Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The author is interested in the importance of gender in respect of the value of social capital of women and men. In this article the social capital of women and men has been compared on the basis of results of research representative of both Polish society and the Łódź area. Various ways of defining femininity and masculinity, as well as different social roles of women and men, and unequal gender status have been taken into account. The article also discusses the problem of the consequences of differences in the social capital of women and men for the functioning of individuals of both genders. The results of the survey show that women and men invest in different types of social capital. Men possess better bridge equity, which gives them access to more differentiated resources which have instrumental value, while women, first of all, create bonding social capital, which gives them expressive benefits. Different reserves of social capital affect the life chances of individuals. Men, thanks to bridging networks, have access to knowledge and a better position on the job market, while women can count on family support in the case of personal or financial problems. These differences in the social capital of the individuals of both sexes can be treated, on the one hand, as yet another example of gender inequity and, on the other hand, as one of the determinants of unequal status of women and men in different areas of social life.
PL
Przedmiotem zainteresowania jest znaczenie płci społeczno-kulturowej dla kapitału społecznego kobiet i mężczyzn. W artykule porównano kapitał społeczny kobiet i mężczyzn opierając się na wynikach badań reprezentatywnych dla polskiego społeczeństwa oraz regionu łódzkiego. Uwzględniono przy tym różne sposoby definiowania kobiecości i męskości, różne role społeczne kobiet i mężczyzn oraz nierówny statusu płci. W artykule podjęty został również problem konsekwencji różnic w kapitale społecznym kobiet i mężczyzn dla funkcjonowania przedstawicieli obu płci. Jak pokazują wyniki badań, kobiety i mężczyźni inwestują w inny rodzaj kapitału społecznego. Mężczyźni dysponują lepszym kapitałem pomostowym, dającym im dostęp do bardziej zróżnicowanych zasobów, mających wartość instrumentalną, podczas gdy kobiety budują przede wszystkim kapitał wiążący, dający im korzyści ekspresyjne. Różne zasoby kapitału społecznego mają wpływ na życiowe szanse jednostek. Mężczyźni dzięki pomostowym sieciom mają lepszą pozycję na rynku pracy i dostęp do władzy, podczas gdy kobiety mogą liczyć na wsparcie ze strony rodziny w przypadku problemów osobistych i finansowych. Różnice w kapitale społecznym przedstawicieli obu płci można z jednej struny traktować jako kolejny przejaw nierówności płci, z drugiej strony – jako jedno z uwarunkowań nierównego statusu kobiet i mężczyzn w różnych obszarach życia społecznego
PL
Celem artykułu jest analiza zjawiska nierówności społecznych w realizacji praw reprodukcyjnych w Polsce w wybranym wymiarze – możliwości kontrolowania własnej płodności przez kobiety. Na podstawie analizy danych zastanych (aktów prawnych, raportów z badań, doniesień medialnych) podjęto próbę odpowiedzi na pytania, czy i jak takie zmienne, jak status materialny, wiek oraz miejsce zamieszkania różnicują dostęp kobiet do nowoczesnej antykoncepcji. Punktem wyjścia było założenie o intersekcjonalności – krzyżowaniu się różnych społecznych cech jednostek, decydujących o jej życiowych szansach. Wskazano wpływ wybranych zmiennych na autonomię prokreacyjną kobiet oraz restrykcyjny charakter polityki reprodukcyjnej w Polsce.
EN
The aim of the article is to analyze the phenomenon of social inequality in the realization of reproductive rights in Poland in a chosen dimension: the possibilities of women controlling their own fertility by women. It is based on an analysis of secondary data (legal acts, results of social research, reports, research reports, media coverage etc.). The research question was whether and how such variables as material status, age and place of residence differentiate women’s access to modern contraception. The starting point was the assumption of intersectionality – the intersection of individuals’ different social features that determine their life chances. The influence of selected variables on women’s procreative autonomy and the restrictive nature of reproductive politics in Poland was discussed.
PL
Celem artykułu, opartego na analizie porodowych opowieści, jest odpowiedź na pytanie, jak kobiety postrzegają swoją rolę w tym ważnym życiowym wydarzeniu. Jak się bowiem okazuje, kwestia ta jest kluczowa w tych kobiecych narracjach. Doświadczenia porodu opisywane są w kategoriach podmiotowość versus uprzedmiotowienie kobiet, autonomia versus podporządkowanie. W relacjach narratorek interesują nas nie tyle indywidualne przeżycia, co kulturowa koncepcja kobiecości oraz sytuacji porodu, wyłaniające się z tych narracji. Obok zmedykalizowanego modelu narodzin dziecka i ubezwłasnowolnionej, uprzedmiotowionej kobiety-pacjentki mamy obraz porodu jako podmiotowego kobiecego doświadczenia, mistycznego przeżycia, pozwalającego odkryć „kobiecą moc” i tożsamość oraz model kobiety – „kowalki swojego losu”. Opowiadanie o narodzinach dziecka, doświadczeniu przez kobiety poczucia mocy sprawczej bądź jej braku można traktować jako przejaw kształtowania się podmiotowej samoświadomości kobiet, nadawanie sobie samym statusu podmiotu, nie tylko w narracji, ale w realnym życiu.
EN
The aim of the article, based on an analysis of childbirth stories, is to answer a question how women perceive their role in this important life event. As it turns out, this issue is crucial in women’s narratives about a delivery. The experience of childbirth is described in terms of subjectivity versus objectification of women, autonomy versus subordination. The childbirth stories present not only individual experiences but also a cultural concepts of femininity and childbirth. Two opposite models of women and a delivery emerged from analyzed narratives. On the one hand we observed medicalised childbirth with incapacitated, objectified woman-patient. On the other hand childbirth is described as women’s subjective experience, mystical experience, which allows them to discover the feminine power and female identity. In those birth stories women see themselves as subjects controlling and creating a situation of delivery and their life (a model of self made woman ). The childbirth stories – narratives about female subjectivity or lack of it – can be regarded as a manifestation of formation of subjective self-awareness of women, giving themselves the status of the subject, not only in the narrative, but in real life.
PL
Według kulturowych definicji kobiecości i męskości rola rodzicielska ma różne znaczenie dla kobiet i mężczyzn. Macierzyństwo jest definiowane jako istota kobiecości, najważniejsza rola kobiety, podczas gdy męskość i ojcostwo są utożsamiane z pełnieniem roli głowy rodziny, odpowiedzialnością za bezpieczeństwo materialne jej członków, co oznacza role zewnętrzne, pozadomowe, pełnione w sferze publicznej. Taki sposób widzenia macierzyństwa i ojcostwa wpływać może na inne doświadczanie rodzicielstwa przez kobiety i mężczyzn. Celem badania było przyjrzenie się bliżej doświadczeniom zmian odczuwanych przez kobiety i mężczyzn, którzy zostają rodzicami. Przyjęto tu perspektywę symbolicznego interakcjonizmu, pozwalającej na przyjrzenie się rodzicielstwu jako zjawisku doświadczanemu i przeżywanemu subiektywnie, któremu jednostka nadaje określone znaczenie, definiuje i interpretuje. Proponowane podejście do problematyki macierzyństwa i ojcostwa opiera się na przyjęciu punktu widzenia jednostki pełniącej rolę rodzica i koncentruje się na następujących zagadnieniach: Jak zmienia się życie kobiety i mężczyzny po tym jak zostają rodzicami? Czy i jak zmienia się ich sposób postrzegania siebie? Jak zmienia się ich wzajemna relacja po pojawieniu się dziecka? Rozważania oparte są na pogłębionych wywiadach przeprowadzonych z dziesięcioma parami młodych wykształconych rodziców, jednocześnie z kobietą i z mężczyzną. W rezultacie otrzymano osobiste relacje badanych i skonfrontowano doświadczenia kobiet i mężczyzn będących rodzicami.
PL
Artykuł nawiązuje do koncepcji Adrienne Rich, która dokonała rozróżnienia między macierzyństwem instytucjonalnym, będącym tworem patriarchalnej kultury, oraz tym zindywidualizowanym, doświadczanym przez kobiety, często nieodpowiadającym społecznym oczekiwaniom. W artykule podział ten został zastosowany do analizy roli ojca. We współczesnych społeczeństwach mamy do czynienia ze ścieraniem się tradycyjnej i nowej instytucji ojcostwa. Tradycyjna, patriarchalna instytucja ojcostwa ogranicza rolę mężczyzny do żywiciela rodziny, surowego wychowawcy okazyjnie angażującego się w opiekę nad dziećmi. „Nowoczesne” ojcostwo „uwalnia” mężczyzn od nakazu bycia twardym, chłodnym emocjonalnie, surowym rodzicem. Wiąże się z zaangażowaniem w opiekę nad dzieckiem od samego początku i odczuwaniem równie silnej jak matczyna więzi z nim. W artykule postawiono pytanie, jakie są doświadczenia współczesnych ojców – czy pełniąc rolę rodzica, odwołują się oni do tradycyjnej czy nowej instytucji ojcostwa. Materiał badawczy stanowią wywiady swobodne oraz zogniskowane wywiady grupowe, przeprowadzone z młodymi wykształconymi mężczyznami, którzy mają małe dzieci i mieszkają w Łodzi.
EN
The purpose of this article is to compare beliefs concerning factors affecting human health expressed by women and men in two age categories: young (20–37 years) and old (above 63 years). These beliefs constitute one of the aspects of the cognitive component of the attitude towards health. Science provides several models pointing to different types of determinants of the psychophysical condition of individuals. A question arises, what ideas concerning this topic function in popular awareness and does gender and age differentiate these beliefs (and more broadly, the approach towards health). The interest in influence of gender and age on health awareness stems from differences in evaluating the state of one’s own health and health-related behaviour of men and women of different age that were observed in social research (Dzwonkowska-Godula et al. 2012; CBOS 2012a). The basis here is the hypothesis about the influence of cultural definitions of femininity and masculinity (gender), differentiated in relation to people being in different phases of life (gendered age), on attitudes towards health, including health awareness.
PL
Celem artykułu jest porównanie przekonań dotyczących czynników wpływających na zdrowie człowieka, wyrażanych przez kobiety i mężczyzn w dwóch kategoriach wiekowych: młodych (20–37 lat) oraz starych (powyżej 63 lat). Przekonania te stanowią jeden z aspektów poznawczego komponentu postawy wobec zdrowia. Nauka dostarcza wielu modeli wskazujących na różne rodzaje uwarunkowań kondycji psychofizycznej jednostek. Pojawia się pytanie, jakie wyobrażenia na ten temat funkcjonują w świadomości potocznej oraz czy płeć i wiek różnicują te przekonania (i szerzej postawy wobec zdrowia). Zainteresowanie wpływem płci i wieku na świadomość zdrowotną wynika ze stwierdzanych w badaniach społecznych różnic w ocenie własnego stanu zdrowia oraz zachowaniach zdrowotnych kobiet i mężczyzn w różnym wieku (Dzwonkowska-Godula i in. 2012, CBOS 2012a). Punktem wyjścia jest tu założenie o wpływie na postawy wobec zdrowia, w tym także świadomość zdrowotną, kulturowych definicji kobiecości i męskości (gender) zróżnicowanych w odniesieniu do ludzi będących w różnych fazach życia (gendered age).
EN
The aim of the article is to present a process of socialisation in a teachers’ family living in rural areas in interwar Poland. These were the times when the Polish public education was only being created. Rural teachers, like Jan Woskowski’s parents, belonged to local intellectual elites and were identified as local leaders and cultural animators. This sociologist of education underlined in his memoirs their key role in shaping him as a man and a scientist. The educational, cultural and social activity of his parents inspired him to deal with different aspects of education in his scientific work. In numerous studies and publications he undertook such issues as social conditions for the formation of an institution of school and the teaching profession, their functions in society and social status of teacher. The article is based on family stories and diaries written by Jan Woskowski and his father Stanislaw.
EN
The aim of this article is to analyze the two ways of life that young, educated Poles must choose for themselves – to have children and combine family and work responsibilities; or not to have children. The paper attempts to answer the following three questions: 1) what arguments are advanced by parents in favor of reproduction?; 2) how do parents reconcile family and professional responsibilities?; and 3) why, in the opinion of couples who choose not to be parents, it is worth it to remain childless?
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.