Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Słowo o Teorii Metafor Pojęciowych w bieżącym dyskursie akademickim: komentarz do artykułu Ariadny Strugielskiej (2012) “Alternate Constuals of Source and Target Domains in Conceptual Metaphor”

100%
Turewicz K.
Academic Journal of Modern Philology
|
2013
|
vol. 2
171-185
EN
Inspired by Strugielska’s (2012) article “Alternate Construals of Source and Target Domains in Conceptual Metaphor,” where the linguist presents a number of arguments questioning applicability of Conceptual Metaphor Theory (CMT) to the analysis of linguistic meaning, I attempt to reanalyze some of the arguments through reference to primary sources: Lakoff and Johnson (1980), Lakoff (1990), Kövecses (2000, 2002, 2005, 2011). The issues of direct concern are: dichotomous nature of conceptual domains and their assumed discretness, the issue of differentiating the conceptual structure form the semantic structure and cognitive metaphorical projections from the relation of categorization, the question of monosemy constraint and degree of informativeness of metaphorical projections. The issues are discussed in the source article in the context of works whose authors question validity of CMT on the basis of (naturally occurring) language data from corpora. My own reanalysis of the examples discussed exhibit the extent to which metaphorical projections between the source and the target domains can provide motivations for the language expressions, accounting for their metaphoricity. At the same time, employing analytic tools available within Cognitive Grammar, I demonstrate that the extent of the contribution of metaphorical projections to respective semantic structures is determined by the position of the source domain in the matrix of the respective profile/base alignment.
2
Publication available in full text mode
Content available

Języki i kultury etniczne w Zjednoczonej Europie z historią Dyirbala w tle. Rozważania językoznawcy kognitywnego

100%
Turewicz K.
Academic Journal of Modern Philology
|
2014
|
vol. 3
109-118
EN
In view of the growing interest in the nature of culture – language interface, on the one hand, and the socio-political developments inherent in European integration processes, on the other, three issues are perhaps worth addressing for linguists and cultural studies specialists: (i) whether the evolutionary processes of cultural integration can influence the structures of ethnic/national languages; (ii) the extent to which changes in language structure may result in a loss of certain elements characteristic of the culture related to the language; (iii) what that long-term (socio-political) consequences may be as an effect of the remarkable weakening and subsequent disappearance of the elements of ethnic cultures that function as determinants of ethnic/national identity. Considering the size of this article, none of the aforementioned issues will be solved. Nevertheless, some aspects of language–culture interface are identified, while the problem of ecological interdependence between language and culture is illustrated in the case of the death of Dyirbal. Changes in Dyirbal and examples of language expressions from English and Polish illustrating the cultural imprints in language structure are discussed from the perspective of cognitive methodologies.
3
Publication available in full text mode
Content available

Intellectual Empathy as a Socio-Cultural Facet of Communication: The Case of English Modals from the Perspective of Polish

100%
Turewicz K.
Academic Journal of Modern Philology
|
2015
|
vol. 4
121-134
EN
The paper addresses the issue of compatibility between the speaker’s intention and the hearer’s expectations in a communicative act as an issue related to what I would like to call “intellectual empathy.” The immediate inspiration for the topic is the following quotation from Susan M. Ervin-Tripp (1964: 93): “The possibility of insult and of humor based on linguistic choices means that members agree on the underlying rules of speech and on the social meaning of linguistic features.” Langacker’s Cognitive Grammar allows us to accommodate the extra-linguistic facets of meaning construction, thus to identify the role of the speaker/hearer’s cooperation in the construction and reconstruction of meaning in a particular usage context, the role that is dependent on the degree of intellectual empathy between the speech act participants. English modals have been selected as an aspect of the language illustrating the relevance of linguistic choices resulting from socio-cultural determinants behind intellectual empathy.
4
Publication available in full text mode
Content available

Perfective of Dynamie Verbs vs Perfect

100%
Turewicz K., University of Łódź
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
1983
|
vol. 005
PL
W artykule niniejszym podjęta jest próba określenia wspólnych cech aspektu dokonanego (Perfective) czasowników dynamicznych (Dynamic Verbs) języka polskiego i perfektu (Perfect) występującego w angielskich odpowiednikach tych czasowników. Analiza zdań polskich z formami dokonanymi i niedokonanymi tych czasowników i ich angielskich odpowiedników oraz porównanie definicji obydwu aspektów podanej przez Comrie'ego (1976) pozwalają wnioskować, że w określonych kontekstach aspekt dokonany, poprzez wskazywanie na rezultatywny charakter danej akcji, spełnią takie funkcje jakie spełnia perfect (Perfect) w języku angielskim. Wskazany jest również fakt, te w przypadku czasowników punktowych (Momentary Verbs) formy dokonana i niedokonana są poprawne w kontekstach, w których nlogą występować tylko formy dokonane pozostałych czasowników dynamicznych. Jednocześnie nie ustalono sytuacji takich, które wykluczałyby użycie innego aspektu niż perfekt (Perfect) w angielskich odpowiednich zdań polskich z dokonanymi formami tych czasowników.
5
Publication available in full text mode
Content available

Space grammar - preliminaries

100%
Turewicz K.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
1994
|
vol. 031
PL
Artykuł otwiera krótkie streszczenie badań z zakresu psychologii przeprowadzonych przez Eleonor Rosch, w wyniku których określone zostały pojęcia: kategorii naturalnej, prototypu, poziomu podstawowego, etc. Zdefiniowanie tych pojąć stworzyło podstawy dla szeregu koncepcji językoznawczych, wśród nich teorii IDEALNEGO MODELU KOGNITYWNEGO (ang. ICM) Georga Lakoffa i GRAMATYKI PRZESTRZENNEJ (space grammar) Ronalda Langackera. Gramatyka przestrzenna odrzuca koncepcją autonomiczności składni, semantyki i fonologii, przyjmując, że znaczenie jest właściwością wszystkich aspektów jązyka. W założeniach tej teorii odchodzi sią również od pojęcia struktur głębokiej i powierzchniowej, co prowadzi do odrzucenia podstaw gramatyki transformacyjno- generatywnej. Zgodnie z powyższymi założeniami Langacker uważa, że struktura semantyczna jest cechą specyficzną dla danego języka. Pojęcie podstawowe aparatu opisowego tego modelu to jednostka symboliczna (symbolic unit), której wartość wynika z połączenia bieguna semantycznego i bieguna fonologicznegо (semantic pole i phonological pole). Status jednostki osiąga takie wyrażenie, którego utycie nie wymaga wysiłku twórczego (creative effort). Przykładem jednostki symbolicznej jest morfem, jest nim także typ połączenia syntagmatycznego. Takie konwencjonalne wzorce połączeń syntagmatycznych nazywane schematycznym i jednostkami symbolicznymi (schematic symbolic units), funkcjonują jako wzorce gramatyczne - sankcjonują nowe struktury tworzone przez mówcą w trakcie posługiwania się językiem. Znaczenie danego wyrażenia jest odzwierciedleniem sposobu konceptualizacji elementów świata zewnętrznego. Wartość bieguna semantycznego wyznaczona jest relacją profil-podstawa. "Podstawa" to część wiedzy ogólnej (cognitive domain), która jest istotna dla charakterystyki danego pojęcia. "Profil" to dokładne miejsce (location) lub konfiguracja (configuration) w podstawie (base), którą dana jednostka wywołuje - czyni najbardziej wyrazistą. Langacker posługuje się dwoma kategoriami: rzeczу (thing) i relacji (relation). W kategorii relacji mieszczą się przymiotniki, przysłówki, przyimki i czasowniki, które różnią się od pozostałych relacji tym, że przypisana jest im w artość czasu (temporal profile). Koncepcja relacji wprowadza pojęcia trajektora (trajector) i punktów odniesienia (landmarks). Analiza zdania The boy on that horse near the runners was eating a very big apple ilustruje zastosowanie aparatu gramatyki przestrzennej do opisu języka
6
Publication available in full text mode
Content available

The sign-test for significance used in support of new concepts of meaning

100%
Turewicz K., University of Łódź
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
1990
|
vol. 024
DE
Chapter Nine
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.