Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Teoretyczny model przestępstwa prawa publicznego (crimen publicum) autorstwa Claudiusa Saturninusa (D. 48,19,16) a współczesna nauka o przestępstwie karnym

100%
Amielańczyk K.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
|
2019
|
vol. 66
|
issue 1
EN
The Romans did not develop the science of the criminal offence, yet they attempted to describe the nature and characteristic features of public law crime. According to the Justinian sources, the jurist who made such an attempt was Claudius Saturninus. He distinguished between crimes based mainly on the manner of committing the crime, thus following the same direction as contemporary science when it examines the so-called criminal modus operandi. He made his distinction in a quite original, two-stage manner. First, the jurist made a fourfold division (quattuor genera) of crimes, based on a criterion similar to the criterion of form that is adopted for legal actions in the area of private law. According to the jurist, crimes could be committed in the form of facta, dicta, scripta or consilia. This quattuor genera system of forms and manners of committing crimes was then followed by a more detailed division of circumstances involved in the type of the criminal offence. In this way, Claudius Saturninus enumerated seven elements of the (almost exclusively) objective aspect of the crime: causa, persona, locus, tempus, qualitas, quantitas and eventus. The jurist illustrated all manners and circumstances of committing a criminal offence with examples.
PL
Rzymianie nie rozwinęli nauki o przestępstwie karnym, ale podejmowali próby opisania istoty i specyfiki przestępstwa prawa publicznego. Ze źródeł Justyniańskich wiadomo, że jurystą, który na taką próbę się odważył, był Claudius Saturninus. Dokonał on rozróżnienia przestępstw, koncentrując się głównie na sposobie ich popełnienia i idąc w podobnym kierunku, jak współczesna nauka podczas rozważań dotyczących tzw. przestępczego modus operandi. Rozróżnienia dokonał w dość oryginalny dwustopniowy sposób. Jurysta stworzył najpierw czwórpodział (quattuor genera) przestępstw, kierując się kryterium przypominającym kryterium formy, jakie jest przyjmowane dla czynności prawnych na gruncie prawa prywatnego. Według jurysty przestępstwa mogły być popełniane w formie facta, dicta, scripta i consilia. Na tak stworzony system quattuor genera (form, sposobów) popełnienia przestępstw karnych Claudius Saturninus nałożył następnie już bardziej szczegółowy podział okoliczności składających się na typ czynu zabronionego prawem. W ten sposób wyliczył kolejno siedem znamion (niemal wyłącznie) strony przedmiotowej przestępstwa: causa, persona, locus, tempus, qualitas, quantitas i eventus. Wszystkie sposoby i okoliczności popełnienia przestępstwa karnego jurysta zilustrował przykładami.
2
Publication available in full text mode
Content available

W poszukiwaniu antycznej genezy klauzul generalnych, czyli o wartościach i wartościowaniu w prawie rzymskim

100%
Amielańczyk K.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
|
2016
|
vol. 63
|
issue 2
EN
The Roman iuris prudentes used with predilection the evaluative sentences, reminding contemporary general clauses, making the Roman law itself flexible and timeless. In the private law the sentences like bona fides (good faith), bonum et equum (good and right), ratio aequitatis (right reasons), utilitas (utility), natura rerum (nature of things) presented such character. In the penal law the role of the general clauses has been limited, but the expressions like utillitas publica (public interest) or dolus malus (wrong intention) have been presented as well.
PL
Rzymscy iuris prudentes z upodobaniem używali zwrotów wartościujących, przypominających współczesne klauzule generalne, nadając prawu rzymskiemu elastyczność i ponadczasowość. W prawie prywatnym charakter takich zwrotów miały przykładowo: bona fides (dobra wiara), bonos mores (dobre obyczaje), bonum et equum (dobre i słuszne), ratio aequitatis (słuszne powody), utilitas (użyteczność), natura rerum (natura rzeczy). W prawie karnym rola klauzul generalnych była mniejsza, ale także można odnaleźć stosowne ich przykłady, jak choćby: utillitas publica (korzyść, interes publiczny) czy dolus malus (zły zamiar).
3
Publication available in full text mode
Content available

Coll. 1.0. DE SICARIIS [ET HOMICIDIIS CASU VEL VOLUNTATE] – the short lecture on transformation of Roman law against „dagger-men” into the common law on homicide

100%
Amielańczyk K.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2013
|
vol. 19
EN
Lex Cornelia de sicariis et veneficis at the turn of the republic cannot be recognized as a law against homicide. The aim of the Law was to ensure safety and public order by eliminating criminalpathologies that threatened these public goods. Thus, the Law was of a specifically preventive and police nature. The image of it separated from the later, rich, after all, tradition of the Law, written by the legislative factors of the period of the Principate and the Dominate. Collatio legum Mosaicarum et Romanarum can be very useful legal source to show that great transformation. At the classical period, the Law was an entirely different institution than itsoriginal predecessor. The Lex Cornelia in the writings by Ulpianus or Paulus is already certainly ‘a law on killing’, although jurists, being typically attached to tradition, attempt ‘to change as muchas possible by changing as little as possible’. This practice – quite easy to recognise – probably best shows the face of Sulla’s Law as known from Collatio legum Mosaicarum et Romanarum. The words hominem occiderit – if they appeared in the original Sulla’s Law at all – were used by classical jurists as a basis for the widening interpretation and, consequently, a reconstruction of the Law towards the common law on homicide. It must have been as a result of a rather long-lasting process of law-making interpretation of law by legislative factors of the Principate.
PL
Brak abstraktu w języku polskim
4
Publication available in full text mode
Content available

Cognitio extra ordinem Procedure in the Roman Public Criminal Law

100%
Amielańczyk K.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2016
|
vol. 25
|
issue 3
EN
At the time of the Roman Empire, quaestiones perpetuae faced competition from the imperial court of justice, i.e. the cognitio extra ordinem proceedings. The new system inspired the establishment of a new type of crimes called crimina extraordinaria. The Principate period with its new court procedure also brought a wider catalogue of offences by enabling to prosecute more offences extra ordinem – i.e. outside the order set by the leges iudiciorum publicorum. The cognitio extra ordinem procedure allowed the examination of extenuating and aggravating circumstances, and choosing penalties in accordance with the seriousness of the offence.
PL
W okresie cesarstwa quaestiones perpetuae musiały zderzyć się z konkurencją ze strony cesarskiego sądownictwa zwanego cognitio extra ordinem. Nowy system zainspirował tworzenie nowego typu przestępstw zwanych crimina extraordinaria. W okresie tym doszło także do poszerzenia katalogu przestępstw, których ściganie możliwe było extra ordinem, tj. poza porządkiem wyznaczonym przez leges iudiciorum publicorum. System cognitio extra ordinem umożliwiał uwzględnianie okoliczności łagodzących i obciążających oraz dopasowanie kar do stopnia szkodliwości popełnionego czynu.
5
Publication available in full text mode
Content available

Purposes and Functions of Public Punishment in Roman Law in the Perspective of Justinian's Codification

100%
Amielańczyk K.
Studia Prawnicze KUL
|
2019
|
issue 4
21-37
PL
wiele wieków przed cesarzem Justynianem: M. Tulliusz Cyceron, Seneka Młodszy, Aulus Gellius. Z ich wypowiedzi wynika, że Rzymianie rozróżniali w zasadzie wszystkie rodzaje znanych dzisiaj funkcji karania: funkcję odstraszającą (prewencję szczególną i ogólną), odpłacającą (odwetową), eliminacyjną (ochrona społeczeństwa przed sprawcą), a nawet resocjalizacyjną (wychowawczą). Pojawienie się cesarskiego sądownictwa extra ordinem w sprawach karnych mogło sprzyjać realizacji różnych funkcji przypisanych do różnych kar, wraz z możliwością, jaką dawała dyskrecjonalność orzeczeń sądowych. Lektura Konstytucji Tanta cesarza Justyniana oraz licznych przekazów jurystów rzymskich włączonych do jego kodyfikacji, zawartych w Księdze 48 Digestów przekonuje jednak, że funkcją mającą dla cesarza pierwszorzędne znaczenie było odstraszanie potencjalnych sprawców przestępstw surowymi karami, w tym szczególnie karą śmierci. Funkcja wychowawcza miała raczej marginalne znaczenie. Podstawowym celem cesarskiej polityki karnej jawiło się bezwzględnie surowe karanie za przestępstwa (severitas, atrocitas) oraz realizacja postulatu nieuchronności odpowiedzialności karnej.
EN
The objectives and functions of the punishment for a public offence (crimen) had already been discussed by M. Tullius Cicero, Seneca the Younger, or Aulus Gellius many centuries before Emperor Justinian. According to their statements, the Romans distinguished in principle all the types of punitive functions known today: deterrence (special and general prevention), reprisal (retaliation), elimination (protection of society against the perpetrator), and even the rehabilitation (educative) function. The emergence of the imperial judiciary extra ordinem in criminal matters could have been conducive to performance of various functions assigned to various penalties, along with the possibilities offered by the discretionary power of judicial decisions. However, when reading Emperor Justinian’s Constitutio Tanta and the numerous accounts from the Roman jurists included in his codification, contained in Book 48 of the Digest, one may be convinced that the function of paramount importance for the emperor was to deter potential perpetrators by means of severe penalties, including notably the death penalty. The educational function was rather marginal. The primary objective of the imperial criminal policy was the ruthlessly severe punishing for criminal offences (severitas, atrocitas) and the implementation of the postulate of inevitability of criminal responsibility.
6
Publication available in full text mode
Content available

"Peculatus" – Several Remarks on the Classification of the Offence of Embezzlement of Public Funds in Roman Law

100%
Amielańczyk K.
Studia Ceranea
|
2012
|
vol. 2
11-25
EN
The offence of embezzlement of public funds – peculatus – is an interesting research subject due to the Roman legislator’s original approach to the issue of the classification of types of criminal offences (crimina). The paper aims to present Roman regulations concerning peculatus from the perspective of the methods of classifying its features as adopted by the compilers, taking into account both the normative contents of original laws (created by the original authors of these laws), as well as those added by later legislative factors: emperors, the senate and jurisprudence. The study of the Julian law on embezzlement of public funds may be conducted following the Justinian’s title Ad legem Iuliam peculatus et de sacrilegis et de residuis (Dig., 48, 13). Peculatus was the basic type of the offence of embezzlement of public funds. In the time of Augustus, two separate types of the offence isolated from peculatus, which were sacrilegium (probably within one law - lex Iulia peculatus) and embezzlement of a specific kind of money, i.e. pecunia residua (probably within a separate law - lex Iulia de residuis). Despite being quite precisely defined by the law, the type of the offence of embezzlement of public funds must have raised doubts when it came to applying the law, in cases where the act the offender was charged with came close to theft (crimen furti) or forgery (crimen falsi).
7
Publication available in full text mode
Content available

Klauzule umowne w handlu niewolnikami jako narzędzie polityki społecznej w okresie cesarstwa rzymskiego

100%
Amielańczyk K.
Zeszyty Naukowe KUL
|
2018
|
vol. 61
|
issue 4
7-20
PL
Celem artykułu jest prezentacja rzymskich regulacji dotyczących klauzul umownych dołączanych do umowy sprzedaży niewolnika: klauzuli ne manumittatur zakazującej wyzwolenia przez nabywcę i klauzuli ut exportetur, nakazującej jego wydalenie z określonego miejsca pobytu. Dzięki aktywności władzy publicznej, reskryptom i mandatom cesarskiej administracji klauzule mogły uzyskać oczekiwaną skuteczność, a właściciele niewolników uzyskać lepszą ochronę ich praw właścicielskich. Z drugiej strony, instytucje prawa prywatnego: prawa rzeczowego i obligacyjnego zostały “wzbogacone” o rozwiązania wychodzące poza prawo prywatne. Stały się one w rękach cesarzy rzymskich narzędziami kreowania polityki społecznej wobec niewolnictwa.
8
Publication available in full text mode
Content available

Samopomoc jako alternatywny sposób zapewnienia efektywnej ochrony praw prywatnych w prawie rzymskim

100%
Amielańczyk K.
Zeszyty Naukowe KUL
|
2017
|
vol. 60
|
issue 3
387-405
EN
The article aims to present Roman regulations concerning self-help, from the perspective of the methods of classifying its legality taking into account both the normative contents of original laws (lex duodecim tabularum, lex Aquilia, ius praetorium), as well as those added by later legislative factors: emperors and jurisprudence. Self-help was an alternative way to secure effective protection of private rights in Roman law since archaic period to Justinian’s time. The active self-help can be differentiated from the passive one. The active self-help have been constantly limited and finally was forbidden by decretum divi Marci. As to the passive self-help one may say, that the presence and meaning of vim vi repellere licet principle in the Roman private law was obvious from its very beginning. Romans did not come up with theory on the self-help, specially with theory of the justification of lawful killing. However, in spite of the absence of proper constructions of self defense in Roman private law, this is out of question that Romans could agree with the rule: “force can be repelled by force”. In this way, under the right to “necessary self-defense” that already stemmed from the very law of nature, yet was confirmed in laws, it was even allowed to kill attacker who threatened to violate such interests of the victim as life, health or property.
PL
Celem artykułu jest prezentacja rzymskich regulacji dotyczących samopomocy z perspektywy metod kwalifikacji jej dopuszczalności z uwzględnieniem zarówno normatywnej treści oryginalnych aktów prawnych (Ustawa XII Tablic, Ustawa Akwiljańska, prawo pretorskie), jak i treści dodanych przez cesarzy i jurysprudencję. Samopomoc stanowiła alternatywną drogę zapewnienia efektywnej ochrony praw prywatnych w prawie rzymskim począwszy od okresu archaicznego aż po czasy justyniańskie. Należy odróżnić samopomoc aktywną i samopomoc pasywną. Samopomoc aktywna była stale poddawana ograniczeniom, aż w końcu została zakazana dekretem Marka Aureliusza (decretum divi Marci). Jeśli chodzi o samopomoc pasywną, można stwierdzić, że obecność i znaczenie zasady vim vi repellere licet są oczywiste od narodzin rzymskiego prawa prywatnego. Rzymianie nie stworzyli żadnych teoretycznych podstaw dla samopomocy, w szczególności dla uprawnionego pozbawienia kogoś życia, jednakże pomimo braku odpowiednich teoretycznych konstrukcji dla samopomocy nie kwestionowali zasady, że „siłę można odeprzeć siłą”. W ten sposób, w warunkach „obrony koniecznej”, które to uprawnienie wynikało już z samego prawa natury, a następnie zostało potwierdzone w ustawach, dozwolone było nawet pozbawienie życia napastnika, który zagroził naruszeniem dóbr ofiary takich jak życie, zdrowie czy mienie.
9
Publication available in full text mode
Content available

Slave as a Subject of Legal Protection in the Roman Public Criminal Law: A Contribution to the Discussion on the Situation of Slaves in the Roman State

100%
Amielańczyk K.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2020
|
vol. 29
|
issue 5
EN
The article is aimed at answering the question about the scope of the subjectivity of slaves in Roman public criminal law. Especially in cases of crimes committed against slaves, there was a situation in which the slave, as a victim, was granted the attribute of legal subjectivity and was subject to legal protection as a human being (persona) by the Roman state. This protection, present in many aspects of the punitive policy of the Roman state, was particularly visible in the regulations that prohibited the killing of slaves, abuse of slaves, assignment to castration, gladiatorial fights or prostitution. The legal protection of slaves, and thus their empowerment in public criminal law, was based on the Roman utilitas publica, but also the emerging humanitarian tendencies in imperial law.
PL
Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie o zakres podmiotowości niewolników w rzymskim prawie karnym publicznym. Zwłaszcza w przypadkach przestępstw popełnianych wobec niewolników zachodziła sytuacja, w której niewolnik jako ofiara przestępstwa uzyskiwał przymiot podmiotowości prawnej i podlegał jako człowiek (persona) ochronie prawnej ze strony państwa rzymskiego. Ochrona ta, obecna w wielu aspektach polityki karnej państwa rzymskiego, szczególnie widoczna była w regulacjach zakazujących zabijania niewolników, znęcania się nad nimi, przeznaczania do kastracji, walk gladiatorskich czy prostytucji. U podstaw ochrony prawnej nad niewolnikami, a tym samym ich upodmiotowienia w prawie karnym publicznym, leżała rzymska utilitas publica, ale także rodzące się tendencje humanitarne w prawie cesarskim.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.