church, who is particularly friendly to all creatures. He has been recognized internationally due to his contribution in developing ecological programs, chairing Pan-Orthodox gatherings and international symposia, and organizing interdisciplinary seminars. The purpose of these activities is to seek solutions to the most pressing problems relating to the environment. For more than two decades, he has organized “green symposia on the water.” In these important meetings participate Orthodox believers and the faithful of other Christian Churches, as well as scientists, environmentalists, journalists and politicians. The aim of these interdisciplinary symposia is to search for possible activities to the world in which we live, in order to save it for future generations. Patriarch Bartholomew’s significant contribution is also calling for a closer relationship between science and theology. Pope Francis in the Encyclical Letter Laudato Si’ appreciates various forms of ecological activities of “the Green Patriarch” and also refers to the problems related to the protection of the environment undertaken by him. It therefore seems to be reasonable to assert that various actions of the Ecumenical Patriarch Bartholomew I have had an inspiring impact on the emergence of the ecological encyclical of the Roman Catholic Church.
XX
Patriarcha Ekumeniczny Bartłomiej I podejmuje różnorodne działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego. W artykule został ukazany jako hierarcha Kościoła prawosławnego, który w szczególny sposób jest przyjazny wszystkim stworzeniom. Zyskał bowiem w świecie wyjątkową pozycję ze względu na wkład w tworzenie programów ekologicznych, organizowanie panprawosławnych spotkań oraz międzynarodowych sympozjów i interdyscyplinarnych seminariów. Celem tych aktywności jest poszukiwanie rozwiązań najbardziej palących problemów odnoszących się do środowiska naturalnego. Od ponad dwudziestu lat organizuje „zielone sympozja na wodzie”. W tych ważnych spotkaniach uczestniczą wierni prawosławni oraz wierni innych Kościołów chrześcijańskich, a także naukowcy, ekologowie, dziennikarze i politycy. Celem tych interdyscyplinarnych sympozjów jest poszukiwanie możliwych działań, aby świat, w którym żyjemy, ocalał dla przyszłych pokoleń. Istotną zasługą Patriarchy Barłomieja jest również nawoływanie do bliższej relacji między naukami ścisłymi a teologią. Papież Franciszek w encyklice Laudato Si’ z uznaniem docenia różnorodne formy aktywności ekologicznych „Zielonego Patriarchy”, a także odnosi się do podejmowanych przezeń problemów związanych z ochroną środowiska naturalnego. Wydaje się więc zasadnym twierdzenie, że różnorodne działania Patriarchy Ekumenicznego Bartłomieja I miały inspirujący wpływ na powstanie ekologicznej encykliki Kościoła rzymskokatolickiego.
12
Publication available in full text mode
Content available

Geneza chrześcijańskiej posługi hospicyjnej

100%
Leśniewski K.
Vox Patrum
|
2017
|
vol. 67
289-301
EN
Hospice care to terminally ill people was originated due to a sensitivity to the personal dignity of man. Christianity brought a special contribution to the care of terminally ill people in the history of the world. Institutionalized Christian hospice care was started in the second half of the fourth century. The first hospices were founded in the Byzantine Empire and were destined for people suffering from le­prosy. In the article there are stated the facts relating to the biblical foundations of the theology of diakonia and examples of the involvement of the hierarchy in the creation of hospitals according to the principles of Christian ethics. The Author un­derlines that the first Christian hospices have been an integral part of monasteries.
13
Publication available in full text mode
Content available

The great canon of st. Andrew of Crete. Scriptural, liturgical and hesychastic invitation for an encounter with God

100%
Leśniewski K.
Vox Patrum
|
2018
|
vol. 69
429-447
PL
Wielki kanon św. Andrzeja z Krety jest arcydziełem hymnografii bizantyń­skiej. Od ponad tysiąca lat odgrywa ważną rolę w procesie duchowego przygoto­wania do uroczystości Zmartwychwstania Chrystusa, gdyż w użyciu liturgicznym podczas Wielkiego Postu. W świadomości prawosławnej Wielki kanon jest przede wszystkim wielkopostnym specjalnym zaproszeniem do osobistej pokuty, a do­kładniej: przemiany umysłu (met£noia) i głębokiej skruchy (kat£nuxij). Treść Wielkiego kanonu, w przeważającej większości utkana z fraz biblijnych i odno­sząca się do istotnych wydarzeń historii zbawienia, ma na celu przekształcenie życia wierzącego zgodnie z Mądrością Bożą. Ten „eklezjalny akt liturgiczny” po­maga wierzącym uwolnić się nie tylko od niewoli grzechu, ale również od złych myśli (ponhroˆ logismo…) i niszczących pożądliwości (p£qoi). W oparciu o ana­lizę zagadnień i terminologii Wielkiego kanonu, wydaje się, że jest uzasadnione twierdzenie, iż jest to dzieło, które łączy prawosławne podejście do Biblii z trady­cją hezychastyczną w kontekście liturgicznym.
EN
The Great Canon of St. Andrew of Crete is a masterpiece of Byzantine hym­nography. Due to its liturgical use during the Great Lent in the Orthodox Church for more than a thousand years it has played a very important role in the process of spiritual preparing for the feast of the Resurrection of Christ. In the Orthodox con­sciousness the Great Canon is first of all the Lenten special invitation for personal repentance (and more specifically “a change of mind” – met£noia) and compunc­tion (kat£nuxij). The whole content of the Great Canon, in the vast majority wo­ven from biblical phrases and referring to the essential events of salvation history, has the purpose of reshaping a believer’s life according to the Divine Wisdom. This “ecclesial liturgical act” helps to release the faithful not only from the bond­age of sin but also from evil thoughts (ponhroˆ logismo…) and destructive pas­sions (p£qoi). Based on an analysis of issues and terminology of the Great Canon it seems to be a well-founded argument that it is a work that combines the Eastern Orthodox use of the Bible, and the hesychastic tradition in the liturgical context.
14
Publication available in full text mode
Content available

Kwestia prokreacji w prawosławiu

100%
Leśniewski K.
Studia Oecumenica
|
2019
|
vol. 19
179-192
EN
In the Orthodox Church, procreation is seen not only as a human activity aimed at extending of the genre, but also as a gift of God, who is the absolute and sole ruler of human life. From the Christian point of view, the understanding of procreation requires reference to the sacrament of marriage. In the framework of a sacramental marriage, which is monogamous, heterosexual and blessed in the Church sexual drive is transformed. The conception and generation of offspring is the fruit of the love of both parents. The beginning of the existence of the soul and the body of every human person is carried out simultaneously. Numerous testimonies from the canonical, liturgical and patristic tradition of Eastern Christianity prove that from the first centuries abortion was treated as a murder and a grave sin requiring long-lasting penance. Nowadays, the Orthodox Church takes up challenges related to the development of assisted reproductive technology. In the official Orthodox documents, it is emphasized that making decision on the use of assisted procreation  should take into account both doctrinal teaching and the existential situation of a particular marriage couple. Specific recommendations apply to in vitro fertilization. Orthodox bioethicists speak against the use of cloning techniques and experiments with human germ cells.
PL
W Kościele prawosławnym prokreacja jest postrzegana nie tylko jako aktywność ludzka mająca na celu przedłużenie gatunku, ale również jako dar Boga, Który jest absolutnym i jedynym Władcą życia człowieka. Zrozumienie prokreacji, z chrześcijańskiego punktu widzenia, wymaga odniesienia do sakramentu małżeństwa. W ramach bowiem małżeństwa sakramentalnego, które jest monogamiczne, heteroseksualne i pobłogosławione w Kościele, popęd seksualny podlega transformacji. Poczęcie i zrodzenie potomstwa jest owocem miłości obojga rodziców. Początek istnienia duszy i ciała każdej osoby ludzkiej dokonuje się równocześnie. Liczne świadectwa pochodzące z tradycji kanonicznej, liturgicznej i patrystycznej chrześcijaństwa wschodniego dowodzą, iż od pierwszych wieków aborcja była traktowana jako zabójstwo i grzech ciężki, wymagający długotrwałej pokuty. Współcześnie Kościół prawosławny podejmuje wyzwania związane z rozwojem technologii wspomagania rozrodu. W oficjalnych dokumentach prawosławnych podkreśla się, że podejmowanie decyzji skorzystania ze wspomaganej prokreacji powinno uwzględniać zarówno nauczanie doktrynalne, jak i sytuację egzystencjalną danej pary małżeńskiej. Szczegółowe zalecenia dotyczą pozaustrojowego zapłodnienia in vitro. Prawosławni bioetycy wypowiadają się przeciwko stosowaniu technik klonowania oraz eksperymentom z komórkami ludzkimi z grupy zarodkowych.
15
Publication available in full text mode
Content available

ŚMIERĆ WE WSCHODNIO-CHRZEŚCIJAŃSKIEJ DUCHOWOŚCI HEZYCHASTYCZNEJ

100%
Leśniewski K.
Studia Oecumenica
|
2013
|
vol. 13
233-246
EN
The problem death is essential for the therapeutic hesychastic spirituality, because it is one of pre-conditions and a practical recommendation. It is important in the fight with particular mental, physical and spiritual disorders. The process of healing is conditioned by the right preparation, enabling the human person to open more and more to the healing action of God. The process consists in the radical turning towards God, which in practice entails constant striving towards the change of intellect (metanoia) in order to: break off sinful dispositions, receive God’s grace, and acquire the condition of compunction (katanyksis) which is simultaneous awareness of one’s own sinfulness as well as God’s forgiveness. It is of great importance in the process of integral healing the conscious expectation of one’s own death and consideration of the Last Judgment. People, who hold the thought of death at the center of their being, withdraw from being enslaved by the created. St John Climacus teaches that: “To be reminded of death each day is to die each day. Fear of death is a property of nature due to disobedience, but terror of death is a sign of unrepented sins.” The remembrance of death can significantly reduce the amount of eating, and by this some other passions will be correspondingly reduced. It is worthy to remember that the ancient Greeks described philosophy as meditation on death. The same is clear from the Bible: “Remember your last end, and you will never sin” (Sirach 7:36).
16
Publication available in full text mode
Content available

Encyklika Lumen fidei w świetle prawosławnej antropologii

100%
Leśniewski K.
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
|
2013
|
vol. 33
258-269
EN
Lumen fidei, the first encyclical letter of Pope Francis is a very important document which presents the official teaching on faith of the Roman Catholic Church. A characteristic feature of this encyclical is an ecumenical way of presenting faith-based issues on biblical and theological foundations. It is worth noting that this document, important anthropological issues presents in the spirit of Christian personalism. This article attempts to reflect on the under- standing of man as an individual and a person in relation to the encyclical and the Orthodox anthropology. In addition, the focus is on the relationship to the faith so important anthropological concepts, such as the heart, the intellect and the reason.
17
Publication available in full text mode
Content available

WPŁYW OBRAZÓW KOŚCIOŁA NA TRYNITARNĄ WRAŻLIWOŚĆ CHRZEŚCIJAN. Dokument Ku wspólnej wizji Kościoła w świetle eklezjologii prawosławnej

100%
Leśniewski K.
Studia Oecumenica
|
2014
|
vol. 14
109-123
EN
The mystery of the Church is one of the most important problems in the modern ecumenical movement. Christians from various ecclesial traditions to- gether reflect on what the Church is and what is its mission in the world and for the world. One of the fruits of ecumenical reflection on the Church is the document The Church: Towards a Common Vision of the Faith and Order Com- mission of the World Council of Churches (2013). In this article there were analyzed the most essential images of the Church, namely: Fellowship/Com- munion (Gr. koinonia), People of God, Body of Christ and Temple of the Holy Spirit, based on the above specified WCC document and the essential premises of Orthodox ecclesiology. The vision of the Church in view of the Trinitarian dogma is helpful in shaping the Trinitarian sensitivity of believers and raising their awareness that God in the Trinity of the Most Holy Persons is the basis of the unity of all Christians.
18
Publication available in full text mode
Content available

O. Andrzej A. Napiórkowski, Proegzystencja Kościoła, WAM, Kraków 2018, ss. 203.

100%
Leśniewski K.
Teologia w Polsce
|
2018
|
vol. 12
|
issue 1
218-221
PL
Recenzja książki: O. Andrzej A. Napiórkowski, Proegzystencja Kościoła, WAM, Kraków 2018, ss. 203.
19

Pojęcie „kultura” w trzech katolickich encyklopediach

100%
Leśniewski K.
Roczniki Kulturoznawcze
|
2013
|
vol. 4
|
issue 4
025-046
PL
As today is understood culture from the Roman Catholic point of view? Looking for an answer for this question Author took into consideration three Catholic Encyclopedias, which had been prepared for people living in three different circles of civilization. He compared the scope of the word “culture” in the three Catholic encyclopedias, which appeared in the following lan¬guages: Polish, English, and Russian. The first of these works is Encyklopedia Katolicka. It has been prepared by the Institute of Lexicography of the John Paul II Catholic University of Lublin. The second work is New Catholic Encyclopedia, which was created in collaboration of Gale Publishing with Catholic University of America in Washington. And the third piece is Като¬лическая Энци¬клопедия [Katolicheskaya encyclopedia]—prepared and published in Russia. Firstly, in this article presents a structure analysis and comparison of possible ways of determining culture. Then there are shown three aspects of culture: philosophical, theological and social. The last part of the article deals with two different concepts of culture, namely the theory of a cultural growth and the relationship between culture and religion. A comparison and an analysis of the source material taken from the notions “culture” were the basis for the Author to indicate a number of conclusions.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.