Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
From rejection to praise of irony. Dorota Masłowska in her search of “we”The adventures of Dorota Masłowska, experienced between her novels Snow White and Russian Red and Honey, I Killed Our Cats, show a world where capitalism is the only way of organising reality. At the same time, it is a power affecting all types of relations: among people and between people and the world. The motif connecting Masłowska’s novels is the pursuit – through one’s writing – of liberation from the tools of the capitalist rule recorded and reinforced in the language. Attempts at comprehending this rule, undertaken always as an element of a writer’s ethos, are an extremely interesting path from destruction to praising conservatism and from combat for yourself (as defined by Hallward) – as an expression of a specific configuration of reality – to the singularity of a writer’s absolute. Taking this path requires a change to the use of two literary categories: grotesque and irony which remain Masłowska’s trademarks. At the same time, in her subsequent books grotesque and irony bring a new angle to her polyphonic writing. The author analyses the evolution of Masłowska’s writing making a (critical) use of the tools of postcolonial theory. She refers to the notions of “singular” and “specific” as used by Peter Hallward in his Absolutely Postcolonial. Writing between Singular and the Specific (2001). In his dissertation, Hallward presents two trends; a description thereof allows him for “the global and contemporary discrimination of fundamental approaches to our general conceptions of agency and context, self and other, politics and particularity.” Snochowska-Gonzalez refers Hallward’s categories to the subject of interest of the postcolonial theory (like freshly located and de-territorialisation, national determination and freedom from it). She develops the method of applying analytical tools presented in her article “Od melancholii do rozpaczy. O prozie Andrzeja Stasiuka” published in Studia Litteraria et Historica, no. 2 (2013).Od odrzucenia ironii ku jej afirmacji. Dorota Masłowska w poszukiwaniu „my” Przygody Doroty Masłowskiej, przeżywane na drodze od Wojny polsko-ruskiej pod flagą biało-czerwoną do Kochanie, zabiłam nasze koty, pokazują świat, w którym kapitalizm jest jedynym dostępnym sposobem organizowania rzeczywistości, a jednocześnie siłą, która nadaje kształt wszelkim relacjom – między ludźmi nawzajem i między ludźmi i światem. Nić łącząca powieści Masłowskiej to dążenie do wyzwolenia się – przez własną praktykę pisarską – od zapisanych i umocnionych w języku narzędzi kapitalistycznego panowania. Próby odnalezienia się wobec tego panowania, podejmowane zawsze jako element pisarskiego etosu, są niezwykle ciekawą drogą od burzycielstwa do pochwały konserwatyzmu i od walki o siebie samą, rozumianej po Hallwardowsku jako wyraz konkretnej konfiguracji rzeczywistości, do osobliwości pisarskiego absolutu. Przebycie tej drogi wymaga zmiany w użyciu dwóch kategorii literackich: groteski i ironii, które wciąż pozostają znakiem rozpoznawczym warsztatu Masłowskiej, a jednocześnie nadają – w kolejnych jej książkach – inny ton jej polifonicznemu pisarstwu.Autorka analizuje przemiany, jakim podlega pisarstwo Masłowskiej, przy (krytycznym) użyciu narzędzi teorii postkolonialnej. Wykorzystywane w tekście terminy „osobliwy” i „konkretny” (singular i specific) odwołują się do rozprawy Petera Hallwarda Absolutely Postcolonial. Writing between Singular and the Specific (2001). Hallward przedstawia w niej dwie tendencje, których opisanie pozwala mu na „całościowe i współczesne rozróżnienie zasadniczych ujęć ogólnych koncepcji sprawstwa i kontekstu, koncepcji ‘ja’ i ‘innego’, polityki i partykularności”. Snochowska-Gonzalez proponuje odniesienie kategorii Hallwarda do tematyki poruszanej przez teorię postkolonialną (takich jak zlokalizowanie i deterytorializacja, narodowe zdeterminowanie i wolność od niego). Autorka rozwija w tekście metodę zastosowania narzędzi analitycznych, przedstawioną w artykule Od melancholii do rozpaczy. O prozie Andrzeja Stasiuka, opublikowanym w piśmie „Studia Litteraria et Historica”, nr 2 (2013).
PL
Rok 1895 był w Galicji pierwszym rokiem „brazylijskiej gorączki”, czyli fali migracji mas chłopskich z Galicji do Brazylii. W moim artykule chcę się skupić na analizie treści „przejściowego” rocznika lwowskiego pisma Przegląd Wszechpolski, wydawanego wcześniej jako Przegląd Emigracyjny, które w 1895 roku przeszło w ręce Ligi Narodowej. Zamierzam omówić sposoby, w jakie w poszczególnych tekstach były przedstawiane ludowe masy, oraz zastanowić się nad znaczeniem stosowanego tam pojęcia kolonizacji. Idea polskiej kolonizacji, to znaczy osadnictwa prowadzonego w Brazylii i Stanach Zjednoczonych przez masy chłopskie wygnane przez biedę z ziem polskich, na łamach pisma zaczęła się przenikać z ideą kolonizacji tych mas – dbałością, by się nie wynarodowiły i nie porzuciły religii katolickiej, a także z ideą ekspansji polskiego ciała narodu, które miało zająć odpowiednie miejsce w globalnej gospodarce kapitalistycznej. W artykule dowodzę, że zajmowanie się polską kolonizacją odegrało ważną rolę w endeckim „zwrocie ku dyscyplinie”, który zwykł być kojarzony z innym przykładem spontanicznej mobilizacji mas – rewolucją 1905 roku.
EN
1895 was the first year of the “Brazilian fever” in Galicia, i.e. a migration wave of peasant masses from Galicia to Brazil. In my article, I analyze the content of the 1895 “transitional” volume of Przegląd Wszechpolski (“All-Polish Review”), previously called Przegląd Emigracyjny (Migration Review), when the Lviv journal passed into the hands of the National League. I shall discuss the ways in which folk masses were presented in particular articles, and reflect on the meaning of the concept of colonization used there. In the articles of Przegląd Wszechpolski, the idea of Polish colonization (i.e. the settlement in Brazil and the United States of the peasant masses expelled by poverty from their home villages in partitioned Poland) began to intertwine with the idea of the colonization of these masses – attempts to ensure that they would remain Polish and Catholic, and with the idea of the expansion of Polish national body, so that it takes its proper place in the global capitalist economy. I argue that dealing with Polish colonisation played significant role in the National Democracy’s “turn toward discipline,” usually associated with another example of spontaneous mobilization of the masses – the 1905 revolution.
EN
From melancholy to despair. About Andrzej Stasiuk’s prose worksIn Moja Europa, Jadąc do Babadag and Fado Andrzej Stasiuk describes his travelling to the countries of the East-Central Europe: its diminished, forgotten part, lying on the margins of History and Progress. It is a land of melancholy, of the eternal emptiness and lack. To praise it means to give an ironic response to the enthusiasm of a “return to the West”, to the attempts to meet East-European stigma and to the West’s fear of East-European ferocity. What is the source of this melancholy? Stasiuk refers to Cioran, his philosophy of history, his resignation and his belief in the bankruptcy of the European civilization. We know, however, that in the case of Cioran melancholy covers the memory of philosopher’s commitment to Romanian fascism; his subsequent melancholy replaces responsibility. What are the wounds and silenced victims hiding in Stasiuk’s melancholic landscape? What kind of responsibility does he not want to accept? In his next book, Dziennik pisany później, Stasiuk comes back to the same countries, this time not trying to escape the hell of questions about the East-European ethnic carnage. The author of the article analyses his turning point, using the terminology developed in Peter Hallward’s Absolutely Post-colonial to describe the dynamics between two tendencies: singular and specific. Od melancholii do rozpaczy. O prozie Andrzeja StasiukaW Mojej Europie, Jadąc do Babadag i Fado Andrzej Stasiuk podróżuje po krajach Europy Środkowo-Wschodniej. To Europa pomniejsza, zapomniana, na marginesie Historii i Postępu. Jest to kraina melancholii, pustki i wiecznego braku. Opiewanie jej staje się ironiczną odpowiedzią na entuzjazm „powrotu do Zachodu”, na próby sprostania wschodnioeuropejskiemu piętnu i na zachodnie przerażenie wschodnioeuropejską dzikością. Skąd się jednak bierze spowijająca ją melancholia? Stasiuk powołuje się na Ciorana, na jego filozofię historii, rezygnację i przekonanie o bankructwie cywilizacji europejskiej. Wiemy jednak, że w przypadku Ciorana melancholia przykrywa pamięć o przemilczanym romansie filozofa z faszyzmem, który miał się stać radykalnym wyrwaniem się ku nowemu światu i nowej historii. Jakie rany i przemilczane ofiary kryją się w melancholijnym krajobrazie u Stasiuka? Jakiej odpowiedzialności nie chce przyjąć? W kolejnej książce, Dzienniku pisanym później, Stasiuk wraca w te same miejsca, by tym razem nie umknąć przed pytaniami o wschodnioeuropejskie piekło etnicznej jatki. Autorka przedstawia ten zwrot, korzystając z terminologii Petera Hallwarda i opisanej przez niego dynamiki między tendencjami singular i specific.
EN
In one of the largest studies on coordinators of the Polish Women’s Strike (OSK) conducted in Poland so far, we carried out almost 100 CAWI and PAPI interviews with local coordinators of OSK groups from the entire country. Our aim was to get to know the people behind a countrywide network that organized the successful 2016 protests against attempts to tighten the already restrictive abortion law. We also wanted to find out what drove them to activism and how they understood the ambivalent concept of an “ordinary woman.” Although almost all of our respondents agree that the participants of the Women’s Strike in 2016 were “ordinary women”, the way they use the term “ordinary” does not align with the right-wing operationalisations of that term; on the contrary, it is associated with the diversity of the protesters. Based on the findings about the kinds of social positionings and intersections that OSK coordinators pay attention to, we discuss the issue of agency and possible reasons constraining participation in public (socio-political) life.
PL
W badaniu dotyczącym organizatorek Ogólnopolskiego Strajku Kobiet (OSK) – jednym z największych, jakie dotychczas zrealizowano w Polsce – przeprowadziłyśmy prawie 100 wywiadów CAWI i PAPI z lokalnymi koordynatorkami grup OSK z całego kraju. Naszym celem było poznanie uczestniczek ogólnopolskiej sieci, która w 2016 roku umożliwiła organizację protestów przeciwko próbom kolejnego zaostrzenia restrykcyjnego prawa aborcyjnego. Chciałyśmy dowiedzieć się, co skłoniło je do aktywizmu i czy przed OSK były aktywne społeczno-politycznie również w innych obszarach. Ciekawiło nas też to, jak rozumieją one niejednoznaczne pojęcie „zwykłej kobiety”. Istotnym wnioskiem z badań jest to, że chociaż prawie wszystkie nasze respondentki zgadzają się co do tego, iż uczestniczki Strajku Kobiet w 2016 roku były „zwykłymi kobietami”, to ich sposób użycia terminu „zwykłe” różni się od prawicowych operacjonalizacji tego słowa, wiąże się bowiem przede wszystkim z różnorodnością protestujących. Na podstawie ustaleń dotyczących krzyżujących się pozycji społecznych, na które zwracają uwagę koordynatorki OSK, omawiamy kwestię sprawczości i możliwe bariery ograniczające udział w życiu publicznym.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.