Search results

1

Trauma dzieciństwa w rodzinie rozbitej. Diagnoza i strategie pomocy

100%

Matyjas B.

Pedagogika Społeczna

|

2012 (R. XI)

|

issue 1(43)

35 - 52

PL

Artykuł opisuje sytuację dzieci w rodzinie rozbitej/ rozwiedzionej, która określona została jako trauma dzieciństwa. Ma on charakter teoretyczno-empiryczny. W części teoretycznej scharakteryzowana została rodzina rozbita jako środowisko opiekuńczo-wychowawcze, strategie pomocy dziecku i rodzinie rozbitej/rozwiedzionej. W części badawczej znajduje się omówienie wyników badań dotyczące sytuacji dzieci w rodzinach rozwiedzionych (sytuacja emocjonalna, życie rodzinne przed i po rozwodzie, sytuacja szkolna, społeczne funkcjonowanie, trudności wychowawcze). W końcowej części artykułu sformułowane zostały wnioski, będące podsumowaniem (głównie) części badawczej.

XX

The article, based on theoretical and empirical approach, discusses situation of children in broken families which is referred to as traumatic childhood. The theoretical part of the study considers broken homes in the context of parental care and reviews strategies to help children and broken families. The empirical part of the article focuses on the research results concerning situation of children in divorced families (emotional conditions, family life before and after divorce, situation at school, performance of social roles and misbehaviour). The final part contains conclusions drawn from the empirical part of the article.

2

Komunikacja w rodzinie – modele, style, bariery

100%

Matyjas B.

Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne

|

2017

|

issue 4

39-49

EN

The submitted paper is of hypothetical and analytical nature. Its declared goal was to present communication within a family, the latter one understood as a complex system consisting of various subsystems, as there are: the matrimonial subsystem stricto sensu, the parentchildren interactions and the interaction among siblings. The communication analyses within the respective subsystems are illustrated by empirical investigation. The paper discusses different models, styles and barriers of interfamily communication. As predictable, the reciprocal approach based on partnership proved the most advantageous model of interfamily communication.

PL

Artykuł ma charakter teoretyczno-analityczny. Jego celem jest przedstawienie komunikacji w rodzinie ujmowanej jako system, w skład którego wchodzi podsystem małżeński, rodzicielski oraz między rodzeństwem. Analizę komunikacji w danym podsystemie zilustrowano badaniami empirycznymi. Przedstawiono także modele, style i bariery komunikacji w rodzinie, wskazując na model dwustronny, styl partnerski jako najkorzystniejsze w komunikacji wewnątrzrodzinnej.

3

Dziecko i dzieciństwo we współczesnym dyskursie pedagogiki społecznej

100%

Matyjas B.

Wychowanie w Rodzinie

|

2022

|

vol. XXVII

|

issue (2/2022)

17-30

EN

Introduction. The article discusses theoretical considerations of the child and childhood in social pedagogy. It also presents various approaches and concepts of childhood in a broad context of social sciences and humanities (philosophy, psychology, history, and sociology). Aim. The analyses aimed to present the contemporary approach to the research on the child and childhood. Contemporary research on childhood places the child at the “centre” of interest. The child is treated here subjectively and integrally as a “humanum”. Such a point of view has been presented here. The specific objectives involve presenting various images of childhood that emerge from the research of social pedagogues and emphasising the importance of diagnosis in creating a particular image of childhood (a description of the child’s living conditions in the family, at school, in the local community). Materials and methods. The article is mainly based on pedagogical literature such as monographs on childhood, scientific articles, chapters in edited studies, and reports. The literature review is based upon a content analysis. Results. Childhood is a very important stage in human biography. It lays the foundations for further stages of life. Therefore, the childhood becomes a subject for pedagogical research, especially social pedagogy that describes, among other things, environmental conditions of widely understood upbringing, socialisation, and educational processes in terms of their correct or incorrect course. Research on childhood is carried out according to various theoretical and methodological paradigms as well as according to different criteria. Most often it is thematic research. Research on childhood grounded in social pedagogy is an object- and subject-oriented, objective-subjective, qualitative and quantitative, or it combines both orientations (mixed research, triangulation of research). These can be defined as traditional and contemporary research on childhood. Particular attention is paid today to the child as a subject of development and upbringing rooted in history, and in the local culture, especially in the family. The approach to the child is also related to respect for his/her dignity, rights, and participation in their own development as well as in social life.

PL

Wprowadzenie. Artykuł zawiera teoretyczne rozważania dotyczące dziecka i dzieciństwa w pedagogice społecznej. Przedstawiono różne ujęcia i koncepcje dzieciństwa, uwzględniające szeroki kontekst nauk społecznych (filozofia, psychologia, historia, socjologia). Cel. Celem analiz było przedstawienie współczesnego podejścia do badań nad dzieckiem i jego dzieciństwem. Dziecko stawiane jest w nich w centrum zainteresowań. Traktuje się je podmiotowo, integralnie, jako humanum, i taki punkt widzenia starano się tutaj zaprezentować. Szczegółowe cele to przedstawienie różnych obrazów dzieciństwa, które wyłaniają się z badań pedagogów społecznych, oraz podkreślenie znaczenia diagnozy w tworzeniu konkretnego obrazu dzieciństwa (opis warunków życia dziecka w rodzinie, szkole, środowisku lokalnym). Materiały i metody. Artykuł napisano głównie na podstawie literatury pedagogicznej: monografii o dzieciństwie, artykułów naukowych, rozdziałów w opracowaniach pod redakcją, raportów. Przegląd literatury oparto o analizę treściową. Wyniki. Dzieciństwo to bardzo ważny etap w biografii człowieka, fundament dalszych okresów jego życia. Z tego powodu jest ono przedmiotem badań pedagogicznych, zwłaszcza pedagogiki społecznej, której jednym z zadań jest opis środowiskowych uwarunkowań szeroko rozumianych procesów wychowawczych, socjalizacyjnych i edukacyjnych pod względem ich prawidłowego bądź nieprawidłowego przebiegu. Badania nad dzieciństwem prowadzi się na podstawie różnych paradygmatów teoretycznych i metodologicznych. Najczęściej są to badania tematyczne. Na gruncie pedagogiki społecznej mają one charakter przedmiotowy, podmiotowy, przedmiotowo-podmiotowy, ilościowy i jakościowy lub łączący te orientacje (badania mieszane, triangulacja badań). Można je określić jako tradycyjne i współczesne. Szczególną uwagę zwraca się obecnie na dziecko jako na podmiot rozwoju i wychowania – zakorzeniony w historii i kulturze danego środowiska, zwłaszcza rodzinnego. Podejście do dziecka wiąże się także z poszanowaniem jego godności, praw, aktywnego udziału (partycypacji) we własnym rozwoju oraz w życiu społecznym.

4

Społeczno-wychowawcze skutki eurosieroctwa (na podstawie badań przeprowadzonych wśród uczniów szkoły podstawowej)

100%

Matyjas B.

Wychowanie w Rodzinie

|

2017

|

vol. XV

|

issue (1/2017)

39-52

EN

Euro-orphanhood has become an important social issue which affects thousands of Polish families. The problem of euro-orphanhood has been intensifying since 2004, when Poland joined the European Union. That is when economic migration of parents who left their homes in order to work abroad began. A lot of Polish fathers or mothers, and often both parents, decided to develop their careers abroad. As a result, significant social and educational implications for children left with one parent, grandparents or other family members occurred. In its theoretical part the article examines the concept of euro-orphanhood and describes its nature and range in Poland. It also considers the causes of euro-orphanhood and its effects on children. The empirical part discusses the research findings concerning the social and educational impact of parental economic migration on children. The research, based on diagnostic survey, tracked primary school students, 4th–6th class, from the Świętokrzyskie region. The research thoroughly examined the respondents’ living conditions, family situation (e.g. relationships with parents working abroad, pa rental support, children’s views of parental absence) as well as their school performance (e.g. school achievements, behavioural issues etc.). Finally, the study considers practical and theoretical conclusions and recommendations.

PL

Zjawisko eurosieroctwa to bardzo ważny problem społeczny, dotykający tysiące polskich rodzin. Nasilił się on po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej (2004 rok), wtedy to pojawiła się perspektywa wyjazdu i podjęcia pracy poza granicami kraju. Skorzystało z niej wielu(e) ojców/matek z rodzin wychowujących dzieci, często wyjechali obydwoje. Wpłynęło to niekorzystnie na sytuację rodzinną, wychowawczą i edukacyjną dzieci, które pozostały tylko z jednym z rodziców, lub z dziadkami bądź innymi krewnymi. W artykule, w części teoretycznej, wyjaśnione zostało pojęcie eurosieroctwa, opisana została jego skala i rozmiary w Polsce, przyczyny tego zjawiska oraz jego negatywne skutki dla dzieci. W części badawczej przedstawione zostały wyniki badań przeprowadzonych wśród jednej ze szkół podstawowych w woj. świętokrzyskim, dotyczące społecznych i wychowawczych skutków migracji zarobkowej rodziców. Szczegółowej analizie poddano sytuację rodzinną/domową badanych uczniów (m.in. relacje z rodzicami pracującymi poza granicami kraju, wsparcie rodziców, odczuwanie braku rodzica) a także sytuację szkolną (m.in. osiągnięcia dzieci, zachowanie, problemy wychowawcze). Badania zostały przeprowadzone z wykorzystaniem metody sondażu diagnostycznego wśród uczniów klas IV–VI szkoły podstawowej. Na końcu sformułowane zostały wnioski pedagogiczne o charakterze teoretycznym (rekomendacje) oraz praktycznym.

5

Wartości preferowane przez młodzież gimnazjalną. Raport z badań

100%

Matyjas B.

Roczniki Pedagogiczne

|

2012

|

vol. 4(40)

|

issue 1

87-107

EN

This article discusses the values most popular with gymnasium students. Theoretical approach refers to the issue of values as such, as well as to the problem of education in human values (in the review of sociological and psycho-pedagogical literature). The empirical part of the study discusses the author’s research results. The research was aimed at investigating values which tend to be most popular with gymnasium students, and environmental factors determining students’ choices of values, as well. In total, 92 second-year students of gymnasium were surveyed (48 living in urban areas and 44 living in rural areas). The values most popular with the respondents distinguished by the place of residence were as follows: allocentric values appeared to be preferable, the second popular were hedonistic values, then pro-social values, family values and finally, material values. Having taken sex as an independent variable, two different hierarchies of values for boys and girls were established. In case of girls, the most preferable values were as reported in the following order: allocentric values, pro-social values, hedonistic values, family and material values. The boy respondents, whereas, considered hedonistic values as most important, then allocentric values, family, pro-social and material values. Finally, the problems of education in human values, transmission of values, teaching values and particularly the examples set by parents and teachers were discussed.

6

Rodzina wielkomiejska i dzieciństwo. Badania warszawskie

100%

Matyjas B.

Roczniki Pedagogiczne

|

2018

|

vol. 10(46)

|

issue 4

23-35

PL

Celem niniejszego artykułu, który ma charakter teoretyczno-empiryczny, było przedstawienie rodziny (wielkomiejskiej/dużego miasta) jako rudymentarnego środowiska życia, rozwoju oraz socjalizacji i wychowania dzieci, kształtującego jakość ich dzieciństwa. Rodzina wielkomiejska poprzez swoją specyfikę (fakt zamieszkiwania w dużym mieście, jego charakterystyka) wydaje się stwarzać dzieciom korzystne dla ich dzieciństwa warunki rozwojowo-wychowawcze. Zostały one w artykule nazwane i scharakteryzowane. Wyniki badań empirycznych stanowią omówienie warunków edukacyjnych, jakie stwarza dzieciom środowisko rodzinne (troska rodziców o edukację szkolną i pozaszkolną dziecka). Podjęta także została próba typologizacji dzieciństwa w badanych rodzinach.

EN

In its theoretical and empirical approach, the article discusses a (big city) family as a living environment providing conditions for development, socialisation and education of children which determine the quality of their childhood. A big-city family, through its particular characteristics, seems to create favourable conditions for development and education of children. They are identified and described in the article. The results of empirical research refer to educational conditions created by families (parental involvement in both in-school and after-school education). The article attempts to provide typology of childhood in the examined families.

7

Rodzina – szkoła – środowisko lokalne jako synergiczna przestrzeń socjalizacji

100%

Matyjas B.

Horyzonty Wychowania

|

2017

|

vol. 16

|

issue 38

41-54

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest teoretyczne przedstawienie trzech ważnych pedagogicznie przestrzeni socjalizacji dzieci i młodzieży, jakimi są: rodzina, szkoła, środowisko lokalne. Ponadto istotne jest wskazanie na synergiczny charakter oddziaływań wymienionych komponentów/podmiotów jako warunek sine qua non prawidłowego przebiegu procesu socjalizacji, traktowanego holistycznie i komplementarnie. Takie ujęcie procesu socjalizacji występuje w teorii środowiskowej (pedagogika społeczna), wskazującej na udział w tym procesie wielu środowisk wychowawczych, które wspólnie powinny tworzyć/modyfikować przestrzeń socjalizacji. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy został sformułowany w postaci następujących pytań: Jak przedstawia się synergia rodziny, szkoły i środowiska lokalnego jako przestrzeni socjalizacji? Jakie jest jej znaczenie w prawidłowym przebiegu procesu socjalizacji dzieci i młodzieży? Zastosowana została metoda analityczna – analiza treściowa literatury dotyczącej socjalizacji i czynników ją warunkujących (ujęcie socjologiczno‑pedagogiczne).PROCES WYWODU: Na wstępie artykułu wyjaśnione zostało pojęcie socjalizacji rozumianej jako przestrzeń społeczna. Następnie scharakteryzowana została rodzina jako rudymentarna przestrzeń socjalizacji (pierwotnej), w dalszej kolejności przedstawiono przestrzenie socjalizacji wtórnej: szkoła, środowisko lokalne. W rozważaniach ujęty został synergiczny aspekt wyróżnionych przestrzeni socjalizacji. Wskazano na jednolitość oddziaływań środowiskowych w prawidłowym przebiegu procesu socjalizacji dzieci i młodzieży. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza dotyczyła trzech ważnych dla dzieci i młodzieży środowisk wychowawczych, tj. rodziny, szkoły, środowiska lokalnego, tworzących wspólną przestrzeń socjalizacji. Wskazała na konieczność współpracy/synergii wymienionych komponentów w prawidłowym przebiegu procesu socjalizacji dzieci i młodzieży. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: O jakości socjalizacji dzieci i młodzieży decyduje przede wszystkim rodzina, w dalszej kolejności szkoła i środowisko lokalne oraz znajdujące się w nich zasoby. Współpraca wymienionych środowisk/przestrzeni powoduje, iż dopełniają się one, uzupełniają i wzbogacają, tworząc bogatą w treści platformę życia, edukacji, wychowania i socjalizacji. Dlatego też wnioski wynikające z rozważań zawartych w artykule należy skierować do wszystkich uczestników procesu socjalizacji dzieci i młodzieży.

8

O wartości rodzicielstwa w opiniach studentów

100%

Matyjas B.

Horyzonty Wychowania

|

2019

|

vol. 18

|

issue 47

91-104

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie opinii studentów dotyczących wartości rodzicielstwa w ich życiu. PROBLEMY I METODY BADAWCZE: Problem badawczy sformułowany został w postaci następującego pytania: jaką wartość dla badanych studentów ma rodzicielstwo? Wykorzystana została metoda sondażu diagnostycznego (technika ankiety) oraz metoda analizy i syntezy literatury przedmiotu. PROCES WYWODU: W artykule pokazane zostały, w świetle otrzymanych danych empirycznych, takie wymiary rodzicielstwa jak: jego wartość wyrażona poprzez deklarowany poziom, opinie studentów dotyczące zadań i funkcji realizowanych przez rodzinę, współczesne problemy i trudności w rodzicielstwie, poglądy/opinie na temat rodzicielstwa, a także cechy, jakie powinien posiadać rodzic. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wartość rodzicielstwa w życiu badanych studentów analizowana była w odniesieniu do takich zmiennych jak: płeć, wiek, miejsce zamieszkania oraz typ i struktura rodziny pochodzenia. Badani wskazują na średni poziom rodzicielstwa, łączenie go z wysokimi kosztami utrzymania, a także rezygnacją z kariery zawodowej. Zwrócili ponadto uwagę na zjawisko samotnego rodzicielstwa (duży odsetek rozwodów), a także odpowiedzialność jako bardzo ważnącechę rodzica/rodzicielstwa. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Z dokonanych analiz wynika, że badana grupa studentów wyraża pozytywne opinie o rodzicielstwie, które jest dla nich wartością (średni poziom). Ich postrzeganie rodzicielstwa jest dojrzałe – bycie mamą, bycie tatą to dla nich nie tymczasowe pragnienie, lecz konsekwencja i podstawa do zbudowania prawidłowo funkcjonującej rodziny. Wiedza dotycząca rodzicielstwa powinna być włączona w system edukacji młodych ludzi, począwszy od szkoły podstawowej, poprzez średnią i wyższą (przedmiot „społeczny” dla wszystkich kierunków studiów).

Refine search results

2 Horyzonty Wychowania

2 Roczniki Pedagogiczne

2 Wychowanie w Rodzinie

1 Pedagogika Społeczna

1 Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne

1 2022

1 2019

1 2018

3 2017

1 2012

8 Matyjas B.

Trauma dzieciństwa w rodzinie rozbitej. Diagnoza i strategie pomocy

Komunikacja w rodzinie – modele, style, bariery

Dziecko i dzieciństwo we współczesnym dyskursie pedagogiki społecznej

Społeczno-wychowawcze skutki eurosieroctwa (na podstawie badań przeprowadzonych wśród uczniów szkoły podstawowej)

Wartości preferowane przez młodzież gimnazjalną. Raport z badań

Rodzina wielkomiejska i dzieciństwo. Badania warszawskie

Rodzina – szkoła – środowisko lokalne jako synergiczna przestrzeń socjalizacji

O wartości rodzicielstwa w opiniach studentów